Takıldığım bir konu var. Üstadlar yardım ederse sevinirim.
Ses gücünü -ya da şiddeti- ölçmek için belli bir standart var mıdır? Bazı ülkeler kendi standartlarını doğru kabul ediyor. Örneğin Almanya DIN standardını çıkarmışken, Japonya için JEITA geçerli.
Çoğunluk DIN standardını benimsiyor, lakin onda da kafa karıştırıcı bir durum var. Yanlış hatırlamıyorsam DIN 45324 1 KHZ ile ölçüm yaparken, DIN 45500 20HZ-20KHZ arasında ölçüm yapıyor.
Yurtdışı forumlarda ise anladığım en doğru ölçü biriminin FTC 20HZ-20KHZ olduğu.
Fakat başka bir yerde okuduğum bir yazıda "ses çıkışını ölçmek için 1KHZ yeter, frekans cevabı için 20HZ-20KHZ gerekir" yazıyordu.
Özetle gerçek güç nedir, nasıl ölçülür? Hoparlör seçerken hangisine göre davranmak gerekir?
Üstad değilim ama düşüncelerimi aktarayım…
Bildiğim kadarı ile DIN45500 artık tarihin tozlu sayfalarında kaldı. DIN45500 üreticilere, belirlediği bazı koşulları sağlayan cihazlarının üzerine “HI-FI” yazması için yetki verirdi. Oldukça düşük düzeyde olan bu standardı sağlayan çoğu üretici daha iyisini yapmaya çabalamazdı. Bu nedenle Almanya’da müzik sistemleri üreten sektör, istisnalar dışında, yıllar boyu geride kaldı.
FTC standartları da DIN45500 gibi ‘70’lerde çıktı. Özellikle transistörlü amplifikatörlerin yaygınlaşması ile piyasada oluşan kaosa son vermek için çıkarıldı. DIN45500’den çok daha sıkı ve ciddi bir standart. FTC standardı güvenilir bir kıstas.
“ses çıkışını ölçmek için 1KHZ yeter, frekans cevabı için 20HZ-20KHZ gerekir" tezi belki tamamen mantıksız değil. Ama o zaman neden 20 Hz-20kHz ölçümleri, daima 1 kHz ölçümlerinden daha düşük çıkıyor? Demek ki 20 Hz – 20 kHz sadece frekans cevabı için değil, güç için de önemli... Demek başka faktörler de var. Amfilerimizi 1 kHz dinlemek için almadığımıza göre 20 Hz – 20 kHz’yi dikkate almak daha gerçekçi olur.
Bu aralık frekans cevabı değil güç bant genişliğidir (power bandwidth). Günümüz amfilerinin frekans tepkisi 0 Hz’den (DC) 100 kHz’ye kadar çıkabilir.
Güç ölçümlerinde dikkat edilmesi gereken ancak her zaman dikkat edilmeyen önemli iki husus var. 1. Stereo amfilerde ölçüm esnasında her iki kanalın da çalışması… FTC de bunun sağlanmasını ister. 2. Ölçüm yapılan amfinin hoparlör çıkışlarına basit rezistiv 8 ohm’luk güç dirençleri değil, hoparlörleri “simüle” eden yük bağlanması daha gerçekçi olabilir. Bildiğim kadarı ile Stereophile amfi testlerini böyle bir yük ile yapıyor.
Normal bir hoparlör sistemi sürücülerinin ses bobinleri ve cross-over’ındaki bobin ve kondansatörlerden dolayı endüktif+kapasitif etkileri olan karmaşık bir reaktans oluşturur. Bu reaktans sinyalde frekansa bağlı olarak faz kaymalarına neden olur. Bu faz kaymaları da amfinin verimini azaltır, çıkışında güç kaybı yaşar.
Gözlerimiz de kulaklarımız da kolay aldanabilen organlarımızdır. Buna rağmen en iyisi yine dinlemek! :)
quote:
Orijinalden alıntı: Kursun_
Üstad değilim ama düşüncelerimi aktarayım…
Bildiğim kadarı ile DIN45500 artık tarihin tozlu sayfalarında kaldı. DIN45500 üreticilere, belirlediği bazı koşulları sağlayan cihazlarının üzerine “HI-FI” yazması için yetki verirdi. Oldukça düşük düzeyde olan bu standardı sağlayan çoğu üretici daha iyisini yapmaya çabalamazdı. Bu nedenle Almanya’da müzik sistemleri üreten sektör, istisnalar dışında, yıllar boyu geride kaldı.
FTC standartları da DIN45500 gibi ‘70’lerde çıktı. Özellikle transistörlü amplifikatörlerin yaygınlaşması ile piyasada oluşan kaosa son vermek için çıkarıldı. DIN45500’den çok daha sıkı ve ciddi bir standart. FTC standardı güvenilir bir kıstas.
“ses çıkışını ölçmek için 1KHZ yeter, frekans cevabı için 20HZ-20KHZ gerekir" tezi belki tamamen mantıksız değil. Ama o zaman neden 20 Hz-20kHz ölçümleri, daima 1 kHz ölçümlerinden daha düşük çıkıyor? Demek ki 20 Hz – 20 kHz sadece frekans cevabı için değil, güç için de önemli... Demek başka faktörler de var. Amfilerimizi 1 kHz dinlemek için almadığımıza göre 20 Hz – 20 kHz’yi dikkate almak daha gerçekçi olur.
Bu aralık frekans cevabı değil güç bant genişliğidir (power bandwidth). Günümüz amfilerinin frekans tepkisi 0 Hz’den (DC) 100 kHz’ye kadar çıkabilir.
Güç ölçümlerinde dikkat edilmesi gereken ancak her zaman dikkat edilmeyen önemli iki husus var. 1. Stereo amfilerde ölçüm esnasında her iki kanalın da çalışması… FTC de bunun sağlanmasını ister. 2. Ölçüm yapılan amfinin hoparlör çıkışlarına basit rezistiv 8 ohm’luk güç dirençleri değil, hoparlörleri “simüle” eden yük bağlanması daha gerçekçi olabilir. Bildiğim kadarı ile Stereophile amfi testlerini böyle bir yük ile yapıyor. https://www.stereophile.com/reference/60/index.html
Normal bir hoparlör sistemi sürücülerinin ses bobinleri ve cross-over’ındaki bobin ve kondansatörlerden dolayı endüktif+kapasitif etkileri olan karmaşık bir reaktans oluşturur. Bu reaktans sinyalde frekansa bağlı olarak faz kaymalarına neden olur. Bu faz kaymaları da amfinin verimini azaltır, çıkışında güç kaybı yaşar.
Gözlerimiz de kulaklarımız da kolay aldanabilen organlarımızdır. Buna rağmen en iyisi yine dinlemek! :)
Yapmayın hocam. Siz de üstat değilseniz kime danışacağız?
Açıklama için teşekkürler. Atladığım birşey daha var: IHF dinamik güç konusu.
Bunu ucuz Uzakdoğu ürünlerinde yazan o saçma PMPO ile karıştırıp "anlık güç" diyen de var ama bence yanlış. Zira mantık olarak 800w PMPO anlık gücü olan ucuz bir bilgisayar hoparlörü ile dinemik gücü 8 ohmda 150-160 watt olan hifi bir ampli arasında -anlık güç bile olsa- bu kadar fark olamaz kanaatindeyim.
1KHZ sanırım amplinin "clipping"e girdiği zamanki maksimum güç salınımı. 20HZ-20KHZ ise duyulabilir tüm frekansları verdiği zamanki maksimum gücü.
Hoparlör seçiminde hangisi baz alınmalı?
Buzdağı
kullanıcısına yanıt
20 Hz - 20 kHz derken, bu frekansların tamamının aynı anda beyaz gürültü olarak amfiye verildiği düşünülmemeli. Belirli aralıklarla değişik frekanslar, bu arada 1 kHz de, ölçülüyor. Daha fazla noktada ölçüm yapıldığı için 20 Hz – 20 kHz arası taramalı ölçüm daha sağlıklı bilgi verir.
Müzik dinlerken laboratuvardan çok farklı koşullar devreye girer. 1. Müzik dinlerken dikkatimizi çekmiştir… Bass’ların bol ve derin olduğu parçalarda amfi daha çok ısınır… Bass’lar amfiyi daha çok yorar. Bunun nedeni bass’ların uzun sönümlemeli, adeta sürekli ton özelliği göstermesidir. Orta ve tizler ise daha anlık (transient) seslerdir. 2. Müzik dinlerken hoparlörde sinyalin güç olarak sürücüler arasında dağılımı müzik türüne göre farklı olsa da, woofer’a %55, midrange’e %30, tweeter’a %15 gibi ortalama bir orandan bahsedebiliriz.
Dolayısı ile beni 1 kHz’den ziyade diğer frekanslardaki, özellikle bass frekanslardaki performansı ilgilendiriyor.
Hoparlör seçiminde bence güçten ziyade hoparlör hassasiyeti dikkate alınmalı. Eğer hassasiyet 87– 90 db aralığında ise böyle bir hoparlörü 30W da sürer, 100W da… Ama nasıl sürer o da ayrı konu… 30W’lık bir amfi 100W’lık bir amfiden daha iyi ses verebilir.