Sim Racing Car Setup ( Simracing araç ayarları)

Merhabalar, Sim Racing konusuna meraklı olup araç ayarları (Setup) konusunda yerli kaynak bulamayan arkadaşlar için aşağıdaki çalışmayı hazırladım. Temel olarak Assetto Corsa Competizione yarış simülasyonunu aldım ancak bilgiler diğer yarış simülasyonları ilede büyük ölçüde örtüşmektedir. Çalışmayı yaparken terimleri çoğunlukla İngilizce olarak tuttum böylelikle insanların simülasyon içerisindeki yapacakları ayarı kolaylıkla bulmalarını sağlamak. Umarım konuyla ilgilenen herkese yardımcı olur.

TYRES (Lastikler):

Tire pressure and temperature:

GT3 Araçları için kuru hava koşullarında ideal basınç 27-28 PSI yağmurlu havalardaysa 28,5-31 PSI arasıdır.

Toe in: Ön Lastikler

Negatif Toe: Viraj girişinde daha fazla stabilite sağlar;

Virajlarda daha fazla önden kaymaya neden olur.

Toe-in: Arka Lastikler

Toe out (Negatif) / Toe in (Pozitif) açı değerleridir.

Negatif toe stabiliteye yardımcı olur.

Toe Out: Ön Lastikler

Pozitif Toe: Arkadan kaymaya daha çok sebep olur.

Toe Out: Arka lastikler:

Pozitif Toe denemeyin.

Camber Açısı:

ön lastikler: iç ve dış kamber açısı arasındaki fark 9 ° C'ye eşit veya daha az;

ön lastikler: iç ve dış kamber açısı arasındaki fark 5 ° C'den az veya buna eşit olmalı.

Caster Açısı:

Temel olarak, viraj almayı kolaylaştırdığı için yüksek Caster açısıyla sürüş daha iyidir; fakat, araba yüksek hızda viraj alırken viraj ortasında önden kaymaya sebep olabilir.

ECU mapping setting:

Değer ne kadar düşükse, aracınız o kadar hızlı ve yakıt tüketimi o kadar yüksek olur.

Brake pads (Bu ayar Fuel & Strategy bölümündedir):

Değer ne kadar düşükse, aracınız o kadar hızlamır ve de lastik aşınması o derece yüksek olur. Qualify ve kısa yarışlarda düşük değer kullanılmalı.

Anti Roll Bar:

Ön ARB:

Arka ARB'ye göre viraj alma davranışı üzerinde daha büyük bir etkiye sahiptir;

Viraj girişinde önden kaymayı dengelemek için yumuşatın(değeri düşürün);

Viraj girişinde arkadan kaymayı dengelemek için için sertleştirin.(Değeri Yükseltin).

Arka ARB:

Hızlanma açısından ön ARB'den daha büyük bir etkiye sahiptir;

Viraj çıkışında arkadan kaymayı dengelemek için yumuşatın(değeri düşürün);

Virajlardan çıkışında önden kaymayı dengelemek için sertleştirin(değeri yükseltin).

Brake Bias:

Fren dağılımı, ön tekerleklere gönderilecek fren kuvveti miktarını temsil eder.

arkadakilere göre. %50'den fazla olması, ön tekerleklere daha fazla fren basıncının gönderileceği anlamını taşır.

Bu değeri ön tekerlere verirseniz (sağa doğru arttırırsanız) araç frenleme sırasında daha dengeli olur ancak viraj girişlerinde önden kayma problemi yaşayabilirsiniz.

Bu değeri geriye çekerseniz ,araç daha az dengeli frenleme yapar ve viraja girerken arkadan kaymaya neden olabilir.Frenlemenin optimal bir dağılımı vardır, bu nedenle bu başlıkta küçük değişikliklerle müdahale edin.

Differential:

Tekerleklerin farklı hızlarda dönmesini sağlayıp daha dengeli viraj almayı sağlayan unsurdur.

Genel olarak, daha az differential preload oranı ile:

+ arabanın Virajlarda daha çevik olur.

+araç viraj çıkışında daha fazla önden kayar.

+ araç daha yumuşak ve daha doğrusal hızlanma davranışı gösterir.

Daha fazla preload oranı ile:

+araba viraj girişinde daha stabil olur.

+araj viraj çıkışlarında daha fazla arkadan kayar.

+araç daha az düzgün ve doğrusal hızlanma davranışı gösterir.

Diferansiyel preload, yalnızca hızlanma durumu sırasında, yani gaz pedalı devredeyken aracı etkiler.

Yavaş Virajlarda:

+Düşük değer: Ayak gazdan çekildiğinde /frenlemede çevik ve dengeli araba; daha az çekiş ve hızlanma sırasında hafif önden kayma hissedilir.

+Yüksek değer: gazı bırakma /frenlemede sırasında otomatik olarak önden kaymaya sebep olurken hızlanma sırasında daha fazla çekiş ve arkadan kayma hissedilir.

Hızlı Virajlarda:

+Düşük değer: Ayak gazdan çekildiğinde /frenlemede hem de hızlanmada daha stabil ve çevik hissedilir.

+Yüksek değer gazı bırakma /frenlemede hem de hızlanmada otomatik olarak önden kayma hissedilir.

MEKANİK YOL TUTUŞ (MECHANICAL GRIP)

Wheel rate:

Süspansiyon sistemindeki yaylardan ziyade ,lastiklerin merkezinden ölçülen süspansiyon sisteminin etkin sertliğinin oranıdır.

Motor konumuna göre arka ve ön değer ayarlanmalıdır. Örneğin Motor bloğu önde olan bir racın ağırlık merkezi ön tarafta olduğu için ön kısımda daha sert süspansiyonlara ihtiyaç duyacaktır.

Bumpstop Rate

Süspansiyonun yol tümseklerine adaptasyonu için çarpma sertliğini dengeleyen süspansiyonun üzerinde bulunan elastik, kilitleme parçasıdır.

Bumpstop range

Bu parametre daha çok süspansiyonun sürüş yüksekliği ile ilgilidir. Süspansiyon ne kadar yumuşak olursa yol tutuşu o kadar iyi olur, ancak çok yumuşak bir araca sahip olmak bazen çok büyük bir dezavantaj olabilir.

+ Sert Süspansiyon yayları pürüssüz pist yüzeyleri için uygundur.

+ Yumuşak süspansiyon yayları eğimli ve engebeli yüzeyler için uygundur.

Araçlar yük transferi sırasında aerodinamik yönden değişiklik gösterdiği için süspansiyonların iyi ayarlanması gerekir. Araç stabil gitmediği durumlarda Bumpstop Range arttırılmalıdır. Özellikle Araç arkadan kayma eğilimliyse Rear(arka) Bumpstop Range oranı arttırılmalıdır. Bumpstop Rate oranı ve Wheel Rate Rear(arka) ise arkanın kopması önlenmesi için düşürülmelidir. Wheel Rate Front(ön) azaltılması ise önden kaymayı giderirken arttırılması durumunda ise arkadan kaymayı azaltır.

DAMPERS

darbe sömünleyici parçalar olarak bilinen amotrisörlerin gerginliğinin ayarlandığı unsurlara verilen isimdir. Her bir amortisör için Rebound oranı (uzatma),Bump değerinden (sıkıştırmadan) daha büyük olmalıdır.Damperlerde yüksek değerler daha fazla çeviklik sağlarken düşük değerler daha stabil bir sürüş sağlar.

Bump:

Yayların içe doğru salınımını durdurur. Daha yüksek bir sayı sıkıştırmayı daha yavaş bir oranda azaltacaktır.

Fast Bump: Daha yüksek bir sayı, sıkıştırmayı daha yüksek bir oranda azaltacaktır.

Rebound: Yay salınımını dışa doğru durdurur. Daha yüksek bir sayı, dekompresyonu daha yavaş bir oranda azaltacaktır.

Fast Rebound: Daha yüksek bir sayı, dekompresyonu daha yüksek bir oranda azaltacaktır.

Slow rebound ve Slow bump Frenleme ve viraj alınması sırasındaki yayların esnekliği ile ilgilidir.

Önden kaymaya meyilli bir araçlar için Front Bump(Ön yay sıkıştırması) ve Front Rebound (Ön yay uzatması) oranları arttırılmalıdır.

Arkadan kaymaya meyilli araçlarda ise Rear Bump(Arka yay sıkıştırması) ve Rear Rebound (Arka yay uzatması) oranları azaltılmalıdır.

Damper ayarlarının daha doğru yapılabilmesi için eMoTeC telemetry gibi yazılımlar ya da add on aplikasyonlar kullanılması daha doğru sonuçlar alınmasını sağlayacaktır.

AERO

Kurulumun bu bölümünde dikkat edilmesi gereken en önemli şey “Front Aero Variation”.

Ana hedefiniz, arka tarafı sabit tutarken mümkün olan en iyi ön tutuşu elde etmektir. Ön Yük Değişimi parametresini, aracınızın arka kısmının stabilitesinden emin olana kadar düşürün veya arka denge kaybını hissetmeden hemen öncesine kadar artırın. Bu ayar aerodinamik yükün ön tarafa mı ya da arka tarafa mı verileceğiyle ilgilidir. Ön Yük Değişimindeki artış (örneğin %2'den %2,6'ya), aerodinamik ayarlamaların yere basma kuvvetini ileriye taşıdığını gösterir; bir azalma (örneğin %2'den -%1'e), aerodinamik yükün önemli ölçüde arkaya doğru kaydığı anlamına gelir.

Arkada daha fazla dengeye sahip olmak için mutlaka Ön Yük Değişiminin negatif değerlerine sahip olmanız gerekmez (% 2,7'den 1,5'e gitmek zaten önemli bir farktır). Yalnızca bazı otomobillerin arka tarafı dengelemek için negatif bir Ön Yük Değişimi değerine ihtiyacı vardır (örn. BMW M6 veya Porsche 911 GT Cup).

Ride Height:

Aracın ön/arka sürüş yüksekliği, yere basma kuvvetinin derecesini belirler. araç çok fazla indirilirse, sürükleme (DRAG) artabilir. Daha uzun bir araba ile başlayın, somut faydalar hissedene kadar arabayı indirmeye devam edin.

Rear Wing:(Arka Kanat açısı)

Değeri düşürürseniz daha yüksek bir azami hız elde edersiniz, ancak daha az viraj tutuşu olan bir arabanız olur. Çok fazla yere basma kuvveti, sürtünmenin artmasına neden olur.

Arka kanat açısındaki artışın daha az fazla savrulma ürettiğini unutmayın; Arka kanat açısı çok fazla arttırılırsa , daha az hız ve aşırı önden kayma ile sonuçlanır. tam tersi durumda düşürüldüğünde arkadan kayma probleminin giderilmesine yardım eder.

More front wing/splitter (Ön Kanat Açısı):

Bu değer arttırıldığında ağırlık transferi ön tarafa doğru olacağı için daha az önden kayma ve daha çok arkadan kayma üretir.

Brake Ducts:

Fren kanalının işlevi, fren disklerine az ya da çok hava getirmek ve onları optimum sıcaklık aralığında tutmaktır. 0 ayarı, tamamen kapalı bir fren kanalına karşılık gelir ve 1000 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda hızlı fren aşınmasına neden olabilir.

Onları asla yarışta tamamen kapatmayın. Bir ayar 6, tamamen açık bir kanala karşılık gelir ve frenler soğuk kalabilir ve tam olarak etkili olmayabilir.

Fren kanalı sadece frenlerin maksimum sıcaklığını kontrol etmekle kalmaz, daha da önemlisi, frenleri bıraktıktan sonra ısının nasıl dağılacağını belirler.

Düşük bir ayar, ardışık frenlemeler arasında frenleri daha uzun bir süre sıcak tutarken, daha yüksek bir ayar yalnızca daha düşük bir tepe sıcaklığına neden olmaz, aynı zamanda daha hızlı soğur.

İdeal olarak, widget, frenlemenin sonunda ön tarafta yeşile ve/veya hafif sarıya dönmeli ve arkada yeşil kalmalıdır. Sadece iki veya üç fren seansına güvenmeyin. Birkaç dönüş yapın ve doğru ayara ulaşmak için frenlerin birkaç ısınma/soğutma döngüsünden geçmesine izin verin. Yağmurlu koşullarda fren kanalını daraltmak daha iyidir.

YARIŞ KOŞULLARI VE PROBLEM ÇÖZÜMLERİ:

VIRAJLAR:

UNDERSTEER(ÖNDEN KAYMAYI DÜZELTME):

• Ön lastik basıncını düşürün.

• Ön Anti Roll Bar değerini düşürün.

• Negatif Front toe açısını düşürün. Problem sadece viraj çıkışındaysa değiştirmeyin. / (Toe out (Negatif) / Toe in (Pozitif) açı değerleridir.)

• Negatif ön camber açısını arttırın. Problem sadece viraj çıkışındaysa değiştirmeyin

• Mevcut Caster derecesini bir miktar arttırın.

• Problem viraj ortasındaysa Differential Preload oranını azaltın.Viraj girişindyse arttırın.

• Front Bump & Front Rebound arttırın.

• Problem Viraj ortasındaysa Front Bumpstop rate & Bumpstop rage azaltın.

• Front Wheel Rate düşürün.

• Rear Wing açısını düşürün ya da Front wing açısını yükseltin.

• Rear Ride Height arttırın ya da Front Ride Height düşürün.

• Frenlemede sorun varsa Brake Bias oranını geri(sola) çekin.

OVERSTEER(ARKADAN KAYMAYI DÜZELTME):

• Arka Lastik basıncını düşürün

• Pozitif Front toe açısını arttırın. Problem sadece viraj çıkışındaysa değiştirmeyin / (Toe out (Negatif) / Toe in (Pozitif) açı değerleridir.)

• Arka Anti Roll Bar değerini düşürün.

• Differential Preload oranını arttırın.

• Rear Bump & Rear Rebound düşürün.

• Rear Bumpstop range arttırın. Problem sadece viraj girişindeyse değiştirmeyin.

• Bumpstop Rate değerini düşürün.Problem sadece viraj ortasındaysa değiştirmeyin.

• Negatif arka camber açısını arttırın

• Rear Wheel rate düşürün ya da Front Wheel rate arttırın.

• Frenlemede sorun varsa Brake Bias oranını ileri(sağa) çekin.

• Differential Preload oranını azaltın.

• Rear Wing açısını yükseltin.Problem viraj ortası ve çıkışındaysa Front wing açısını da düşürün.

• Rear Ride Height düşürün ya da Front Ride Height arttırın.

VİRAJLARDA DENGESİZLİĞİN GİDERİLMESİ:

• Rear Tyre (Arka lastik) basınçlarını düşürün.

• Dengesizlik viraj çıkışlarındaysa Traction Control değerini arttırın.

• Viraj çıkışında sorun yoksa sadece Negatif Toe değerlerini azaltın.

• Viraj çıkışında sorun yoksa sadece Negatif Camber açısı değerini arttırın.

• Sadece viraj girişlerinde problem varsa Brake Bias değerini öne doğru verin(Sağa çekin).

• Viraj çıkışında sorun yoksa sadece Bumpstop Range değerini arttırın.

• Viraj çıkışında sorun yoksa sadece Wheel Rate değerini azaltın.

• Ride Height (Sürüş yüksekliği) değerlerini azaltın.

• Viraj girişinde sorun yoksa sadece Rear Wing(Arka kanat) ve Front Splitter(Ön kanat) değerlerini arttırın.

LIFT OFF OVERSTEER PROBLEMİNİN ÇÖZÜMÜ:

(viraja hızlı girildiğinde aracı toparlamak için gazın aniden kesildiği durumda ani ağırlık transferiyle otomobilinizin arkasını tamemn kaybettiğiniz durumdur)

ÇÖzüm:

• Preload Differential oranı arttırılır.

DÜZLÜKLER:

ANİ HIZLANMA PROBLEMİ İÇİN:

• Traction control oranını düşürün

• ECU Mapping değerini bir kademe arttırın.

• Differential Preload oranını azaltın.

• Rear and Front wing oranını düşürün.

• Brake Ducts oranını bir kademe düşürün.

SON HIZA ULAŞAMAMA PROBLEMİ İÇİN:

• Lastik basınçlarını yukarda belirtilen ideal aralıklarda bir kaç kademe arttırın.

• Daha düşük toe ayarları kullanın (Değeri sıfıra yaklaştırın)

• Negatif Camber açılarını arttırın.

• ECU Mapping değerini bir kademe arttırın.

• Rear and Front wing oranını düşürün.

• Brake Ducts oranını bir kademe düşürün.

DÜŞÜK HIZDA SPİN ATMA PROBLEMİ İÇİN:

• Rear Tyre (arka lastik) basınçlarını düşürün.

• Rear Camber (Arka lastik) açısını düşürün.(Değeri sıfıra yaklaştırın)

• Traction control oranını arttırın.

• Rear Anti Roll Bar değerini düşürün

• Differential Preload oranını azaltın.

DİREKSİYON HAKİMİYETİ AŞIRI HASSASLAŞIRSA:

• Front ve Rear Toe değerlerini azaltın.

• Front Camber (ön lastik) açısını düşürün.(Değeri sıfıra yaklaştırın)

• Caster değerlerini arttırın.

• Steering Ratio değerini azaltın.

LASTİKLER

OVERHEATING (AŞIRI ISINMA PROBLEMİ):

• Lastik basınçlarını arttırın.

• Toe değerlerini düşürün (Değeri sıfıra yaklaştırın).

• Brake bias değerini ısınan lastiklerin tersine göre arkaya ya da öne doğru arttırın ya da eksiltin.

• Traction Control değerini arttırın.

• Brake Ducts değerlerini arttırın.

OVERCOOLING (AŞIRI SOĞUMA PROBLEMİ):

• Lastik basınçlarını arttırın.

• Toe değerlerini düşürün.

• Brake bias değerini soğuyan lastiklerin tersine göre arkaya ya da öne doğru arttırın ya da eksiltin.

• Brake Ducts değerlerini düşürün.

LASTİKLERİN İÇ KÖŞELERİNİN AŞIRI ISINMASI PROBLEMİ:

• Lastik basınçlarını düşürün.

• Toe değerlerini düşürün (Değeri sıfıra yaklaştırın)

• Negatif Camber açısı değerlerini düşürün.

LASTİKLERİN DIŞ KÖŞELERİNİN AŞIRI ISINMASI PROBLEMİ:

• Lastik basınçlarını arttırın.

• Toe değerlerini düşürün (Değeri sıfıra yaklaştırın).

• Negatif Camber değerini arttır.

LASTİKLERİN GENEL ANLAMDA STABİL OLMADIĞI DURUMLARDA:

•Lastik basınçlarını azaltın.

• Traction Control değerini arttırın.

• Bumpstop rate değerlerini azaltın

• Bumpstop Range değerini arttırın.

FRENLEME PERFORMANSINI ARTTIRMAK İÇİN:

• ABS Oranını düşürün.

• Pads No:4'ü kullanın. (Bu ayar Fuel & Strategy bolumunde)

• Braking Power değerini maksimumda tutun.

FRENLEMEDE KİLİTLENME PROBLEMİNİN DÜZELTİLMESİ:

• ABS Oranını arttırın.

• Brake bias değerini kilitlenen lastiklerin tersi yönüne çekin. (Genelde ön lastikler kilitlendiği için muhtemelen değer geriye (sola) çekilerek azaltılacak.

• Braking power oranını bir miktar düşürün (Tavsiye edilmez)

FRENLEMEDE DENGE PROBLEMLERİ OLDUĞUNDA:

• ABS Oranını arttırın.

• Toe değerlerini düşürün (Değeri sıfıra yaklaştırın)

• Brake bias değerini önlastiklere doğru (sağa doğru) arttırın.

• Braking power oranını bir miktar düşürün (Tavsiye edilmez)

• Bump değerlerini azaltın

• Rear Wing ve Front Splitter değerlerini arttırın.

FRENLEMEDE CONTROL KAYBI VARSA:

• Brake bias değerini öne çekin (sağa doğru).

KERBLERİN RAHATSIZ ETTİĞİ DURUMLARDA:

• Wheel Rate değerini azaltın.

• Bumpstop Rate değerini azaltın.

• Bumpstop Range değerini arttırın.

• Fast Bump değerini azaltın.

• Fast Rebound değerini azaltın.

ARAÇ TABANI YA DA SPLİTTER PİSTİN EĞİMLİ BÖLÜMLERİNDE ZEMİNE AŞIRI YAKIN OLMASI DURUMUNDA;

• Wheel Rate değerini arttırın.

• Bumpstop Rate değerini arttırın.

• Bumpstop Range değerini arttırın.

AĞIRLIK AKTARIMI SIRASINDA ARAÇ SEKMELER:

Frenleme,Hızlanma ve Dönüşteki transfer dengesi için:

•Slow damper değerlerini arttırın.

Tümsek ve Kerbler üzerindeki transfer dengesi için:

• Fast Damper ayarlarınıarttırın.

YARIŞ KOŞULLARI: ( PIT STOP TAVSİYELERİ)

YÜKSEK YAKIT TÜKETİMİ İÇİN:

• Lastik basınçlarını arttırın.

• ECU Mapping değerini azaltın.

• Kanat yüksekliklerini düşürün.

YARIŞ KOŞULLARI:( PIT STOP TAVSİYELERİ)

LASTİK SICAKLIĞI ARTTIĞINDA:

• Lastik basınçlarını arttırın.

• Traction control değerini arttırın.

YARIŞ KOŞULLARI:( PIT STOP TAVSİYELERİ)

LASTİK SICAKLIĞI DÜŞTÜĞÜNDE:

• Lastik basınçlarını düşürün.

• Traction Control değerini arttırın.

YARIŞ KOŞULLARI:( PIT STOP TAVSİYELERİ)

AŞIRI LASTİK UFALANMASI OLDUĞUNDA:

• Toe değerlerini düşürün (Değeri sıfıra yaklaştırın).

• Caster açısı değerlerini azaltın.

• Lastik basınçlarını düşürün.

YARIŞ KOŞULLARI:( PIT STOP TAVSİYELERİ)

FREN BALATALARINDA AŞIRI AŞINMA OLDUĞUNDA:

• ABS Değerini yükseltin.

• Brake Ducts(Fren kanalları) değerini arttırın.

• Brake Pads No:2 ve ya 3'ü kullanın. (Bu ayar Fuel & Strategy bolumunde)

• Brake bias değerini kilitlenen lastiklerin tersi yönüne çekin.

YARIŞ KOŞULLARI:( PIT STOP TAVSİYELERİ)

FREN BALATALARINDA AŞIRI ISINMA OLDUĞUNDA:

• ABS Değerini yükseltin.

• Brake Pads No:2 ve ya 3'ü kullanın. (Bu ayar Fuel & Strategy bolumunde)

• Brake Ducts(Fren kanalları) değerini arttırın.

• Brake bias değerini ısınan lastiklerin tersi yönüne çekin.

• Braking Power değerini düşürün (sola çekin) / Tavsiye edilmez.

Kaynak:

* Scott Mansell (Racer & Sim Racing Eğitmeni / Driver61)

* Adam isailovic (Derleme )

* Chris Haye (Sim Racing içerik üreticisi)

* Aristotelis Vasilakos (kunos-simulazioni.com geliştiricisi)

* Mkmdesign (Çeviri)

Herkese gübaydınlar. Gran Turismo ya gönül veren arkadaşlarımız için Anlaşılır bir şekilde Türkçe bir rehber hazırladım. Umarım herkesin işine yarar :)

Sevgilerimle.