|
Bildirim
|
bb)Alıcının, ayıpları satıcıya bildirme yükümlülüğü:
Bildirim yükümlülüğü de, gözden geçirme yükümlülüğü gibi, iki türlüdür. 1. Yasa’nın 1.fıkrasına göre, alıcı, ilk bakışta görülebilecek “olağan” ayıbı “uygun bir süre içinde” satıcıya bildirecektir. 2. Yasa’nın 2.fıkrasına göre, alıcı, sonradan farkına vardığı ayıbı “hemen” satıcıya bildirecektir. 818 sayılı Borçlar Yasası’nın 198.maddesi1.fıkrasındaki “derhal” bildirme yükümlülüğünün, 6098 sayılı yeni Yasa’nın 223.maddesi 1.fıkrasında “uygun bir süre içinde” biçimine dönüştürülmüş olmasındaki amaç, maddenin gerekçesinde “kendisine ayıplı mal teslim edilen alıcının yararlarının korunması” olarak açıklanmış; 223.maddenin 2.fıkrasında ise sonradan ortaya çıkan gizli ayıpların “hemen” bildirilmesi uygun görülmüştür. Gene madde metninden anlaşılacağı üzere, “alıcı, gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal ederse veya sonradan ortaya çıkan gizli ayıbı hemen satıcıya bildirilmezse, satılan bu ayıpla birlikte kabul edilmiş sayılır.” (TBK.m.223, f.1-2) (BK.m.198,f.2-3) Ancak, satıcının hilesi varsa, ayıbın kendisine zamanında ihbar edilmemiş olduğunu ileri sürerek ayıba karşı güvence borcundan ve sorumluluktan kurtulamaz.(818/BK.m.220) Bu husus, 6098 sayılı yeni Yasa’nın 225.maddesinde şöyle düzenlenmiştir: “Ağır kusurlu olan satıcı, satılandaki ayıbın kendisine süresinde bildirilmemiş olduğunu ileri sürerek sorumluluktan kısmen de olsa kurtulamaz.” f) Satılanın başka yerden gönderilmesinde alıcının yükümlülüğü: 1. Başka yerden gönderilen satılanın ayıplı olduğunu ileri süren alıcı, bulunduğu yerde satıcının temsilcisi yoksa, satılanın korunması için gerekli önlemleri geçici olarak almakla yükümlüdür. Alıcı, ayıplı olduğunu ileri sürdüğü satılanın korunması için gerekli önlemleri almaksızın onu satıcıya geri gönderemez. 2. Alıcı, satılanın durumunu gecikmeksizin usulüne göre tespit ettirmekle yükümlüdür. Bunu yaptırmazsa, ileri sürdüğü ayıbın, satılanın kendisine ulaştığı zamanda var olduğunu ispat yükü alıcıya düşer. 3. Satılanın kısa zamanda bozulma tehlikesi varsa, alıcı onu bulunduğu yerdeki mahkeme aracılığıyla sattırmaya yetkili, hatta satıcının yararı gerektiriyorsa sattırmakla yükümlüdür. Alıcı, durumu satıcıya en kısa zamanda bildirmezse, bundan doğan zarardan sorumlu olur. 4- Alıcının seçimlik hakları a) Genel olarak: Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir: 1. Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme. 2. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme. 3. Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme. 4. İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme. Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır. Satıcı, alıcıya aynı malın ayıpsız bir benzerini hemen vererek ve uğradığı zararın tamamını gidererek seçimlik haklarını kullanmasını önleyebilir. Alıcının, sözleşmeden dönme hakkını kullanması hâlinde, durum bunu haklı göstermiyorsa hâkim, satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilir. Satılanın değerindeki eksiklik satış bedeline çok yakın ise alıcı, ancak sözleşmeden dönme veya satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme haklarından birini kullanabilir. (6098/TBK.m.227 ve 818/BK.m.202-203) b) Satılanın yok olması veya ağır biçimde zarara uğraması : Alıcıya ayıplı olarak devredilmiş olan satılanın ayıptan, beklenmedik hâlden veya mücbir sebepten dolayı yok olması veya ağır biçimde zarara uğraması, alıcının sözleşmeden dönme hakkını kullanmasını engellemez. Bu durumda alıcı, satılandan elinde ne kalmışsa onu geri vermekle yükümlüdür. Satılan alıcıya yüklenebilen bir sebep yüzünden yok olmuşsa veya alıcı onu başkasına devretmişse ya da biçimini değiştirmişse alıcı, ancak değerindeki eksiklik karşılığının satış bedelinden indirilmesini isteyebilir. (TBK.228; Bk.204) c) Satış sözleşmesinden dönmenin sonuçları: Satış sözleşmesinden dönen alıcı, satılanı, ondan elde ettiği yararları ile birlikte satıcıya geri vermekle yükümlüdür. Buna karşılık alıcı da, satıcıdan aşağıdaki istemlerde bulunabilir: 1. Ödemiş olduğu satış bedelinin, faiziyle birlikte geri verilmesi. 2. Satılanın tamamen zaptında olduğu gibi, yargılama giderleri ile satılan için yapmış olduğu giderlerin ödenmesi. 3. Ayıplı maldan doğan doğrudan zararının giderilmesi. Satıcı, kendisine hiçbir kusur yüklenemeyeceğini ispat etmedikçe, alıcının diğer zararlarını da gidermekle yükümlüdür. (TBK.229; Bk.205) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
< Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı > |
|
|
|
|
|
|
|
< Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı > |
< Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı > |