Çalışma alanı oldukça geniş olan ve büyük bir kitle tarafından talep gören iş güvenliği uzmanlığı; günümüzün revaçta olan meslek dallarındandır. 

İş Güvenliği Uzmanlığı Nedir?

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca görevlendirilmiş mimar, mühendis ve teknik elemanlara iş güvenliği uzmanı denir. [1]

Usul ve esasları yönetmelikle belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanlara verilen isimdir. [2]

İlk tanım Resmi Gazete’de yayınlanan tanımdır. İkinci tanım ise 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda belirtilen bir diğer tanımdır.

İş Güvenliği Uzmanı Görevleri Nelerdir?

İş güvenliği uzmanı görevleri; rehberlik, risk değerlendirmesi, çalışma ortamı gözetimi, eğitim bilgilendirme, kayıt ve ilgili birimlerle iş birliğidir. Bunları detaylandıracak olursak:

a) Rehberlik

• İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak tasarım, makine ve diğer teçhizatın durumu, bakımı, seçimi ve kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde bulunmak.
• İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmek.
• İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının nedenlerinin araştırılması ve tekrarlanmaması için alınacak önlemler konusunda çalışmalar yaparak işverene önerilerde bulunmak.
• İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da yaralanmaya neden olmayan, ancak çalışana, ekipmana veya işyerine zarar verme potansiyeli olan olayların nedenlerinin araştırılması konusunda çalışma yapmak ve işverene önerilerde bulunmak.
• 
  

b) Risk değerlendirmesi

• İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına katılmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak.
• 
  

c) Çalışma ortamı gözetimi

• Çalışma ortamının gözetiminin yapılması, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulamalarını kontrol etmek.
• İşyerinde kaza, yangın veya patlamaların önlenmesi için yapılan çalışmalara katılmak, bu konuda işverene önerilerde bulunmak, uygulamaları takip etmek; doğal afet, kaza, yangın veya patlama gibi durumlar için acil durum planlarının hazırlanması çalışmalarına katılmak, bu konuyla ilgili periyodik eğitimlerin ve tatbikatların yapılmasını ve acil durum planı doğrultusunda hareket edilmesini izlemek ve kontrol etmek.
• 
  

ç) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt

• Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanması konusunda çalışma yaparak işverenin onayına sunmak ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etmek.
• Çalışma ortamıyla ilgili iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ve çalışma ortamı gözetim sonuçlarının kaydedildiği yıllık değerlendirme raporunu işyeri hekimi ile işbirliği halinde EK-2’deki örneğine uygun olarak hazırlamak.
• Çalışanlara yönelik bilgilendirme faaliyetlerini düzenleyerek işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek.
• Gerekli yerlerde kullanılmak amacıyla iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerini hazırlayarak işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek.
• Bakanlıkça belirlenecek iş sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren konularla ilgili bilgileri, İSG KATİP’e bildirmek.
• 
  

d) İlgili birimlerle işbirliği

• İşyeri hekimiyle birlikte iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve uygulamaların takibini yapmak.
• Bir sonraki yılda gerçekleştirilecek iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili faaliyetlerin yer aldığı yıllık çalışma planını işyeri hekimiyle birlikte hazırlamak.
• Bulunması halinde üyesi olduğu iş sağlığı ve güvenliği kuruluyla işbirliği içinde çalışmak,
• Çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak.
• 
  

İş Güvenliği Uzmanı Yetkileri Nelerdir?

İş güvenliği uzmanının yetkileri aşağıda belirtilmiştir:

• İşyerinde belirlediği hayati tehlikenin ciddi ve önlenemez olması ve bu hususun acil müdahale gerektirmesi halinde işin durdurulması için işverene başvurmak.
• Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araştırma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve çalışanlarla görüşmek.
• Görevinin gerektirdiği konularda işverenin bilgisi dâhilinde ilgili kurum ve kuruluşlarla işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapmak.

Tam süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen iş güvenliği uzmanları, çalıştıkları işyeri ile ilgili mesleki gelişmelerini sağlamaya yönelik eğitim, seminer ve panel gibi organizasyonlara katılma hakkına sahiptir. Bu gibi organizasyonlarda geçen sürelerden bir yıl içerisinde toplam beş iş günü kadarı çalışma süresinden sayılır ve bu süreler sebebiyle iş güvenliği uzmanının ücretinden herhangi bir kesinti yapılamaz.

İş Güvenliği Uzmanlığı Eğitimi Konuları Nelerdir?

• Açılış, Tanışma, Programın Tanıtımı ve Ön Test Uygulaması
• İş Sağlığı ve Güvenliğinin Kavram ve Kurallarının Gelişimi
• İş Sağlığı ve Güvenliğine Genel Bakış ve Güvenlik Kültürü
• Türkiye’de ve Dünyada İş Sağlığı ve Güvenliği
• Temel Hukuk
• İş Hukuku
• Kanunlarda İş Sağlığı ve Güvenliği
• Ulusal ve Uluslararası Kuruluşlar ve Sözleşmeler
• İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları
• İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri
• Risk Yönetimi ve Değerlendirmesi
• Çalışma Ortamı Gözetimi
• İş Hijyeni
• İşyeri Bina ve Eklentileri
• Fiziksel Risk Etmenleri
• Kimyasal Risk Etmenleri
• Biyolojik Risk Etmenleri
• Psikososyal Risk Etmenleri
• Ergonomi
• Kaynak İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
• Korunma Politikaları
• Elektrikle Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği
• Kaldırma Araçlarında İş Sağlığı ve Güvenliği
• Motorlu Araçlarda İş Sağlığı ve Güvenliği
• El Aletlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
• Bakım – Onarım İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
• Yangın
• Acil Durum Planları
• Sağlık ve Güvenlik İşaretleri
• Havalandırma ve İklimlendirme Prensipleri
• Basınçlı Kaplarla Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği
• Kapalı Alanlarda Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği
• Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği
• Elle Kaldırma ve Taşıma İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
• Yüksekte Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği
• İnşaat İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
• Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
• Kişisel Koruyucu Donanımlar
• İş Ekipmanlarının Tasarım, İmalat ve Kullanımında İş Sağlığı ve Güvenliği
• İş Kazaları
• Sağlık Gözetimi ve Meslek Hastalıkları
• İş Güvenliği Yönünden Yapılması Gereken Kontroller ve Düzenlenecek Belgeler
• Çalışma Yaşamında Özel Politika Gerektiren Gruplar
• Vardiyalı Çalışma ve Gece Çalışması
• Çalışma Hayatında Etik
• Yetişkin Eğitimi, İşyerinde Sağlık Güvenlik Eğitimi ve İletişim
• Tarım, Ormancılık ve Hayvancılık Faaliyetlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
• İşyerinde Pratik Uygulamalar
• 
  

Ayrıca İSG eğitimi veren kurumlar