★Anakart, (BİOS), İşlemci, Ekran kartı detaylı bilgiler ★

quote:

ekran kartı alınırken nelere dikkat edilmelidir? ROP,Pixel Fillrate,Texture Fillrate,Bus Width önemli midir? O/C nasıl yapılır? Hangi yazılımlarla test edilir? Ekran kartı belleğinin performansa etkisi nedir? SLİ ve Crossfire (CF) nedir? Altın Parmak ( Gold Finger )'ın işlevi nedir? CF ile aynı PCB içerisinde yer alan X2 yani çift GPU'lu bir kartın performansı farklı mıdır? Ekran kartı fanı değiştirilir mi? İşlemci temizler gibi termal pasta sürülür mü? CUDA, Direct X, Open GL, Physix nedir? Physix ATİ kartlarda işlevsel midir? GDDR nedir? HDMI ve DVI tam olarak nedir? Hata belirtileri nelerdir? Hz nedir ve sağlık açısından önemi var mı? Detaylı bilgi yazılımı var mı? ATİ Eyefinity teknolojisi nedir?

quote:

Orijinalden alıntı: yhackup

üstad şimdi ekran kartı alacagız asagıda ozellıklerı var benım kartın hangısıne daha cok yuksek olmasına onem gostermelıyız

quote:

Orijinalden alıntı: krstarica

Arkadaşlar, elimden geldiğince yazıda BIOS, anakart, ekran kartı ve işlemci üzerinde duracağım. Forumumuz adına kaliteli bir makale olmasını diliyorum. Okuyupta cevap yazan herkese şimdiden teşekkürlerimi sunarım.

Anakart ve İşlemci; bilgisayardaki donanımların yönetimini sağlayan tek bileşendir. Adından da anlaşılıyor. Kart üzerinde birçok PCB katmanı yer alır. Bu katmanlarda ''BUS System'' işlevini gören katman yolları vardır. ATX, Mini ATX, Micro ATX hatta daha küçüğü Flexi ATX yapıda bulunan anakartlar vardır, şekil ve işlev bakımından farklılıklar gösterir. İki adet köprü düzeneği yer alır, Kuzey Köprüsü ve Güney Köprüsü. Bu köprüler aracılığı ile veri transferi ve sistem parçaları arasında bir iletişim kurulur. Bunun üzerinde durmaya çalışacağım. Chipset yapısı bellek türü ve doğal olarak işlemci yapısına/türüne göre belirlenir. Mümkün olduğunca tanımlama kısmını kısa tutuyorum, anakartı kimin geliştirdiğinden öte bizi ilgilendiren pratik kısımlarını yazacağım.

Küçük ATX yapıda olan bir anakart büyük bir kasaya montajlanabilir, ancak ATX yapıya sahip bir anakart küçük bir kasaya montajlanmaz. ATX yapısı konusunda bilmemiz gereken en önemli husus budur.

Kuzey Köprüsü; işlemci, RAM ve ekran kartını yöneten yonganın adıdır. Bu yongada oluşan sorunların maaliyeti ve değiştirilse dahi bir takım sorunlara devam ettiği için genellikle anakart değişimine kadar gider. Çünkü en önemli anakart yongası demek en hızlı bileşenleri yönettiği için yanlış olmayacaktır.

Güney Köprüsü; USB, İDE/SATA ana kanal sağlayıcıları yani HDD, PCI ve PCI-Express bağlantı yuvalarını yöneten yonganın adıdır. Genellikle USB bağlantı noktalarında zamanla çin malı kalitesiz Notebook soğutucuları ve USB Hub'lar Güney Köprüsünü çürütür. Ve köprü sorunlarına yol açar. Forumda bunun üzerine durduğum mesajlarım mevcuttur. ''Sıcaklıktan kaynaklanan sorunlar ve çözüm önerileri konusunda'' da bulabilirsiniz. Üzerinde durmuştum.

Anakartta yer alan CPU slotlarındaki destek listesi RAM modüllerindeki destek listesinden tamamen farklıdır. Destek listesinde yer almayan bir RAM modülü sistemde sorunsuzca çalışabilir, ancak bir CPU ( işlemci ) anakart sitesinde destek listesinde yer almıyorsa hiçbir şekilde çalışmayacaktır. Bazı CPU'lar anakarttan sonra geliştirilmiştir ve soket yapısı değişmemiştir bu durumda anakartların modlu BIOS'unu yükleyerek işlemciye destek sağlanılabilir. Bu BIOS güncelleştirme işlemi eski işlemci üzerinde yer alırken yapılmalıdır.

Bazı ''Server'' sistem anakartları dışında her anakartta sadece bir CPU slotu yer alır. Bazı anakartların soket yapısı destek vermesine rağmen işlemciyi desteklemeyebilir. Bu anakartın sağlayabileceği veri yolu hızı ve TDP (güç tüketim) değerinden kaynaklanabilir.

İntel anakartlar için anakart soket listesi;
LGA 1155; Core İ5 2310 ( 2100, 2300, 2400, 2500 K, 2600, 2600 K ), Pentium G 620, 840, 850
LGA 1366; i7 990X, 960, 980X, 970X
LGA 1156; Core i3, i5, i7 ( 2600K) ve Xeon, i3 560, 550, 540, 760,
LGA 775; P4, Celeron D, Xeon, Celeron, Core 2 Duo, Core 2 Quad, Pentium D
Soket 441; Atom ( Netbook modellerinde yer alır. )
Soket P; Core 2 Duo, Core 2 Quadd, Celeron M, Celeron D
Soket M; Core Solo, Core Duo, Core 2 Duo, Celeron M
Soket J; bu yapı doğrudan XEON modeline haizdir.
Soket 495; Celeron
Soket 479; Pentium M, Celeron M
Soket 478; Pentium 4, Celeron M
Soket 423; Pentium 4
Soket 370; Pentium III, Celeron

---

AMD soket yapısına sahip anakartlar;

Soket AM3; Phenom II, Athlon II, Sempron (DDR3 anakartlarda kullanılır.)
Soket AM2+; Athlon 64, Athlon 64 X2, Opteron, Phenom II X4, Phenom X4, Phenom X3
Soket AM2; Athlob 64, Athlon 64 x2, Athlıon 64 FX, Opteron, Sempron ve Phenom
Soket F; Opteron, Athlon 64 FX
Soket 940; Athlon 64 FX ve Opteron
Soket F; yine aynı şekilde Opteron ve Athlon 64 FX
Soket 939; Athlon 64, Sempron, Athlon 64 FX, Athlon 64 x2, Opteron
Soket 754; Athlon 64, Sempron, Turion 64, Mobile Athlon 64
Soket A; Athlon modellerinin bazıları yer alır.
Soket FS1; Turion 64, Mobile Sempron ve Turion 64 X2
Soket 563; Athlon Xp-M
Soket F+; Opteron, Athlon 64 FX

---

Sadece yeni anakartların yonga setlerinden bahsedeceğim.

Örneğin; İntel anakartlarda i7 için X58 chipsetli anakart çıkartılmıştır. İntelde X58 IOH yongası ''Kuzey Köprüsü'' işlevini görür. Bellek kontrolcü CPU üzerine aktarılmıştır. Eskiden bellek kontrolcü doğrudan anakartlar üzerinde yer alırdır. İntel cephesindeki durum budur.

ICH10 kuzey ve ICH 10 R ise güney köprüsünün işlevini görür.

İntel, AMD'nin yanısıra ekran kartı üreticileri nVidia ve ATİ ayrıca VIA ve SIS'te yongaseti üreticileridir.

Anakart arızalarını ayırt etmek, biraz daha karmaşıktır. Özellikle forumda konu açan arkadaşların sorunlarını belirtirken daha fazla detaya inmesi gerekir. Fan dönüyor ama görüntü gelmez, bunun sebebi birçok bileşen olabilir. Bu noktada üyelerimizinde bize yardımcı olması gerekir. Daha detaylı bahsetmeleri gerekir.

Mesela anakart arızaları ile işlemci arızaları çok benzerdir.

Örneğin; Sistem açılmaz. SCP koruması bulunan PSU' sistemi hiç kıpırdatmaya da bilir. Bu durumda işlemcimi, anakart mı bozuk anlayamam. Fanların çalışması durumunda ancak ekrana görüntü gelmiyorsa yine aynı şekilde tam olarak belirtemem durumu, ancak sorun ekran kartı ya da RAM'ler den öte, CPU mu? Anakart mı? İkisi arasında diğer faktörlere göre, bakılabilir.
BIOS Post hata iletisinin gelmemesi bu durumu farklılaştırabilir. Herhangi bir bileşen söküldüğünde normal koşullardan BIOS Post hata ileti sesler ( Bip ) gelmesi gerekir.

BSOD kodları arasında yer alan STOP; 0x0000000A hatası anakart ya da PSU arızalarını genellikle göstermektedir. Eğer ki yazılımsal testler yapılıp da devam ediyorsa anakartı test etmek en mantıklı olandır.

Anakartın üzerindeki kartlara veri akışı ''bus'' adı verilen elektronik yollar üzerinden yapılır. Bus'lar kendi içinde esas olarak ikiye ayrılır;

System Bus ve I/O Bus'lardır. ( I/O ( Input/Output ) )

System BUS; işlemci ile RAM arasındaki veri akışını sağlar. ( Kısaca anakartınız destek verdiği bir hız vardır. Anakartlar üretimi sırasında bu hız ( Bant genişliği ), chipsetlerine göre modellenir, destek listeleri hazırlanır, vs... )

I/O BUS; çevre kartları iletişimini özellikle Ekran kartı ve bunların işlemci ile arasındaki iletişimi sağlar. Ve anakart üzerindeki köprü chipsetler ( bridge ) I/O Bus'ı System Bus'a bağlar. Tüm bu işlemler için anakartın desteklediği hızın çok büyük bir önemi vardır. O sebeple anakart, ekran kartı, işlemci, RAM vb. diğer bileşenler seçilirken sistem yapılırken, tüm bu durumlar göz önünde bulundurulur, ve mümkün olduğunca herne bütçeniz olursa olsun eşit miktarda tüm bileşenlere dağıtmak gerekmektedir, bir bileşene 500 Lira verip diğer bileşeninizi vasat tutarsanız, sistem darboğaza kurban gidecektir.

İntel X58 anakartlarda işlemci ve anakartta ''Triple Channel'' ( Üçlü Kanal ) kavramları vardır. AMD anakart ve işlemcilerde ise günümüzde halen geçerli olan ''Dual Channel'' kavramları yer alır. RAM konusunda değinmiştim.

Bir ekran kartını standart hızının üzerinde çalıştırmak için iki farklı yöntem kullanılabilir. Bunlardan ilki grafik işlemcinin hızını artırmak, diğeri ise kart üzerindeki bellek modüllerini hızlandırmaktır. Yani işlemciler için başvurulan yöntemler, teorik olarak ekran kartları için de geçerli. Ancak pratikte, aralarında çok büyük farklar olduğu da açıkça ortada.

http://forum.donanimhaber.com/m_42899948/tm.htm
http://forum.donanimhaber.com/m_47116796/tm.htm
http://forum.donanimhaber.com/m_41444861/tm.htm
http://forum.donanimhaber.com/m_42615510/tm.htm
http://forum.donanimhaber.com/m_46158420/tm.htm

Yukarıdaki linkler forum içerisinde BIOS Update ile ilgili yazmış olduğum birkaç mesajı ve sorunları gösterir. Örnek olarak incelenmesini tavsiye edebilirim.
MSI anakartlar MSI'ın da birçok firma gibi BIOS Update için geliştirmiş olduğu yazılımı mevcuttur. MSI Live Update adlı yazılım ile BIOS Update işlemini doğrudan Windows üzerinden yapabileceğiniz gibi MSI'ın yeni anakartlarında yer alan M-FLASH özelliği ile bir USB bellek içerisine atılmış BIOS Update dosyası, doğrudan İnternet ve Windows'a gerek kalmadan BIOS Update yapabilmenize olanak sağlar.
MSI Live Update yazılımını buradan edinebilirsiniz. >>>http://www.msi.com/service/download/

Veyahut sahip olduğunuz anakartın CD'si içerisinde yer alır, yazılımınızı kurun ve açın. Karşınıza çıkan ekranda BIOS'u seçin. Eğer ki yazılımın güncellemesi mevcutsa bırakın güncellesin. Aceleye gerek yok, daha sonra ''Live Update'' butonuna basmanız yeterli, BIOS dosyası bilgisayarınıza kaydedilecektir. MSISETUP.exe adı altında bir dosya .exe dosyası gelecek, açın. Bir takım mesaj ve uyarı ( Attention ) mesajları gelecektir. BIOS Update ile ilgili uyarılardan bahsettmiştim.
Windows veya hangi işletim sistemini kullanıyorsanız seçin, MS-DOS ortamında 1-2 dakikalık bir işlem oluşturacaktır. Kısa sürer, tamamlandığında sistemi yeniden başlatmanızı talep eder ya da etmezse başlatın. BIOS'tan gerekli ayarları yapın. Bitti.

Asus, Gigabyte anakartlar için de benzeri yazılımlar yer alır hemen hemen aynı işlemleri o anakartlarda da uygularsınız. Gigabyte adlı anakart firmasının yazılımı ''@BIOS''tur. Asus'un ise ''Asus Update Utility'' adlı yazılımı mevcuttur.

BIOS Update işleminin gerekli olduğu durumlar yeni bir işlemci alındığında, mevcut BIOS sürümünde hasar veya bazı ''Bug'' lar oluştuğunda. Yalnız Gigabyte adlı firmanın çoğu anakartında DUAL BIOS yani yedek bir EEPROM çipi daha yer alır. Bu çip sayesinde başarısız BIOS Update'ler hüsranla sonuçlanmaz. Ve kaldığı yerden devam eder.

http://forum.donanimhaber.com/m_42132009/mpage_1/f_/key_//tm.htm#42132009
BIOS ve CMOS;

BIOS; anakart üzerinde yer alan donanımları birbirine tanıtan ve kontrol eden çok farklı bir yapıdır. BIOS bir EEPROM ( Electrically Erasable Programmable ReadOnly Memory ) yapıdadır. Yani BIOS bir yarı iletken çip üzerine tanımlanmış kalıcı veridir. Haricen çipte hasar ve başarısız bir BIOS Update haricinde silinmez. Aygıtları BIOS Post mesajı ile kontrol eder. Ve bazı anakartlarda sorunsuz çalıştığına dair bip sesi verir. Daha sonra sistemi işletim sistemine devreder.

CMOS; BIOS, ROM yapıdadır ve içerisindeki veriler pil bitse dahi silinmez. Ancak CMOS, RAM yapıdadır ve BIOS içerisindeki o kaydettiğimiz veriler CMOS yongasında tutulur. CMOS 128 Kb'tır ve ''BIOS'' menüsü üzerinde kaydettiğimiz her işlem CMOS tarafından tutulur. Bazı anakartlarda pili çıkartmak gibi durumlar artık yoktur. CMOS Jumper butonu ile hasarlı bir CMOS verisi doğrudan sıfırlanır ve anakart açılabilir. Buna O/C sebebiyet verebilir. CMOS pille beslenmektedir, ve veriler RAM yapıda olduğu için silinir. Bunlar birbirinden farklı yongalardır. Ancak tamamlarlar bu sebeple CMOS ( Complementary Metal Oxide Semiconductor ) yani tamamlayan metal oksid yarı iletkeni anlamına gelir.
BIOS'a Toshiba notebooklarda ALt+Esc ile girilirken, F10, DEL, F2 ile de diğer bilgisayarlarda girilebilmektedir.

P.O.S.T; sistem açıldığında ilk CPU başlatılır, daha sonra POST süreci başlar. POST bir nevi hatalara karşı sistemi tarayan bir mekanizmadır.

Bazı POST hata sesleri;

1 uzun 1 kısa Anakart veya BIOS çipi arızası
1 uzun 2 kısa Ekran kartı arızası (Genellikle eski kartlardaki DIP switch kaynaklıdır)
1 uzun 3 kısa Ekran kartı arızası
2 uzun 1 kısa Ekran kartı arızası (RAMDAC kaynaklı (?) )
2 kısa Bellek parity (eşlik) hatası
3 kısa Belleğin ilk 64k'lık bölümünde hata
4 kısa Timer hatası
5 kısa İşlemci hatası
6 kısa Klavye işlemcisi hatası
7 kısa İşlemci hatası
8 kısa Ekran kartı belleğinde okuma/yazma hatası
9 kısa BIOS ROM hatası
10 kısa CMOS okuma/yazma hatası
11 kısa Tampon Bellek Hatası

CMOS kaynaklı bazı problemler;

No Boot Device; bu hata iletisi genellikle işletim sistemi bulunmuyorsa ya da BIOS' tarafından tanınmayan HDD'ler olduğu zaman karşımıza çıkar.

CMOS Configuration Mismatch; BIOS ayarları ''Default'' konuma getirilmelidir.

CMOS yongası bozulduğu takdirde veriler saklanamayacaktır, sebepleri;

Pil bitmesi, kalitesiz bir PSU buna değinmiştim, forumda açtığım ( RAM ve PSU (Güç Kaynağı) hakkında detaylı bilgiler) konusunda. Voltaj dalgalanmaları, vs.

CMOS Jumper'ına temizlik esnasında dikkat edilmelidir. Pinler olası bir darbede temas edebilir ve CMOS verilerinin sürekli sıfırlanmasına neden olabilir.

BIOS üreticileri üç çeşittir; AMI, Award ve Phoenix BIOS'tur. Genellikle güncel anakartlarda AMI BIOS daha yaygındır. O yüzden AMI üzerindeki menü ve seçeneklerden bahsedeceğim. Diğer BIOS versiyonlarını yazmayacağım için kusura bakmayın. :)) Şaka bir yana menüler zaten benzerlik göstermektedir.

Standart CMOS Features; Tarih saat ve HDD kanal ayarlarının yapıldığı menüdür.

Advanced BIOS Features; Quick P.O.ST özelliğini ''Enabled'' yapmanız halinde BIOS POST testi çok daha hızlı tamamlanacaktır, sisteminizin hızlı açılması adına önemlidir.

Boot Sequency, özelliği yine bu sekmede yer alır, sistem açılışında HDD mi? DVD-ROM mu? Tanımlamak istediğiniz birimi atama işlemleri yapılmaktadır.
Boot from Other Device, seçeneğini ''Enabled'' yapmanızı tavsiye ederim.

Hardware Monitör; bu sekme CPU sıcaklık değerleri ve çekirdek değerlerinin yanı sıra fan RPM ( devir ) hızları hakkında bilgi amaçlı yazılmış bir sekmedir.

Advanced Chipset Features; CPU'nuz için Smart fan, IDE Master/Slave PIO/DMA Mode vb. seçenekleri yapılandırabileceğiniz bölümdür, kimi anakartlarda DRAM Configuration sekmeside bu menü sekmesinde yer alabilir. Fan hızı ayarlama, O/B ekran kartı iptali gibi. AMD Cool & Quiet ile Speed-Step seçenekleride bu sekmede yer alır.

İntegrated Pheriphals;Onboard bileşenler, USB Control sekmesi, E-SATA control modu, Audio kontrolleri..

Cell Menü (Tweekar ); anakart marka ve modeline göre bu isim değişebilir ancak bu bölümdeki amaç O/C yapılandırılmasını sağlayan BIOS sekmesidir. Yani anakartınızda Cell Menü vb. bir menü bulunuyordur. ( Dizüstü değilse ) Bu menü altından DRAM Voltaj, VCORE Voltaj, CPU Voltaj vb. O/C voltaj değerleri yer aldığı gibi RAM ile işlemci FSB'si arasındaki FSB RATİO sekmeside yer almaktadır.

DRAM Ratio oranı nasıl hesaplanır?

İşlemcinizin FSB hızı 200 Mhz olsun, 200 x 14 = 2.8 Ghz'lık X marka ve ailesine ait bir işlemciniz olsun. 200 işlemcinizin FSB hızıdır. RAM'iniz ise 1333 Mhz, Y marka bir RAM olsun. RAM'inizin mevcut saat hızı 1333 Mhz'dir ancak DDR kavramından dolayı 667 olarak tanımlanır.

200/667= 1.3.35 olacaktır.

İşlemcinize O/C yapmak istiyorsanız bu menüden öncelikli olarak çarpanı kırıksa şayet işlemcinizin bu konuda tecrübeli olmalısınız ve işlemcinizin çarpan sayısı arttırılabilir.

Sistem kilitlendiği takdirde BIOS pili çıkarılır ve 10 Dk beklenir ya da CMOS Jumperını kullanarak sıfırlayabilirsiniz. Aynı zamanda Cell Menü'de yer alan bir diğer seçenek AMD cephesinde yer alan her ne kadar P2 işlemcilerle tarih olsada Advanced Clock Calibration özelliğidir. Bu özellik sayesinde işlemciniz 3 çekirdekli ise 4.çekirdeğini açabilirsiniz.

Bu menüde yine aynı şekilde anakartınızın marka ve modeline göre işlemcinizin ve sisteminizin MAX O/C performansını test edebilecek seçenekler mevcut olabilir. Mesela OC Dial ve MAX FSB seçenekleri. MAX FSB seçeneğini seçip, F10, ENTER. Sistem tarafından en yüksek FSB değeri ölçülüp sisteminizi açacaktır. Sizin hiç voltaj vb. ayarlamalar yapmanıza gerek kalmayacaktır. Bu sekmeden yine işlemci çarpanı, RAM çarpanlarını ayarlama şansınız mevcuttur. (CPU Clock ve Memory Clock)

DRAM Configuration sekmeside genellikle bu menüde yer alır, MEMORY-Z sekmesi ile birlikte RAM'lerinizin SPD menüsüne ulaşabilir, gerekli bilgileri edinebilirsiniz. DRAM Configuration üzerinden RAM'lerinizin tepki sürelerini ayarlayabilirsiniz.

Spread Spectrum; bu seçenek O/C yapılacağı zaman ''Disabled'' konumda bulunursa FSB aralığı daha stabil duracaktır. Şu unutulmamalıdır ki O/C adı altındaki olay her ne kadar son yıllarda firmalar tarafından basite indirgenmiş olsada risklidir.

Power Management Setup; bu sekme altından güç tasarrufları bölümüne ulaşabilirsiniz. Bazı anakartlarda ayrîyetten ''Green Power'' adlı sekmelerde vardır.

Load Setup Defaults; CMOS verilerinin tamamını temizler. Fabrika ayarlarına geri dönüş yapar. Mevcut BIOS sürümünüz veya Update silinmez.

Password Status; hiçbir zaman BIOS'a şifre atanması taraftarı değilimdir. Bir takım sorunlara zamanla yol açar.

---

EKRAN KARTLARI; malumunuz ekran kartı/Grafik kartı/grafik bağdaştırıcısı/video bağdaştırıcısı/video adaptörü gibi terimlerin hepsi ekran kartını ifade eder. Bilgisayar donanımının görüntüyü işleyen veri bileşeni desem çok resmi bir cümle kurmuş olurum heralde. :) Yani CPU'dan gelen verileri işleyerek görüntü oluşumunu sağlar ve monitöre DVI-HDMI, analog ( VGA ) gibi çıkışlar ile bu verileri iletir.
Sistemde renkler RGB ( RED-GREEN-BLUE ) renklerinin birleşmesiyle oluşturulmaktadır. Yakın bir zamanda LCD paneller üzerine bir konu açabilirim, forumumuzda. Yine forumda LCD ve paneller üzerine mesajlarımı bulabilirsiniz. Pikseller için gösterilen ''BİT'' sayısı renk sayısını belirler. Daha önce Masaüstü > Sağ tık > Görüntü > biriminde 16 bit, 8 bit kavramlarını görmüşsünüzdür. Ekran kartı bozulmuş bir bilgisayarda bit sayısı sistem tarafından otomatik olarak 4 olarak tanımlanmaktadır. 8 Bit 256, 16 Bit 65000~, 32 Bit ise 16 milyon rengi ifade etmektedir. Artık günümüzde telefonlardaki grafik işlemcilerde dahi ( dokunmatik ekranlar ) 16 Milyon renk barındırmaktadır.
O/B ( Onboard ) halinde anakart üzerine entegre edilebileceği gibi harici olarakta bulunmaktadır. Ekran kartları kendi içerisinde karışıklık oluşturan bir durum vardır. Forumda çoğu zaman ''Dahili Bileşenler''de görüyorum. 4 temel bileşenden oluşmaktadır. Bunlar işlemci devresi ( GPU )( Core ) RAM'i, soğutucu blok ( heatsink ) ve bağdaştırıcılarıdır. (ekran kartı) RAM'inden veriler alınır ve GPU'da işlenir. Ayrıca ekran kartları PCB adı altında kaplama yapılarında barındırılmaktadır. Bazı kartlar çift PCB'dir ve soğutma konusunda ciddi avantaj sağlar. Kendi kartımdan örnek veriyim, GTX 295'in tek PCB'li versiyonu çok ısınıyordu, ve çıktıktan bir kaç ay sonra çift PCB yapılı revizyonlu bir modeli sunulmuştur. Sıcaklık değerlerinde 10 C-20 C sıcaklık farkı mevcuttur.

Her ekran kartında DVI-HDMI çıkışı bulunmak zorunda değildir. Güncel yeni nesil ekran kartlarında yalnız HDMı ya da yalnız DVI bulunabilmektedir. DVI sesi ve görüntüyü HDMI gibi aynı anda taşıyamadığı için sadece DVI çıkışlı ekran kartlarında ayrıca S/PDIF çıkışı yer alır bu çıkış zaman zaman sorulmaktadır. Ve ses taşımada görevlidir.

Resim üzerindeki kart şu an dünyadaki en iyi grafik kart(ıdır.)larından biridir. HDMI ve DVI çıkışları bir arada kullanılmıştır. Birazdan ekran kartı alınırken nelere dikkat edilmelidir? ROP,Pixel Fillrate,Texture Fillrate,Bus Width önemli midir? O/C nasıl yapılır? Hangi yazılımlarla test edilir? Ekran kartı belleğinin performansa etkisi nedir? SLİ ve Crossfire (CF) nedir? Altın Parmak ( Gold Finger )'ın işlevi nedir? CF ile aynı PCB içerisinde yer alan X2 yani çift GPU'lu bir kartın performansı farklı mıdır? Ekran kartı fanı değiştirilir mi? İşlemci temizler gibi termal pasta sürülür mü? CUDA, Direct X, Open GL, Physix nedir? Physix ATİ kartlarda işlevsel midir? GDDR nedir? Ekran kartı anakart bağlantı arayüzlerinden bahsedeceğim.

3 farklı bağlantı arayüzü bulunur. PCI-Express, AGP ve PCI bu kısımları genellikle bilgisayar konusunda yeni yeni bir şeyler öğrenmeye başlayan DH üyeleri için yazıyorum. O sebeple bazı müdavim üyelerimiz zaten bunu biliyorduk demesin. :)))

AGP (x1); 66 Mhz 32 Bit 2.1 ve 256 MB/s iletim hızına ve özelliklerine haizdir bu özellikler baz alınarak üretilmiştir. Genellikle şu an piyasada bulmak zordur. Eski anakart ve yapısı bu teknolojiyi kullanmaktadır. PCI-Express x16 ile tarih olmuştur. x8 veriyoluna kadar bu değerler katlanarak gidecektir. Bilgilerinize...

PCI-Express; slot yapısı tamamen AGP'ye oranla farklıdır. x1, hızı 2.5 Ghz'dir. Ve 500 Mb/s veri aktarım hızına haizdir. x16 ve x32'ye kadar bu oranlar katlanarak gider. Kartın kuvvetini siz düşünün.

ATi ve nVidia bilindik üzere en büyük iki GPU üreticisidir ve bu pazarı yıllardır canlı tutmayı rekabet sayesinde başarmışlardır. MSI, ASUS, Sapphire, Zotac, Leadtek vb. firmalara satar ve bu firmalarda kendi ürettikleri soğutucu ve kitleri aynı kartı makyajlayarak sunarlar, kimi zaman O/C'lu ve AMP! modelleri sunulabilmektedir. Bazı O/C tutkunları ve FPS tutkunları için özel olarak tasarlanan modeller yer almaktadır.

Performansı etkileyen birkaç temel unsur vardır. Anakart kalitesi, işlemcinin kalitesi ve RAM modüllerinin kalitesidir. Athlon x64 'lü bir sisteme HD 6970 gibi bir kart takıldığında bazı basit oyunlarda takılma yaşamıyacağınız anlamına kesinlikle gelmez. Ekran kartınında alırken bellek miktarı aldatıcı niteliktedir. Performansı ekran kartının ekran belleği ile GPU arasındaki veri yolunun genişliği ( GPU bandwidth ), RAM türü ve hızı ( memory clock ), RAM seviyesinin ( Memory ) yanında birazdan bahsedeceğim değerlerinde önemi çok büyüktür. Mesela RENDER vb. işlemler GPU üzerinden yönetilmektedir. GPU gücünün önemi çok büyüktür.

quote: ekran kartı alınırken nelere dikkat edilmelidir? ROP,Pixel Fillrate,Texture Fillrate,Bus Width önemli midir? O/C nasıl yapılır? Hangi yazılımlarla test edilir? Ekran kartı belleğinin performansa etkisi nedir? SLİ ve Crossfire (CF) nedir? Altın Parmak ( Gold Finger )'ın işlevi nedir? CF ile aynı PCB içerisinde yer alan X2 yani çift GPU'lu bir kartın performansı farklı mıdır? Ekran kartı fanı değiştirilir mi? İşlemci temizler gibi termal pasta sürülür mü? CUDA, Direct X, Open GL, Physix nedir? Physix ATİ kartlarda işlevsel midir? GDDR nedir? HDMI ve DVI tam olarak nedir? Hata belirtileri nelerdir? Hz nedir ve sağlık açısından önemi var mı? Detaylı bilgi yazılımı var mı? ATİ Eyefinity teknolojisi nedir?

ROP; Raster işlem birim sayısıdır. Yüksek olması performansı arttıracaktır. Özellikle dolgulama işlemleri ( RENDeR) için önemlidir.

Shader; ekran kartında yer alan shader işlemci sayısını belirtmektedir. Bu biraz daha farklıdır. Shader sayısının artması performansı her daim olumlu etkilemez, aynı ailede yer alan kartlar için bu kartlara olumlu yansır.

Pixel Fillrate; ekran da gösterilen saniyelik piksel sayını gösterir. Ne kadar çoksa o kadar iyidir.

Memory; tüketicilerin yanlışa kapıldığı en önemli kısımdır. 2 Gb ekran kartı olunca bütün oyunlar, yazılımlar çalışmaz. Bu tamamen yanlıştır. Ancak 2 Gb ve 4 Gb RAM boyutları performans için önemlidir.

GDDR; ''RAM ve PSU( Güç Kaynağı ) detaylı bilgiler'' konusunda bahsetmiştim ancak tekrar söyliyeyim. Ekran kartı bellek tipi her zaman sistem bellek teknolojisine oranla öndedir ve daha gelişmiştir. GDDR 2 ya da GDDR 5 bir ekran kartı her PCI Express 2.0 slotunda anakart tarafından sorunsuzca çalıştıralabilir. GDDR3, GDDR'ın 3 katı bir bantgenişliğine sahiptir. Aynı kural GDDR 5 ile GDDR3 arasında da geçerlidir. Artık GDDR ile GDDR5 arasında bant genişiğinide siz bulun. :))

Bandwidth; bellek ile GPU Core arasındaki genişliğe bantgenişliği denir. Ne kadar yüksekse o kadar iyidir.

Bus Width; GPU core ile bellek arasındaki arayüz ( interface ) genişliğini gösterir. Ne kadar yüksekse o kadar iyidir. ( BİT değeri ifade edilir. )

Texture Fillrate; saniye başına işlenen texel sayısını ifade etmektedir. Ne kadar yüksekse diğerleri gibi bununda performansa olumlu yönde etkisi olacaktır.

NM ( Nanometre ); esasında bu bir üretim teknolojisidir. Ekran kartlarıyla bir alakası yoktur. Her bileşenin bir üretim teknolojisi mevcuttur. Ne kadar az olursa güç tüketim değeri bir o kadar azalır. Ve boyutu azalır, ancak performansta bir o kadar artar. Eğer bugün 45 Nm ile üretilen bir HD ekran kartı 110 Nm ile üretilseydi, dolap kadar yer kaplardı heralde. Transistör miktarıda buna oranla artmaktadır. Daha küçük yapıda bulunduğu için kart transistör miktarı artacaktır.

Shader Clock; GPU saat hızını gösterir. Ve nVidia'ya hastır. ATİ'de bu GPU saat hızı doğrudan çekirdek saat hızlarına eşittir.

Memory Clock; bellek saat hızlarını gösterir. Ne kadar yüksekse o kadar iyidir.

GPU Clock; ekran kartı çekirdek saat hızlarını gösterir. Adından da anlayabilirsiniz.

---

O/C Riva tuner veya Rage 3D adlı yazılımlar ile yapılabilmektedir. ATI Tray Tools ekran chipsetli ekran kartlar için ince ayar bir O/C yazılımıdır. Bu yazılımların kullanımlarını forumumuzda bulabilirsiniz. ''Dahili Bileşenler''de bu konuda müdavim arkadaşlarımız yer almaktadır.
O/C yapılırken ekran kartına daha önce işlemci veya hiçbir O/C işlemi yapmadıysanız sizin yapmamanızı öneririm. Ekran kartı soğutma töleransı, işlemciden dahi zayıftır.

3D Mark Vantage, Furmark vb. yazılımlarla ekran kartı test edilip, puan ve FPS oyun veya yazılıma göre işlem gücü FPS değerleri elde edilebilir. GPU-Z adlı yazılım ile de kart hakkında detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.

SLI; nVidia'daki adıdır. SLI köprü aparatı ile anakartın ''Gold Finger'' denen yapısına takılır. nVidia denetim masasından gerekli ayarlamalar yapılırsa aynı karttan iki tanesi sisteminiz üzerinde bulunur. Ancak bu demek iki kart iki katı performans demek değildir. 100 FPS alınabiliyorsa bir oyundan ya da bir puandan 15000 puan alınabiliyorsa bu 200 FPS ve 30000 puan olacağı anlamını taşımaz. Kuvvetli bir PSU gereklidir.

Crossfire; ATI cephesindeki adıdır. Köprü kurulduktan sonra ATI'nin Catalyst Control Center'ı üzerinden CF köprüsü ''Enabled'' yapılmalıdır. Ayrıca anakartın Crossfire ve SLI desteği bulunması gerekir. Tabi ki slot sayısı buna dahildir. Aynı aileye ait farklı kartlar ile de CF yapılabilmektedir. O/B bir ekran kartı ile harici arasında hibrit CF düzeneğide kurulabilir. Aynı durumlar SLI içinde geçerlidir. Ancak unutulmamalıdır ki giriş seviyesi ekran kartları ve anakartın buna destek vermesi gerekir. Yani HD 4870 ile ya da HD 6950 ile anakartın O/B kartı ile hibrit SLI ya da hibrit CF kurulamaz. Ve seçeneklerin kısıtlı olduğu unutulmamalıdır. BIOS'ta yer alan ''Surround View'' özelliğini ''Enabled'' yapmanız gerekir bu teknolojiyi kullanabilmeniz için.

http://www.donanimhaber.com/tm.asp?m=21644464&mpage=1

>>http://www.nvidia.com/object/hybrid_sli.html << >>http://www.amd.com/it/products/technologies/ati-hybrid-graphics/Pages/ati-hybrid-graphics.aspx <<

Tek bir PCB arasında yer alan kartların performans ve uyum konusundaki sorunlar CF ve SLI'ya göre kesinlikle daha stabil ve güvenilirdir. TDP'den kazanmak adına Nm üzerinde oynama dahi yapılmaktadır. Ya da saat hızları bir miktar düşürebilmektedir.

Ekran kartı fanı değiştirilebilir. Termal pastası değiştirilebilir, soğutma sistemine olumlu katkı sağlayacaktır. Söylememe gerek var mı bilmiyorum ama ne kadar soğuksa bir bileşen performansı artacaktır.

Direct X; GPU ile iletişim için yazılmış bir grafik işlem motorudur. 11, 10, 9c gibi sürümleri mevcuttur. API adı verilen yazılım katmanları arasında yer alır. CPU ile konuşma içerisine dahildir. Çalıştır > cmd > dxdiag tanı aracı ile ekran kartı ve Dx versiyonu kontrol edilebilir.

Open GL; Direct X için söylediğim birçok şey Open GL içinde geçerlidir. Bu konuya bakabilirsiniz. >>http://forum.donanimhaber.com/m_46274869/tm.htm Ancak hiçbir zaman aynı şeyleri ifade etmezler.

Physix; nVidia'ya has bir yazılımdır. Genellikle oyunlar için geliştirilmiş bir grafik motorudur. Size şöyle tanımlasam daha iyi olacak sanırım. Bir oyunu açın Physix destekli bu özelliği açtığınızda gökyüzünde kağıt parçaları, patlama efektleri vb. dış oluşumları gözlemleyebilirsiniz. Physix, Ati kartlara kurulur ancak çalışmaz.

CUDA; GPU'nun kısaca işlem gücü üzerine yoğunlaştırılmıştır. Görüntü ve videoları işleyerek CPU üzerinde yük oluşturmaz. nVidia'ya aittir.

---

Hertz miktarının monitörlerinizin destek sunduğu her zaman en yüksek değerlere ayarlamaya gayret edin. Özellikle ekran kartınızın sürücü panelinden 75 Hertz ve üzerine konumlandırın. Göz sağlığı için her zaman 75 Hertz ve üzeri tavsiye edilmektedir.

HDMİ ve DVI ses haricinde aslında aynı şeyi ifade eder, her ikiside hemen hemen aynı altyapıyı kullanır ve veriyi dijital bir arayüz aracılığıyla iletir. Elektromanyetik dalgalardan etkilenmez. HDMI 3200x2048 e kadar çözünürlükleri destekler. DVı ses taşıyamaz ve 2560x1600'e kadar çözünürlükleri destekler. DVİ'da pin sayıları en yüksek çözünürlüğü etkiler.

Analog arayüz ( VGA ) ise elektromanyetik her dalgadan etkilenir. Bu bağlantı her ne kadar eski CRT monitörler arasında kalsada kullanılmaktadır. Kasanızın yanında cep telefonu varsa bir anda görüntüde dalgalanma başlayabilir bir takım sorunlar doğabilir.

Yeni nesil ekran kartları PCI-Express slotu haricinde ek güç girişlerine ihtiyaç duymaktadır. PCI-Express bu gücü karşılayamadığı için ek güç girişleri PSU tarafından haricen sağlanmaktadır.

---

HATA BELİRTİLERİ;

Ekranda hiç görüntü olmayabilir. Bu durumda grafik kartında veya PCI Express slotunda problem olabilir. Monitörün OSD menüsünden monitöre görüntü gelip, gelmediği ya da sağlam olup olmadığıda öğrenilebilir. Bunun haricinde ara kablo çıkmış veya yanmış olabilir.

Her zaman son sürücüleri yüklemek iyi değildir. Kararlı sürücüler dahi sorunlu olabilmektedir. ( WHQL ) Geçtiğimiz yıl nVidia'nın 195.75 mi öyle bir sürücüsü ekran kartı fanlarında yavaşlatma yani bir açık nedeniyle kartı kararsız kılıp yanmasına sebebiyet verdiği için sürücüyü geri çekmiştir. Son çıkan sürücüler yerine bir öncekileri tercih edilebilir.
Ekranda çizgiler mi var? Foruma bir SS ekleyin, durumu gözlemleyelim çünkü SS'de sorun gözükmezse problem monitördedir. Durum tam tersi ise kartta sorun vardır. Ayrıca sürücüye bağlı bir durumda olabilir. Bu esnada F8 ile Güvenli Mod'da sistem açılıp karttaki çizgiler devam ediyor mu? Gözlemlenir. Kart temizliğide 3-6 ay arası kapaklarınız açıksa yapılmalıdır.
Dalgalanmaya neden olan bir diğer husus ise Hertz uyumsuzluğudur. Control panelinden ayarlanmalıdır. Oyunlarda bu durum varsa ''V-Sync'' özelliği ''Enabled'' yapılmalıdır.

Bazı noktalarda konuları saptırmış olabilir, karışmış ya da kısa tutmuş olabilirim. Kusura bakmayın elimden geldiğince detaylı bir şekilde yazmaya kalktım tabii ki burada benim bildiğim ve anlatamadığım birçok şey var. Ancak onları yazıya dökebilmem pek de mümkün değil.

Bu arada ''hapocod''a linki için teşekkürler.http://forum.donanimhaber.com/m_41615893/mpage_1/f_/key_//tm.htm

---

Iyv Bridge ve Sandy Bridge teknolojileri hakkında;

Her ikiside Intel'in Tick Tock teknolojisinin bir ürünüdür. Sandy Bridge ''Tock'' ( 2.nesil işlemciler ), Ivy Bridge ''Tick''(3.nesil işlemciler) ise en son çıkan 22 nm ile üretilmiş, Intel'in yeni işlemci mimarisinin adıdır. Sandy Bridge işlemciler 32 nm ile üretilmekteydi.

Sandy Bridge oranla, yeni Ivy Bridge teknolojisi trigate 3D transistörlerini kullanmaktadır. Ivy Bridge ayrıca daha düşük üretim teknolojisi 22 nm ile 1.4 milyar transistörü, 160 mm2 üretim yüzeyinde kullanmaktadır.

Sandy Bridge bu oran, 995 milyona 216 mm2 idi. Ayrıca büyük atılım, Intel HD Grafik üzerinden yapıldı. HD 4000'de 16 adet çekirdek yer almaktadır. Geçmiş teknolojide bu oran 12 idi.

Çekirdek sayısı ve işlemci hızı (Mhz) aynı olan Sandy Bridge işlemcilere oranlai Ivy Bridge işlemciler %10 daha performanslı işlemci çekirdek performansına, yaklaşık %80 grafik çekirdeği performansı farkı mevcuttur.

Her iki teknolojide 1155 soket desteğini taşımaktadır. Güncel BIOS'la uyumlu anakartlarda Upgrade yapılabilir. Destekli anakartlarda önceki Z67, P67, H67 çipsetli modellerde de çalışabilecek. Bunun yanısıra Z67 ve H67 çipsetli modellerde Intel HD Graphics 4000 ayrıca daha performanslı çalışacaktır.

---

HD 7970 ile ilgili bazı test sonuçları;

---

nVidia GTX 690 ile ilgili bazı test sonuçları;

3D Mark Vantage 11

Battlefield 3 (2560x1600) Ultra High MSAA, 4x MSAA

Herkese iyi forumlar.

İyi günler.

quote:

Orijinalden alıntı: artcraft35

hocam yine çok iyi bir anlatım elinize sağlık."O/B bir ekran kartı ile harici arasında hibrit CF düzeneğide kurulabilir." bu o.b ile harici arasındaki bağlantı nasıl kurulur bunu biraz açabilirmiyiz acaba

quote:

Orijinalden alıntı: Helghast

Aziz Hocam, yine döktürmüşsün...

Eline sağlık.

quote:

Orijinalden alıntı: YasinAltunoglu

Kardeşim ellerine kollarına sağlık, umarım herkes sıkılmadan okur çünkü faydalı bilgiler.

quote:

Orijinalden alıntı: 4everAMD

çok faydalı sağolun