40 GWh kapasiteli dünyanın en büyük bataryası hizmete girdi! (2. sayfa)

Orası öyle. Ancak bu sistemle iki baraj inşa etme gereği var ve üretilecek güç de sınırlı olduğundan her yerde uygulanabilirlik ve elde edilen fayda değişebiliyor. Alternatif olarak Deniz kenarı dik yerlerde imkan varsa böyle bir şeyle tek baraj ile de bir şeyler yapılabilir. Su sıkıntısı da olmayacağı için farklı yerlerde de yapılabilir.

Çık biraz evinden git kendine birkaç parça al deney yap deneme yap. Füzyona geçeceğiz, sen daha havadaki elektrik tellerine gazımız sürtününce elektrik üretip ampullerimizi yakıyoruzda kaldın. Geliştir biraz komplo teorilerini.  

Kirlilik ve doğaya zarar kısmından kaçış yok zaten. Her türlü olan doğaya oluyor. Burada da bakıyorum içme suyu barajı planları var. Orman içinde gezdiğim yerler hep su altında kalacak falan. Tamam baraj yapılacak su olacak ama orman da yok olacak...

Hâlâ araştırma özürlüsü komplocuların içerikleri kopyalayıp yapıştırma.  

Yer altından kablo geçirmek çok çok daha maliyetli. Bu kabloların taşıdıkları yüke göre ısınıp soğuması esnasında genleşebilecekleri alanı bırakmak, bu hareketi sağlayabilecek ortamlar oluşturmak lazım. Yoksa uçlarından yerinden bile çıkar. Bunun için eskiden çok pahalı sıvı nitrojen soğutmalı sistemler kullanılıyormuş ki bir arıza durumunda onarımı aylar sürüyor böyle. Şimdi sanırım daha basit sistemler kullanılıyor. Ya da eski karmaşık yapılar kullanılıyorsa da ben bilmiyorum, olabilir. Havai hatlar doğal etmenlere açık ama çok daha ucuz ve genleşme de altındaki ağaçların budaması yapıldığı sürece çok sorun değil.

Hatta şurada kesici açmadığı için aşırı yükten duman atan bir yüksek gerilim hattı görüntüsü var. Yer altında olsa bu yangına kadar gider.

Energy futureyoutube

High-voltage line in the NETHERLANDS is overloaded and causes fire in substation. Power lines smoke very badly because they are overheated.

https://www.youtube.com/watch?v=nyjCrP38ICc&feature=youtu.be

Hazır lokasyonu atmışsınız, haritayı da atmışsınız; keşke az siz de inceleseydiniz. Malum kaynak sıkmış geçmiş.

Görünen portallara giden hat çift devre bir 330 kV hat. 330 kV hattı Doğu'ya doğru takip ettiğinizde bir güç koridorundan biraz ilerideki bir trafo merkezine gittiğini görebilirsiniz.

Üstten geçen hat ise 500 kV çift devre bir hat. Hat az güneydeki bir trafo merkezine kuzeydeki çok uzak bir güç santralinden enerji getiriyor. Gelen bu enerji bu istasyonda 330 kV'a indirilerek 330 kV şebekedeki şehrin diğer trafo merkezlerini besliyor. Bu şekilde uzaktan enerji 330 kV yerine 500 kV ile getirildiğinden daha az kayıpla enerji buraya taşınmış ve şehrin çok uzak bir bölgesindeki 330 kV şebeke verimli bir şekilde beslenmiş oluyor. Eğer hatların ikisi de 500 kV olsa ya da ikisi de 330 kV olsa belki orada kesişmek yerine oradaki trafo merkezine toplanıp orada anahartanıp diğer merkeze gitmesi sağlanabilirdi. Ancak voltaj seviyeleri farklı olduğu için birbirleriyle bir alakaları yok ve bu şekilde kesişerek gitmeleri çok normal.

Alttaki görselde yeşil üstte gösterdiğim 330 kV hat. Kırmızı ise dikey geçen 500 kV hat. Mavi de bu kesişim noktaları.

Bu şekilde kesişmeler güç şebekesinde pek çok yerde olabiliyor. Bunda bir anormallik yok. Evlerinizdeki buatları açsanız bile buatı transit geçen kablolar vs. görebilirsiniz.  

İşin maliyet tarafı kesinlikle var. Ancak maliyet düştükte uygulama artacaktır. Yer altı kablolarının sorunları giderilip uygulanması ve kullanımı ucuzlayacaktır zamanla. Bir de proje özelinde de ihtiyaçlar olabiliyor, buna göre de farklı tercihler yapılabiliyor.

Zaten orta gerilim tarafında da pek çok yerde uygulanıyorlar artık. Burada OSB içi tüm direklerdeki hatlar yıllar içinde söküldü, her şey yer altına alındı. Ara ara eski direkleri görebiliyoruz tek tük. Hatta yakın zamanda da yer altındaki hatların bazılarını da yenileyip yeni kablolar döşediler. Şehir içlerinde de OG hatlar pek çok yerde yer altında ve gitgide var olanlar da yer altına alınıyorlar. OG hat yakınından giden yer altı hatları da var. OG hat kışın fırtınada vs. kopsa da yer altı hat beslemeye devam edebiliyor.

Ancak yüksek gerilim hatları tarafında çok şehir içi ya da özel bir nedeni olmadıkça havai hatlar tercih ediliyor. Çanakkale boğazından geçirilecek hatlar mesela denizaltı, denizin altındaki zeminin içine bastırılarak gömülen hatlar. Bu şekilde sınırlı uygulamalar var. Geri kalanı maliyet ve uygulanabilirlik kolaylığından hep havai. Çanakkale'deki bir hattın maliyeti 4,65 KM 7 adet kablo için 65 milyon Avro kadar imiş. Üçüncü hat 57 milyon Avro'ya döşenmiş.

Burada OSB içinden geçirilecek bir yüksek gerilim hattı planlaması vardı. ÇED raporlarında falan hiç görünmedi ama kablonun bir kısmı yeraltı olarak döşendi. Fabrikaların üstünden ya da yolların üstünden direklerle kablo geçirip garip bir şey yaratmaktansa yer altından geçirmek tercih edilebiliyor.

Eskişehir içinde uzunca bir 154 kV hat var. Şehrin neredeyse ortasına kadar gelen eski paslanmış direklere sahip bir iletim hattı. Bağlandığı trafo merkezi de çok eskiydi. Merlin Gerin ekipmanlar falan vardı. Şuan trafo merkezi yenileniyor. Ondan sonra da gelen o hat yenilenecek. Tabii ki yenileme yer altından yapılacak. Kaldırım altından geçen 154 bin voltun üstünden yürüdüğünü bilmeyecek belki insanlar. :D Bu şekilde uygulamalar artıyor hani. İstanbul'da da yer altından giden uzun hatlar var.

Konu ile ilgili şöyle çok çok eski bir okuma öneririm. Eskilerde durum nasıl imiş, iyi özetliyor. Çok eskiden bu kablolar kablo kanalları içinde soğutma gazı ve yağlarla yalıtılıp çalıştırılıyormuş. Aktif bir istasyon hattaki gazın basıncını sıcaklığını vs. ayarlıyor, gazın hareketini sağlıyor.

www.jwz.org

engineering pornography

https://www.jwz.org/blog/2002/11/engineering-pornography

Bir de şunu öneririm. Avustralya'daki bir kesintide yağlı bir kablonun yarattığı mağduriyet.

https://www.cs.auckland.ac.nz/~pgut001/misc/mercury.txt

Şimdi bizde döşenen kablolar bu şekilde değil. Yer altında kalın plastik borular kazılıp döşeniyor. Sonra da bu boruların içinden kablolar geçiriliyor. Genleşme vs. için de sanırım daha dayanıklı kablolar kullanıyorlar ve borunun içinde bir miktar uzayıp daralabiliyor kablo. Gerçi kablo döşeme firmasının (Prysmian Kablo) araçlarını falan hep gördüm hat boyunca ama gaz yağ işi ile ilgilendiklerini düşünmüyorum. Sanırım hat içindeki kabloların ek yeri işlerini yaptılar buralarda. Sonradan da buralara sokaktaki elektrik panoları gibi bir pano dikildi ve kablo ile ilgili uyarı var üzerlerinde.

Hani bu kabloların bakım tamir işleri de çok zor. Kabloda bir sorun olunca kablonun çekilip tekrar döşenmesi lazım. Tabi kabloyu koruyan boru da muhtemelen zarar görmüş olacağı için kazılıp onun da değişmesi gerekli. Havai hatlarda ise kopan kablonun ilgili kısmını tamir ediyorlar tek.

Yakında elektrik sektöründe çok değişik şeyler olacak. Artık çatılarımıza güneş paneli kurup evi oradan besleyebiliyoruz. İmkanı olan daha iyi tesisat kurup şebekeye de satabiliyor. Yazın pik saatlerde çok ciddi bir üretimi güneş santralleri yapıp normalde şebeke için belki zor olacak bir yükü karşılayabiliyor. Ancak bu şekilde tonla yenilenebilir enerji kurulumunu bağlayacak şebeke yok. Bundan dolayı yeni yeni yüksek gerilim hatları da döşenecek bir sürü. Hatta Türkiye'de de bir DC hat yapılacakmış ileriki dönemlerde. Rüzgâr santralleri batarya depolamalarla planlanıyor artık. Gece elektrik ucuzken santral şebekeye az enerji satıp bataryalarını şarj edip gündüz ihtiyaç olan saatte bataryalarındaki enerjiyi satabilecek şebekeye vs. Çok değişik şeyler olacak, çok hareketli ve beğendiğim bir sektör. Ha mutlaka yanlış uygulamalar oluyor ama her şey mükemmel değil ne yazık ki.