Profil: dönertaş | DonanımHaber Forum

D

dönertaş · Receiver modelleri altına konu açtı. 16 yıl

seoul hiremco X3 çıktı

148 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0

D

dönertaş · Konu Dışı altına konu açtı. 16 yıl

Türk Mitolojisinde yaratılış :

Türk Mitolojisinde yaratılış :

Türk kozmogonisinde dünya denilen düzen ve alemin yaratılışı üzerinde sıkca durulur. Güneş, ay ve yıldızlar gibi tanrısal güce sahip oldukları inanılan şeylerin yaratılış biçimini çeşitli şekillerde inanmaktadırlar. Bir Sümer efsanesinde büyük alemin yani dünyanın yaradılışı “Ap- su „ denilen tatlı su ile “ Tiament„ adı verilen dişi bir devden gökler ile yerler meydana geldiği, sonra gök tanrısı Anu, hava tanrısı Enlil, deniz tanrısı Ea. (Enki) nin yaratıldığı, bu üç tanrınında güneşi, ayı yıldızları yarattıgı görülür. Diğer bir efsadede ise Kara Han ( Kayra Han) suları, dünyayı, insanı yarattıktan sonra onyedi kat göğü yaratmıştır. Enüma Elis destanında ise; büyük tanrı Marduk, Tiamat’ı tutturup vücudunu ikiye bölerek bir parçasını yukarı attı, bundan gökler,bir parçasınıda aşağıya attı, bundanda yerler meydana geldi. Diğer kozmogonilerinde katılımı ile oluşan Türk kozmogonisine göre bir kaç yaratılış efsanesine yer vermek istiyorum.

I. Efsane :
Önceleri yaşayan sadece Kara Han ve sudan başka hiç bir şey yoktu. Kara Han ilk insanı yapar. Fakat bu insan çok hileci ve hain biridir. Bu insan sular üzerinde üçmaya başlar. Sonra Kara Han bu insanın yaşamasını ister. Bunun için suların dibinden bir yıldız çıkartır. Kara Han insana bu yıldızdan bir avuç toprak alıp denize serpmesini ister. Yıldızdan toprağı alan insan bir avuç daha alıp kendisi için ağzında saklar. Kara Han’ın emri ile toprak suya serpilince bu toprak büyüyerek ada olur. Kara Han oraya bir çam ağacı diker. İnsanın ağzına sakladığı toprakta büyüyerek ağzına sığmamaya başladı. Bunu sezen Kara Han ona: tükür der. İnsanın tükürmesi ile ağzından çıkan toprak parçası dahada büyüyerek bundan dağlar meydana gelir.Daha sonra bu insanı kendi halinde yaşamaya bırakan Kara Han yukarıda on yedi kat göğü yarattır.On son katta kendisi, bir aşağı katta oğlu Ülgen ve yer altında yaratığı alemde (cehennemler diyarında - (Karanlıklar) ) yine oğlu Erlik oturmaktadır.

II. Efsane :
Önceleri yalınız büyük tanrı ve sudan başka hiç bir şey yoktur. Tanrı suya bir beyaz kuğu kuşu gönderir. Bir ağız dolusu toprak geti- rmesini söyler. Emir üzerine suya dalan Kugu suyun dibinden bir ağız dolusu toprak ile su yü-züne çıkar ve toprağı üfler. Toprak toz halinde tekrar sular üzerine düşer. Bu tozlar büyüyerek yayılır ve düz toprak alanlar haline gelir. Tanrı bir Kugu daha gönderir. Oda topragı gagalar bundanda dağlar, yükseklikler ve derinlikler olur fakat bu arazi ve toprak üzerinde bitki yoktur. Bu şeytanın hoşuna gitmez şeytanda bataklıklar ve ormanı yaratır.

III. Efsane :
Tiamat adında bir devin Kingo adında ikinci bir kocası vardır. Ondardan ifritler, cinler türer. İyilik sever Apsu tanrılarıda çoğaldıkca alemleri genişlerken Tiamat’ın alemi daralır. Kendi mülkünün tükenmesini önlemek için Tiama Alpsu’lara savaş açtı. kocasını bu savaşta kumandan olarak atadı. ve bütün firitleri ona verir. Savaşta Ap-su tanrılardan Anşhar ile Ea bunlara yenilerek kaçar. Daha sonra Keldan’lılar tarafından tertiplenerek bütün tanrılar Ea’nın oğlu Maduk’u baş seçerler. Oda fırtınaları, rüzğarları, yıldızlar gibi olağan üstü güç ve kuvetleri kendisine asker ederken bir de ağ hazırlatır. Maduk girdiği savaşta Tiamat’ı bu ağa düşürür. Bütün tanrılar huzu runda Tiamat’ın vücudunu ikiye bölerek bir parçasını yukarıya fırlattı bundan gökler, öbür parçasında aşağıya fırlattı bundanda yerler yaratılır.

IV. Efsane :
Bu efsaneye göre kozmik alemden önce Ap-su ile Tiamat’tan Mum-mu denilen ne oldugu bilinmeyen acaip bir varlık türer. Bundanda “Lakhamu„ adında bir dişi ve “Lakhmu„ bir erkek yılan doğar. Bu yılanların evlenmesi ile Anşhar adındaki gökler ve Kishar adı verilen yerler meydana gelir. Bu efsanelere değindikten sonra yine bu insanlar yaratılan bu evrenin ( dünyanın) kırmızı bir öküzün boynuzunun üzrinde durduguna inanırlar. Yorulan öküz dünyayı bir boynuzundan öbür boynuzunun ucuna atarken dünya sarsılır ve bu sırada zelzele olur ve yer sarsılır. Şamanızimde ve diğer dinlerdeki inançlara göre bu öküz bir taşın üzerinde, taş bir balığın sırtında, balık suda, suda havadadır. Bu öküze Gav-Zemin, Sevr,i Ahmer ve Behmut adları verilir.

Eski Türk’lerde güneşe çok önem verirler. Oğuz’larca Oğuz’un oğlu Gün Han güneşten başka bir şey değildir. Hititlercede güneş büyük kudreti taşıyan ve her şeyin hakimidir. Sabah doğarken üzerindeki üç gözü ile herşeyi gözetleyip ona göre idare ederken battıktan sonrada yer altı alemini yürütür. Yine Hititlerce Arina adı ile anılan güneş tanrıcası Hitit devletinin kurucusudur. Hun’lar geceleri aya sabahları güneşe döner dua ederler ve secdeye varırlar. Yakut’lara kahramanlarının adını Güneşin gönderdiğine inanırken Moğollarda Güneşe tapardı. Sümer’ler ise daha güneş yeni doğarken ibadet etmeye başlarlar. Şamanlar ise bu büyük kudreti simgelemek için törenlerde kullandıkları davullarının üzerine Güneşin resmini yaparlar. Çünkü onlarca Güneşte bütün tanrısal kuvvetlerin toplandığı gibi ruhlarda onda bulunur.Türk’ler hanği dini benimseyip inanmışlarsa tanrılaştırdıkları güneşi çeşitli adlar ile anarlar. Türk Hakanla- rın güneşin oğlu olduklarına inanırlarlarken onlara güneş adını verirler. Sümerler güneşe; Dinğir, Utu, Ra, Babbar, Nin, Uraş ve Meşarru adını verir. Hititler Ardıs, Elam’lılar Nan Hunte dedikleride güneşin isimlerinden olup onlarca tanrıdır. Güneş Altay’lılarca Günine adıyla tanrılarıdır. Onlarca hak adalet yollarını bu tanrı gösterir. Türkler güneşten başka yıldızlarıda bir tanrı ve en büyük güç olarak inanırlar. Onlarca dünya yedi iklime ayrılmış olup, iklimleri yukarıdan yıldızlar idare etmektedir.
Birinci iklim Hint Diyarı Zuhal Siyah Yedinci gökte
ikinci iklim Cin diyarı Müsteri Kahverenği Altıncı gökte
Ücüncü iklim Türk diyarı Mirrih Kırmızı Beşinci gökte
Dördüncü iklim Horasan diyarı Günes Sarı Dördüncü Gökte
Beşinci iklim Maverünrhir diyarı Zühre Yeşil Üçüncü gökte
Altıncı iklim Rum diyarı (anadolu) Utarit Mavi ikinci gökte
Yedinci iklim Bulgar diyarı Ay Beyaz Birinci gökte

Yıldızlardan sonra göklerde oluşan tabi olaylarada Türk’ler çeşitli şekillerde inanırlar. Bunlardan biride gök gürültüsü ve şimşektir. Altay’lılara göre gök gürültüsü ve yıldırım tanrı Ülgen’in emrindedir. Bu tanrı yukarıdan arabasını koşturdugu zaman çıkartıgı sesler gökgürültüsünü oluştururken, yıldırım ve şimşek ise tanrının şeytana attığı okları olarak inanırlar. Ayreten kurt , şahin, kartal, tavşan, sungur, üçkuş, çakır kuşları Türk’lerin totenleri arasında olup kutsal sayılan hayvanlardır.
Eski Türk inançlarında Türklerin töremleri :

Eski Türk inanç ve yaşamlarında Türk’lerin atasının bir bozkurt olduğuna inanılır ve kurt’u ata olarak tanıyıp ona Kurt ata derler. Bununla ilğili olarak çeşitli Türk ve Çin kaynaklardan elde edinilen efsanevi nitelikli günümüze kadar sürüp gelen söylentilere göre bir iki Bozkurt söylencesi şöyledir;

Göktürk destanlarında, Türkler dışarıdan gelen akın ve baskınlar karşında artık direnemez hale gelirler. Büyük bir kıyıma uğrarlar ve Türk soyu bitmek üzere iken annesi bozkurt olan bir genç kurt hayatta kalmayı başarır. Çünkü kurt oldugu için onu kimse yakalayıp öldüremez. Tek başına sağ kalan bu genç kurt, her yaz ve kış mevsiminde tanrıların kızları ile evlenir. Bu kızlardan olan ilk erkek çocu- ğuna « Türk » adını verir. Bu Türk’ün on çocuğu olur ve o on çocuktan birinin adı « Asena » yani bozkurttur. Efsaneye göre Türkler bu evlenmelerin çocukları olarak çoğalırlar.

İkinci efsanevi bir söylentiye görede; yukarıda anlatılan baskınlarda sağ kurtulan ve elleri ile ayakları kesilmiş olan genç Türk’ü bu dişi kurt koruyup besler. Sonra yetişen genç delikanlı kurt ile evlenir. Bu evlilikten bu günkü Türklerin ataları olan çocuklar dünyaya gelir. Bu çocuklardan birisde Asena’dır. Yani bozkurttur. Asena herkesi kendi atasını bilmesini ister ve bunun için yaşadığı çadırın önüne bir direk dikerek üzerine bir kurt kafası koyar. Bu kuru kurt kafası böylece ilk Türk bayrağı olur. Ergenekon destanındada yine Türk’lere yol gösteren ve onlara öncülük eden bir Bozkurt olur. O günkü Hanları « Börte Çene » diğer adı ile Bozkurttur. Bugün Kurt korkulan yırtıcı bir vahşi hayvan olarak tanınsada eski Türk aile yapısında Kurt ( Ata ) olarak bilinmektedir.

Uygur Türk’lerinin yaratılış destanında ise; tanrı yere bir bozkurt olarak iner. Bu efsaneye görede bir Hakan’ın iki kızı vardır. Hakan çok güzel olan bu kızları insanlar ile evlendirmeyi istemez. Ancak onların Göktanrı ile evlenebileceğini söyler. Fakat ne olur olmaz diye ülkesinin küzeyindeki yüksek bir dağın üzerine bir ev yaptırarak kızları bu eve kor ve onları kabul edip evlenmesi için Göktanrıya yalvarıp bıralıp gelir. Aradan iki - üç yıl geçtikten sonra kızın annesi kızları geri getirmesi için Hakan’a söyler. Fakat Hakan kararlıdır getirmez. Bir yıl daha geçtikten sonra oraya yaşlı bir kurt gelir. Oraya kendine bir yuva yapıp gece gündüz tepeleri bekler ve oradan bir tarafa ayrılmaz. Kendilerinin Gök tanrıya adanıldıgını fakat onun yerine kurdun geldiğini gören kızlardan küçüğü tanrının bu olduğunu, gidip onun ile evleneceğini söyler. Büyük kız karşı çıksada gidip o kurt ile evlenir. Bu evlilikten Kaocho adlı Türk boylarının ataları doğar.

SAYILAR :

Türkler yaşamlarındaki bazı rastlantı ve benzetmeleri dikkate alarak bazı sayılar için çeşitli şekillerde yorum getirir ve kendilerine göre inanırlar. Bu sayılar üç , dört - beş - yedi - dokuz ve kırktır.

Üç sayısı :
Hazer denizinin kıyısında Gaokerena adında üç ayaklı eşekler vardır. Avcı Binegar hikâyesindeki sözü edilen geyikler üç ayakıdır. Şamanların törenlerde kullandıkları davullarının üzerinde yapılmış olan Pura adındaki koçlar üç boynuzludur. Oğuz’un oğullarından Dağ Han’ın yönetimindeki boyun Ongunu dikili üç çubuktur. Ölümden üçgün sonra yemek verilir.

Dört sayısı :
Göktürk’lerin ve Taoist’lerin dört yönü temsil eden tanrıları vardır. Şamanların giydikleri Manyak adındaki hırkanın kolunda dört çıngırak asılıdır. Abakan Türkleri din törenlerini dört kutsal kayın ağacının yanında yapmak için toplanırlar. At ilk defa cennetten çıkmıştır ve bu atların dört gözü vardır.

Beş sayısı :
Tuğla ve Selenga ırmaklarının birleştiği Kumlanço adındaki yerde bir fıstık ve birde kayın ağacı vardır. Bu iki ağaç beş çocuk doğurur. Yugur’ları kurban törenlerinde büyük tanrı adına dikilmiş üç çubuktan birinde beş şerit vardır ve bunlar Ongol Han’a aittir. Şamanların manyak adındaki hırkalarının sol kolunda beş çınğırak asılıdır.

Yedi sayısı :
Altay’lıların bie efsanesine göre Nuhun tufanının olacağını ilk olarak demir boynuzlu, demir yeleli bir keçi yedigün dolaşır ve şöyle der. Yedi gün zelzele oldu, yedi gün yerden ateş püskürdü, yedi gün yagmur yağdı, yedi gün fırtına ve yedi gün kar yağdı. Yine Nuhun gemisini yapan yedi aziz kardeş vardır. Gökler ve denizler yedişer kattır. Altay’lılar göre ölü bir evden çıktıktan sonra Aldacı denilen kötü ruhlar evde kalır. Bunun için o evden yedi gün dışarıya eşya verilmez ve içeriyede alın maz. O ev yedi gün sonra temizlenir. Yedi gün sonra o eve girilir ve yine o evde yedigün sonra yemek verilir. Türk’lerde yedi başlı ejdarhalardan çok bahsedilir.

Dokuz sayısı :
Türk’lerin en büyük tanrılarından biri olan Kara Han dünyanın tam merkezine dokuz dallı çam dikmiştir. Altay’lılar görede insanın iskeletinde; baş, bel, diz, topuk, ayak bileği, omuz, dirsek, avuç ve el bileği olmak üzere dokuz ek vardır. Şamanların davulunda tanrı Ülgen’in dokuz kızının resmi var iken, yine üzerlerine giydikleri Manyak adlı hırkalarında dokuz çıngırak asılıdır. Şamanlara göre yer altı dokuz tabakadır. Oğuz destanında görüldüğü gibi dokuz oðuz’lardan büyük boylar türemiştir. Yakut’lara göre gök tanrılarının sayısı dokuzdur. Altay’lıların bir inancına görede kıyamet zamanında deniz dibinde bulunan dokuz çatallı karataş parçalanarak yerinden ayrılacak ve oradan demirden ve sarı renkte atlara binmiş dokuz suvari etrafa saldıracaktır.

Kırk sayısı :
Türkler arasında en çok kullanılan sayıda budur. Bununla ilğili inanmalarda şöyledir. Bazı erdarhalar vardırki onları hiç bir güç yenemez ve ölmez ler. Tılısımlı oldugu ve tılısımı bozulunca öleceğine inanılan bu ejdarhaların kırk günlük bir uyku zamanı vardır. İşte bu uyku esnasında üzerinden kıl kopartılarak ateşte yakılan ejderhalar ölür. Yine Türk destanlarında kırk sayısı sık sık geçer. Kırk kızlar ve Manas destabnında olduğu gibi kırk yiğitler çokca geçer. Kırgız’ların türeyiş efsanelerinde de Sağan Han’ın bir kızı otuz dokuz hizmetcisi ile kırk kız bir gölün kena- rına giderek sudan gebe kalmışlar. Oğuz’un verdiği şölende diktirdiği sırııkların boyu kırk kulaç uzunlugundadır. Bundan başka Türk’lere ait hikâye ve masallarda kırk gün, kırk gece düğünler, kırk haremiler ve kırk satır, kırk katır sözleri çok geçer. Eski Orta Asya Türk’lerinin tanrıları, din ve inaçları hakkındaki bilğileri kısa kısa özetledikten sonra en son olarak kabul ettikleri tek tanrılı ve kitabı olan İslâmiyeti nasıl ve ne zaman kabul etiklerine dair çeşitli kaynaklardan edindiğim araştırma ve bilğileri aktarmak istiyorum.

Yalınız bu konuya girmeden önce, Kenan elleri veya Kenan diyarı olarak eskiden beri dilimizde söylene gelen, Arabistan ve Arap halkının İslâm öncesi yaşam şekillerinden başlayıp Arap’ların müslümanlaştırılması ve İslâm Peygamberi Hz. Muhammed’in hayatı hakkında biraz söz etmek, yerinde olacak. Çünkü hak dini olarak enjekte edilen islâmı kabul etmek, onlar içinde pek kolay olmamış , bu konuda diğer milletler gibi Araplar’da can ve mallarıyla ağır bedeller ödemişlerdi.

1 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0

D

dönertaş · Konu Dışı altına konu açtı. 16 yıl

BİR AYRILIK ÖYKÜSÜ ..... CAN DÜNDAR

BİR AYRILIK ÖYKÜSÜ ..... CAN DÜNDAR
kardelenlerim

Basit bir öykü bu... Bir oğlun annesine erken vedasını anlatan bir aşk hikayesi... Tek çocukların ve tek çocuk annelerinin daha iyi anlayacağı bir yaşam tecrübesi...

Tek çocuk olmak nedir, olanlar bilir. Ben onlardan biriyim.
İki kardeşseniz ikinize birer kazak alınır.
Tek çocuksanız anneniz iki kazak alır.
Biri siyah, öbürü beyaz...
Sevinçle önce siyahı giyip "Nasıl olmuş?" diye koşarsınız.
Anneniz ağlamaklı bakar:
"Beyazı beğenmedin mi?"
Bilirsiniz ki, beyazı önce giyseydiniz aynı sorunun siyahlı versiyonuyla karşılaşacaktınız.

Pamuklar içinde...
Başta minnetle belirteyim; el üstünde, pamuklar içinde büyütüldüm ben...
Bir dediği iki edilmeyenlerden...
Öyle varlıklı bir aile değildik; o yüzden aklınıza, her istediği alınan, her gördüğüne sahip olan bir çocuk gelmesin...
Tersine, bütçe nedir erken öğrenen, harcama sınırlarını bilen, imrense de istemeyen cinsten bir çocuktum ben...
Dünyevi değil, manevi pamuklardı beni sarmalayanlar...
Daha doğru dürüst konuşma bilmezken annem geceleri saatlerce kitap okurdu başucumda...
"Daha" dedikçe, daha okurdu.
Uyuyamazsam dizinde uyuturdu.
Ne zaman hasta olsam, o daima başucumda olurdu.
Dizimi çarpsam, kırık not alsam, gönlümü hak etmeyen birine kaptırsam, benimle konuşur, avuturdu.
Sadece annem değil, sırdaşım, yoldaşım, dostumdu (Hâlâ öyledir ya).
Sevgi arsızıydım ama arada okkalı bir şamarını yediğim de olurdu.
Annelerin çoğu gibi belki...
Ama -yine herkesinki gibi tabii-; bana özel benimki...

Bir yaşam stajı
Erkek çocuk için, ana-oğul ilişkisi, kadınlarla istikbalde kuracağı ilişkinin provasıdır.
Şansına göre; hayatı boyunca onun gibi bir kadın arayacak ya da onun gibilerden kaçacaktır.
Ne kadar inkar etse de hayatına giren kadınları onunla kıyaslayacaktır.
Pek az kadında, ondan gördüğü karşılıksız sevgiyi, uğruna ömür vakfetmeyi bulacak; bulduğunda ihya olacak, bulamazsa büyük hayal kırıklığına uğrayacaktır.
Bazen de annesinin aşırı sevgisinden bunalacak; kendini bu sımsıcak sevgi havuzundan hayat denilen hoyrat okyanusun hırçın dalgalarına atacaktır.
Ben öyle yaptım.
Bir gün ayrılması mukadder yolları; bilerek erken ayırdım.
O yolda sadece kendimi bulmak değil; onun da bensiz bir hayat kurmasına yardımcı olmaktı amacım...
Belki haklıydım; belki yanıldım.

Can ile Civan
Şöyle oldu: Üniversite çağındaydım.
İş bulmuş çalışıyordum.
Evde bütün ömrünü bana adamış iki insan vardı ama ben bunun konforunda, bir elim yağda, bir elim balda keyif sürmek değil, bedeli ne olursa olsun kendi hayatımı çizmek istiyordum.
Ben ömür boyu o pamuklarla sarmalanmış yaşayamayacağımı biliyordum. Bir an önce taşın soğukluğunu hissetmek, sokakla mücadele etmek, belalarla yapayalnız baş etmek istiyordum.
Bir kanaryamız vardı; adı Civan... İkimiz de sevgiye boğulmuştuk; yemeğimiz önümüze gelirdi; gün boyu keyifle şarkı söylerdik ama galiba Can da Civan gibi, bütün bu konforun içinde, bir altın kafeste hissediyordu kendini...
Kanatlanıp uçmak istiyordu.

"Gitmeliyim"
Ve uçtum bir gün...
O gün, dün gibi aklımda hâlâ...
Okuldan bir arkadaşımla şehrin öbür ucunda bir bekar evi tutmuştuk.
Bir akşam vakti, bu yeni durumu ailede konuşmuştuk.
Anlatması zordu, nedensizdi.
Etrafımızda örneği yoktu; benzersizdi.
Şaşırdılar; belki içten içe kırıldılar; suçu kendilerinde aradılar.
Ama bana yansıtmadılar.
Birkaç soru sordular:
"Nasıl geçinirsin?"
"Ne yer ne içersin?"
Ve sonuç:
"Sen bilirsin."

"Haydi git!"
Kafesten çıkıp gökyüzüyle tanışan bir kuş kadar özgürdüm; bir o kadar acemi...
Yine de, taşınma günü geldiğinde kaygıdan çok heyecan vardı yüreğimde...
Eşyalarımı paketledim. Birlikte oturacağım arkadaştan yardım rica ettim.
Geldi; tek tek taşıdık kutuları arabaya...
Veda vakti gelmişti. Aynı şehirde olacaktım; belki her gün uğrayacaktım ama yine de gidiş gidişti.
Vedalaşma gerektirirdi.
Abartmamak için "Haydi eyvallah" dedim; "...akşama gelirim."
Hiçbir farklılık yokmuş gibi çıktım gittim.
Sonra bir eşyamı unuttuğumu fark edip döndüm geri; kapıyı çaldım. Açtığımda annem ağlıyordu; babam teselliye çalışıyordu.
"Git haydi" dedi gözyaşını gizlemeye çalışırken annem; "Bir şey yok... Biz hallederiz."
Bu "basit" kararla ne derin bir yara açtığımı o zaman anladım.
Yine de caymadım.

Altın kafesin dışında
Bir süre iki ev arasında mekik dokudum; onları bunun bir ayrılık olmadığına inandırma uğruna bir hayli yoruldum.
Uzun süre gelmediler yeni eve...
Geldiklerinde de hayret ettiler, onca ev işini becerebilmeme...
Baba ocağında, kıyamadıklarından, bir ampul takmamı bile istememişlerdi; ayrı eve çıktığımda bir ampulü takamaz haldeydim.
Şimdi atan sigortaları tamir edebilecek kıvama gelmiştim.
Bulaşık, yemek, ev idaresi... Yeni bir yaşam dersi başlamıştı.
Bu kez korunaksız, kalkansızdı. Öyle olduğu için de başarmanın keyfi inanılmazdı.
Annem, elleriyle yetiştirdiği narin kuşun uçmasını gizliden bir gamla ama iftiharla izliyor; gamını içine gömüyor, iftiharını gözbebeklerine yansıtıyordu.

Yeni hayat
Çocuk doğurmak nasıl tarihi bir sınır çizgisi ise kadınların hayatında; çocuğundan ayrılmak da öyle galiba...
İlki nasıl bir anda dolduruyorsa hayatı; ikincisi öylesine büyük bir hızla boşaltıveriyor.
Ve anne, nasıl bu kadar hızla büyüyüverdiğine hâlâ inanamadığı evladının kırık dökük hatıraları, eski fotoğrafları, dünkü oyuncakları, minicik zıbınları ile baş başa kalıveriyor.
Benim annem de öyle oldu.
Can yuvadan uçtuktan sonra Civan'la baş başa kalmışlardı.
O da çok yaşamadı benim ardımdan...
Ev hepten sessizleşti.
Yeni bir evlat için çok geçti; yeni bir kuşa yürek yetmezdi.
Yüzlerini birbirlerine döndüler.
Yeni baştan bir yaşam ördüler.

İki adama bir ömür
İki adama bir ömür veren kadın, muhtemelen bir hayli zorlandı bu ayrılıkta...
Belki ben de zorlandım; zorlandığımı hissedip bundan gizli bir tat almasından da hoşlandım.
Hem onsuz olamayacağımın göstergesiydi bu; hem zorlansam da inatla başarmaya çalışacağımın...
İkisinde de kendisi için bir gurur payı vardı. İşte yalnız da ayakta durabilen bir evlat yaratmıştı ama bu başarı, sonuçta kendisini yalnız bırakmıştı.
Savaşı kazanacak barutu bulan ama o barutla ilk sırada vurulan bir nefer gibi gururu kederine bulanmıştı.

Seni seviyorum!
Uzun yıllar geçti aradan...
Yuvadan uçurdukları kuş; yuva kurdu, kuş sahibi oldu.
Karşılıksız sevmeyi, almadan vermeyi, haram yememeyi nasıl öğrendiyse öyle öğretmeye çalıştı.
Bir gün kuşun yuvadan uçabileceği fikrine alıştı.
Bugün biliyor ki yazdıkları, biraz da uzak bebekliğinin gecelerinde kulağına fısıldanan o kitaplardan aklında kalanlardır.
Konuştukları, annesinin gençlik öğütlerinden hatırlananlar...
Sevdikleri, sevildiği yıllardan örnek alınanlar...
Bugün, eski kafesinde yeni bir Civan'ı var annemin... Bir gün gidivereceğini artık bilerek; ama bundan kederlenmeyerek şimdi onu büyütüyor.
İki adama adanmış zorlu bir yaşamda, erken vurmuş bir ayrılık acısıyla, eski zıbınlar, hatıralar, fotoğraflar arasında, bugün de varlığıyla bana güç veriyor.
Erken ayrıldıysak da aslında hiç ayrılmadığımızı biliyor.
Onu ne çok sevdiğimi de...
Her daim seveceğimi de...

can.dundar

2 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0

D

dönertaş · Konu Dışı altına konu açtı. 16 yıl

Türklerin eski inançları ve tanrıları :

Eski ve güzel bir yazı buldum forumda.

Türklerin eski inançları ve tanrıları :

ŞAMANİZİM :
Şaman kelime olarak Çince olup istekleri yenen, sağlam iradeli demektir. Şamanizim inancın içeriği ve sergilediği doktorine göre; bir din olarak kabul görmezsede din kadar tesirli olmuş ve uzun yıllar Türk’lerin yaşamlarında ve hayatında büyük rol oynamıştır. Özellikle Altaylı Türk’ler uzun yıllar etkisinde kalmıştır. Animizim’in ve natürizim’in kaynaklarından oluşan bir zemin üzerinde tutunarak hızla yayılan Şaman- izimde, bu inancı yayan ve uygulayan kişilere Şaman denilmektedir. Şamanlara göre; ilk insanlar kendileri için heybetli ve korkutucu olan ve yine insanlar için iyilik eden iyi ruhlar bulunur. İnsanlar ölüp dünyadan ayrıldıktan sonra, o ölen kişilerin ruhları insanlar arasında dolaşır. Onlara musallat olarak, zaman zaman zarar verirler. İşte zararlı olan bu ruhları kovmak maksadıyla Şamanlar törenler düzenleyip dualar okur.

Toplum arasında büyük güç olan hatta yayıldığı yerlerde devletin mükaddaratını değiştirebilen Şamanizim inancında olan Türk’lerde diğer aynı inanç da olan millet ve toplumlar gibi Şamanların tanrılarla konuştugunu ve ruhlar ile konuşup onların yardımı ile yol gösterir onlara akıl öğretir, hekimlik yapar hastalara musallat olan kötü ruhları kovmak için telkin yolu ve yaptığı çeşitli bitkisel ilaçlar ile şifalar arar. Dahada ilğinci başına at kuyrugu, yüzlerine maske geçirip, ziller ve çınğıraklar takılı özel giysileri ile bağırır, oynar ve davul çalarak dua edip çeşitli hareketler yapar. Şamanizimde Şamanlara göre insanların biri kendilerinde diğeride ayrı ama bir birinin aynısı olan iki ruhu vardır. Bu eş ruh bir hayvan halindede olabirki bunada “Yekil„ denilmektedir. Şamanizimde birden fazla tanrı vardır ve bu tanrıların görev ve yetkileri birbirin- den ayrıdır. Şamanizimde beş kutsal unsur vardır. Bunlar; Demir, toprak, ateş, su ve ağaçtır. Yine Şamanlara göre gökler onyedi kat olup bu mekan; aydınlıklar içerisinde cennetler alemi olup burada tanrılar ikamet ekmektedir. Yeraltı ise dokuz tabakaya ayrılır ve orada karanlıklar diyarı ve cehennemler bölgesidir. Ölen günahsız bir kişinin ruhunu göklerdeki cennetlere hakim olan iyilik tanrısı Ülgen’e götüren Yayuci ile günahkarları yer altında oturan kötülük tanrısı Erlik Han’a götüren “Körmös„ ler vardır. İlk Uygur hanları Kül Bilge ve Moyun Çur birer Şamanistir. 763 yılında Böğü Hanın şamanlığı bırakıp Mani dinine girmesi ile Uygur’lar da dinlerini değiştirdi.

ANİNİZİM :
Aninizim kelime anlamı ile bütün varlıkların ruh sahibi olduklarına inanmaktır. Animis inancında olan kişilere göre canlı veya cansız olan her şeyin bir ruhu vardır. Bu ruhlar bulundukları canlı veya cansız maddeden ayrıldıktan sonra, göklere ve günahkar ise yeraltına giderler. Hayvanları tanrılaştırmada aninizim inanışının temelini oluşturur.

NATÜRİZİM :
Güneş, Ay ve Yıldız gibi Kozmik varlıkları, Rüzgar ve Fırtına gibi doğa olaylarını şahıslandırarak, onların zeka sahibi olduklarını ve onlarında duyguları olup; kudret sahibi olduklarına inanmak ve onları tanrı olarak tanımaktır. Kuru- cusu olmayan bu dine ve inanaca göre; dünyada her şey dağlar, taşlar, ağaçlar ve sulardan gelir. Onların yapamayacagı hiç bir şey ve önünde enğel olacak kuvvet yoktur.

MANİHAİZİM :
Bu dinin kurucusu M.S 216 yılında doğup ve 276 yılında İran hükümdarı Behram tarafından öldürülen “Mani „ adında bir İran’lıdır. Mazdaizim ve Budizim gibi dinleri bütünleştirme amaçlı bir din olan Manihaizim’de adı kurdugu dine verilen Mani tanrı tarafından peygamber olarak gönderildiğini söylemiş ve bir mağaraya çekildikten sonra bir yıl içinde « Erteni Mani » adındaki kitabını yazmıştır. Mani’ye göre; Nur tanrıyı ve iyiliği, karanlıkta şeytanı ve kötülüğü temsil eder. Uygur Türk’lerine manihaizm 763 yılında Böğü Han tarafından sokulmuştur.

MAZDAİZİM :
İsanın doğumundan önce VII. yy.da doğduğu tahmin edilmiş olup; bu dinin kurucusu “Zerdüşt „ Ormiye’lidir. Bu inanca göre Zerdüşt doğar doğmaz Tanrı ona dünyayı islah etmesini ister. Üstün zeka ve olagan üstü güce ve kuvete sahip olan Zerdüşt henüz küçük yaşta olmasına karşın cinlerle ve devler ile savaşır. Zerdüşt 30 yaşına geldiğinde “ Buhu Banu „ adındaki bir melek onu büyük tanrı olan ve göklerde oturan “Ahuramazda „ nın yanına götürür. Orada kendine tanrı ona “Avesta „ adında bir din kitabı verir. Zint dili ile yazılan ve Zint Avesta adı verilen bu kitap 21 bölüm ve 200 sayfadır. Bütün esasları içinde toplayan bu kitap Araplar tarafından yok edilir. Zerdüşt güneşi ve ateşi ön plana alır. Çünkü bu dine göre büyük tanrı Güneşte oturur. Ateş ve narda güneşten gelmiş olarak kabul edilir ve bu dine inananlar ateşi söndürmemeye özen gösterir. İllada sönecek ise söndürürken çok dikkat eder.

Mazdaistlere göre ateşten sonra su kutsal sayılır. Bu dinde esas hayır ve iyiliktir. İnsanların iyileri cennete büyük tanrı Ahuramazda’ nın gönderdiği iyilikler ve nur tanrısı olan “Hürmüz „ ün yanýna giderken, kötüleride cehenneme kötülükler ve karanlıklar tanrısı “Ahriman „ ın yanına gideceğine inanılır. Büyük tanrı Ahuramaz’da insan şeklinde ve sakalıdır. Bu dine göre; Ahrıman’ın emrinde, kötülük yapmakla görevli olan; Druiys, Daevas, Pairikas ve Yatus adında korkunç devleri vardır. Yine bu inanca ve dine göre; ölümü kötü ruhlar yapar. O neden ile ölen kişinin ölüsüne kim dokunursa pis sayılır. Ölen kişinin evinde kışın dokuz, yazında otuz gün ateş yakılmaz. Ateşi ve toprağı kirletmemesi içinde ölü yıykanmaz ve gömülmez. Ancak yüksek bir yere bırakılır ve orada vahşi yırtıcı hayvanlar yer. Mazdaistlere göre köpek, kuşlar ve horozlar kutsal hayvanlardır.

BUDİZM :
Tanrının emirlerini yerine getiren kutsal adam manasında olan bu kelimeyi Hintl’iler “Sidharta Gotama „ adındaki bu dini kuran kişiye verdik- leri bir isimdir. Bir Hint hükümdarının oğlu olan Gotama 10 yıl babasının sarayında kaldıktan sonra 29 yaşında, evli ve bir çocuk babasıyken sarayı terk ederek bir mağaraya çekilir ve kendisinin kurdugu Budizim dininin esasları üzerinde çalışır. Buda ilk yıllarda çok tepki almasına rağmen daha sonra kurduğu din, ilği çeker ve kısa zamanda hızla yayılır. M.Ö 480 yılında seksen yaşında ölen ve elli yıl bu dini yaymak için çalışan Buda’ ya göre “ Sakyamoni’de derler„ halk arasında yaygın olan Brahma dini yersiz ve zararlı bir dindir. Bu din ızdırap verip, felaket getirdiğini ve ıstırap ve felaketlerden kurtulamın ancak gecici ve fani olan dünya işlerinden el çekmek, dünya varlığına iltifat etmek, zevkler- den kaçınmak, arzularını öldürmek ve doğru olmakla mümkün olacaktır. İnsanlar böyle hareket edip; hiç bir cana kıymazsa , kimseye fenalık etmezse, malını almaz, yalan söylemezse, kutsal alemi temsil eden ve sükun ve huzur alemi olan ( Nirvana’ya) ulaşabilirlerki Nirvana bütün arzuları yok etmek içindir. Budistlere göre; Mazdaizim’de olduğu gibi ölen insanın cesedi pistir. Bunun için ölen kişinin ceseti ya nehre atılır, ya vahşi hayvanlara verilir veya yakılarak ölenin teninin toprağa değerek pisletmesini önlerler. Hint ve Çin’liler de bir Buda’nın yakılan cesedinin külleri yedi memlekete dağıtılırken ; Türkler Budizmi farklı olarak kabul etmişler ve bilhassa insan ölüsü ve gömülmelmesi ile ilğili inançları benimsememişlerdir.

TAOİZİM :
Din olmaktan daha ziyade bir mezhep demek daha yerinde olur. Orta Asya Türk’lerinin bir kısmını etkisi altına alan bu inancın kurucusu Çang Tsolin adında bir Çin’lidir. Fakat oğlu Heng bunu biraz daha genişleterek bütün içeriklerini ve kurallarını Taoking adında bir kitapta toplamıştır.

Taozime göre, kozmik alemden önce maddi olmayan, yani gözle görülmeyen ve kendiliğinden oluşan kudret sahibi biri vardır. Bu sahib “ Tao „ dır. Taoya göre insan yere, yer göge ve gökte Tao’ya tabidir. Aninizim’e biraz benzerliği olan bu mezhepte Taoizim maddeye değil, ruh ve karekter yapıları ele alarak insanların iyi olmalarını, her şeyi hoş görmelerini, arzularını bırakarak kanaat sahibi olmalarını ister. Kötüler için en büyük çezanın unutulmuş olunacagını ve iyilik yapan iyi kişiler içinde başka alemlerden bahseder. Taoizimin tanınan boşluk alemi dört hayvanın ismi verilerek dört yöne ayrılır. Doğuda Gök ejderha, Güneyde kızılkuş, batıda akkaplan ve kuzeyde Kara Kaplumbağa bulunur.

LAMANİZİM :
Tibet taraflarında kurulmuş ve Türk’lerden bir kısmınında inandığı bir dindir. Lamaizim’in başında Tibet’teki din ve dünya işleri başkanı Dalay Lama bulunur. Bu inanca göre Dalay Lama Budizmin kurucusu Buda’nın ruhunu taşımaktadır. Bu nedenle Budizmin etkisi daha fazla görülür. Farklı olan tara fıda pek yoktur. Ferağat, iyilik ve hayırseverlik ikisindede esastır.
Mitolojideki eski Türk tanrıları :

Adad,Adakutay, Adar,Ağaç Han, Ağada, Ağilim, Aiyanar, AkHan, Ak Toyun, Alasbatır, Alda, Altay Han, Amal, Aman, Ammezzad- du, Ammun, Ammunki, Ancazin, Andarkan, Ank, Anþhar, Anu, Anunnaki’ler, Arah, Ardini, Ardis, Ark-hu,Arsi, mela, Arunas, Aş-kesapa, Aştabi, Ayata, Ay Han, Babar, Balala,Baran- batır, Bunçak, Hutuh, Gölpön Ata, Dağ Han, Darak, Demir Han, Deniz Han, Devi (Kali), Dingir, Ea (Enki, Ank), Ea, Enki, Enlil, Enmeþarru, En Urta, (En-zu), Erlik Han, Kara Han, Gibili (Girsu) Gizida, Goğa, Gök Ejderha, Gök Han, Gök Tanrı, Gramadevate, Gud, Gudatu, Gudea, Gün Han, Haldi, Halkı, Hama-nni, Haniş, Hapantalliyas, Harziş, Haşameli, Haşenil, Huban, Hurbi,Hutran, Hu- tuini, İgigiler, İlu, İn, İr, İra, İragal (Nerga), İrşirra’lar, İskur, İşmekaralı, İtoga, Kabrides, Kali (Devi), Kambarata, Kumruşapa, Karakaplumbaga Karsa, Kaşku, Kayadan,Kayra (Kara Han), Ka-Zal, Kergiday, Kuhumban, Kındakarbu, Kırsa- mas, Kızıl Kaplan, Kızıl kuş, Kuday, Kumarbi, Kusuk, Lagamal (El-Et), Lama, Lirgal Narada, Lugal, Lugal Banda, Lugan Kurkura, Magan Silkilak, Malahay, Manyos, Mergen Minki, Mucera, Mummu, Mut, Nabu, Nahhunt, Nalaini, Nan nar, (En-zu), Napirtu, Napsa, Naruti, Nergal, Nerik, Nin girsu, Nin, gişzida, Ni-nip, Nin Karak, Nin marki, Nin Uraş, Nudimmu, Oba, Odine, Oğan, Okto Han, Ongol, Orangay, Öze Gök,Özen Han, Panintmri, Papsukkal, Piva, Pushan, Ra-mman, Rudra, Sabıray, Sarı (Kara) Han, Sarru, Saspunas, Sebitu, Selardis, Sin, Sotrol, Suiyesi, Sulikatte, Suma, Sustuganah, Şamaş, Şandaş, Şapak, Şara, Şar-rumma, Şimege, Şullat, Şumukan, Takiti, Talay Han, Tarhan, Tarhunza, Tarila, Telepinu, Temti, Tengere Kaan, Teþup, Tinia, Tiriyas, Tirs, Tor, Toyer,Tuiyesi, Turani, Turko, Turmuş, Turun, Uduran (Huduran), Ugus (Tugus), Ulu Toyun, Upurkupak, Uraş, Utu, Ülgen, Yalpagan, Yarri, Yeşil Han, Yıldız Han, Zabba-ba, Zas Hazuna, Zit Ariyas, Zu.

http://forum.donanimhaber.com/m_13079386/mpage_164/key_sonsuzluga/tm.htm

5 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0