Küresel ısınmada kritik 1.5 derece sınırı 2024’te ilk kez aşıldı!

Maalesef. İnsanların sanal sosyal bağlamlarında kısa vadeli sorun veya kriz çözümüne öncelik verip uzun vadeli katastrofik fiziksel risklerin giderilmesini geri plana atması, bırak gidermeyi fiziksel felaketin yolunun taşlarını kısa vadeciliğiyle itinayla adım adım döşemesi insanoğluna çok pahalıya patlayacak. Ama sosyal kurgu ve alışkanlarının meftunu olup kainatı kendi merkezinden gören çok bencil bir tür işte, ne yaparsın? Fatalist / kaderci değilim ama yapısal gerçekleri işaret etmeyecek kadar enayi de olmadım. Tarihte çok kez tekrar ettiği üzere şu anki ve geçmiş milyonların bencillik ve konformizmi gene milyonların hemcinsleri tarafından harcanan hayatları üzerine kurulu. Çok self-destruktifiz ama bu kendi kendini yıkan karakteri de kaotik doğadan miras almışız. Konformizmimiz dahi evrimsel ve aslında fizik çerçevesinde enerjinin minimum taban seviyesine ulaşma evrensel eğilimiyle, entropiyle ilgili. Tabiatın mahkemesi insanların değişmez karakterine bakıp düğmeye bastı. Her zaman olduğu gibi uyum sağlayan kazanacak. Sağlayamayan düşecek.

self-destruktifiz

üstadım böyle bir türkçe kelime mi var?

dinazorlar döneminde daha da sıcatı yeğenler! o dönemlerde hayvanlar ve ağaçlar yani canlılar çok daha iriydiler. birden soğuduğu gibi birden de ısınıyor.

Pek çok kitle bunun bir komplo teorisi, bir ekonomik oyun, bir ideolojinin ortaya attığı haber olarak bakıyor ama insanlar bu iklim krizinin etkilerini, şakasının olmayacağının farkına varamıyor. Küresel felaketler yaşanıp iş işten geçtikten sonra bunu fark etmenin anlamı kalmıyor, çünkü kitlesel yok oluşlar sonucu ölenleri geri getirmiyor ve hayatta kalanların hayatını kolaylaştırmıyor.

Yalnız dinozorların türü yok oldu. Ayrıca biz dinozor değiliz. Daha dirençli daha dayanıklı bir tür olduğumuz da söylenemez.

Dünya'nın kendi döngüleri olabilir ama buradaki konu insanoğlunun kendi elleriyle yıllar boyunca yarattığı kirlilik ve kriz. Zaten yine önce kendisini vuruyor ve vuracak da. Komplo teorileri yerine bilim insanlarına kulak asmakta fayda var. Komplo teorilerine bakarak kitlelerin hayatıyla kumar oynamamak lazım.

Zengin dediğin devletler de iklim krizi için adımlar atıyor. Elektrikli araç dönüşümleri yapıyorlar, temiz enerji için uğraşıyorlar. Zengin devletlerin diğer devleti sömürmek için böyle bir yalana ihtiyacı mı var? Zaten sömürüyorlar ki? Bırakın şu komplo teorilerini biraz acı, sıkıcı gerçeklerle yüzleşin.

Bilim insanları sadece iklim konusunda değil herhangi bir konuda da görüş farklılıkları ortaya koyabilir. Bu tarih de olabilir, sağlık konusunda da olabilir, depremler konusunda da olabilir. Ya da iklim krizi için konuşayım satılık bilim adamlarıdır, fosil yakıtçı lobicilerin parayla konuşturduğu, arge yapıp bir dünya para yakmak istemeyen fosil yakıtla çalışan otomobil üreticilerin düzenleri bozulmasın diye parayla tuttuğu veya bunlara yakın siyasilerin medya patronlarının öne sürdüğü bilim insanları(?) da olabilir tabii neden olmasın. Ne yapacağız peki işimize hangisi gelirse onu mu seçeceğiz? Ben kumar oynanmaması tarafındayım. Bazı şeylerin kumarı olmaz. Önceki söylediklerime ekleme yaparak tekrar ediyorum. Komplo teorileri genellikle gizemlidir, okuması, konuşması, yazması eğlencelidir, heyecanvericidir çözüm ve sorumluluk gerektirmez salla ortaya bir şey gitsin. Ama gerçekler genellikle sıkıcıdır, can sıkıcıdır, acıdır, sorundur: komplo teorilerinin aksine üstüne gidilmesi gerekir, çözüm için özveri ve çaba gerektirir, rahat bozmayı konfor alanından çıkmayı gerektirir.

Zaten bu yüzden sıcaklık "ortalamasından" bahsedilmiş. Elbette sıcaklıklar dönem dönem, coğrafya coğrafya değişiklik gösterebilir ama burada "ortalama"dan bahsedilmiş. Yoksa benim yaşadığım yerde hissettiğim en yüksek ve dayanılmaz sıcaklık 2023 yılındaydı 2024 değildi. Ama bu kendi tecrübem geneli, istatistiğin, veri setinin sunduğu gerçeği değiştirmez. Yazıda da geçtiği üzere 2024 yılı şu ana kadar geçen en sıcak yıl olmuş. Atmosfer şu ana kadar en yüksek nemi taşır olmuş. Bu aşırılıkların elbet bir sonucu da olur ve muhtemelen insanoğlu olarak bunlardan bir şekilde zararlı çıkarız.

Bak kendi ağzınla söylüyorsun. İstanbul diyorsun ısıyı ben de hissediyorum "ısı adası" olmasından dolayı diyorsun. Peki bu ısı adası nasıl oluştu, Dünya'nın kendi döngüleriyle mi? Koskoca İstanbul'un havasını nasıl olur da ısıtabildik?   Suni bir şekilde, insanoğlunun eliyle, insanoğlunun bencilliğiyle oluştu. Zaten saymışsın mazotu, doğalgazı, yani fosil yakıtları. Kömür sobası yakanları da var, gerçi doğalgazdan beri azaldı ama yine de var, havayı leş gibi yapıp atmosferin içine ediyorlar ve halen daha varlar. Asfalt, beton da zaten ısıyı tutuyor. Şimdi bir de bunu 8 milyar insanın yaşadığı ve sürekl nüfusun arttığı Dünya'ya genelleyelim. Dünya'da çeşitli sebeplerle yok olan ya da yok edilen ormanlık alanları ds hesaba katalım (tarım için, inşaat için, yangın ve çeşitli sebeplerle yok edilen ormanlar) enerji için yaktığımız fosil yakıtları katalım (termik santraller, doğalgazla çalıaşn santraller vs), nüfusu etle besleyebilmek için her yıl besleyip kestiğimiz milyarlarca hayvanı katalım (saldıkları metan gazı) fosil yakıtlı araçlarla atmosfere salınan gazların alayını katalım. Ve bunun her yıl artarak tekrarlandığını düşünelim. Neden olmasın ki? Dünya'nın dengesi varsa biz o dengeyi inatla bozmaya çalışıyoruz işte.

"ortalamanın 1,5 derece artması çok hissedilir bir şey değil" ortalamayı çok yanlış anladığını görüyorum, olayı sadece koca gezegende yaşadığınız coğrafyada ve sadece hislerinize indirgiyorsun. AVM'ler dolu, herkes gezmeye gidiyor, kaldırımlarda otomobil kaynıyor öyleyse ekonomi çok iyi yeğen demek gibi bir şey bu. Ortalamanın artmasını bir de şöyle yorumla en düşük sıcaklık 1.5 derece artmış ama en yüksek sıcaklık da 1.5 derece artmış. Hani şu dayanılmaz sıcaklıkların, ölüm getiren sıcaklıkların 1.5 derece daha yükselmesini düşün. Ya da artan sıcaklık sebebiyle buzul olarak kalması gereken yerin eriyip gittiğini düşün. Ekosistemin kendince oturmuş bir düzeni var, iklim krizi bu düzeni bozup başka bir düzen getiriyoruz. Ama evrim bu kadar hızlı işlemiyor. Canlılar birden değişen sıcaklığa karşı hızla evilremiyor, bitkiler hemen evrilemiyor. Kitlesel yok oluşların olabileceğini görmek zor olmasa gerek. Bak yukarıda darkaura çok güzel bir örnek vermiş, sadece tarımdan yani beslenmeden doğacak bir krizin açlık kaynaklı kitlesel yok oluşundan bahsetmiş. İklim krizi de çözümü de bir süreçtir. Bu sürece birden gelmedik haliyle önlemler alınmazsa birden düzeltebileceğimiz bir şey değil. Birden değişip gelişip de uyum sağlayabileceğimiz bir şey değil. Şakası yok.