Crossover Distorsiyonu

Konu eski ama yazayım.basettiğiniz şey daha çok entegreleri amplilerde olur entegre içi çok sıkışık micro ölçekte bir devre olduğu için komponentlerin özellikle transistörlerin kendi yarattığı gürültüler çıkışta duyulur, bu transistörlü veya modern iyi filtre edilmiş amplilerde olmaz tıslama sesini bahsediyorsanız bunun nedeni işte budur..

Npn ve pnp transistörler arası geçiş diye bahsettiğiniz şey aslında farklı bir konu buna "geçiş distorsiyonu" adı verilir, daha çok sesteki distorsiyon yani kalitedeki bozulma ile ilgilidir.

Daha çok b sınıfı amplilerde olur..

Örnek mesela A sınıfı ampliler genellikle single ended denilen tek transistörlü yapıya sahiptir çıkış sinyali aç sinüs olduğu için girişteki sinyalin tamamını yani 360 derecelik fazını olduğu gibi çıkışa iletir bununda sürekli iletimde olarak yapar yani A sınıfı bir amplide çıkış transistörü girişte sinyal olsun olmasın veya giriş voltajı ne olursa olsun sürekli iletimdedir yani açıktır o yüzden herhangi bir bozulma olmaz ama sürekli iletimde olan transistör çok faaldir bunun için çok ısı üretir ve çok enerji harcar o yüzden verimi %25'i geçmez yani kullandığı enerjinin sadece %10 ile %25 ni ancak sese dönüştürebilir gerisi boş yere harcanır ama en kaliteli ve en az bozulmalı sese sahip amplilerde bunlardır devrekerdeki parçalar kaliteli olursa kendinden hi-fi dir A sınıfı.

Geçiş distorsiyonu daha çok b sınıfı amplilerde olur b sınıfı amplilerde genellikle yapı olarak giriş sinyalinin 360 derecelik fazının 180 derecelik fazını npn bir transistör diğer fazınıda pnp bir transistör işler buna push-pull (itme- çekme) denir, ama kimse mükemmel değildir dolayısıyla transistörde yeterince hızlı değildir sinüsün pozitif 180 derecelik fazıyla 0 noktasından negatif faza geçiş sırasında npn transistör iletimdeyken kapanır pnp transistör iletime geçer bu geçiş sırasında 0 noktasında bir bozulma olur tabiri caizse sinüs bu noktada kırılır yine tabiri caizse bozuk, anormal bir sinüs dalgası ortaya çıkar buda ses kalitesini ciddi oranda bozar bunu daha çok hassas kulaklar daha iyi fark eder, geçiş distorsiyonu buna denir ama herşeye rağmen avantajı vardır çıkış iletimini 2 transistör karşılıklı paylaştığı için transistörler sadece girişte sinyal varken , sinyalin yoğunluğu ,giriş voltajının yüksekliği kadar iletimde kalır yanı sinyal yokken transistörler iletimde değildir buda ciddi verim artışı sağlar transistörlerde oluşan ısı giriş sinyalinin yoğunluğuna göre oluşur girişte sinyal yoksa ısıda çok az olmalıdır, bu b sınıfı bir amplinin veriminin %75 kere kadar çıkmasını sağlar ama ses kalitesinden ödün verirsiniz.

Ab sınıfı ampli ise A sınıfı bir ampli ile b sınıfı arasındaki bir uzlaşmadır, A sınıfının ses kalitesine yakın yine b sınıfının verimliliğini alan bir ampli ortaya çıkar,volüm düşük ve orta seviyede iken A sınıfı volüm yüksek iken b sınıfı modunda çalışır bu ampli,böylece ses kalitesi yüksek ama verimi de yüksek bir amplimiz olur, d sınıfından sonra en çok kullanılan ampli çeşididir verimi %60lara kadar ulaşabilir, konfügürasyon olarak bu amplide geçiş distorsiyonu beklenmez yapısı modifiye edilerek ortadan kaldırılmıştır,

Böylece hem geçiş distorsiyonu olmaz hemde verimi daha yüksek bir ampli ortaya çıkar.