App Store’un NFT kesintilerine tepkiler çığ gibi

Çok uzun diyecekler için en altta uzun mesajın nispeten uzun özetini görebilir.

Her ne kadar kripto paranın geleceğini “kesin” nitelendirmesem de ve NFT’yi tamamen saçma bulsam da, Twitter Blue, Epic Games alımı, Haber aboneliği vs. gibi kalemlerden kesinti yapması normal çünkü direkt para birimi yerine geçmiyor bunlar, istisnalar harici daha sonra satıp paraya çeviremiyorsunuz. Fakat kripto para, NFT gibi şeylerin amacı zaten para birimine benzer şekilde takas gerçekleştirmek ve ileride paraya dönüştürmek. Altın alıyorsunuz, kuyumcu %30 komisyon koyuyor gibi bir durum bu.

Epic ve Twitter olayında Apple’ı büyük oranda haklı görsem de, bu konuda Apple’ı ağırlıklı olarak haksız görüyorum

Bir kullanıcı olarak %0 komisyon kesilmesi benim işime gelir, düşük komisyon bana yansıyacak düşük ücret demek anlamına geliyor. [Apple komisyon almazsa firmaların ücrete ‘bindirme’ yapmayacağı varsayılmıştır’ (Polyannalık) ] FAKAT hiç kimse size ücretsiz hizmet sunmaz, sunarlarsa da anlayın ki arka planda “düzülüyorsunuzdur”

Apple’ı haklı görme sebeplerim temel olarak şu argümana dayanıyor:

Netflix ve Spotify gibi platformlar, Apple üzerinden ödeme yapılmasına izin vermeden kendi siteleri üzerinden ödeme alıyor ve haliyle komisyon vermiyorlar. Epic ve Twitter gibi uygulamalar da bu yolu tercih edebilecekken neden Apple’a savaş açmaktadır? Apple’ın ödeme sistemini ve marketini kullanmak bu platformlara bir değer katıyor demek ki ve kullanıcılar bunu talep ediyor ki, Apple’dan ödeme yapılmasına izin vermek durumunda kalıyorlar. (Burası kritik) Eğer Apple sistemini kullandıklarında getirisi %30’dan fazla olmasaydı bu platformlar Apple’ın uygulama içi ödeme yapma sistemini kullanmaya devam ederler miydi? Etmezlerdi. Demek ki Apple’ın aldığı %30 komisyondan daha fazla getirisi oluyor size ki, siz de bunu sunmaya devam etmek durumunda kalıyorsunuz ama kârınızı artırma peşindesiniz.

Fakat şu durumda kripto platformunu ‘nispeten’ haklı görme sebebim ise ilk paragrafta da yazdığım üzere alınan metanın / coinin / ürünün gerçek Dünya’da para birimi olarak ya da takas aracı olarak karşılık görmesi. Diyelim ki Silent Guardian Coin (DH Nickim, ‘bu ne la’ demeyin) çıkarttım. Bu SGC’in 1 tanesi ile 10 ekmek alabilelim. Apple’ın komisyonu nedeniyle 1 tanesi ile 7 ekmek alabilir duruma düşüyorum.

Burda Apple’ın haklı olduğu konu ise şu: Uygulama içi satın alımları geliştiricilere gerçek dünyada kabul görmüş USD biriminde ödeme yapıyor. Haliyle Apple geliştiricilere geçici süre USD biriminden borçlanıyor. Bu şuna benziyor: Turkcell gibi herhangi bir operatörden Kontratlı ve 24 ay ödemeli iPhone alıyorsunuz sonra bu iPhone’u satıp nakite çeviriyorsunuz ve 24 ay taksit taksit ödüyorsunuz. Kredi kartınızla AppStore’dan BTC alıp bunu düşük komisyonla nakite çevirebilirseniz, düşük faizle kredi kullanmış oluyorsunuz bir nevi. Pek tabi dolar bazında faiz düşük olsa da bu adamlar milyarlarca dolarlık ödeme alıyor uygulama içi satın alımlarından. Krediyi nakite çevirmek gibi oluyor yani ve bu durumda Apple’ın haklılık payı da olmuş oluyor. Merak edenler için söyleyeyim, Apple 2021 yılında geliştiricilere 60 milyar dolar ödeme yapmış. FED’in faiz oranı %3-4.

TL;DR

Yani özetle:

1) Eğer Apple platformunu kullandıklarında, ödedikleri %30’dan fazla kâr sağlamasalardı Netflix ve Spotify gibi uygulama içi ödeme sunmak yerine sadece internet sitelerinden ödeme alırlardı. Bu arkadaşlar %30’dan fazla kâr kazanıyorlar ki buna devam ediyorlar ve tek dertleri %40 yerine kâr oranlarını %70’e çıkartmak.

2) Gerçek hayatta nakite çevirilebilir veya nesnel karşılığı olan, satılabilir ve nakite çevirilebilir ürünlere %30 komisyon konması saçmadır. Fakat bu sadece bir “teknoloji problemi” değil aynı zamanda bir “ekonomi” problemidir.

3) Apple kimseyi zorla platformda tutmamaktadır. Apple’ın güçlü bir platform olduğu ortada ve geliştiricilerin bundan faydalandığı da ortadadır. Ödeme yapmak istememeleri saçmadır. Bu şuna benziyor: Sizin cadde üstündeki evinizin altındaki dükkanı kiralayıp satış yapıyor ve para kazanıyorum ama size verdiğim kirayı fazla bulup ödememeye ya da indirim almaya çalışıyorum. Eğer zararda olsam zaten sizin dükkanınızı boşaltırdım.

4) Apple ve diğer tüm firmalar (normal olarak) kârlarını artırmak ve para kazanma peşindedir, sizin dostunuz değildir. Hiçbir firma bizim yararımıza çalışmaz. Bunu kabullenin. Apple %30 kesinti yapmaktan bugün vazgeçse diğerleri aynı fiyattan vermeye devam edecek. Burada kullanıcının yararları şunlardır:

a) Ödeme kolaylığı

b) Ödemede sorun olunca iade alabilme

c) Dolandırılma ihtimalinin düşük olması (Bkz. ‘b) maddesi’)

d) Sektör standartları yaratma ve ödeme yöntemi sistemi kurmakla uğraştırmadığı için ufak geliştiricilere kolaylık sunması.