Enstrümental Beste Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nedir?

Merhaba arkadaşlar, 15 adet bestem var bunları albüm şeklinde yayınlayacağım fakat şöyle bir sorun oluşuyor kayıt alırken; biraz şundan biraz bundan derken kargaşa oluşuyor yaptığım bestede. Tam olarak nerede durmam gerekiyor? Bir bestede ortalama kaç enstrüman aynı anda çalmaya başlarsa kargaşa olmaya başlar.

Bu albümde gitar ile çalıp, arkasında çello ve aralarda piyano şeklinde yapmak istiyorum fakat bir başladığımda bir bakıyorum 20 enstrüman olmuş, projeyi siliyorum baştan başlıyorum. Kısaca sade ve güzel yapmak istiyorum.

Herhangi bir müzik eğitimi almadım. Müzik hakkında tek bilgim 7 tane nota olduğu.

Daha önce yapmış olduğum bir besteyi de buraya bırakıyorum. Sizce nereleri yanlış olmuş veya neresi şöyle olsa daha iyi olurdu diyorsunuz?

Son olarak ise fl studio mobile kullanıyorum.

Öncelikle böyle bir işe kalkıştığınız için tebrik ederim. Yani hem enstrümantal müzik hem üst üste enstrüman ekleyeyim diye pek dert eden insan olduğunu sanmıyorum.

Ama örnek kayıt üzerinde çok çalışılmayı gerektiriyor. Yani moralinizi bozup sizi soğutmak için söylemiyorum ama öncelikle midi sesleri baya zayıf durumda. Yani piyanolardan yaylılara kadar her ses aşırı yapay duyuluyor. Bu seslerden kat kat iyi ses veren programlar var. Aynı midileri o programlarda çok daha iyi duyabilirsiniz.

Tabii ikinci zor aşama tuşe meselesi, eğer bu kayıtları tuş hassasiyeti olmayan bir klavyede kaydediyorsanız mutlaka tuş hassasiyeti olandan edinmeniz gerek, çok mekanik bir duyuma sebep oluyor. Aynı zamanda çalınan notaları eğer metronoma otomatik olarak oturuyorsanız onları da ya çaldığınız (az hatalı ise) gibi bırakmalı ya da eğer o kadar iyi olmuyorsa da programlar üzerinde humanize ayarı denen belli zaman dilimi içinde rastgele gecikme veren ayarları yapmanız gerek. Bunlar çok küçük bir ayar gibi görünüyor olabilir ama duyumu çok değiştiriyor.

Esas soruya gelirsek yani üst üste kaç enstrüman olmalıdır. Bunun kesin matematiği olduğunu sanmıyorum. Yani atıyorum yedi enstrüman olur fazlası olmaz denemez. Zaten enstrümandan öte melodi kastediliyor sanırım. Büyük orkestralarda çok sayıda enstrüman da var.

Yani üst üste kaç melodi olabilir, dersek: Yine bunun kesinliği yok. Aynı anda duyulabilecek seslerin ve melodilerin sınırı elbette var ama bunu daha çok kulakla bulmak gerek. Atıyorum çok iyi bir ek melodi daha geliyorsa bu durumda alttaki melodiyi o kısımda kapatmak mümkün. Sesler üzerinde ve melodilerin yapısında çakışmalar olmaması gerek. Bunu melodileri dinlerken farl edersiniz. Yani tüm melodilerin aynı anda duyulmasından öte vurgulanan melodinin diğerleri ile birlikte kombinasyonu önemlidir diye düşünüyorum. Ben örnekte çok fazla karmaşa duymadım. 01:10 ve 01:59 kısımları biraz karışmış ama ses ayarları ile bu giderilebilir. Alttan giden ince piyano melodisi mesela her zaman olmasa da olurmuş dedim.

Ya da yan yana melodi bütünlüğü olarak şarkıdaki kısımlar hep durup değişiyor. O da kompozisyonda bölünmeye yol açmış. Melodiler de geçişler gibi üzerine devamlı daha iyisi eklenecek şekilde geliştirilmesi gerekiyor. Bilindik melodiler ve akorlar yerine onlar üzerinde süsleme yapmak da çok önemli.

Yani benim aklıma gelenler bunlar, dediğim gibi lütfen hevesiniz kaçmasın. Bunu böyle düşünmek bile takdir edilesi bir davranış. Geliştirmeye açık olduktan sonra hepsi gelişecek konular. Zamanla araştırarak hep daha iyisine ulaşabiliriz.

Öncelikle cevabınız için teşekkür ederim hocam.

İlk paragrafta dediğiniz şeyi ben de farkettim bugün hocam. Fl studio mobile yerine fl studio pc versiyonuna geçtim ve birkaç plugin yükledim ve sesler bariz daha doğal geliyor.

İkinci kısma gelirsek midi klavyem olmadığı için tablet ile çalıyorum fakat dokunma hassasiyetli midi klavye siparişi verdim, 32 tuşlu. İşimi görür diye düşünüyorum. Metronom kullanmıyorum zaten, gerçi kullanamıyorum çünkü o tık tık sesi kafamı karıştırıyor. Birkaç notayı düzeltip(eğer zamanlama yanlış olmuşsa) çaldığım gibi bırakıyorum.

Entstürman ve melodi sayısı da kendi zevkinize ve tarzıma kalmış bir şey diyebiliriz hocam o zaman. Ahenk olduğu sürece. Artık nakarat kısmı girdiği zaman veya iki üç melody aynı anda çaldığı zaman, birini önce çıkarıp diğerlerinin sesini kısmaya düşünüyorum bu cevabınızdan sonra.

"Melodiler de geçişler gibi üzerine devamlı daha iyisi eklenecek şekilde geliştirilmesi gerekiyor."

Burada demek istediğiniz; önce ilk melodi girer sonra 2. melodi girer ve aynı zamanda ilk melodi de çalmaya devam eder, sonra 3. Melodi girer diğerleri çalmaya devam eder daha sonra 3. Melodi biter, 1. ve 2. melodi çalmaya devam eder sonra 2. melodi biter, 1. melodi çalmaya devam daha sonra 1. melodi biter ve şarkı da biter.

Bu mantıkta mı dediniz hocam? Bu şekil nedense bana kolaya ve basite kaçmak gibi geliyor.

Rica ederim. Bir faydası olduysa ne mutlu bana.

Metronom ile kayıt önemli bir hadise, ölçülere oturtmak ve bunu geliştirmek önemli. O "tik tak tak tak" yani en yaygın ölçü 4/4 mühim bir şey. Melodileri de buna göre düzenlemek gerekiyor. Metronom ile kayıt olsa bile zaman kaymaları oluyor, onlar için ayarlardan bahsetmiştim. Ya tamamen düzeltilmemeli ya da düzeltilirse tekrar ayar verilmeli gibi. Hiç metronom olmadan kayıtlar ölçü dışı kalabilir. Metronom kaçması haricinde...

"Burada demek istediğiniz; önce ilk melodi girer sonra 2. melodi girer ve aynı zamanda ilk melodi de çalmaya devam eder, sonra 3. Melodi girer diğerleri çalmaya devam eder daha sonra 3. Melodi biter, 1. ve 2. melodi çalmaya devam eder sonra 2. melodi biter, 1. melodi çalmaya devam daha sonra 1. melodi biter ve şarkı da biter. "

Yok hayır öyle demek istemedim. Melodi giriş çıkışları belli kurala bağlı değildir bana göre. Ben mesela şöyle çalışıyorum. iki melodi üst üste yazıldı diyelim, üçüncü melodiyi yine üzerine yazıp ilk iki melodiyi artık devam ettirmiyorum. Ya üçüncü melodi tek başına çalıyor ya da onun üzerine dördüncü bir melodi yazılıyor. Bu şekilde 1-2 bir bütün olarak devam ederken şak diye 3-4 üst üste çalacak şekilde geçtiğinde daha bütüncül bir hava yakalanabiliyor. Tabii her zaman bu çalışmaz, sıfırdan geçiş yapmak gerekir.

Benim melodiler üzerinde çalışmak derken orada kastettiğim bu geçiş meselelerinden farklı bir şeydi. Atıyorum temel bir akor bastığımızı düşünelim 1-3-5 seslerini basıyoruz. Bunu yaparken bile mesela 5. sese bir süsleme yapabiliriz ya da çat diye basmak yerine tuşeleri süsleme yapacak şekilde ayarlayıp basabiliriz. Yine aynı akoru basıyoruzdur ama daha iyi duyulur. Tabii ki 7. sesi eklemeler ya da diğer sesleri deneyerek major-minör kalıbından da çıkmak mümkün.

Bunun haricinde şarkı yapılarında şöyle olmalı, şurada nakarat olmalı ve şu sırayla girip çıkmalı gibi düşünmüyorum. İlla ki öyle kurallar vardır ama sonuçta o biraz da sektörün uydurduğu bir şey, insanlar o şekilde rahat dinleyip tüketsin diye yapılıyor. Deneysel işlerde daha rahat takılmak mümkün. Melodi nereye götürürse oraya özgürce gidebilirsiniz. Benim demek istediğim bunu elden geldiğince süslü, özellikli şekilde yapmak. Tabii bu sadelik gereken yere süsleme yapalım demek değil. Tek tek nota bile basılsa ona ruhunu verecek tarzda süslemelerden bahsediyorum. Tabii bunun için tuş hassasiyeti şart.

Anladım hocam, çok çok teşekkür ederim. Önerilerinizi aklıma yazdım, midi klavyem gelsin fl studio'ya geçeyim bakalım nasıl eserler ortaya çıkaracağım.

Ayrıca şimdi 1-3-5 yaparken 5'i süslemeli dediniz ya, bu süsleme şöyle bir şey 5'inciyi basarken bir oktav alt ve bir oktav üstten de 5'inciye basmak gibi şeyler mi?

"Tek tek nota bile basılsa ona ruhunu verecek tarzda süslemelerden bahsediyorum."

Mesela şarkının notası do-re-mi-do-re-mi şeklinde devam ediyor diyelim tek tek nota basıyoruz. Bunu nasıl süsleyebiliriz? Ya da al yazmalım isimli bestede gidelim notaları do-si-do-la şeklinde, burada si yi süslemek istiyoruz. Do-(mi-si-la)-do-la şeklinde yapınca yani si. notası ile birlikle mi ve la'ya basınca da ton bozulmuyor ama daha doygun bir ses oluşuyor. Bunun gibi şeyler mi?

Son olarak da sizin yaptığınız müziklere nereden ulaşabilirim?

Tamamdır merakla bekliyorum.

Süsleme konusunun kuralları var mıdır? Varsa nedir tam bilemiyorum ama bahsettiğiniz şeyler evet elbette süsleme olur. Bunu telli enstrümanda fazladan vuruşlar gibi düşünürsek mesela, aynı notaya da hafif vuruşlarla süsleme yapılabilir. Ya da benzer şekilde hemen bir nota üstü altı şeklinde de olabilir. Yani o an içinizden nasıl geliyorsa onu yansıtan her şey olabilir. Biraz kabaca nette arattım bu konuda anlatımlar var gibi. Belli kuralları varsa (ben bilmiyorum) oralardan bakılabilir.

Ben de bu konuya amatör olarak bakıyorum yani profesyonel değilim. Hatta melodi döngüleri üzerine melodi çalışmaları olabilsin diye bir proje düşündüm:

https://www.youtube.com/channel/UCWeGNkLxDEgU-LhilC56Byw

Buradaki şarkılardan "döngüseller" şeklinde belirteci olanlar bu tarz çalışmaları içeriyor. İçlerinden bir tanesinin tamamen melodileri benim ama amaç zaten melodi üzerine melodi şeklinde bir şeyler eklemek. Bunu online çalışma olarak yapabiliyoruz. Şu an hiç katılan olmadı ama katılmak isterseniz videoların açıklamalarında ilgili siteye linkleri var. Soundtrap diye bir site. Yine midi sesleri üzerinden çalışan online bir daw diyebiliriz. Hem ortak melodi çalışması gibi de olur hem ortaya bir şeyler de çıkabilir. Yani böyle bir seçenek de var.

Bu arada eklemeyi unuttum. Linkini verdiğim çalışmalar sadece bilgisayar klavyesi ile yapıldı yani tuş hassasiyeti yok. Katılım olursa geliştirilebilecek şeyler.

Teşekkürler hocam, aklıma takılan ve cevap bulamadığım birtakım sorularımı güzel bir şekilde cevapladınız.

Beste yapma ile ilgili sorular sorduğumda sorulara sizin verdiğiniz gibi cevaplar arıyordum. Güzel olmamış, hoşuma gitmedi, yok piyano ile akordiyon uymamış, yok müzik kısa olmuş, hızlı olmuş gibi şeyler değil. Çünkü genelde çevremdekiler bu şekilde cevaplar veriyordu. Fakat böyle kişisel cevaplardan ziyade sizin cevaplarınız gibi müzik kuralları dahilinde cevaplar istiyordum.

Yaptığınız müzikleri dinledim, kulağıma hoş geldi ve sesler doğal, tebrik ederim. Fakat maalesef rock tarzı ile aram iyi değil, hiç anlamam. Sizinle bir şeyler yapmak isterdim oysa. Hem de hala da müzik yapmanın başındayım. Fl studio'ya bile tam hakim değilim. Sadece 7 aydır fl studio mobile ile uğraşıyorum. Pc versiyonu bile değil. Pc versiyonuna yeni geçtim ve öğrenmem bir bayli zaman alacak.

Ayrıca geç gördüğüm için üzgünüm, forumda sorun var galiba bildirim yanmamış, rastgele tıklayınca gördüm cevap geldiğini.

Ayrıca sizin de bestelerinizi dinlemek isterim hocam. YouTube'da mevcut mudur?

Teşekkürler hocam kısaca ilerlemek ve güzel şeyler yapmak için müzik teorilerini öğrenmek gerek diyorsunuz. Boş vakit kaldıkça bakmaya çalışacağım dediğiniz şeyler.

Cahilliğime verin fakat daw mı yoksa notasyon mu kullandığımı bilmiyorum. Daw'ı Google'da aradım, dijital ses işleme yazılımı olduğunu öğrendim. Program ile yapıyorum müzikleri, fl studio mobile ile. Yanlış öğrenmediysem evet daw kullanıyorum. Notasyona döküyorum maalesef. Zaten acemi olarak keman ile uğraşıyorum ve notasyon okumakta hala zorluk çekiyorum zaten üstüne düşüyorum.

Uyumlu aralıkla var derken bunları ve diğer dediklerinizi müzik teorisini öğrensem hepsini öğrenmiş olur muyum yoksa müzik teorisinden başka şeylere de bakman gerekiyor mu? Eğer başka şeyler de varsa zaten bakamam çünkü müziğe ayırabileceğim vaktim zaten kısıtlı.

Nedense bu yazdıklarınızda en önemli gelen şey uyumlu aralıklar ve zaman ölçüsü.

Zaman ölçüsü dediğiniz şey fl studio'da kayıt almaya başlarken 3/4, 4/4 gibi şeyler soruyor galiba bundan bahsediyorsunuz. Bunun ne işe yaradığını gerçekten anlamadım. Bu ölçüyü değiştirsem de notalar hep aynı çalıyor. Ben mi bir yerde yanlış yapıyorum yoksa?

Son olarak şunu da sorayım, bazı besteler do minör la minör e minör ya da la karar do karar mi karar (doğru mu yazdım emin değilim) bunlar ne oluyor hocam. Mesela benim yukarıdaki bestem ne minör veya ne kadar? Google'da baktım ama karışık cevaplar var kısa, öz ve basit bir açıklaması var mı?

Merhaba, benimde enstrümantal beste çalışmalarım oluyor. Her şeyden önce MSG üyeliği alıp şarkıları telifleyin...Sonrasında şarkıların 1 ile 1.50 dakika arasında olmasına dikkat edin. Şarkıya hızlıca başlamak avantajınıza. İnsanlar intro kısmına 10-15 dayanıyor. Youtube istatistiklerim öyle söylüyor en azından. TSM albümüne uğraşıyorum, 3 den fazla enstrüman dinlemeyi zorlaştırıyor. Şarkılarıma göz atarsanız,

.

.