Linux komutlari -2-

diGiheX

Yarbay

2259 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Komut

head-dosyaların ilk kısmını listeler

Açıklama

Verilen dosyanın belirtilen kadar satırını ,belirtilmemişse ilk 10
satırını listeler.Eger dosya verilmemişse veya '-' dosya adıyla
karsılasılırsa standart girdiden okur.Eger birden fazla dosya
verilmişse her her dosya listelenmesinden önce ==> ve <== içine
koyulmuş ,dosyaların adlarından oluşan başlıkları listeler.

Seçenekler -c N[bkm] , --bytes N[bkm]:ilk n byte listeler(n!=0).
degişik bir birim belirlenmek istendiginde N'e;
b:512 byte blok
k:1 kilobyte blok
m:1 mega byte blok
harflerinden biri eklenir.
-n N , --lines N:ilk n satırı listeler.
-q , --quiet , --silent:dosya adı başlarını hiçbir zaman listelemez.
-v , --verbose:dosya adı başlarını her zaman listeler.
--help:kullanım mesajı verir ve başarı belirten durum koduyla çıkar.
--version:standart çıktı üzerinde versiyon bilgileri verir ve çıkar.
Örnekler/i>

$head -c 4 zzz.bmp
BMnv
$head -n 2 dead.letter
From bbm880@eti.cc.hun.edu.tr Thu Nov 19 11:11:34 1998
Newsgroups
$head -5 file1
john 23
michael 23
james 25
paul 26
tom 24
$head -c 3 zzz.bmp dead.letter
==>zzz.bmp<==
Bmn
==>deads.letter<==
fro
Komut

hostname -Şu anda üzerinde çalışılan bilgisayarın bağlı olduğu host'un ismini verir.Her hangi bir seçeneği bulunmaz.

Örnek

$ hostname
lidya

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayan : Serdar Sultanoglu
Komut

kill - çalışan süreci durdurmak için sinyal gönderir.
Süreçlere sinyal göndermek için:

kill [-s {sinyalismi|sinyalnumarası}]Süreç tanıtım numarası(PID)

kill [-sinyalismi|-sinyalnumarası]PID

Sinyal isimlerini listelemek için:

kill -1[ExitStatus]

Kill komutu çalışan süreci durdurmak için sinyal(varsayılan SIGTERM sinyali) gönderir.Bu varsayılan işlem süreci durdurur.Eğer bir süreci durdurmak istiyorsanız öncelikle PID değişkenlerinden süreç tanıtım numarasını(PID) öğranmalisiniz.Kabuk , arkaalanda çalışmakta olan tüm süreçlerin süreç tanıtım numarasını bildirir.(Bir pipeline'da birden fazla süreç başlatmadıkça kabuk son sürecin numarasını bildirir.)Komutların PID numaralarını bulmak için ps komutunu kullanabilirsiniz.
Bir root kullanıcı herhangi bir süreci kill komuduyla öldürebilir.Eğer root kullanıcı değilseniz öldürmek istediğiniz süreci başlatmış olmanız gerekir.Yani sadece kendinize ait işlemleri öldürebilirsiniz.
Kill komutu ile sinyaller tanımlanabilir.Sinyal ismi SIG öneksiz de tanınabilir.
Eğer belirtilen sinyal numarası 0 ise,kill komudu belirtilen PID numarasının geçerliliğini kontrol eder.
Süreç Tanıtım Numarası(PID):Durdurulacak süreç veya süreç grubunu gösteren ondalık sayıyı belirtir.Eğer PID numarası pozitif bir değerse, kill komutu süreç tanıtım numarası PID'e eşit olan süreci öldürür.Eğer PID numarasının değeri 0'sa, kill komutu süreç grup tanıtım numarası göndericininkine eşit olan süreçlere sinyal gönderir.Sinyal, PID'i 0 veya 1 olan süreçlere gönderilmez.Eğer Pıd -1 ise ,kill komutu göndericinin etkili kullanıcısına ait tüm süreçlere işaret gönderir.Sinyal, PID'i 0 veya 1 olan süreçlere gönderilmez.Eğer negatif ve -1'den farklı ise kill komutu PID'in mutlak değerine eşit süreç grup tanıtım numarası olan tüm süreçlere sinyal gönderir.

Seçenekler

-s{sinyalismi|sinyalnumarası} : Sinyali, SIGKILL -9 veya SIGTERM -15 gibi sinyal ismi veya sinyal numarası olarak belirtir.

-sinyalismi : SIGHUP gibi sinyal ismini belirtir.Bu kullanılmayan bir sözdizimidir.

-işaret numarası : Sinyal numarasını belirtir.Bu da kullanılmayan bir sözdizimidir.
NOT:Bu sözdiziminde varsayılacak negatif bir PID numarasını belirtmek için "--"'i işaret olarak belirtmelisiniz.Aksi takdirde ilk operand bir sinyal numarası olarak yorumlanacaktır.

-l : Tüm sinyal isimlerin listeler.

-lExitStatus : Ortak SIG öneki kaldırılmış sinyal isimlerini listeler.
ExitStatus komutu aşağıdaki çıkış değerlerini döndürür:
0 : Her PID operandı için en az bir eşleştirilmiş süreç bulunur ve bu eşleştirilmiş süreç için belirtilen sinyal başarıyla işlemden geçirilir. >0 : Bir hata meydana gelir.

Örnekler

1-Çalışmakta olan işlemleri görüntülemek için iki yol vardır.Birincisi whodokomutuyla olur.Bu komut yardımıyla, o anda hangi kullanıcının hangi işlemleri çalıştırdığı işlem numaraları ile birlikte öğrenilebilir.İkinci yol ise pskomutu yardımcı olur.

$ ps
PID TTY TİME COMMAND
1140 015 0:03 sh
1289 015 0:00 ps
2341 015 0:00 sh
$_

En alt satırda yer alan ve 2341 numaralı işlemi öldürmek istiyoruz.Kill komutu aşağıda görüldüğü gibi kullanılabilir.

$ kill -9 2341
killed
$_

Son durumu görmek için yeniden ps komutunu kullanıyoruz.

$ ps
PID TTY TİME COMMAND
1140 015 0:03 sh
1289 015 0:00 ps
$_

2-Verilen bir süreci durdurmak için

$ kill 1342

giriniz.Bu, süreci varsayılan SIGTERM sinyali göndererek durdurur.Süreç 1342,SIGTERM sinyalini geçersiz kılan özel bir düzenleme yaparsa bu sürecin aslında durduralamayacağına dikkat ediniz.

3-Varsayılan sinyali geçersiz kılan birçok süreci durdurmak için

$ kill -9 2098 1586

giriniz.Bu,9 sinyalini,SIGKILL sinyalini,2098 ve 1586 süreçlerine gönderir.SIGKILL sinyali normalde geçersiz kılınamayan özel bir sinyaldir.

4-Tüm süreçlerinizi durdurmak ve sonlandırmak için

$ kill -9 -0

giriniz.Bu,göndericinin süreç grup tanıtım numarasına eşit olan süreçlere 9 sinyalini yani SIGKILL sinyalini gönderir.

5-Sahip olduğunuz tüm süreçleri durdurmak için

$ kill -9 -1

giriniz.Bu,diğer workstationlarda başlatılsa da ya da diğer süreç gruplarına ait olsa da etkili kullanıcı tarafından sahiplenen tüm süreçlere 9 sinyalini,SIGKILL sinyalini,gönderir.Eğer istediğiniz bir liste yazdırılıyorsa o da durdurulacaktır.

6-Bir sürece farklı bir sinyal kodu göndermek için

$ kill -USR1 1103

giriniz.Kill komutunun işlevi burda yanılıyor gibi.Çünkü SIGUSR1'i içeren birçok sinyal süreçleri durduramaz. SIGUSR1 üzerinde yapılan işlem,çalıştırdığınız özel bir uygulama ile tanımlanır.

İlgili Komutlar

ps

İçindekiler Önceki
Sonraki

Hazırlayan : Ayşe Neslihan Cantürk

Komut:
Less more komutuna benzeyen bir komuttur ,dosyaların içeriğini gösterir.More dan farklı olarak
geri ve ileri harekete izin vermektedir.Bununla birlikte less dosyayı başta sona okuyarak
işlem yapmaz , bu yüzden uzun dosyalarda vi gibi editörlerden daha hızlı başlar . Less termcap
(bazı sistemlerde term info) kullanır, bu yüzden teminal çeşitleri üzerinde çalışabilir.

less -? --Less komutunun kullanımı hakkında özet bilgi verir.
less --help --Less komutunun kullanımı hakkında özet bilgi verir.
less -V --Less komutunun sürümünü ekrana yazdırır.
less --version --Less komutunun sürümünü ekrana yazdırır.
less [seçenek(ler)] (dosya adı1) (dosya adı2)...

Seçenekler:

-? yardım dosyasını ekrana getirir
-a ileri arama yaparken bulunduğu ekranı atlar
-b [N] buffer sayısı N ile girilir.
-d aptal terminal
-e -E dosya sonunda çıkış komutu beklemeden çıkar.
-f düzensiz dosyaları düzene sokarak açar.
-g aranan son örneğin altını çizer.
-G aranan örneklerin tümünü işaretler.
-h [N] geri kayma limiti girilir
-i -I aramaların case-sensitive olmamasını sağlar
-j [N] aranan satırırın ekran pozisyonunu vermeye yarar.
-m -M prompt stilinde sevk eder.
-n -N satır sayılarını aktif hale getirir
-o [dosya adı] ekran çıktısını yazılan dosyaya kopyala.
-O [dosya adı] ekran çıktısını yazılan dosyayı kopyalar (üstüne yazar).
-p [örnek] göstermeyeörnekten başlar (komut satırından).
-P [örnek ] yeni bir prompt tanımlar.
-q -Q terminal zilini devre dışı bırakır.
-r satır kontrol karakterlerinin görüntülenmesini sağlar
-S uzun satırları kısaltır.
-t [etiket] etiketi bulur
-V lessin sürümünü yazdırır
-w dosya sonundan sonraki satırlara ~ işaretini koyar.
-X termcap kullanılmasını sağlar
-y [N] ileri kaydırma limitini bildirir(N)
-z [N] N sayısı ile pencere büyüklüğü ayarlanır

Örnekler

1- $less -e eray.txt

Bu komut satrırı girildiğinde eray.txt isimli bir dosya varsa bu dosyanın içeriğini göstermeye
başlar, normalden farklı olarak dosya sonuna geldiğinde otomatikmen çıkar .

2- $less -s eray.txt

Bu komut satırı ise yeni eğer varsa eray.txt dosyasının içeriğini görüntüler ama ekran boyunu
geçen uzun satırlar varsa bu satırları siler.

3- $less -f eray.txt

Bu komut ise normalden farklı olarak eğer eray.txt dosyası düzensiz ise onuda açar , normalde less
komutu düzensiz dosyalar için çalışmamaktadır.

4- $less -V eray.txt

Bu komut satırı ise less`in sürümünü ekrana yazdırır.

5- $less -z5 eray.txt

eray.txt dosyası incelenirken space veya pencere ilerletme/geriletme görevi yapan karakterlerden biri
kullanıldığınden pencere büyüklüğü 5 olarak alınacağından 5 satır ilerleyecek/gerileyecektir

6- $less -w eray.txt

eray.txt dosyası incelenirken son pencereye gelindiğinden eğer dosya içeriği son pencereyi doldur_
muyorsa boş kalan her satır için bir tane ~ işareti konulacaktır.

7- $less -Pless.txt less3.txt

Dosya incelenirken less komutu bize incelenen dosyanın adını alt köşede vermektedir.Böyle bir
komut satırında incelenen dosyanın adının yerine -P 'nin yanında yazan less.txt yazacaktır.

8- $less -z6 eray.txt

Dosya incelenirken her pencere atlama komutu için 6 satır aşağıya inecektir.Çünkü -z komutu
ile pencere büyüklüğü ayarlanmaktadır.-z kullanılmaz ise default değeri bir ekran büyüklüğüdür.

(Dosyanın içeriği)
eray.txt(sayfa 1)

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"

eray.txt(sayfa 2)

It's gonna take alot to drag me away from you
There's nothing that a hundred man or more could ever do.
I pass the rains down in Africa
Gonna take some time to do the things we never had.
The wild dogs cry out in the night.
As they grow restless longing for some solitary company.
I know that I must do what's right,
Sure as Kilimanjaro rises like Olympus above the Serengeti.
I seem to cure what's deep inside...,

9- $less eray.txt

eray.txt dosyasının ilk sayfası görüntülencektir ve görüntünün sol alt köşesinde : işareti
görülecektir.

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:

Dosya incelenirken aşağıdaki karakter veya karakter gruplarını : işaretinin yanına girilmesi ile
çeşitli işlemler yapılabilmektedir.(* işareti sonuna bir sayı gelebileceği anlamına gelmektedir.
Parantez içindekiler ise bu sayının (N) fonksiyonunu açıklamaktadır.Ayrıca + işareti bir kaç karak_
terin birlikte kullanılacağı anlamına gelmektedir)

h H yardım menusunu ekrana getirir
q :q Q :Q ZZ unix ortamına geri döner ( çıkış).
e ^E j ^N CR * bir satır ileri gider (yada N satır)
y ^Y k ^K ^P * bir satır geri gider (yada N satır)
f ^F ^V SPAC E * bir pencere ileri gider (yada N satır).
b ^B ESC+v * bir pencere geri gider (yada N satır)
z * bir pencere ileri gider (yada N satır ama
her kullanımda N korunur)
w * bir pencere geri gider (yada N satır ama her kullanımda
N korunur)
ESC-SPACE * bir pencere ileri gider ama dosya sonunda durmaz.(Dosyanın
son penceresi bir pencereyi kaplamıyorsa pencere sonuna
kadar ~ işareti koyarak görüntü verir)
d ^D yarım pencere ileri gider.
u ^U yarım pencere geri gider.
ESC+( RightArrow * 8 karakter sola gider (yada N karakter)
ESC+) LeftArrow * 8 karakter sağa gider ( yada N karakter)
F sonsuza kadar ileri gider("tail -f"(3) gibi)
r ^R ^L ekranı temizler
/pattern(aranacak örnek) örneği baştan sona doğru arar.
?pattern(aranacak örnek) örnegi sondan başa doğru arar.
n bir önceki aramayı tekrar
N bir önceki aramayı ters yönden gerçekleştirir.
------------------------------------------------------------------------------------------
Arama örnekleri aşağıdakilerden biri veya birkaçı kullanılılarak nitelenebilir :

^N ! işaretlenmemiş satırlarda aram yapmaya izin verir.
^E bir kaç dosyanın içinde arama yapmayı sağlar.
^F @ ? işareti kullanılarak arama yapılırken dosya sonundan / kullanılarak arama
yapılırken dosya başından arama yapmayı sağlar.
^K bulunan kelimeleri işaretler ama bulunulan konumu değiştirmez

-------------------------------------------------------------------------------------------

g < ESC+< * ilk satıra gider (yada N 'inci satıra)
G > ESC+> * son satıra gider (yada N'inci satıra)
p % * dosyanın başına gider (yada dosyanın %N 'ine gider)
ESC+^F * kapalı parantez'yi bulur
ESC+^B * açık parantez 'i bulur
---------------------------------------------------------------------------
Tüm "Açık parantez bulma komutları 0" aramayı ileri doğru yaparlar.
Tüm "Kapalı parantez bulma komutları 0" aramayı geriye doğru yaparlar.
--------------------------------------------------- -----------------------

m bulunulan komutu ile işaretler.
' ile işaretlenmiş konumu getirir.
'' bir önceki pozisyona gider.
^X^X ' ile aynı ama harf komut girildikten sonra kullanıcıdan istenir.
-----------------------------------------------------------------------
harf küçük veya büyük harf olarak seçilebilir Bazı işaretler kendiliğinden
konulmuştur ;
^ dosya başını gösterir
$ dosya sonunu gösterir
-------------------------------------------------------------------------

- yazılan seçenek kullanılmışsa kullanım dışı bırakır kullanılmamışsa kullanır
_ yazılan seçeneğin kullanılıp kullanılmadığını yazdırır
!command shell komutunun $SHELL ile uygulanmasını sağlar .
v dosyayı $VISUAL veya $EDITOR ile inceler.

10- Mesela ikinci sayfayı görüntülemek isteyelim;

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:f

It's gonna take alot to drag me away from you
There's nothing that a hundred man or more could ever do.
I pass the rains down in Africa
Gonna take some time to do the things we never had.
The wild dogs cry out in the night.
As they grow restless longing for some solitary company.
I know that I must do what's right,
Sure as Kilimanjaro rises like Olympus above the Serengeti.

:(end of file)

Bunların dışında komut satırında girilebilen tüm seçenekler - işareti ile kullanılarak ,
kullanılır hale getirilebilir veya komut satırında girilerek iptal edilebilir.
:işaretinin yanına;

11- -p yazarsak bizden prompt isteyecektir ve burayı yazdığımız kelime : işaretinin yerine
yazılacaktır

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:-p

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
prompt:eray

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
eray

12- -I yazarsak aramalar büyük küçük harf ayrımı yapılmadan yapılacaktır.

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:-I

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:Ignore case in searches and in patterns (press RETURN)

13- Aynı komut tekrar girilirse seçenek iptal edilecektir

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:-I

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:Don't ıgnore case in searches and in patterns (press RETURN)

Dikkat edilirse p veya I seçenekleri komut satırında da girilebilmektedir ve aynı işi yapmaktadır_
lar bunun gibi diğer komut satırı seçenekleride -nin yanına girilerek değişebilmektedir.Burada
-'nin yanına yazılan komut her zaman aktif hale geçmez eğer aktif ise de aktiliği kaldırılır.
Yani - işareti bir nevi açma kapama işlevi görmektedir.

14- Şimdi ileri kayma limitini değiştirelim;

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:-y

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:FORWARD SCROLL LİMİT:3

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
FORWARD SCROLL LİMİT 3 LİNES

15- Şimdi bir pencere ileri kaydıralım;

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:f

Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
It's gonna take alot to drag me away from you
There's nothing that a hundred man or more could ever do.
I pass the rains down in Africa
:

Görüldüğü gibi sadece üç satır ileri gitti.

16- $less -e eray.txt

Komut satırını girdiğimizi farz edelim.eray.txt dosyası incelenirken dosya sonunda
çıkılacaktır : 'nin yanına -e yazarsak -e seçeneği komut satırında da girildiğinden dosya sonuna
gelindiğinden çıkılmayacak kullanıcıdan bir çıkış komutu beklenilecektir.

less komutu bir kaç dosyayı birlikte incelemek içinde kullanılabilmektedir ve istenildiğinde
istenilen dosyaya ulaşılabilinecektir.

17- $less eray.txt kayhan.txt a.txt b.txt

Komut satırı için önce eray.txt dosyası incelenecektir.Fakat istenildiğinde diğer dosyalara geçiş
yapılabilmektedir.Aslında başka dosyalara geçiş için mutlaka komut satırında girmeye ihtiyaç yoktur.
Şimdi bu tür işlemlerde kullanılan karakterleri anlatalım.

":n(incelenilmesi istenilen dosyanın komut satırındaki numarası)"
Böyle bir işlem için gereken şey istenilen dosyanın numarasının bilinmesidir.Eğer herhangi
bir sayı girilmez ise bir sonraki dosya ekrana gelecektir eray.txt dosyasını incelerken
bu seçenek girildiğinde bir sayı girmeden kullanılırsa ekrana kayhan.txt dosyası gelecektir .
Eğer 2 sayısı ile birlikte girilirse a.txt dosyası ekrana gelecektir

":p(incelenilmesi istenilen dosyanın komut satırındaki numarası)"
Böyle bir işlem için gereken şey istenilen dosyanın numarasının bilinmesidir.Eğer herhangi bir
sayı girilmez ise bir önceki dosya ekrana gelecektir. kayhan.txt dosyası incelenirken
sayısız kullanılırsa eray.txt dosyası gelecektir

":e"
Böyle bir komut girildiğinde bizden incelenilmesi istenilen dosyanın adı istenecektir.Bu ko_
mutta girilen dosya adı mutlaka komut satırında girilmesi gerekmemektedir , yani bulunulan
dizin deki herhangi bir dosyaya geçiş bu şekilde yapılabilmektedir.: e yazıldıktan sonra
bizden dosya adı isteyecektir mesela kayha.txt girdiğimizi düşünelim Bu durumda kayhan.txt isimli
dosyanın içeriği ekrana gelecektir

":x(incelenilmesi istenilen dosyanın komut satırındaki numarası)"
Böyle bir işlem için gereken şey istenilen dosyanın numarasının bilinmesidir.Eğer herhangi
bir sayı girilmez ise ilk dosya dosya ekrana gelecektirYukarıdaki komut satırı için
hangi dosya incelenirken olduğu farketmezsizin :x bize eray.txt dosyasının içeriğini getire_
cektir.

Ayrıca less komutunun kendine ait bir arama fonksiyonuda mevcuttur.Bunu bir dosya incelenirken çalış_
tırmak için / veya ? kullanılacaktır.

18-
I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:?some

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:

Yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi eğer dosya basında arama yaptırmak istiyorsak '/' (slash)
işareti kullanılır eger aranan kelime yada karekterlerin dosya içinde bulunuyorsa üzeri koyu
renkle işaretlenir.Eğer dosya sonundan arama yapmak istiyorsak '?' (soru işareti) kullanılır.
Bu aramadada bulunan kelimenin üzeri koyu renkle işaretlenir.

19-
Daha önce "some"ı arattığımızı dusunursek -g son arattığımızın altını çizip verecektir;

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:-g

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:

20-
Daha önce "some"ı arattığımızı düşünürsek -G ise son aranan kelimeyi koyu renkte gösterecektir.

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:-G

I hear the drums echoin' tonight
She hears only whispers of some quiet conversation.
She's coming in, twelve-thirty flight.
Moonlight wings reflect the stars
That guide me toward salvation.
I stopped an old man along the way,
Hoping to find some old forgotten words,
Or ancient melodies.
He turns to me as if to say
"Hurry, boy, it's waiting there for you"
:

İlgili komutlar;
more pg cat nl head vi most

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayanlar;Eray KARGI-Kayhan IMIL

Komut

ln - Dizinleri veya dosyaları link eder.

Seçenekler

-s : Dizinler ve de farklı disk parçalarındaki dosyalar link edilirken mutlaka kullnılmalıdır.

Örnekler

Farzedin ki, bir UNIX sisteminin yöneticisiniz.Sizden,matlab
isimli yeni bir uygulama programı yüklemenizi istediler.Ancak,
uygulama programının bir gereği olarak , program paketine
ilişkin dosyaların /usr/local dizininin altında açılacak bir
dizinde yer alması gerekiyor.Eh! Olabilir.Ancak bir sorun var!
/usr diskinde, yeni programa ilişkin dosyalar için yeterli boş
yer yok, ve silebileceğiniz gereksiz dosyalar da yok!İşte bu
sorunu ln kavramıyla rahatlıkla çözebiliriz.
Disklerin birinde, örneğin /home dizininin bulunduğu disk
bölümünde (partition), yeni yükleyeceğiniz program için bir
dizin oluşturunuz.

# mkdir /home/matlab

Sonra bu dizini /usr/local altında yer alıyormuş gibi göstermek
için,

# ln -s /home/matlab /usr/local/matlab

komutunu veriniz.

Böylece, gerçekte /home altında yer alan matlab dizini,
aynı zamanda /usr/local altında da VARMIŞ GİBİ davranacaktır.

Bu dizini kullanırken isterseniz /home/matlab, isterseniz
/usr/local/matlab dizin adreslerini kullanablirsiniz.Bir başka
deyişle, dosyalarının /usr/local altında bulunmasını isteyen
matlab yazılımını kandırmış olursunuz.

Bir başka güzel örnek:

Diyelim ki elinizde mhsb1995 isimli bir dosya var ve muhasebe
departmanının kullandığı muhasebe programı bu dosyayı mutlaka
bu isimde görmek istiyor.Öte yandan yeni satın aldığınız bir
mali analiz programı, aynı muhasebe verileini acct95 adıyla
görmek istiyor.
Söz konusu dosyanın adı mhsb1995 olduğunda muhasebe
departmanının sorunu yok ama siz mali analiz programınızı
çalıştıramıyorsunuz. Analiz çalışmaları için dosyanın adını
değiştirirseniz, siz çalışabiliyorsunuz ama bu sefer muhasebe
depertmanındaki program kullanılmıyor. Dosyanın adını mhsb1995
olarak tutup, kendi analiz çalışmalarınız için actt95 adında
kopya çıkardığınızda ve siz bu kopya üzerinde çalıştığınızda
problem kısmen çözülüyor ama çok kullanıcılı ortamda siz
analizler üzerinde çalışırken öte taraftan muhasebe personeli
yeni kayıtlar girip sizin analizlerinizin eskimiş kayıtlar
üzerinde yapılmasına neden oluyorlar. İşte böyle bir durumda
link kulanımı sizi kurtaracaktır.

# ln ./mhsb1995 ./actt95

Bu komutla mhsb1995 dosyasını acct95 isimli bir dosyaya
bağladığınızda (aslında sadece tek bir asıl kopya var; o da
mhsb1995. actt95 isimli bir dosya yok sadece diğer
dosyanın bir başka adı), bu sayede mhsb1995 dosyasında yapılan
her değişiklik acct95 diye tanınan dosyada da aynen gözlenebil-
mektedir.İşin bir başka yararlı tarafı da, acct95 adlı dosyanın
diskte hiç yer kaplamayacak olmasıdır.

UYARI:

1)İlk örnekte kullanılan ln komutunda -s diye bir
parametre kullanılmış, ikinci örnekte ise kullanılmamıştır.

*Eğer ln komutuyla birbirlerine bağlanacak olan
dosya sistemi elemanları birer dizinse; -s
parametresini kullanmak zorundasınız.

*Eğer ln komutuyla birbirlerine bağlanacak olan
dosya sistemi elemanları birer dosyaysa ve farklı disk
parçalarında (bir başka deyişle, birbirinden farklı
dosya sistemleri altında) yer alıyorlarsa, gene -s
parametresini kullanmak zorundasınız.

*ln komutuyla , bir dizini ve bir dosyayı birbirlerine
bağlayamazsınız.Bağlanacak olan elemanların ikisi de dizin,
ya da ikisi de dosya olmalıdır.

Aynı dosya sisteminde yer alan ve birbirine bağlı olan dosyalardan
birini silmeniz diğerini etkilemez.Asıl dosyayı silseniz bile UNIX
bu bağlantıyı fark edip dosyayı diskten gerçekten silmeyecektir.
UNIX her dosya için bağlantıları sayar ve her silme işleminde
bağlantı sayısını bir azaltır.Gerçek silme işi bu bağlantı sayısı
sıfır olunca yapılır.

UYARI:

2)Farklı dosya sistemlerinde yer alan bağlantılar için bu
bağlantı sayma işine güvenmeyiniz.Farklı dosya sisteminde bağlantısı
olan bir dosyayı silerseniz başınız derde girer.Asıl dosya silinir ve
diğer sistemde gerçekte var olmayan bir dosyayı gösteren bir bağlantınız
kalır.

İlgili Komutlar

cp mv rm

içindekiler önceki sonraki

Hazırlayan : Ayhan Kemal Baykal
Komut

lpr- Dokumanları standart yazıcıya gönderir ve sıraya sokar.

Seçenekler

-#sayı : Yazdırılacak dokumanın kopya adetini belirler.Sayı değişkenini kopya adeti olarak kullanılarak , her bir dokuman için istenilen sayıda, çıktının kopsını sağlar.
-g : Dokumanların belirli standart bilgiler içerdiği belirtilmiş olur.
-i Sayı : Sayı değişkeni kadar boşluk bırakılır. Genellikle satır başları için kullanılır.Eğer sayı değişkeni olarak bir sayı kullanılmassa kendisi sekiz birim boşluk bırakır.
-j : Görev numarası : mmm olan mesajın standart çıktısının sunulacağını belirtir.Burada mmm görev numarası olarak tahsis edilmiştir.Bu durum sadece işin yerel yazım sırasına sunulduğu zaman gerçekleşir.
-J Gorev : Görev değişkenini ilk sayfasında görev ismi olarak yazar. lpr komutu genel olarak ilk dokumanın adını kullanır.
-l : Kontrol karakterinin kullanılmasına izin veren filtre (filter) kullanır.
-m : İsmi bildirilen dokumanın, basılmak üzere lp isimli yazıcıya gönderilmesini ve basım tamamlandığında, komutu veren kullanıcıya bir mesaj (mail) gönderilmesini sağlar.
-r : İsmi bildirilen dokumanın basılmak üzere lp isimli yazıcıya gönderilmesini ve dosyanın, ilgili yazıcının sırasına alınmasından hemen sonra diskten silinmesini sağlar.
-s : Komut satırı belirtilmiş dokumanları kopyalamaya çalışmaktansa onları yazdırır.(istenildiği kadar fazla dokuman yazdırılabilir.) Bunun anlamı bilgi dokumandan yazdırılana kadar silinemez veya değiştirilemez. Dikkat edilmesi gereken nokta bu tanımlama şekli sadece yerel bilgisayar ağları ve isimlendirilmiş dokumanlar için geçerlidir.
-T baslık : pr komutu tarafından kullanılan başlık için dokuman adı yerine [başlık] değişkenini kullanır.
-w sayı : pr komutu sayı değişkenini sayfanın genişliğini ayarlamak için kullanır.
-P Yazıcı_adı : Çıktıyı Yazıcı_adı isimli yazıcıya yönlendirir. Eğer bu tanımlama şekli belirtilmemişse takip eden durumlar meydana gelir:
Default içeriyorsa, lpr komutu default yazıcısını kullanır.
Eğer LPDEST çevre değişkeni kuruluysa lpr, LPDEST değişkeni tarafından belirtilen dosyayı kullanır.
Eğer PRINTER değişkeni kurulu ve hiçbir LPDEST değişkeni kurulu değilse, lpr, PRINTER değişkeni tarafından belirtilen değeri kullanır.
-p : Dokumanı formatlamak için pr komutunu kullanır.

Örnekler

1)
$ lpr index.c program.c example.c

* index.c program.c example.c isimli dokumanları yazıcı sırasına gönderir.

2)
$ lpr -#3 index.c prgram.c example.c

* index.c program.c example.c isimli dokumanların
herbirinin üçer adet kopyasını yazdırır.

3)
$ lpr -j Myfile

* Myfile isimli dosyayı sıraya sokar ve görev numarasını
geri döndürür.

4)
$ lpr -PHPLazer index.c

* index.c isimli dosyayı HPLazer isimli yazıcıya
yönlendirir.

5)
$ lpr -m index.c

* index.c isimli dosyayı yazdırılmak üzere yazıcıya gönderir ve
işlem tamamlandığında komutu veren kullanıcıya mesaj gönderir.

6)
$ lpr -r index.c

* index.c isimli dosyayı yazdırmak yazıcıya gönderir,
yazıcının sırasına aldıktan hemen sonra diskten siler.

7)
$ lpr -#4 -PHPLazer index.c

* index.c isimli dokumanı HPLazer isimli yazıcıya gönderir
ve dörd tane kopyasının yazılmasını sağlar.

İlgili Komutlar

lpstat lprm pr

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayan : Önder Öztürk Bekir Sıtkı Saz
Komut

lprm(line printer remove)Printer'da döküm için bekleyen işleri sıra'dan çıkarır.

Açıklama:
lprm komutu printer'in işlem kuyruğundan bir veya daha fazla dökümü çıkarır. lprm komutunu,döküm numarasını girmeden , (-) işaretini yazmadan ,yada en azından bir kullanıcı adı girmeden çalıştıramazsınız.

Bir veya bir dizi kullanıcı adı girildiğinde ,lprm komutu işlem sırasında bu kullanıcı adlarına ait olan işlemleri sıradan çıkarır. Özel bir görevin görev sırasını belirterek onu işlem kuyruğundan çıkarabilirsiniz.Bu görev sırasi lpq komutu kullanılarak bulunabilir.

Komut Dizimi:

lprm [-P Printer][görev sırası][Kullanıcı adı...][-]

Seçenekler

(-) Bir kullanıcının sahip olduğu bütün döküm işlerini uzaklaştırır.Temel kullanıcı yetkisi olanlar işlem kuyruğundan bütün dökümleri uzaklastırmak için bu işareti kullanabilirler.

(-P) Printer işlem sırasını özel bir Printer değişkeniyle birlikte belirtir.Eğer bu işaret kullanılmazsa ,aşağıdaki durumlar oluşabilir

& Eğer LPDEST çevresel değişkeni oluşturulursa, o zaman lprm,LPDEST değişkeninin belirttiği değeri kullanır.

& Eğer Printer değişkeni oluşturulur ve LPDEST değişkeni oluşturulmazsa o zaman lprm Printer çevresel değişkeninin belirttiği değeri kullanır.

& Eğer ne LPDEST nede Printer değişkeni belrtilmemisse lprm komutu default kuyruktan görevleri çıkarır.

Örnekler
1. %lprm[nnn[mmm...]]
Sıra bekleyen dökümler arasında tanıtma numarası nnn(ve mmm vs) olan işleri iptal eder.nnn verilmezse ,komutu veren kullanıcıya ait olan ve o sırada dökülmekte olan ya da sıradaki ilk işi iptal edilir.

2. %lprm kullanıcı_adı
Sıra bekleyen işler arasında sahibi kullanıcı adı olan dökümleri iptal eder .nnn(mmm vs)

3. Default Printer işlem sırasından 17 numaralı işi çıkarmak için lprm komutu "lprm 17" formatında kullanılır.

4. Lpa isimli printer işlem kuyruğundan 17 numaralı işi çıkarmak için komut "lprm -p Lpa 17" şeklinde kullanılır.

5. Özel bir kullanıcı için ,bir işi Printer işlem kuyruğundan çıkarmak istiyorsak: "lprm guest" yazmalıyız.

Dosyalar
/usr/bin/lprm lprm komutunu içerir.

/etc/qconfig konfigürasyon dosyasi içerir.

İlgili Komutlar

lpq lpr qcan

İçindekiler önceki Sonraki

Hazırlayan : Önder Öztürk
Bekir Sıtkı Saz
Komut
lpstat-Yazıcıdan alınmak üzere gönderilen dökümlerin durumunu öğrenmek için lpstat komutu kullanılır.Bu komut yardımıyla yazıcının durumu hakkında da çeşitli bilgiler elde etmek olasıdır.
Seçenekler
-a[liste]:Listede belirtilen yazıcılara gönderilen istekler hakkında bilgi verir.
-c[liste]:Yazıcı sınıfları ve onların üyelerini görüntüler.
-d:Sistemin kabul ettiği yazıcıyı görüntüler.
-o[liste]:Yazdırılmak üzere gönderilen dökümleri görüntüler.Liste, yazıcı isimlerini, sınıfları ve istekleri kapsar
-r:Lp istek tablosunun durumunu görüntüler.
-s:Sistemin kabul ettiği yazıcının ismi ve herbir yazıcının sahip olduğu özel dosya isimlerini görüntüler.
-t:Tüm durum raporunu görüntüler
-u[liste]:Liste icinde belirtilen kullanıcılara ilişkin durum raporunu görüntüler.
-p[liste]:Yazıcıların durumunu görüntüler.Liste dceğişkeni yazıcı adlarının bir listesidir.
-v[liste]:Yazıcıların isimlerini ve onlarla ilgili olan aletlere ulaşım yollarını görüntüler.Liste değişkeni yazıcı adlarının bir listesidir.
Örnekler
Lp komutuyla yazıcı1 isimli yazıcıya, stok isimli kullanıcıdan bazı dosyaların ard arda gönderildiğini varsayalım.Yazım istekleri, en basit şekliyle aşağıda gösterildiği biçimde görüntülenir.
$lpstat
yazıcı1-352 stok 638 Jan 6 22:43 on yazıcı1
yazıcı1-353 stok 230 Jan 6 22:43
yazıcı1-354 stok 36 Jan 6 22:43
yazıcı1-355 stok 648 Jan 6 22:43
yazıcı1-356 stok 201 Jan 6 22:43
yazıcı1-357 stok 1396 Jan 6 22:43
$_

Sistemin kabul ettiği yazıcıyı öğrenmek amacıyla -d seçeneği kullanılabilir.
$lpstat -d
system default destination:yazıcı1
$_

Spool sisteminin çalışıp çalışmadığı -r seçeneğiyle öğrenilebilir.

$lpstat -r
schedular is running
$_

Lp komutu kullanıldığında. bu yazım isteğinin hangi yazıcıya gönderileceği ve sistemde tanımlı tüm yazıcılara ait özel dosyaların neler olduğu şu şekilde öğrenilebilir:

$lpstat -s
system default destination:yazıcı1
device for yazıcı1: /dev/ttyi0f
device for yazıcı2: /dev/ttyi0e
device for yazıcı3: /dev/ttyi0d
device for yazıcı4: /dev/ttyi0c
device for yazıcı5: /dev/ttyi0b
$_

Eğer ayrıntılı bilgi isteniyorsa -t tercih edilmelidir.
$lpstat -t
schedular is running
device for yazıcı1: /dev/ttyi0f
device for yazıcı2: /dev/ttyi0e
device for yazıcı3: /dev/ttyi0d
device for yazıcı4: /dev/ttyi0c
device for yazıcı5: /dev/ttyi0b
yazıcı2 accepting request since Oct 18 11:43
yazıcı3 accepting request since Oct 18 11:44
yazıcı4 accepting request since Oct 8 13:51
yazıcı5 accepting request since Oct 8 13:52
yazıcı1 accepting request since Oct 8 14:52
printer yazıcı2 is idle. enabled since Oct 8 13:52
printer yazıcı3 disabled since Nov 15 00:15 -
disabled by schedular: can't open /dev/ttyi0d
printer yazıcı4 is idle. enabled since Oct 8 13:51
printer yazıcı5 is idle. enabled since Oct 8 13:52
printer yazıcı1 is idle. enabled since Oct 15 23:54
yazıcı-352 stok 638 Jan 7 18:42
yazıcı-353 stok 230 Jan 7 18:42
yazıcı-354 stok 36 Jan 7 18:42
yazıcı-355 stok 648 Jan 7 18:42
yazıcı-356 stok 201 Jan 7 18:42
yazıcı-357 stok 1396 Jan 7 18:42
yazıcı-358 stok 38 Jan 7 18:42
yazıcı-359 stok 600 Jan 7 18:42
yazıcı-360 stok 883 Jan 7 18:42
$_

İlgili Komut
lp

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayan : İsmet Cem ALKAN
Komut

ls -Bir dizin icinde baska alt dizinler yanisira ,dosyalari listelemek amaciyla kullanilir.

Soz dizimi

ls[secenekler][dosya veya dizin...]

Seçenekler

-a : (.) ve (..) ile baslayan dosyalar dahil,dizini listele.
-A : (.) ve (..) ile baslayan dosyalar haric,dizini listele.
-b : Yazdirilamaz karakterleri 16'li duzende(oktal) yazdir.
-c : i-dugumlerinin(i-node)en son duzeltme tarihlerini sirala (-t ile kullanilirsa)veya bastir(-l ile kullanilirsa)
-d : Eger dosya adi olarak bir dizin belirtilmisse,sadece adini yazdir.Cogunlukla -l ile birlikte kullanillir.
-e : Her dosyanin modunu,baglanti sayisini,grubunu,boyunu (byte olarak),son degisiklik tarihini,adini listele.
-f : Her bir argumanin bir dizin olarak yorumlanmasina neden olur.
-F : Dosya isimleri sonuna (*),dizin isimleri sonuna (/)koy.
-g : Tum bilgiler ile dosya sahibinin grup adini listele.
-i : Her dosyayi i-dugumleri(i-node)ile birlikte goruntule.
-l : Her dosyanin modunu,baglanti sayisini,grubunu,boyunu (byte olarak),son degisiklik sayisini listele.
-m : Dosya isimlerini virgulle ayirarak listele.
-n : -l ile ayni etkiye sahiptir.Farkli olarak kullanici ve grup adinin yerine ID numaralarini listeler.
-p : Dizinlerin sonuna (/) koy.
-q : Dosya isimleri icinde (?)gibi yazdirilamaz karakterler varsa onlari listeler.
-r : Siralamayi sondan basa dogru yap.
-R : Belirlenen bir dizin icindeki dosyalarin yani sira,varsa tum alt dizinleri icerikleriyle birlikte listele.
-s : Blok cinsinden dosyalarin boyutunu kilobyte olarak listele.
-t : Dosyalari degisime ugrama zamanina gore listele.
-u : Dosyalari en son erisim zamanlarina gore listele.
-x : Çok sütunlu göster.

Örnekler

1.Dizindeki tum dosyalari listelemek icin:
$ls -a
$

2.Detayli bilgi almak icin:
$ls -l chap1.profile
$

3.Dizin hakkinda detayli bilgi almak icin:
$ls -l .manual manual/chap1
$

4.Ornegin prog isimli dizindeki:

DOSYALARI LISTELEMEK ICIN:
$ls/usr/muh/prog
muhpg007
muhpg009
muhpg018
muhpg026
muhpgc13
muhpgelk
muhpggun
muhpgs08
muhpgs09
muhdata1
muhdata2
$

TUM DOSYALARI AYRINTILI LISTELEMEK ICIN :
$ls-lg
total 11
-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 33104 Mar 9 15:10 muhpg007
-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 25001 Mar 9 15:10 muhpg009
-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 30822 Mar 9 15:10 muhpg018
-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 11716 Mar 9 15:10 muhpg026
-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 9955 Mar 9 15:10 muhpgc13
-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 10888 Mar 9 15:10 muhpgelk
-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 1860 Mar 9 15:10 muhpggun
-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 1850 Mar 9 15:10 muhpgs08
-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 1736 Mar 9 15:10 muhpgs09
drwxrw---- 1 muhasebe usr 656 Mar 9 15:10 muhdata1
drwxrw---- 1 muhasebe usr 302 Mar 9 15:10 muhdata2
$

Bu dosyalar icinden muhpg007 dosyasini ele alalim:

-rwxr--r--:
ilk karakter : d ise bir dizindir,- ise siradan bir dosyadir .
sonraki 3 karakter: Dosya sahibinin kendine verdigi izin.
sonraki 3 karakter: Grubun sahip oldugu izin.
sonraki 3 karakter: Kullanicinin sahip oldugu izin.

r:Okuma izni
w:Yazma izni
x:Calistirma izni
-:Izin yok

muhpg007 icin:
ilk karakter : - (siradan bir dosya)
sonraki 3 karakter: rwx (dosya sahibi okuma,yazma,calistirma iznine sahip)
sonraki 3 karakter: r-- (grup sadece okuma iznine sahip)
sonraki 3 karakter: r-- (kullanici sadece okuma iznine sahip)

1 Bu dosya icin gecerli baglanti(link) sayisi
muhasebe Kullanicinin baglanti ismi(login name)
usr Kullanicinin dahil oldugu grubun ismi
33104 Dosyanin byte cinsinden boyu
Mar 9 15:10 Dosyanin en son degistirildigi tarih
muhpg007 Dosyanin adi

BIR DIZIN ICINDE YER ALAN DOSYA VE ALT DIZINLERI LISTELEMEK ICIN:

$ls -f
muhpg007* muhpg009* muhpg018* muhpg026* muhpgc13* muhpgelk*
muhpggun* muhpgs08* muhpgs09* muhdata1/ muhdata2/
$
dosya isimlerinin sonuna * , dizinlerin sonuna ise / isareti yerlestirilmistir.

TUM DOSYALARI İ-DUGUMLERI İLE LISTELEMEK ICIN:
$ls-il
total 11
3703-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 33104 Mar 9 15:10 muhpg007
3704-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 25001 Mar 9 15:10 muhpg009
3705-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 30822 Mar 9 15:10 muhpg018
3706-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 11716 Mar 9 15:10 muhpg026
3707-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 9955 Mar 9 15:10 muhpgc13
3708-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 10888 Mar 9 15:10 muhpgelk
3709-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 1860 Mar 9 15:10 muhpggun
3710-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 1850 Mar 9 15:10 muhpgs08
3711-rwxr--r-- 1 muhasebe usr 1736 Mar 9 15:10 muhpgs09
.drwxrw---- 1 muhasebe usr 656 Mar 9 15:10 muhdata1
.drwxrw---- 1 muhasebe usr 302 Mar 9 15:10 muhdata2
$

Ilgili Komutlar

find komutu rm komutu aclget komutu
chtcp komutu
mkpasswd komutu
qprt komutu

Icindekiler Onceki
Komut
mailx - Mesajların elektronik olarak alınması ve gönderilmesi için ortam sağlayan
bir yazılımdir."mailx" komutu mesaj okunurken saklama silme ve mesajları
yanıtlama olanağını sağlar.
mailx komutu "mailx [seçenekler] [isim]" şeklinde tanımlanır.
Seçenekler

-fKütük_adı : Mesajın okunacağı kütüğün adını belirler.Eğer tanımlanmaz ise
"mbox" olduğu kabul edilir.
-u kullanıcı_adı : Belirtilen kullanıcının mesaj kütüğünü okur.Bunun gerçekleşebilmesi
için doğal olarak kullanıcının,mailbox kütüğünü okuma iznine sahip
olması gerekmektedir.

?msg no : Numarası bilinen mesajları görüntülemek için kullanılır.3.Ornek
?!Komut : ! işaretinden sonra yazılan komut çalıştırılır.Komutun çalıştırılması
bittikten sonra tekrar mailx komut moduna dönüş yapılır.4.Ornek
?delete msg no : Numarası bilinen mesajları silmek için kullanılır.Msg_no yerine
'*' konulursa hepsini siler.5.Ornek
?mail kullanıcı_adı : Herhangi bir kullanıcıya mesaj göndermek amacıyla bu komut kullanıla-
bilir.6.Ornek
?edit msg no : Numarası bilinen mesajların değiştirilmesi olanağını sağlar.7.Ornek
?:Komut : Komut İşlevi
d Silinmiş mesajlar
n Yeni mesajlar
o Eski mesajlar
r Okunan Mesajlar
u Okunmayan mesajlar

?quit : mailx komut satırından çıkar.

Örnekler
1.Örnek
"bbm842" isimli kullanıcının sistem de tanımlı "bbm836" isimli kullanıcıya "mailx"
komutu yardımıyla mesaj göndermek istediğini varsayalım.Bu amaçla mailx aşağıdaki
şekilde kullanılır.

$mailx bbm836

Komut bu şekilde yazılıp return tuşuna basıldığında,"Subject" ile mesaj konusunun be-
lirtilmesi istenir.Konu yazıldıktan sonra alt satırlara mesaj yazılır.Kaydetmek için
CTRL+D tuşlarına birlikte basılır.

$mailx bbm836
Subject: Bil131 Ödevi
Cumartesi günü projenin kalan kısmını yapalım.
(ctrl-d)
Cc: bbm842
$_
2.Örnek
"bbm842" isimli kullanıcı ikinci bir mesaj göndersin.

$mailx bbm836
Subject: Toplantı
Perşembe günü bizimkilerle toplanıyoruz.
(ctrl-d)
Cc: bbm842
$_

Mesajın gönderildiği "bbm836" isimli kullanıcı,mesajı doğrudan doğruya mailx komutunu
kullanmak suretiyle ulaşabilir.

$mailx
Mail [5.2 UCB] [AIX 4.1] Type ? for help.
"/var/spool/mail/bb836": 2 messages 2 new
>N 1 bbm842 Fri Jan 8 13:00 15/517 Bil131 Ödevi
N 2 bbm842 Fri Jan 8 13:05 15/507 Toplantı
?
Yukarıda görüldüğü gibi mesajlar hemen görüntülenmemiş bir özet satırı ekrana gelmiş-
tir.Bu özet satırı üzerinde "bbm842" isimli kullanıcıdan iki mesaj gönderildiği anla-
şılmaktadır.Mesajların konuları satırların sonunda yer almaktadır.

Asıl mesaja ulaşmak için return tuşuna basılır.

?
Message 1:
From: Tolga Kerem Kahyaoğlu Fri Jan 8 13:00 1999
To: bbm836
Subject: Bil131 Ödevi
Cc: bbm842@eti.cc.hun.edu.tr

Cumartesi günü projenin kalan kısmını yapalım.

?
Message 2:
From: Tolga Kerem Kahyaoğlu Fri Jan 8 13:05 1999
To: bbm836
Subject: Toplantı
Cc: bbm842@eti.cc.hun.edu.tr

Perşembe günü bizimkilerle toplanıyoruz.

?_

3.Örnek
Toplantı konulu mesajı görüntülemek istiyoruz.Bu mesajın numarası 2'dir.O halde n ye-
rine 2 yazıyoruz.Sonuç olarak aranılan mesaj görüntülenir.

?2
Message 2:
From: Tolga Kerem Kahyaoğlu Fri Jan 8 13:05 1999
To: bbm836
Subject: Toplantı
Cc: bbm842@eti.cc.hun.edu.tr

Perşembe günü bizimkilerle toplanıyoruz.

?_

4.Örnek
! işaretinden sonra yazılan komut çalıştırılır.Komutun çalıştırılması bittikten son-
ra tekrar mailx komut moduna dönüş yapılır.
"mailx" komut modunda çalışırken hangi dizin üzerinde bulunulduğu öğrenilmek isten-
mektedir.Bu taktirde ! komutu kullanılmalıdır.

? ! pwd
/ev/muh/bbm/ogr/bbm836
?_

5.Örnek
Mailbox kütüğündeki mesajların silinmesi amacıyla bu komut kullanılabilir.Eğer
autoprint çevre değişkeni tanımlanmış ise,en son silinenin sonrasındaki mesaj görün-
tülenir.
1 numaralı mesajı mbox kütüğü içinden silmek için aşağıdaki komut kullanı-
lır.

? delete 1
?_

6.Örnek
Mailx'in komut modunda çalışırken "bbm821" isimli bir başka kullanıcıya mesaj
göndermek istiyoruz.Mail komutu aşağıdaki biçimde kullanılabilir.

? mail bbm821
Subject: Kulüp
Yarın bilgisayar kulübünde toplanalım.
(ctrl-d)
Cc: bbm842
?_

7.Örnek
Mesajlar geçici bir kütük içine yerleştirilir ve EDITOR çevre değişkeni editorün is-
mini almak için kullanılır.Bu komut kullanılmadan önce set komutu ile EDITOR çevre
değişkeninin tanımlanıp tanımlanmadığı konrtrol edilmelidir.Tanımlamak için,

?set EDITOR=vi (yazılır.)
?_

2.mesajı değiştirelim.Değişiklikleri yaptıktan sonra :wq! komutuyla editörden çıkı-
larak yeniden mailx komut satırına dönülür.
?edit 2
From: Tolga Kerem Kahyaoglu Fri Jan 8 13:05 1999
To: bbm836@lidya.cc.hun.edu.tr
Subject: Toplantı
Cc: bbm842@eti.cc.hun.edu.tr

Cuma bizimkilerle buluşuyoruz.
~
~
~
~
~
"/tmp/Message1.548c" 17 lines,491 characters
?_

İlgili Komutlar

mail pine sendmail

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayanlar : Mustafa Dönmez , Tolga Kerem Kahyaoğlu
Komut:
Man-komutlar hakkında yardım verir.(Kilavuz bilgilerini görüntüler)

Seçenekler:
-c : Kılavuz bilgilerini cat komutunu kullanarak formatlandır.
-t : Verilen komut hakkındaki kılavuz sayfasını troff komutunu kullanarak varsayılan yazıcıya gönder.Bu seçenek hypertext kütükleri için geçerli degildir.
Bolum:Kılavuz sayfaları için organize edilmiş bölümlerde arama yap.
Bölüm için kullanılan rakam ve harfler:
1 : kullanıcı komutları(en çok kullanılan komutlar).
2 : kernel servisleri.
3 : alt yordamlar.
4 : özel dosyalar,sürücüler ve donanım.
5 : konfigurasyon dosyaları.
6 : oyunlar
7 : karışık komutlar.
8 : yönetici komutlar.
C : sistem yönetici komutları.
L : kütüphane fonksiyonları.
F : dosya tipi kılavuz sayfaları
p : herkese açık.
o : eski.
n : yeni.
l : lokal.
-k : tanımında,tırnak işareti içinde verilen anahtar sözcügü içeren komutlar hakkında birer satırlık özet ver. Tırnak içinde vermezsem içinde, verilen kelimeyi geçiren komut hakkında aynı işlemi yap."apropos" komutu -k seçenegi için man ile aynı görevi yapar
-f : verilen komut dosya ismi ile ilgili birer satırlık tanım ver. Komut ismi tek başına geçsin.
-M : komutun kılavuz sayfası için araştırdığı yolu değiştirir.

Örnekler:
Korn shell kılavuz sayfasını görüntülemek için:
[b9720328@lidya b9720328]$ man ksh
"wc" komutu hakkında yardım almak için:
[b9720328@lidya b9720328]$ man wc
Belirtilen yazıcıya "cd" komutunun kılavuz sayfasını yazdırmak için:
[b9720328@lidya b9720328]$ man cd | lpr
İçinde "mkdir" kelimesi geçen komutlar hakkında birer satırlık açıklama almak için:
[b9720328@lidya b9720328]$ man -k mkdir
mkdir(1)- Creates one or more new directories.
mkdir(3)- Creates a directory.
mkdirhier(1)- Creates a hierarchy of directories
or a single directory.
Bir önceki örnekteki işlemi mkdir veya ls komutları için yaptırmak istiyorsanız:
Çıktının bir kısmı asağıdaki gibidir;
[b9720328@lidya b9720328]$ man -k mkdir ls
dtfilsys (5) - CDE file system; directory tree structur
mkdir(1) - Creates one or more new directories.
mkdir(3) - Creates a directory.
lsvfs(1) - Lists entries in the /etc/vfs file.
x_ls_net_fp(1) - Lists the font path elements for each network type.
x_ls_net(1) - Lists Xstation network types for the current host.
x_ls_trm(1) - Lists the Xstations configured for the current host.
Tanımının içinde "copy" sözcügünün geçtiği komutlar hakkında bilgi almak için:
Çıktının bir kısmı aşağıdaki gibidir;
[b9720328@lidya b9720328]$man -k 'copy'
DtEditorCopyToClipboard (3) - copy the primary selection in a DtEditor
widget to the clipboard
DtEditorCutToClipboard (3)- copy the primary selection in a DtEditor
widget to the clipboard and delete the selected text
dtfile_copy (1X) - the CDE File Manager copy utility
tt_file_copy (3) - copy objects from one file to a new file
tt_message_create_super (3) - create and re-address a copy of a message
XmClipboardCancelCopy (3X)- A clipboard function that cancels a copy
to the clipboard
Kopyalama komutunu bilmiyorsaniz yukarıdaki gibi bir komut satırı kullanmak işinize yarayabilir.MS-DOS kullanıcılarına tavsiye edilir.
Yalnız ls komutu ile ilgili birer satırlik açıklama almak için:
[b9720328@lidyab9720328]$ man -f ls
ls(1)- Displays the contents of a directory.
Birönceki örnekteki işlemi mkdir veya ls komutları için yaptırmak istiyorsanız:
[b9720328@lidyab9720328]$ man -f ls mkdir
ls(1)-Displays the contents of a directory.
mkdir(1)-Creates one or more new directories.
mkdir(3)-Creates a directory.
Anahtar sözcük tek kelimeden oluşmak zorunda değildir:
[b9720328@lidya b9720328]$man -k 'pointer to a file'
fp_getf(3) - Retrieves a pointer to a file structure.
fp_getf(4) - Retrieves a pointer to a file structure.
ufdgetf(3) - Returns a pointer to a file structure associated
with a file descriptor.
Man komutunun kılavuz sayfasını formatlandırarak yazdırmak için:
[b9720328@lidya b9720328]$man -t man
mkdir komutunun kılavuz sayfasını formatlandırmak için:
[b9720328@lidya b9720328]$ man -c mkdir
mkdir komutu hakkında bolum1'den yardım almak için:
[b9720328@lidya b9720328]$man 1 mkdir
Sort komutu hakkında bolumC'den yardım almak için:
[b9720328@lidya b9720328]$man C sort
İstenilen yoldan ftp komutu hakkında yardım almak için:
[b9720328@lidya b9720328]$man -M usr/share/man ftp
-M seçeneği için birden fazla yol da kullanılabilir:
[b9720328@lidya b9720328]$man -M usr/share/man:/usr/share/man/local ftp
Yollar arasında ":" işareti kullanıldıgına dikkat etmelisiniz.
(More ile man'in kullanimi)Kılavuz bilgileri bir sayfaya sığmayacak kadar uzun olabilir.Bunları sayfa sayfa görmek için:
[b9720328@lidya b9720328]$man cd |more
(Less ile man kullanimi)Less , more ile hemen hemen aynı işleve sahiptir fakat sadece ileri degil geri de gitmeyi sağlar. Yukarı gitmek için "w" veya "b", aşağı inmek için boşluk tuşuna basınız.
[b9720328@lidya b9720328]$ man cd |less
Bolum6'dan mkdir komutunun içinde geçtiği komutlar hakkında birer satırlık bilgi almak için:
[b9720328@lidya b9720328]$ man 6 -k mkdir
Belirtilen komutun kılavuz sayfasını bolum1'den alıp yazıcıya göndermek için:
[bbm886@lidya bbm 886]$man -t 1 ls
Man komutu hakkında bilgi almak için:
[bbm886@lidya bbm 886]$ man man
Bölüm1'den telnet komutu hakkında içinde "telnet" kelimesi geçen komutlar hakındaki kılavuz sayfalarını formatlandırmak için:
[bbm886@lidya bbm886]$ man -c 1 -k telnet
"apropos" komutu "man -k" komut satırı ile aynı işlevi yapar.İçinde "ls" kelimesinin geçtiği komutlar hakkında birer satırlık bilgi almak için:
[bbm886@lidya bbm886]$ apropos ls

İlgili komutlar:
Cat troff apropos catman more whatis whereis
İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayanlar: Aslı Kiliç Esma Akça
Komut

mkdir -UNIX işletim sisteminin önemli bileşenlerinden biri olandizinler,istenildiğinde
yaratılabilir.Bu amaçla mkdir komutu kullanılır.mkdirkomutu ile dosya yaratılmaz.
mkdir [-m Mode] [-p] dizin adı
mkdir komutu dizin parametresi ile belirtilmiş, bir ya da daha fazla yeni dizin oluşturur.Bu komut
kullanıldığında yaratılan dizinler 777 izin koduna sahip olurlar.Kullanıcı "umask" komutunu kullanmışsa,
izinler istediği biçimde olusur.UNIX'de bir dizin veya dosya yaratılırken, otomatik olarak sistem tarafından
izinleri ayarlanır. Bu izinler dosyalar icin rw_rw_rw şeklindedir.Octal karşılığı ise 666'dır.Dizinler için,
rwxrwxrwx şeklindedir.Tüm kullanıcilara söz konusu dizinlerde okuma,yazma ve calıştırma izni verev bu durumun
oktal karşılığı 777'dir.Kullanıcı isterse yukardaki sistem kabullerini değiştirebilir.Bu amaçla bir maske
oluşturur.Her yeni dosya ve dizinin izinlerini bu maskeye göre ayarlar.Bu maskeleme işlemi için umask
komutu kullanılır.
umask[nnnn]
nnnn sayısal degeri modu ayarlar.Bütün yeni dizinler .(nokta)ve ..(nokta-nokta)standart girişine sahiptir.
Çıkış Statüleri
bu komut çıkış değeri olarak:
0:Bütün dizinler başarı ile yaratıldı veya -p obsiyonu kullanıldı ve sonuçta
bütün dizinler oluştu.
>0:dizin yaratırken bir sorun oluştu.

Seçenekler

-m:
Yeni yaratılan dizin için Mode değişkeni ile belirtilen değere göre izin

belirtilir.chmod komutu için Mode değişkeni Mode parametresi ile hem sembolik

hem de sayıca aynı değeri alır.-m obsiyonunu sembolik format kullanarak

belirttiğimiz zaman '+' ve '-' karakterler izine göre yazılır.'+' karakterler

hata modu için izni ekler ve '-' karakter hata modu için olan izni yokeder.
-p:
Yeni bir dizin oluştururken arada olmayan ara dizni yaratır.Eğer -p ile

belirtilmezse her yeni yaratılan dizinin ana dizini mutlaka var olmalıdır.

Var olan bir dizin -p ile belirtilmişse herhangi bir hata vermez.Aradaki

dizinler aşağıdaki 3.örnekte mkdir komutları ile otomatik olarak yaratılmıştır.
--help:
Kullanılan bir mesajı stansart bir çıktı üzerine yazdırır ve başarıyla çıkar.

Örnekler
1.Çalışılan son dizinde Test isimli yeni bir dizin oluşturulacağı zaman:
$ mkdir Test
$ _

2.Önceden yaratılmış /home/demo/sub1 dizininde rwxr-xr-x izni olan yeni bir
dizin yaratmak için
$ mkdir -m 755 /home/html/sub1/Test
$ _

3.Varsayılan herhangi bir izinle Test isimli bir dizini /home/demo/sub2 dizini içinde
yaratırken:
$ mkdir -p /home/html/sub2/Test
$ _
(-p /home,/home/html,/home/html/sub2 şeklinde yaratılır.)

4.mkdirkomutu "--help" opsiyonu ile kullanılrsa komutun kullanım sekli standart cıktıda

gösterilir.
$ mkdir --help
Usage:mkdir [-p] [-m mode] Directory

5.Daha önce yaratılmıs bir dizini tekrar yaratmak istedi§imizde hata mesajı verir.

$ mkdir images
images:Don't specify an existing file .

6.Komut satırında belirtilen dizin pathinde olusturulmamıs dizin varsa mkdir komutu hata

mesajı verir.
$ mkdir public_html/sen/images
mkdir:0653-357 cannot access directory public_html/sen
public_html/sen:A file or directory in the path name doesn't exist.

7. Daha önce sadece okunabilir ve çalıştırılabilir amaçla açılmış bir dizin icine yeni bir

dizin yaratılmaz.

$ mkdir -m 500 images
$ cd images
$ mkdir mail
mkdir:0653-357 cannot access directory ..
.:The file access permissions do not allow the specified action.

8.Komut satırında yaratılmak istenen dizin değilse hata verir.
$ mkdir public_html/html/index.html
$ ls -l
drwxr-xr-x 2 bbm835 obbm 512 Jan 10 13:09 index.html

9.Birden fazla dizin yaratılabilir.
$ mkdir images html mail
$ _

10.Dosya içine mkdir komutu ile dizin yaratılmaz."index.html" dosyadır.
$ mkdir index.html/images
mkdir:0653-357 cannot access directory index.html
index.html:A parameter must be a directory.

İlgili Komutlar

chmod ls

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayan :Hülya Yaylacıoğlu
Digdem Demirel
Komut

More-Unix isletim sistemine bagli terminallerdeki bir dosyanin icerigini bir defada bir sayfa gostermek suretiyle listeleyen komuttur.Ayrica bu komut bir dosya icerisindeki
belli bir ifadenin aranmasini saglar.Bunun yanisira bu komutu kullanarak belirli sayidaki
satiri listeleyebiliriz.
Ayrica bazi karekterler yardimiyla more komutunun islevi genisletilebilir.Ornegin RETURN
karekteri more komutu ile gosterilmis bir sayfada bir satir asagi kaymayi saglar,SPACE
karekteri ise diger sayfanin gosterilmesini saglar.
Bu komut /usr/bin/more seklinde kullanildigi zaman sayfanin sonuna --more-- ,/usr/xpg4/bin/more seklinde kullanildiginda ise sayfanin sonuna _f_i_l_e yazar. Her sayfanin sonunda icerigin %'de kacini goruntuledigini belirtir.(BKZ.ORNEK_1)
NOT:

iSPACE :Diger sayfayi goruntuler veya i sayisi kadar satir kaydirarak sayfayi goruntuler.

iRETURN:Sayfayi i sayisi kadar kaydirarak goruntuler.

i^D :Sayfayi 11 satir kaydirarak goruntuler .Eger i belirtilmisse i sayisi kadar kaydirir.

id :i^D ile ayni islevi gorur.

iz :SPACE tusu ile ayni gorevi gorur.Her sayfada i kadar satir gosterir.

is :i kadar satiri atlayarak kalan kismi sayfa sayfa gosterir.

if :i sayfayi atlar kalani sayfa sayfa goruntuler.

i^B :(CTRL_B)i sayfa geriye doner more islemini gorur.

b :CTRL_B tusu ile ayni isi gorur.

q,Q :more'dan cikisi saglar.

h :more'da yardim tusu gorevi gorur.

Seçenekler

more komutu su sekilde gosterilir.

more [secenekler][+satir][kutuk...]

Hem /usr/bin/more hem de /usr/xpg4/bin/more kullanimi icin secenekler:

-c :Sayfayi goruntulemeden once ekrani temizler.Boylece kayarak gostermeden daha hizli

bir goruntu elde edilmis olur.Eger terminal ekrani temizleyemiyorsa bu komutu ihmal eder.

-d :Farkli (onerilenlerin disinda) bir komut kullanildigi zaman ekranda hata mesaji

gorunur.Bu secenek tecrubesiz kullanicilar icin yararlidir.

Kullaniciya yardimci komutlari gonderir.(Bkz.ORNEK_3)

-s :Birden fazla bos satiri bire indirger.Bu secenek nroff komutu görüntülenirken

faydalidir.(BKZ.ORNEK_4)

Sadece /usr/bin/more kullanimi için seçenekler:

-f :Sayfayi yazicidan çikartilabilir bir sekilde düzenler.

-l :Formfeed karakterlerinin yaptiklari islemi tanimaz,normal karekter olarak algilar.

Mesela ^L (CTRL_L) karakterini gördügü zaman normalde duraksar.Bir kütük formfeed karakteri

ile baslarsa ekran , kutuk ekranda görüntülenmeden önce temizlenir.

-r :Çogunlukla kontrol karakterlerini ihmal eder.-C'nin kontrol karakteri olarak kulla-

nildigi yerde ^-C olarak görüntülenmesini saglar.

-w :Normalde more kutuk sonuna gelince çikar.Fakat -w seçenegi ile çikmadan önce ,cikis

için herhangi bir tusa basilmasini bekler.

-lines :Line yerine yazilan sayi kadar satiri ekranda görüntülemeyi saglar.(Bkz.ORNEK_5)

+linenumber :Linenumber yerine yazilan satirdan itibaren sayfayi görüntüler.(Bkz.ORNEK_6)

+/pattern :Aranmasi için belirlenen ifadenin iki satir üstünden baslayarak sayfayi goruntuler.(Bkz.ORNEK_7)

ornekler

1.Kutugun icerigini sayfa sayfa goruntulemek icin:

$more sezen.txt

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM
KENDI HAYATIMDAN ÇALDIM
YEDI CIHAN DOLANDIM
BANA MISIN DEMIYOR

SAKLADIM GOZLERIMI
SUSTUM HEP SOZLERIMI
YANDIM YAR KOZLERIMI
SAVUR SAVUR BITMIYOR

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM

sezen.txt: END

1.Iki kutugun icerigini de sayfa sayfa gostermek icin:

$more sezen.txt loveandhate.txt

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM
KENDI HAYATIMDAN ÇALDIM
YEDI CIHAN DOLANDIM
BANA MISIN DEMIYOR

SAKLADIM GOZLERIMI
SUSTUM HEP SOZLERIMI
YANDIM YAR KOZLERIMI
SAVUR SAVUR BITMIYOR

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM

sezen.txt: END (next file:loveandhate.txt)
When Love And Hate Collide Def LeppardWithout You...

One night alone,
Is like a year without you, baby
Do you have a heart of stone
Without You...
One night alone,
Is like a year without you, baby
Do you have a heart at all

Without You...
Can't stop the hurt inside,
When Love and Hate Collide...
loveandhate.txt:END

3.Sayfa sonuna gelindigi zaman devam icin yardimci tuslari
belirtir.

$more -d sezen.txt

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM
KENDI HAYATIMDAN ÇALDIM
YEDI CIHAN DOLANDIM
BANA MISIN DEMIYOR

SAKLADIM GOZLERIMI
SUSTUM HEP SOZLERIMI
YANDIM YAR KOZLERIMI
SAVUR SAVUR BITMIYOR

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM
sezen.txt :END[Press q to quit, h for help]

Sayfada ki birden fazla bos satiri bire indirgemek icin:

$more -s sezen.txt

***Asagida gorulen dosya (more -s sezen.txt) komutundan sonra 2.sekle donusur.***

***1.SEKIL***

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM
KENDI HAYATIMDAN ÇALDIM
YEDI CIHAN DOLANDIM
BANA MISIN DEMIYOR

SAKLADIM GOZLERIMI
SUSTUM HEP SOZLERIMI
YANDIM YAR KOZLERIMI
SAVUR SAVUR BITMIYOR

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM

***2.SEKIL***

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM
KENDI HAYATIMDAN ÇALDIM
YEDI CIHAN DOLANDIM
BANA MISIN DEMIYOR

SAKLADIM GOZLERIMI
SUSTUM HEP SOZLERIMI
YANDIM YAR KOZLERIMI
SAVUR SAVUR BITMIYOR

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM

sezen.txt: END

5.Kutugun ilk 10(line)satirini goruntulemek icin:

$more -10 sezen.txt

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM
KENDI HAYATIMDAN ÇALDIM
YEDI CIHAN DOLANDIM
BANA MISIN DEMIYOR

SAKLADIM GOZLERIMI
SUSTUM HEP SOZLERIMI
YANDIM YAR KOZLERIMI
SAVUR SAVUR BITMIYOR

sezen.txt:END

6.Kutugu 10.(linenumber)satirdan itibaren goruntulemek icin:

$more +10 sezen.txt

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM

sezen.txt: END

7.GOZLERIMI(pattern) kelimesinin bulundugu yerin iki ust
satirinda itibaren goruntulemek icin:

$more +/GOZLERIMI sezen.txt

BANA MISIN DEMIYOR

SAKLADIM GOZLERIMI
SUSTUM HEP SOZLERIMI
YANDIM YAR KOZLERIMI
SAVUR SAVUR BITMIYOR

BEN SENDE TUTUKLU KALDIM

sezen.txt:END

Ilgili Komutlar

man cat

Içindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayan : OLCAY SARI

ASLI GUL
Komut:
mount: Uzerinde bir dosya sistemi olan bir disk birimine veya parcasina okuma veya yazma amaciyla ulasabilmek icin bu birimi veya parcayi , / dosya yapisinda bir alt dizine mount edilmis olmasi gerekir./ dizini,biligisayarin acilmasi sirasinda otomatik olarak mount edilmektedir.Eger bu kok dizini,bilgisayarin acilmasi asamasinda mount edilmesse,o bilgisayarzaten acilamaz.Diger disk ve disk parcalarinin otomatik olarak mount edilmesi icin gerekli islemler ise,sistem yoneticisi(root) tarafindan yapilir.Otomatik olarak mount edilmesi istene diskler ve mount edilecekleri dizinler /etc/filesystems dosyasinda tanimlanir. Genel olarak soz dizimi asagidaki gibidir.
mount [ -f ] [ -n Node ] [ -o Options ] [ -p ] [ -r ] [ -v VfsName ]
[ -t Type | [ Device | Node:Directory ] Directory | all | -a ]
Secenekler:
-a : /etc/filesystems icindeki mount=true ozellikli tum kutuk sistemlerini mount eder.
all: -a ile ayni isleve sahiptir.
-f : Sistemin baslatilmasi sirasinda kok kutuk sistemi uzerinde mount etmeyi yapilabilir hale getirir.
-n (node) : Birlestirilecek rehberi tutan yabanci dugumu belirtir.
-o (options) :Secenekleri belirtir.Komut satirina girdiginiz secenekleri ayirmak icin sadece virgul kullanilmalidir,virgul ve bosluk birlikte kullanilmamalidir.Asagidaki file-system-specific seceneklerini tum virtual-file-system' lerde uygulanamaz .
-p Kutuk sistemini geri degistirilebilir bir kutuk sistemi gibi mount eder. Yeri degistirilebilircesine mount edilmis kutuk sistemi,acik kutukler onun uzerindeyken normal mount edilmis kutuk sistemi gibi davranir.Hic bir kutuk acik degilken(ve hicbir yontem,kutuk sitemi uzerinde gecerli rehber icermesken) kutuk sistemindeki butun kutuk sistem disk tamponlari cevreye yazilir ve isletim sistemi kutuk sisteminin yapisini unutur.
-t type=Type vasfini iceren ve mount edilmemis /etc/filesystems kutugundeki butun dizinleri birlestirir.Type degiskeni,gurubun adini belirtir.
-v VfsName :/etc/vsf kutugunde kutuk sisteminin vsf Name degiskeni tarafindan tanimlandigini belirtir.
Ornekler:
$ mount
Tum mount edilmis kutuk sistemlerini ve bunlarin ozelliklerini gosterir.Ekrana
asagidaki ifadeler
yazilir.

node mounted mounted vfs date options over
/dev/hd0 / jsf Dec 17 08:04 rw, log =/dev/hd8
/dev/hd1 /temp jsf Dec 17 08:04 rw, log =/dev/hd8
/dev/hd2 /home jsf Dec 17 08:06 rw, log =/dev/hd8
/dev/hd3 /usr jsf Dec 17 08:06 rw, log =/dev/hd8
sue /home/local/src /usr/code nfs Dec 17 08:06 ro, log =/dev/hd8

$ mount /dev/hd0 /
0 numarali diski /home dizinine mount eder.

$ mount -n nodeA /home/tom.remote /home/tom.local
nodeA isimli bilgisayarin /home/tom dizinini yerel bilgisayarin /home/tom
dizinine mount eder.

$ mount all
/etc/filesystems kutugunde tanimlanmis mount=true ozellikli tum standart
kutuk sistemlerini mount eder.

$ mount -r /dev/hd2 /usr
/dev/hd2 diskini /usr dizinine sadece okuma amaciyla
mount eder.

$ mount /cdrom
Bu komut /etc/filesystems kutugunde bulunan ve mount noktasi /cdrom
olan kutuk sistemini mount eder.Mount daha cok bu sekilde kullanilir ve
bu kullanim cok kullanilan kutuk sistemleri icindir.Burada uzun uzun komut
yazmak yerine sadece mount noktasi yazilmistir.Yazilmasi gereken diger
bilgiler /etc/filesystems kutugu icinde bulunur.

$ mount /dev/sr0
Bu komut /etc/filesystems kutugunde bulunan /dev/sr0 isimli cdrom surucusunu
mount eder.Mount daha cok bu sekilde kullanilir ve bu kullanim cok kullanilan
kutuk sistemleri icindir.Burada uzun uzun komut yazmak yerine sadece dugum
yazilmistir.Yazilmasi gereken diger bilgiler /etc/filesystems kutugu icinde
bulunur.

$ mount -t remote
/etc/filesystems altinda bulunan tipi remote olan tum dosya sistemlerini
mount eder.

$ mount -o ro /dev/fd0 /mnt
Uzerinde UNIX dosya sistemi olan yazmaya karsi korumali olan bir disketi
/mtn dizinine mount eder.

$ mount -o rw /dev/fd0 /mnt
Uzerinde UNIX dosya sistemi olan bir disketi /mtn dizinine
hem yazma hemde okumaya izinli olarak mount eder.
Ilgili Komutlar :
umount

icindekiler onceki sonraki

Hazirlayanlar: Eyup Siramkaya & Abdulkadir Kara
Komut
mv

Bir dosyanın bir dizinden başka bir dizine taşınması gerekebilir. Böyle durumlarda mv komutu kullanılır. Bu komut yardımıyla bir dosyanın ismini de değiştirmek mümkündür.

Söz dizilimi

mv [-i] [-f] dosya1 [dosya2] dosya veya dizin

mv komutu yukarıdaki biçimde tanımlanır. Bu komutla bir yada birden fazla dosya taşınabilir.

-f: mv komutu kullanılırken, dosyanın hareket ettirileceği yeni dosya veya dizine yazma izni olmalıdır. Eğer bir sınırlama söz konusu ise, izin kodu görüntülenecek ve yanıt isteyecektir. Şayet y olarak yanıtlanırsa mv komutu çalışır. Soru sorulması istenilmiyorsa -f parametresi tercih edilir.

-i: Bu paremetre kullanılmazsa aktif dizinde ismi aynı olan dosya üzerine yazma işlemi yapar. Eğer kullanılırsa kullanıcıyı uyarır.

mv komutunun yaptığı işlem cp'ye benzer. Aralarındaki fark, cp ile dosyanın bir kopyasının yaratılmasına rağmen, mv'de kopyası olusturulur, fakat orjinali silinir.

Örnekler

1.Bir dizindeki dosyaların başka bir dizine aktarılması
Dizin ağacımız aşağıdaki gibi olsun.
../usr/muh/...
Kullanıcı şu anda aktif olan usr dizininde bulunsun.

$ mv muh/muh1/* muh/muh2/*

Yukarıdaki komut dizilimi sayesinde muh1 dizinindeki tüm dosyalar muh2 dizinine aktarılır.

2. Dosya ismi değiştirmek için
Bir dizinin içinde aşağıdaki dosyaların mevcut olduğunu varsayalım.

$ ls
total 3
drwxr-xr-x 1 bbm870 obbm 512 Dec 24 18:35 uygula1.html
drwxr-xr-x 1 bbm870 obbm 518 Dec 24 18:35 uygula2.html
drwxr-xr-x 1 bbm870 obbm 523 Dec 24 18:35 uygula3.html
$_
$ mv uygula* deneme*
$ ls
total 3
drwxr-xr-x 1 bbm870 obbm 512 Dec 24 18:35 deneme1.html
drwxr-xr-x 1 bbm870 obbm 518 Dec 24 18:35 deneme2.html
drwxr-xr-x 1 bbm870 obbm 523 Dec 24 18:35 deneme3.html
$_
Yukarıdada görüldüğü gibi uygula adlı bütün dosyalar deneme adıyla değiştirildi.
İlgili Komutlar

chmod ln rm

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayan : HÜSEYİN YASSIBAŞ
Komut
nl - Bir dosyayı satırlarını numaralamak ve mantıksal sayfalar halinde göstermek için kullanılır.
Her bir mantıksal sayfa başlık, ana kısım ve sayfa sonu bölümlerinden oluşmaktadır.
Sayfaların bu bölümleri çeşitli işaretlerle simgelenirler

Bölüm Simge
Başlık \:\:\:
Ana bölüm \:\:
Sayfa sonu \:

nl komutu nl [seçenekler][ dosya...] biçiminde kullanılır.

Seçenekler
-h tipi :Numaralanacak başlık bölümünün satırlarını belirler.Buraya a,t,n veya p kaydedilebilir.
a :Tüm satırlar
t :Sadece bastırılabilen satırlar
n :Satır numaralandırılmaz
p dizgi:Dizgi içinde belirlenen satırlar
-b tipi :Numaralandırılacak ana bölüm için tip belirlenmesine olanak sağlar.Yukarıda tanımlanan a,t,n ve kodları burada da geçerlidir.Eğer hiçbirşey yazılmaz ise t olduğu kabul edilir.
-f tipi :b tipi için geçerli olan kuralların sayfa sonu için de tanımlanabilmesine olanak tanır.Hiçbirşey yazılmaz ise t olduğu kabul edilir.
-v no :Mantıksal sayfa satırlarının başlangıcını belirler.Bu seçenek kullanılmaz ise 1 olduğu kabul edilir.
-i artma :Mantıksal sayfa satırlarının numaralandırılmasında kullanılan artma miktarını belirtir.Bu değer verilmez ise 1 olduğu kabul edilir.
-p :Mantıksal sayfa ayıraçlarında yeniden numaralandırma yapılmamasını sağlar.
-s karak :Satır numaraları ile dosya bilgileri arasına istenilen karakterleri yerleştirir.
-w geniş :Satırların numaralandırılması için kullanılan alanın genişliğini belirtir.Bu değer verilmez ise 6 olduğu kabul edilir.
-n biçim :Satır numaralandırılması işleminin hangi biçimde yapılacağını belirler.
ln :Sola yanaşık.
rn :Sağa yanaşık.Sol taraftaki sıfırlar ihmal edilir.
Rz :Sağa yanaşık.Sol taraftaki sıfırlar ihmal edilmez.
Bu değer verilmez ise rn olduğu kabul edilir.
-d işaret :Sayfaların başlangıcını belirleyen \: işaretinin değiştirilmesini sağlar.
örnekler
x_file
hacettepe
beytepe
bbm
1999

1) $ nl x_file
1 hacettepe
2 beytepe
3 bbm
4 1999
$ _
2) $ nl -v20 x_file
20 hacettepe
21 beytepe
22 bbm
23 1999
$ _
3) $ nl -s*** x_file
1***hacettepe
2***beytepe
3***bbm
4***1999
$ _
4) $ nl -nln x_file
1 hacettepe
2 beytepe
3 bbm
4 1999
$ _

5) $ nl -nrz x_file
000001 hacettepe
000002 beytepe
000003 bbm
000004 1999
$ _

6) $ nl -w3 -nrz x_file
001 hacettepe
002 beytepe
003 bbm
004 1999
$ _