FX 8300 Islemci Degisimi

PSU 550 watt ama iyi mi çöp mü belli değil.

Hesaplara göre sizin istem OC yapmadan sistem = anakart + FX8300 + 3x4 DIMM + RX-470 + 3 drive (HDD-SSD-DVD vb) + 3 Fan (eksoz-soğutucu-ön fan vb) + KBD + Mouse + Ağ kartı vs = OC yapmadan 376 watt istiyor ve 450 watt PSU gerektiriyor ve bunun yaklaşık 25 Amperi (300 watt) 12 Volt kanalından olmak zorunda. Üstelik OC yapmışsınız işlemciye. Üstelik Strix de kendinden OC bir kart zaten. OC edilmiş değerlerle sistem 426 watt istiyor bu da 500 watt PSU demek. Üstelik bu sefer 12 volttan 29 amper (yaklaşık 350 watt) vermesi gerekiyor.


Burada sizin 550 watt PSU 12 volttan ne veriyor o önemli. Çöp bir PSU ise yükte 550 veremez zaten ve sıkıntı yaratır. Özellikle 12 volt çıkışı kötüyse ve yükte voltaj değerleri fazla düşüyorsa ciddi sıkıntı olur. (model verirseniz bakarız)

Diğer sprun anakart. G43 kesinlikle OC yapılacak anakart değil. (Bakmayın OC genie falan olmasına, reklam o) Bu orta seviye (hatta bir tık altı) bir anakart. Yine de iyi PSU olsa biraz OC yapar. Ama PSU da kötü ise G43 ile OC yapmak biraz kelleyi koltuğa almak olur. Zaten sadece 4+1 faz bir anakart. Üstelik VRM (güç devreleri) kalitesiz ve soğutucusu bile yok. (Soğutucu zayıf değil, hiç yok)

FX-8300 işlemci OC yapıp 4.0-4.2 olduğunda FX-8350 oluyor zaten. YAni orjinal haline göre epey fazla güç çekiyor. Bu da zayıf-soğutucusuz VRM ile sıkıtı demek. PSU da kötü ise bela demek. Normal iletkenler (bakır vb) ısındıkça direnci artar ve bu bir nebze koruma sağlar. Ama yarı iletkenler ısındıkça daha fazla akım geçirir ve bir kısır döngü oluşur.

Bir devrenin toplam güç tüketimi W=I*V (ortaokul formülü) ile hesaplanır. Ama devre içindeki tekil bileşenlerde bu hesap tutmaz. Çünkü içerdeki her bileşen gerilim farkında ve akımında bölünmeler-düşmeler oluşturur. Her parçanın tekil durumu direnci ve üzerinden geçen akımın karesidir. (W=V*I, V=R*I -> W=R*I*I)

Voltaj düşmeye başladığında (zayıf PSU-VRM) işlemci aynı gücü daha fazla amper ile elde eder. Mesela 20 voltla beslenen ve 10 amper çeken 200 watt bir devre. Bunu 10 volt ile beslersek gerekli güç için 20 amper çekmelidir. İçerde 1Ω iki parça olsun. İlk durumda bir Parçanın anlık watt limiti R*I*I = 1*10*10=100 watt olur. 10V-20A için parçanın anlık yük limiti 1*10*20=200 watt olur.

Yüksek gerilim elektrik hatlarında bu yüzden çok yüksek voltaj ama düşük akım kullanılır. İletilen-kullanılan güç aynıdır ama volt düşük amper yüksek olunca iletkene düşen anlık yük artar, ısınır, yanar vb. İşlemci daha da kötü, zira ısınınca direnci artmıyor, tersi oluyor. Sizin anakart zaten zayıf VRM içeriyor. Yeterli voltaj veremedi ise (PSU da etkili) işlemci aynı gücü daha yüksek Amper ile çekmeye çalışır. Soğutması da iyi değilse ısınır, ısındıkça daha fazla akım geçirir ve sonu kötü olur.

Ancak işlemcide yüksek ısıya karşı koruma yok mu ? Var tabii ama kusursuz değil. Her transistörün hatta her ünitenin tek tek ısısını ölçmek mümkün değil. Isı algılayıcıları işlemci içine dağılmış durumda ve her algılayıcı belli bir bölgeyi ölçüyor. Bizim ölçtüğümüz şey işlemci ortalama ısısı. İşlemcinin geneli-ortalaması soğukken bir parçası aşırı ısınabilir. İçinde matris dizilmiş 9 soba olan büyük bir salon düşün. 8 soba ılık, bir köşedeki cayır cayır yanıyor. Salonun kendisi ortalamada soğuk-ılık olabilir, ama o köşesi cehennem gibidir.

Genelde güç yetmediğinde önce PSU, sonra anakart VRM devreleri zarar görür. Ama toplam güç yetiyor da bir parça çok akım çekiyorsa sadece o parça da zarar görebilir. (Zira toplam güç az olduğunda PSU-VRM bunu verebilecektir) Lakin çok akım çeken parça veya bölüm-birim her neyse ısınacaktır, hatta yanabilir. Sizin durum buna benziyor. Kanımca voltaj düşünce çekile akım yükseldi ve işlemci içinde küçük bir kısım zarar gördü. Ani olarak yükselmiş ve ortalama ısıya tepki hızlı verilememiş olabilir. Veya parça ısı algılayıcılarına uzaktır, ısı yayılıp en yakın algılayıcıya ulaşana kadar küçük kısma zarar vermiştir. Evet bu nadirdir ama olan bir şeydir.

Şu an için bilgisayarı yenilemenizi önermem. Intel almayın, hatta yeni Ryzen bile almayın. Tavriyem Ryzen 3xxx serisini beklemenizdir. Çok ciddi perf arışı ve 7 nm ile daha düşük watt söz konusu. Sizin için en iyisi ikinci elden FX8 bakmak olur. Hem dolar da düşüş eğiliminde. Bence ucuza ikinci el CPU alıp para biriktirin. O anakartla, PSU da iyi değilse tekrar OC da denemeyin. Tek çekirdek perf için biraz yapayım derseniz idarelik FX6300 filan alın ucuzundan. Sakın ilerde upgrade imkanı da olmayan (anakart-soket olayı) I3-8100 gibi işlemciye para vermeyin. (birde anakart lazım tabii)

Maalesef iyi PSU (ve anakart) konusuna gereken önemi vermiyoruz. Oysa tüm parçaları besleyen şey PSU. Acanaip parçalar alıp dandik PSU'ya emanet ediyoruz. Bilgisayarda kısılmayacak 3 parça vardır. En önemlisi PSU, sonrasında kasa ve monitör gelir. İyi PSU-kasa-monitör yıllarca kullanılıp 3-5 sistemi eskitebilir. Başta vereceğiniz biraz fazla para sonradan defalarca değiştirmekten çok daha ucuza gelir.

Ben daha 1999 yılında kimse PSU nedir bilmezken Elan-Vital 80+ 420 watt PSU almıştım. (Asus T10 kasa ile) O zamanlar daha 235-300 watt iyi sayılıyordu. Hazır sistemlerde 175-235 gibi olanlar bulunurdu. 80+ zaten hak getire. İyi bir 250-300 watt PSU'nun 2-2.5 katı fiyata alınca millet manyak mısın demişti. Tam 9 sene sıfır sorunla kullandım. Bu PSU Mardin-Kızıltepe, Tunceli-Ovacık gibi yerlerin acanaip dengesiz elektriklerinde hiç sorun çıkarmadı. Elektriklerin (veya kesikse jenaratör şebekesinin) her türlü nazını çekti, gık demedi. 90 voltta bile sorunsuz çalıştığını bilirim. Sonra kasa ile beraber verdim birine meccani.

Daha iyi ve modern bir sistem olsun diye yeni kasa+PSU aldım. OCZ 550 watt 80+ Bronze PSU ve Aerocool PGS BX-500 kasa. PSU beklediğim gibi çıkmadı, oysa iyi görünüyordu. 6 ay sonra filan da ses yapmaya başladı, verdim gitti birine yine. Sonra halen kullandığım Thermaltake Toughpower Qfan 750 watt 80+ Bronze PSU aldım. %84 değil %87 verimli. %88 olsa silver olacaktı zaten. Sanırım 8-9 yıllık filan oldu yine. Hala sıfır sorun, hala sessiz, hala voltajlar çok iyi. Bunu alırken de 400-500 watt PSU yaygındı, yine nöörecen manyak mısın diyen çıkmıştı.

İyi bir PSU ortalama kullanıcıda 1-2 yılda, bilgisayarı sömürende 6-12 ay gibi sürede fazladan verdiğiniz parayı amorti eder. Bundan sonrası cebinize kar kalır çünkü kötü PSU'ya göre ciddi oranda az yakar. Benim sistem hesaplamalara (siteler) göre pik 454 watt, önerilen PSU 550 watt. PSU %60 dandik olsaydı 454 watt için şebekeden 756,7 watt çekecekti. Oysa benim %87 PSU şebekeden 521,8 watt çekiyor.

Arada 239,4 watt var. Neredeyse ortalama bir ofis bilgisayarına fazla gelecek miktar. Bu da günde 8 saatten (bazen 10-12 saati bulurum) ayda 57,5 KWh eder. Ortalama kullanıcı olduğumdan %60 yüklenme ile 34,5 KWh ve 0,4117 kuruştan ayda 14,2 TL eder. Yılda 170 lira eder ki dandik bir PSU ile farkı 1-1.5 yılda kapatmak demek. Ben yaklaşık 8 yıldır kardayım ve 1362 lira tasarruf etmişim. Yoğun kullanan kişiler (üst seviye oyuncu-iş vb) kullanım %80 kabul edilir ki 227-1817 TL gibi farklar oluşur ve 6-12 ayda kendini amorti eder. Mesela hepsiburadada 600 wat dandik dark-everst vb 220-230 TL civarında. Highpower 600 wat 80+Bronze (12olt 45 amper) gibi ortalama üstü bir PSU ise 330 TL. Yani aradaki 100 TL fark nerede ise 4-7 ayda çıkıyor.

Her şeyden kısın ama PSU iyi olsun. SSD almayıverin en başta. İlerde alısınız, eski disk de depo olur. Belleği az alın ilerde artırırsınız. Kasa şatafatlı cafcaflı olacağına daha sade ama daha sağlam olsun. Ama kötü PSU elinizde patlar. Hem fiyat olarak hem de gerçekten patlayabilir. Patlamasa da yüklenince-OC yapınca sisteminiz dengesiz olur, parçalar da hasar görebilir. İlerde güçlü sistemi kaldırmaz tekrar para verirsiniz. Özetle PSU için parayı kısmayın.

Diğer uzun ömürlü parça kasadır. Çok cafcaflı kasalar gereğinden pahalıdır ve çabuk deforme olurlar. Kullanım bakımından ise çoğunlukla sade ama kullanışlı kasalardan geridirler. Tablo gibi de seyretmiyoruz bunları, bir süre sonra gözümüz alışıyor. Benim BX-500 de öyleydi. İlk başta iyiydi, taşınınca sorun oldu. Yeni yerinde masanın gözüne sığmadı (hayvani kasa) ortalıkta durdu. Kasa+kablo karmaşasından hanım ayar verip durdu. Kasada 10 fan yuvası vardı her tarafında. Çok taksan uçak oluyor, takmasan toz giriyor. Sonra Coolermaster RC-III-690 aldım, gayet memnunum. Sade, sağlam ve kullanışlı kasa alın, uzun yıllar kullanıp tasarruf edin.

Diğer parça monitör. Daha CRT yaygınken ve LCD için 17 inç 1280x1024 filan yeni yayılırken iyi kalite Acer 19 inç 1440x900 almıştım. 7-8 yıl kullandım sanırım. Geçen sene forumdan birine meccani verdim gitti. Hala cam gibi görüntüsü vardı paneli kaliteli olduğundan. Boyut ve pixel az gelmeye başlamıştı. FullHD bakarken, 2K de bakayım dedim. Sonra denk getirdim uygun fiyata 29 inç 4K IPS 75 Hz 1-4 ms monitör aldım. Herhalde 8-10 sene kullanırım en az bozulmazsa filan. Kısaca iyi bir monitör de parasının hakkını verir.

Bunlardan kaçınmamanızı tavsiye ederim. Uzun ömürlüdürler ve hakkını verirler. Bundan sonra anakart gelir. Ofis gibi basit iş için bulabileceğiniz en ucuzu da yeter. Ama ortalama-ortalama üstü kullanıcı (oyuncu, yoğun ev kullanıcısı vb) biraz daha iyisini gerektirir. Yine de fazla uçmayın. Orta halli kullanıcı-oyuncu için orta seviye anakart yeter. Biraz OC isterseniz orta seviyenin iyi VRM devreleri olan modellerine bakabilirsiniz. 3-5 ekran kartı slotu olan, acaip VRM devreli kartlar %99 için gereksizdir. Zira çok az kişi CFX-SLI yapıyor. Yine çok az kişi abartı OC ile uğraşıyor. Kullanmayacağınız şeye para vermeyin.

Bende Gigabyte 970A-UD3P anakart var. Orta seviye bir anakart. CFX-SLI yok zaten gerek de yok benim için. Tek ekran kartı için iyiden de iyi. 6+2=8 fazlı VRM var ve iyi kaliteli. Soğutması da iyi. FX8 serisini sıkıntısız 5 GHz seviyelerine kadar besleyebiliyor. 4.5 kadar nispeten kolay. Ki zaten 4.5 üzeri OC işi artık özel çaba gerektiriyor. Takoz olmayan işlemci denk gelecek, iyi sayılacak soğutucu olacak, kasa havalandırması iyi olacak filan. 5.0 üstü ise artık pro alanına giriyor. Sıvı soğutma, nitrojen vb. Ancak bu alanda (4.5 üstü hatta 5 Ghz filan hedefliyorsanız) çok iyi VRM içeren pahalı anakartlar işe yarıyor. Normal kullanıcıya pahalı ve çok üst seviye anakart gereksiz.

Bunları kısmayın, anakartı uygun seçin (VRM ortalama üstü olsun, soket uzun ömürlü olsun vb) geri kalanını gücünüze göre alabilirsiniz. HDD-SSD eklenir, RAM artırılır, CPU bir tık aşağı alınabilir (ilerde upgrade) vb. Ama genelde kasa-psu ikinci elde gitmez, monitör de zor gider, anakart ucuza gider. Ama işlemci, ekran kartı vb daha kolay satılıp yükseltilebilir.

Eğer sizin yerinizde olsaydım uygun fiyata FX6 (belki FX8) alır 1 yıl kadar birikim yapardım.

Benim sistem de pek farklı değil, imzamda görürsünüz. (sadece bol disk ve iyi PSU-kasa-monitör). Ben yükseltmek için 7 nm serisini bekliyorum. (maddi olarak şu an da yükseltmek zorlamaz ama gereksiz görüyorum) Oyunla pek ilgili değilim, zaten HD-7950 ve 4K monitör durumu gösteriyor. (tek oyunum WOT, monitör ayarı FullHD yapınca FX-8320+HD-7950 ikilisi fazla bile geliyor)

Ben yoğun VMvare kullanırım, simülasyon-emülasyon yapar ve kod yazarım. Benim için önemli olan çok çekirdek, bol ve hızlı bellek. (VMware çok farkediyor) Şu an niyetim (inşallah) en az 7 nm Threadripper 16 core ve 64 GB ram. Fiyata göre 24 core de olabilir. 32 core 64 thread gereksiz pahalı şua an ama yeni seride belki 48 veya 64 core olanlar gelir de fiyatı düşer belki. Bir süre sonra da Vega 56 dengi bir kart (belki vega, belki navi) yaptım mı beni yine 5-7 sene götürür en az.

Siz de acele etmeyin derim. FX-6300 idare eder, FX-8 de olabilir uygunsa. Şu an sıfır sistem için acil ihtiyacınız yok.

EDIT: Bu site niye % xx değerlerini bozuyor yahu.