* LPG oktan seviyesi benzine nazaran daha yüksektir (%10 daha fazladır). Yüksek oktan numarası motorun yüksek sıkıştırma oranları ile herhangi bir vuruntu olmadan çalışabilmesinde faydalıdır. Böylece bir motordan daha yüksek bir güç, dolayısıyla yakıt ekonomisi sağlanır. Gaz yakıtların standart atmosfer şartları altında tutuşması için gerekli enerjide benzine nazaran daha az olmaktadır.LPG ‘nin oktan sayısı benzinden yüksek olduğundan, motorlarda daha yüksek kompresyon oranı ile kullanılabilir.Sağlıklı yanması sayesinde motor parçalarında sızıntı ve aşınma benzinli motorlara oranla çok daha az olur.
LPG’nin benzine oranla daha yüksek oktan sayısına sahip olması nedeni ile motorlarda sıkıştırma oranını artırarak motor gücünü ve verimini artırmaktadır.
lpg nin oktanı benzinin oktanından fazla mı?
????
Otomotiv sektöründe alternatif yakıt olarak 4 çesit gaz yakıt kullanılmaktadır. Bunlar sırasıyla, 1- LPG (Likit Petrol Gazı) : Bütan-Propan Karısımından olusur, ortam sıcaklıgında yaklasık 5-6 Bar’ da sıvı halde depolanır. 2- CNG (Sıkıstırılmıs Dogalgaz) Agırlıklı olarfak metandan olusur, ortam sıcaklıgında 200-250 Bar’ da sıkıstırılmıs gaz halinde depolanır. 3- LNG (Sıvılastırılmıs Dogalgaz) Agırlıklı metan gazından olusur, -140º C’ de ve 3-6 Bar basınçta çift cidarlı (Kriyojenik) tanklarda likit halde depolanır. 4- H_DROJEN (H2) CH2 (Sıkıstırılmıs gaz halinde 350 Bar’ da depolanır) LH2 (Sıvılastırılmıs halde, -253º C’ de ve 15-20 Bar basınçta çift cidarlı (Kriyojenik) tanklarda depolanır. Dünyada 30 yıldır araçlarda alternatif yakıt olarak kullanılan LPG, 10 yıldır ülkemizde de yogun olarak kullanılmaya baslanmıstır. Benzinli araçlarda mevcut sistemde herhangi bir degisiklik yapılmadan, sadece bazı ekipmanların ilavesiyle aracın hem benzin ve hem de LPG ile çalıstırılması mümkün olmaktadır. LPG diger petrol ürünlerine göre daha güvenli ve çevre dostu bir yakıttır. LPG’ N_N ÖZELL_KLER_ : LPG “Likitlestirilmis Petrol Gazı” anlamına gelir. Temel olarak BÜTAN ve PROPAN karısımından olusmaktadır. Petrolün rafinerilerde islenmesinden veya petrol veya dogalgazdan ayrıstırılarak elde edilir. Renksiz ve kokusuzdur, zehirleme özelligi yoktur. Bir kaçak halinde fark edilebilmesi için özel olarak kokulandırılmaktadır. Atmosfer basıncında gaz halinde olup, basınç altında sıvılastırılarak depolanır, tanklara ve tüplere doldurulup tasınır. Stok tanklarına ve tüplere hacmin % 80-85 ‘ini asmayacak oranda Likit halde doldurulur. Hacmin kalan % 20 si buharlasan LPG’ den kaynaklanan gaz fazı halindedir. LPG kullanıldıkça azalan likit hacmi gaz fazı tarafından doldurulur. Ülkemizde kullanılan LPG, %30 Propan ve %70 Bütan karısımından meydana gelmektedir. 2004 yılı basından itibaren otomotiv yakıtı olarak kullanılan LPG’ ye uygulanmak üzere TS EN 589 sayılı standart yürürlüge girmistir. Bu standarta göre; 1- Otogaz’ ın en az 89 oktan sayısına sahip olacaktır. 2- Ayrıca 40º C’ de 9 Bar isletme basıncını saglayacaktır. 3- Kıs mevsimi sayılan 1/Ekim- 31/Mart tarihleri arasında -5º C’ de 1,5 bar isletme basıncını saglayacaktır. Yukarıdaki sartları saglayacak karısımın enaz %60 Propan ihtiva etmesi gerekmektedir. LPG’ N_N BUHAR BASINÇLARI: LPG’ nin buhar basınçları sıcaklıkla orantılı olarak artar. Ülkemizde kullanılan LPG nin buhar basıncı 15C’ de 3 Bar civarında, 30C’ de 5 Bar civarındadır. Dolayısıyla LPG’ li araçların LPG sistemindeki basınçları normal sartlar altında 5-6 Bar’ dan daha yüksek olmamaktadır.
LPG’ N_N F_Z_KSEL ÖZELL_KLER_: LPG havadan agır oldugu için bir kaçak halinde zemine çöken ve yüksek derecede yanıcı olan karakteristik bir “sis” olusturur. Bu nedenle LPG kaçaklarına müsaade edilmemeli, LPG’ li ortamlarda açık alev kaynakları bulundurulmamalı ve sigara içilmemelidir. Sıvı haldeki LPG ise sudan hafifdir ve tankların dibinde su birikimlerine rastlanabilir. Bir hacim sıvı LPG, yaklasık olarak kendisinin 250 misli hacimde gaz LPG olusturur. Bu yüzden sıvı haldeki LPG kaçagı, aynı hacimdeki gaz kaçagına göre çok daha tehlikelidir. Ayrıca zehirli olmasa da, anestetik özelliklerinden dolayı LPG’ nin solunmaması tavsiye edilir. Bunlara ek olarak, sıvı haldeki LPG’nin hızla buharlasması soguk yanıklarına sebep olabileceginden, sıvı haldeki LPG ile temas edilmemelidir. Özgül Agirlik ( Likit halde ) 0.560 kg/dm3 Özgül Agirlik ( Gaz Halinde ) 1.860 kg/m3 Kaynama Noktasi - 13 ° C Gaz Hacminin Likit Hacme Orani 250 En Düsük Tutusma Limiti % 2 En Büyük Tutusma Limiti % 8.70 Yanma için Gerekli Hava Miktari 28.80 m3/m3 Buharlasma ISISI (15 ° C) 85 KCal/Kg Buhar Basinci (15 ° C) 3 Bar ISIL Degeri 10.900 Kcal/ Kg LPG’ nin fiziksel Özellikleri TUTUSMA SINIRLARI: LPG bütün diger yakıtlar gibi yanıcıdır. Hava ile %2 ila %8.7 oranlarındaki LPG karısımı, kapalı ortamlarda yanıcı ve patlayıcı bir karısım olusturur. LPG’ nin yanma aralıgı diger gazlara göre daha dardır, ancak bu yanma aralıgına diger gazlara göre daha çabuk ulasır ve atmosferde farkedilmesi zor olan yanıcı karısımlar meydana getirir. Herhangi bir kaçak nedeniyle ortama birikmis LPG’ nin dagıtılması için zeminde hava sirkülasyonu yaratmak gerekir. En geçerli yöntem ise pülverize basınçlı su sıkılmak suretiyle gazın dagıtılmasıdır. OTOMOT_V SEKTÖRÜNDE LPG : LPG benzine göre uygun bir alternatif olup, özelliklerinin karsılastırılması oldukça ilginçtir. LPG yogunlugu benzinden daha düsüktür. LPG daha düsük bir sıcaklıkta buharlasır. LPG’ nin sıvı halde kalabilmesi için basınç altında tutulması gerekir. RON (Arastırma Oktan Sayısı) ve MON (Motor Oktan Sayısı) degerleri LPG’ nin benzine göre daha üstün bir vuruntu önleme gücüne sahip oldugunu göstermektedir. Netice olarak, LPG çok yüksek vuruntu önleme özelligine sahiptir ve LPG motorlarının gücü benzinlilere yakındır. Denemelerde LPG’li motorlarda %4-5 güç kaybı görülmüs olup, bunun kullanıcı tarafından farkedilmesi zordur. ÖZELLiKLER LPG BENZiN 15° C’ de Volumetrik Kütle (Kg/Dm3) 0.560 0.73-0.78 37.8° C’ de Buhar BASINCI (Bar) 6.5 0.5-0.9 Kaynama SICAKLIGI (° C) -13 30 R. O. N. 105 96-98 M. O. N. 92 85-87 Alt Kalorifik Güç (MJ/Kg) 45.70 44.03 Alt Kalorifik Güç (MJ/Dm3) 25.60 32.3 Alt Kalorifik Güç (MJ/Dm3) 25.60 32.3 Stoikiometrik Oran (Kg/Kg) 15.66 14.7 LPG' nin Alt kalorifik gücü benzine göre daha düsük oldugundan bilinenin aksine yanma daha düsük sıcaklıklarda gerçeklesmektedir. Benzinle çalısmada tam yük civarında karısım asırı zengin olup yanma bozulmakta, CO ve HC emisyonları artarken NOx emisyonları azalmaktadır. LPG' de ise tam yükte karısım fakir olup, CO ve HC emisyonları düsmekte, buna karsılık NOx artmaktadır. Bu durum bazı çevrelerce yorumlanırken, NOx degerlerindeki artısın benzinde oldugu gibi yanma esnasında olusan yüksek sıcaklıga baglanmaktadır. Bilindigi gibi benzinde yanma sırasında sıcaklık ne kadar yüksek olursa NOx emisyonları o ölçüde yüksek çıkmaktadır. LPG' de durum tamamen farklı olup, Alt Kalorifik Güçlerden de görüldügü gibi yanma esnasında silindirlerde daha fazla sıcaklık olusması fiziken mümkün degildir. Farklı yakıt kullanımında yanma odasında olusabilecek sıcaklıklar açısından LPG veya DOGALGAZ benzine göre gerek volumetrik verim ve gerekse adyabatik alev sıcaklıkları açısından daha avantajlı görünmektedir. Dolayısıyla bu yakıtlarla daha düsük sıcaklıklar ve daha düsük ısıl zorlamalar olusmaktadır. Ayrıca piyasada çekirdekten yetisme, aklı eski pik motorlarda kalmıs bazı ustalar, "benzinde kursun var sübapları yaglar, karbon filmi olusturur, LPG kuru yakıt motora hararet yaptırıp sübap sarar" seklinde tamamen yanlıs beyanlarda bulunmaktadır. Uzun yıllardır motorlar çevre yasaları nedeniyle kursunsuz benzine göre üretilmektedir. Gelisen çevre standartları ve daha sıkı egzoz emisyon sınırlamaları daha temiz yakıtları zorunlu kıldıgından motorlarda karbon filmi olusmasının önemi kalmamıstır. Otomotiv firmalarınca gelistirilen yeni motor teknolojileriyle daha düsük ısı iletimi olan ve hafif malzemelerden üretilen sübaplar üretilmis, sıcaklıklar önemli ölçülerde düsürülmüs ve mekanik zorlamalar azaltılmıstır. Yeni motor teknolojilerinde kullanılan direnci yüksek ve ısı iletim katsayısı düsük kaplamalarla süpap dayanımları arttırılmıs ve ısı kayıpları azaltılmıstır. Dolayısıyla LPG’ nin sübaplara bir zararı sözkonusu degildir. LPG VE BENZ_N _Ç_N ESDEGERL_L_K : Pratikte, 100 km.de 10 litre benzin yakan bir aracın, (10x1.2) 12 litre LPG tükettigi görülmektedir. Yakıtların teorik yakıt esdegerliliklerinin hesaplamasında asagıdaki oranlar kullanılabilir. 1 m3 DOGALGAZ = 1,1 Lt Benzin / 1,3 Lt LPG/1,0 Lt Motorin 1 kg DOGALGAZ = 1,33 Lt Benzin /1,6 Lt LPG/1,22 Lt Motorin 1 Lt LPG = 0,83 Lt Benzin / 1 Lt. Benzin = 1,2 Litre LPG
91 oktan
ortalama 105 oktandır
ilk önce oktan nedir onu tanımlıyalım. oktan, benzinin yanmaya karşı göstermiş olduğu dirençtir. bilinenin aksine yüksek oktanlı benzin daha zor yanar. buda yüksek oranlı sıkıştırmalı motorlarda vuruntuyu önler.daha iyi performans alıcam diye 97 oktanlı benzine daha cok para vermeye gerek yok. lpg nin oktanı benzine göre daha yüksektir. bununda normal sıkıştırma oranı olan motora bi faydası yoktur aslında. ayrıca lpg motorun sıkıştıma oranını yükseltmez. bu yanlış bir bilgidir. motorların sıkıştırma oranı imalat anında belirlenir ve değişmez. lpg yada benzin kullanmak bunu etkilemez.
yeni mesaja git
Yeni mesajları sizin için sürekli kontrol ediyoruz, bir mesaj yazılırsa otomatik yükleyeceğiz.Bir Daha Gösterme