Montrö Hakkında Kafa Karıştıran Sorulara Bazı Yanıtlar

1- Montrö Sözleşmesi'nin bir süresi var mı?

Montrö Sözleşmesi şu an itibariyle süresiz bir sözleşmedir. Yani her 20 yılda bir yenilenmesi gerekmiyor.

2- "Neden süresiz? Sözleşmede 20 yıl yazıyor!"

Evet Madde 28'de 20 yıl boyunca geçerli olduğu yazsa da yine aynı maddedeki "Sözü edilen yirmi yıllık sürenin bitiminden iki yıl önce, hiçbir Bağıtlı Yüksek Taraf, Fransız Hükümetine Sözleşmeyi sona erdirme ön-bildirimi vermemişse, işbu Sözleşme, bir sona erdirme ön-bildirimin gönderilmesinden başlayarak, iki yıl geçinceye kadar yürürlükte kalacaktır." cümlesi nedeniyle halen daha yürürlükte

3- Yukarıda yazılanların ne anlama geldiğini biraz açabilir miyiz?

Elbette. Kısacası Montrö, sözleşmeye taraf olan ülkelerden biri sözleşmenin feshini istemediği sürece yürürlükte kalacak. Sözleşmeyi sona erdirmek isteyen bir ülke de en az 2 yıl önceden sözleşmeden vazgeçtiğini Fransız hükümetine bildirmek zorunda. Kısacası biz 2021 yılında olduğumuza göre şu anda sözleşmeden çıkacağımızı Fransa'ya bildirsek bile 2023 yılına kadar Montrö Sözleşmesi geçerliliğini koruyacak.

4- Varsayalım Montrö Sözleşmesi feshedildi. Ne olacak?

Yeni antlaşma yapılamazsa Boğazların statüsü 1982 tarihli Uluslararası Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne göre belirlenecek. Bu durumda Montrö Sözleşmesi'ndeki "savaş ve yakın savaş tehdidi durumunda" kazandığımız haklardan da vazgeçmiş olacağız. Çünkü 1982 tarihli Uluslararası Deniz Hukuku Sözleşmesi kıyı devletlerine hiçbir yetki vermez. Kıyı devleti gemilerin geçişini izlemekten başka bir şey yapamaz. Ne savaş zamanında ne de barış zamanında. Bu nedenle yerine daha iyi bir sözleşme imzalanabileceği garantiye alınmadıktan sonra Montrö'nün feshi Türkiye'nin ulusal çıkarlarına bir tehdittir.

5- Peki daha iyi bir sözleşme yapabilir miyiz?

Siz Rusya'nın yerinde olsanız, "Türkiye'ye haksızlık ettik, kendimizden feragat edip Türklere daha çok hak verelim" der misiniz :))) Bize daha fazla hak vermek isteyip istemeyeceklerini merak edenler 1956 yılındaki tartışmalara bakabilirler.

Ancak beyan edersin. Boğazları kapatmak gibi bir adım atamazsın.

@TIGERSHARK

Zaten amaç blöf. Sen güçlü bir üretim ekonomisine sahip olunca batılı devletler sen boğazı kapatınca sana yaptıkları yaptırımla seni deviremeyeceklerini anlayınca iyi hadi görüşelim deyip masaya geleceklerdir. Kimse bir boğaz için türkiye ye savaş açmaz aynı şekil türkiyede boğazdan gelecek para için kimseylede savaşmaz oturur konuşur orta yolu bulurlar

Boğazı kapatamazsın. Doğal bir su yolu ucu karadenize bağlanıyor burada istediğin gibi tasarruf edemezsin.

Fiilen kapatılır kimse engel olamaz.

Boğazları hukuki olarak kapatma gibi bir şansımız yok. Doğal su yolu orası. Kanal İstanbul açılsa bile kapatamazsın. Üstelik bazılarının iddia ettiği gibi gemileri Kanal İstanbul'dan geçmeye de zorlayamazsın ki kafası çalışan hiç kimse Kanal İstanbul'dan geçmez. Yanıbaşında bedava ve çok daha rahat doğal su yolu dururken kim üste para verip Kanal İstanbul'u kullanır.

Bir diğer konu da Kanal İstanbul yapılsa bile ABD ve diğer kıyısı olmayan ülkelerin savaş gemileri için Karadeniz yine aynı statüde kalacak. Bu uluslararası hukukta geçerli olan ahde vefa ilkesinin bir gereği.

benim merak ettiğim kanal. mesela kanal yapılınca savaş gemileri oradan rahatça geçecek mi ? mesela amerikan uçak gemisi geçip karadenize demirlese önünde secdeye yatabilir miyiz ?

Kentsel dönüşüm ilan edilsin, İstanbulun %70 binaları hurda zaten, hepsini yıkıp ortaya çıkan kamyonlar dolusu hafriyatla çaktırmadan boğazı bi gece karanlığında doldursunlar, sabah olunca da ''aaaa nasıl olmuş kim gelmiş yapmış bu işi, kesin fetö yapmıştır'' diye salağa yatılsın, şu an için en mantıklı çözüm bu     

Veya Japonlara son teknoloji bi Haarp cihazı ürettirsinler yapay bi depremle iki kıtayı birleştirelim, sorun savaşsız bi şekilde kökünden çözülmüş olur 

Boğazlar doğal birer oluşum olmakla birlikte ulusal ve uluslararası olmak üzere ikiye ayrılırlar ulusal boğazlarda geçiş rejimleri kıyıdaş devlete bırakılırken uluslararası boğazlarda geçiş rejimi Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesindeki hükümlere göre belirlenir. Coğrafi durum ölçütüne göre de, en başta iki açık denizi birbirine bağlayan su yolları uluslararası boğaz niteliğini kazanmaktadır. Bu su yollarından Transit ve Zararsız geçiş hakkı tüm gemiler için geçerlidir. Möntrö anlaşması Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesine taraf olmaması hasebiyle halen yürürlükte olan ve boğazlardan geçiş için zararsızlık,kontrol ve savaş gemilerinin geçişini düzenleme hakkı veren uluslararası sözleşmedir.

Bunun İnsan yapımı kanallarla hiçbir alakası yoktur. Devletin ana hedefi biz bu boğazı kapatalım gemiler bizim kanaldan geçsin değildir. İstanbul şehrini o tarafa doğru büyütüp şehrin yoğunluğunu kırmak yeni yatırımlar bulmak yeni şehirler oluşturmak yeni limanlar kurup yeni hinterland alanları oluşturmak olarak görmek daha doğru olacaktır.