Tüfekli döneme geçiş neden oldu ?

İlk tüfekler saldırı değil savunma amaçlı kullanılıyordu. Dolayısıyla ilk zamanlarda zaten senin dediğini yaptılar. Tamamen tüfekli ordular değil, yine kılıç kalkan, zırh taşıyan askerler kullandılar. Tüfekli birimler hat piyadesi olarak kullanılıyordu. Ordu mevzilerine gelen bir hücumda öne tüfekli askerleri koyarsın, atıyorum düşman 10 vuracaksa, ilk salvoyla 8'e düşürürsün onu. Sonradan onların tekrar doldurmasını beklemeden geri çeker ve saldırıyı kılıçlar ve mızraklarla göğüslersin, arkadan okçuların da boş durmaz tabi.
Tüfeklerin daha da geliştiği dönemlerde bile doldurması uzun diye yayı tercih etmişliğimiz vardır mesela Türkler olarak.

İstediğin örneğe gelirsek, Yunan isyancısı köylüler, yaylım ateşi sayesinde, profesyonel asker olan Yeniçerileri mahvetmişlerdir. Bu biraz daha geç örnek. Daha öncesinde Osmanlı-Safevi savaşında Osman ateşli silahları daha etkin kullandığı için Safevileri düdüklemiştir. Yine feodal Japonyada Cizvit misyonerlerin ülkeye getirdiği tüfekler, beyler arasında savaşları kimin kazanacağını belirlemiştir. Hatta bizde olduğu gibi tüfek mermisini ilk yiyen Japon yiğitleri, bunun onursuz bir silah olduğunu söylemiş ve kullanan top olsun demiştir. Tarihte örneği çok yani.

Özetle; başlarda tüfekler savunma amaçlı isabetsiz silahlardı ve saldırı için kullanılmıyordu. Sonradan menzili ve gücü gelişti. Yan yana ve tüfeklerle donatılmış bir ordu artık daha güçlü tüfeklere sahip olduğundan hücuma kalkan düşmanı darma dağın edebiliyordu. Giyilen zırhlar işlevsiz kalmaya başlayınca bu sefer diğer milletler de meydanlara zırhsız ve tüfekli çıkmaya başladılar. Gereksiz yere hareket kabiliyetlerinin kısıtlanmasına gerek yoktu. Ancak işin dezavantajı tüfekler hala çok isabetsiz olduğundan onlar da yan yana durup tek bir yöne aynı anda ateş etmek durumunda kaldılar. İşte bu yüzden bile bile mermiye kafa atan ordular devri başladı. 1800 lere gelindiğinde ise artık yivli yarı otomatik tüfekler ortaya çıkmıştı ve bunlar çok daha isabetli olduğundan yanaşık düzende savaşmak anlamsız kaldı ve taraflar siper kazıp mermilerden bu şekilde korunmaya başladılar. 1. Dünya savaşı da dahil siper savaşları devam etti. 2. Dünya savaşıyla birlikte artık silah teknolojisi çok geliştiği ve Almanların yıldırım harekatları da siper taktiklerini etkisiz kıldığından( Etkili hava ve topçu bombardımanları, tam otomatik saldırı tüfekleri vs.) olay günümüz savaşlarına evrildi.

Son olarak Eski Çağdan Modern Çağa: Ordular adlı güzide eseri okumanı tavsiye ederim.