Güney Kore'nin nükleer füzyon reaktörü yeni bir rekora imza attı

Bilim dünyasının belki de en büyük hayallerinden birisi olan nükleer füzyonda heyecan verici gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Füzyon çalışmalarında lider ülkelerden birisi olan Güney Kore, KSTAR (Korean Superconducting Tokamak Advanced Research) isimli deneysel reaktörüyle yeni bir başarıya daha imza attı. Güney Koreli araştırmacılar, 100 milyon santigrat derece sıcaklığındaki yüksek performans plazmayı tam 20 saniye boyunca muhafaza ederek bir rekora imza attıklarını duyurdu.

Tokamak tipi bir reaktör olan KSTAR, Güney Kore'nin Daejeon şehrinde Kore Füzyon Enerjisi Enstitüsü'nde yer alıyor. Koreli araştırmacılar, söz konusu yeni rekorun 24 Kasım'da Seoul Ulusal Üniversitesi ve Kolombiya Üniversitesi'nin ortaklaşa gerçekleştirdiği bir testte elde edildiğini söyledi. Nükleer füzyon için gerekli olan 100 milyon santigrat derecelik sıcaklık 20 saniye muhafaza edilerek çok önemli bir başarıya imza atıldı.

Güney Kore KSTAR reaktörüyle daha önce 2019 yılında aynı sıcaklıktaki plazmayı 8 saniye muhafaza edebilmişti. 2018'de ise bu rakam sadece 1,5 saniyeydi. Yani sadece iki yılda muhafaza süresi yaklaşık 13 katınna çıktı. Güney Koreli araştırmacılar, 2025 yılına kadar bu rekoru 300 saniyeye kadar çıkarmayı hedeflediklerini belirtti. 

Güney Kore'nin KSTAR deneysel füzyon reaktöründe elde edeceği veriler, dünyanın en büyük füzyon projesi olan ITER'ın (Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör) geliştirme süreci için de büyük bir öneme sahip. Güney Kore, 22,5 milyar dolarlık dev bir uluslararası proje olan ITER'ın önemli destekçilerinden birisi. ITER projesine 35 farklı ülke destek veriyor ancak maalesef Türkiye projenin katılımcıları arasında değil. ITER'ın ilk kez 2035 yılında gerçek bir döteryum-trityum füzyon reaksiyonu gerçekleştirmesi bekleniyor.

Füzyon, günümüzdeki klasik nükleer santrallerde gerçekleşen fisyon reaksiyonlarının tam tersi. Yani atomları parçalamak yerine atomları birleştirerek (genellikle iki hidrojen atomu) enerji üretmeye dayanıyor. Yıldızımız Güneş'in de yakıt kaynağı olan bu reaksiyonlar, hem herhangi bir radyoaktif atık oluşturmuyor hem de fisyon reaksiyonlarına göre çok çok daha fazla enerji ortaya çıkarıyor.

Tabi ancak Güneş ve Güneş gibi diğer yıldızların çekirdeklerinde ekstrem şartlar altında gerçekleşebilen bu reaksiyonları Yeryüzü'nde ortaya çıkarmak ve muhafaza etmek tahmin edebileceğiniz üzere pek de kolay bir iş değil. Zira füzyonun Yeryüzü'nde gerçekleşmesi için yaklaşık 100 milyon santigrat derece sıcaklığa ihtiyaç duyulurken aynı füzyon reaksiyonları Güneş'in çekirdeğinde 14.6 milyon santigrat derece sıcaklıkta ortaya çıkabiliyor(yüksek basınç sayesinde).

Şu anda 100 milyon santigrat derece sıcaklıklarda stabil bir şekilde füzyon reaksiyonu gerçekleştirip bundan verimli bir şekilde enerji elde edebilecek bir teknolojiye sahip değiliz. Ancak Güney Kore'deki KSTAR, Çin'deki HL-2M, Almanya'daki Wendelstein-7x ve nihai olarak Fransa'daki ITER gibi reaktörler her geçen gün bizleri füzyon hayaline bir adım daha yaklaştırıyor.