Anayasanın, yükseköğretim kurumları başlıklı 130. maddesindeki anlatım bozukluğunu analiz ediyoruz.

Anlatım bozukluğunun daha anlaşılır hale gelmesi için ifadeyi kısaltma yoluna gittim:

Üniversitelerin kuruluş amacının anlatıldığı ilk kısmı çıkardım. O kısım cümlenin zarf tümleci oluyor. Çünkü yükleme sorulan niçin sorusunun cevabını veriyor. Zaten dikkat çekici kısım bundan sonra başlıyor. Aşağıdaki cümlede de atılan bir bölüm mevcut. Amaç hatayı daha anlaşılır kılmak.

Ortaöğretime dayalı çeşitli düzeylerde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapmak üzere çeşitli birimlerden oluşan kamu tüzel kişiliğine ve bilimsel özerkliğe sahip üniversiteler Devlet tarafından kanunla kurulur.

Üniversiteler, Devlet tarafından kanunla kurulur denmiş. Üniversiteler kelimesinden önce de uzun uzun üniversiteler ismi nitelenmiş.

Niteleme kısmı iyi incelenirse aşağıdaki cümleyi kurmamıza olanak tanıyan bir niteleme yapıldığı görülüyor:

Üniversiteler; ortaöğretime dayalı çeşitli düzeylerde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapmak üzere / için / amacıyla çeşitli birimlerden oluşan kamu tüzel kişiliğine ve bilimsel özerkliğe sahiptir.

Üzere kelimesi yerine aynı anlamı veren için, amacıyla kelimelerini kullandığımızda yukarıdaki ifadenin ne kadar anlamsız olduğu daha belirgin bir şekilde ortaya çıkıyor.

Hatam varsa düzeltirseniz sevinirim.