Mouse Sensörlerinin Teknik Özellikleri, İlgili Terimler ve Oyunculara Tavsiyeler

quote:

Orijinalden alıntı: Brightmist

İlk mesaja Debounce'la ilgili bir paragraf ekledim, sorduğun soruyla alakalı olarak faydalanabilirsin.

quote:

Orijinalden alıntı: Brightmist

Bahsettiğiniz şey tamamen şans işi. Rival'da aynı sorunu yaşama şansınız DeathAdder'la aynı denebilir.

quote:

Orijinalden alıntı: Wizard Bard

G502 almayı düşünüyordum ama listenize bakınca kone pure military almaya karar verdim, hem tutuş şeklime uyuyor hem de şuan kullandığım mouse'umun şekline çok yakın.Amazon'a baktım, roccat kone pure var ve roccat kone pure military edition var.Bunlar arasındaki farklar sadece askeri deseni mi yoksa başka farklar var mı ?

quote:

Orijinalden alıntı: Brightmist

Selamlar,

Mouse'larla ilgili olarak, birçok kişide özellikle çeşitli terimlerde, seçim yaparken ve kullanırken DPI ayarı tarzı bazı konularda sıkıntılar olduğunu görüyorum. O yüzden bu tarz bir yazı hazırlama ihtiyacı duydum. Mouse sensörleriyle ilgili özellikle tekniksel bağlamda birçok konuyu açıklığa kavuşturacağına inanıyorum.

Mouse'ların teknik özellikleri:

Günümüzde kullanılan mouse sensörlerini 2 ana başlığa ayırabiliriz. ICS(Image Correlation Sensor) ve Doppler Shift.
>ICS'leri(veya IC sensörleri) de kendi içinde ikiye ayırabiliriz: IR LED ve VCSEL. Halk arasındaki isimlerini belirtmek gerekirse aydınlatma için VCSEL kullanan ICS'lere "lazer", IR LED kullananlara "optik" denir. IC sensörler bir kamera yardımıyla alınan yüzey görüntülerinin birbirleriyle karşılaştırılması yoluyla deplasmanın elde edilmesi yöntemi üzerine kurulmuştur.
>Phillips'in Doppler Shift teknolojisiyle çalışan(ve genelde VCSEL aydınlatma kullanan) sensörlere PTE(Philips Twin-Eye) diyebiliriz. PTE sensörlerse yüzeyden yansıtılan ışın dalgalarının frekansının Doppler metodu kullanarak gözlemlenmesiyle yöntemiyle çalışır.
Mouse'ların kullandıkları sensör modelleri için şu konu: Gaming Mouse Sensor List incelenebilir.

VCSEL (Vertical Cavity Surface Emitting Laser) kullanan IC sensörler (yani bildiğiniz lazer sensörler) yüzeylere derinlemesine nüfuz eden lazerin yüzeyin her katmanındaki düzensizlikleri mouse imlecine yansıtmaktadır. İşte bu yüzden, özellikle kumaş/bez/cloth tarzı yumuşak padlerle kullanıldıklarında, hıza bağlı olarak fare imlecinin hareketiyle orjinal, fareye gönderilen el/kol/bilek hareketi arasında %5'e varan ciddi ivme (negatif/pozitif ivme-acceleration veya terimsel adıyla speed-related accuracy variance/SRAV) yaşanacaktır. Bu değer sert plastik pad'lerde %2 civarına kadar azalsa da özellikle yavaş hareketlerdeki negatif ivme ciddi bir sorundur. Bu tarz sensörler özellikle FPS oyunları için tercih edilmemelidir. Buna karşın modern optik sensörlerde bu değer her yüzey için %1'in altındadır ve en üst teknoloji PMW3366 tarzı sensörlerde %0'a yakınsamaktadır.

IR LED sensörler (yani bildiğiniz optik/optical sensörler) aydınlatma için Infrared LED ışıkları kullandıkları için VCSEL'den doğan sorunlardan çok daha az etkilenirler ve çok daha isabetlidirler.

Doppler Shift veya PTE sensörler de gene aydınlatma için VCSEL kullandıkları için yüzey seçicilikleri çok ciddi boyutlardadır. Basitçe yüksek performans alınması için sert, düzgün ve parlak yüzeylerde kullanılmaları zorunlu denebilir. Sensör deliğine kaçan kıl, toz gibi pisliklerden de çok kötü etkilenirler. Bunun haricinde Doppler metoduyla çalıştıkları için X ve Y eksenleri dışında aynı zamanda Z ekseninde de aktif olarak çalışmaktadırlar. Bunun sonucunda Z-axis bug denilen, mouse kaldırıldığında imlecin hareket etmesine neden olan sorunla karşılaşılır. Bu sorun(Z-axis bug) DPI arttıkça düz oranla artmaktadır. İlk harekete geçişte yavaş hareketleri tamamen algılayamadıkları veya imleç titremesinin(jitter) yaşandığı durumlar bu sensörlerde sıkça gözlenmektedir. Bu sorunlar harici sensör implementasyonuna göre yazılımdan ayarlanabilen(veya ayarlanamayan) Sensor Dampening/Dynamic DPI gibi bir özellik mevcuttur. Basitçe düşük hızlardaki imleç titremesini engellemek için DPI'ın mouse tarafından kullanım esnasında aktif olarak azaltılmasıdır. Özellikle Razer'ın PTE sensörlü mouse'larında (Mamba, Diamondback) bu durum rahatça farkedilebilir. DPI'in aktif olarak değiştirilmesi ICS-PTE arası geçişlerde kas hafızası konusunda ciddi sorunlar yaratacaktır, basitçe Sensor Dampening/Dynamic DPI doğal el/bilek/kol hareketleriyle uyumsuzdur diyebiliriz. Ayrıca teknolojik olarak üstün olsalarda günümüzdeki çoğu PTE sensörünün SRAV'ı(speed-related accuracy variance) modern optik sensörlerden daha fazladır. İşte bu nedenlerden dolayı özellikle FPS oyuncuları tarafından kesinlikle tercih edilmemesi gereken bir sensör çeşididir.

Max. PCS (Maximum Perfect Control Speed) herhangi bir farenin sorunsuz çalıştığı en yüksek hıza verilen isimdir. Mouse bu hızın üzerinde hareket ettirilmeye başlandığında çoğu sensörde mouse hareketine negatif ivme etkimeye başlar, ta ki Max. Malfunction Speed'e ulaşılana kadar. Max. Malfunction Speed sensörün ilgili DPI'da algılayabileceği en yüksek hıza verilen isimdir ve bu hıza ulaşıldığında bütün sensörler çalışmayı bırakıp kendilerini resetlerler. Yeni nesil optik sensörlerde çoğu zaman Max. PCS Max. Malfunction Speed'e eşittir.
Max. Malfunction Speed mouse kutularının üstünde genelde Acceleration adıyla IPS veya G şeklinde belirtilir.
IPS Inch-per-second, inç/saniye demektir. Örneğin 100 IPS, 2.54 m/s'ye denk gelmektedir. Averajın altında (averaj 30-60cm/360 derece aralığındadır) sensitivity'yle CS:GO oynayan bir oyuncu düzenli şekilde 4-5 m/s hızlara çıkabilmektedir. Bu yüzden bu değer mouse satın alınırken dikkat edilmesi gereken değerlerden biridir.

LOD (Lift-off Distance) farenin havadayken çalışmaya devam ettiği maksimum yüksekliğe verilen isimdir. Genel olarak mouse'un altına CD (bildiğiniz Compact Disc) koyularak ölçülür, bu yüzden birimi çoğu zaman CD'dir. 1 CD yaklaşık olarak 1.2mm'ye denk gelir. Modern sensörlerde LOD 1 CD'nin altındadır. Daha eski sensörlerde LOD 3-6 CD aralığında değişmektedir, bu ekstra yükseklik yüzünden büyük dönüşlerde farenin pad'den fazla kaldırılması gereği hem sağlıksız bir alışkanlık hem de dönme hızını (farenin kaldırılıp indirilme süreci uzadığı için) yavaşlatır. Sensör teknolojisin gelişmesiyle beraber LOD'un azalması ve kalibrasyon gibi özelliklerin eklenmesiyle günümüzdeki en yüksek kalite optik sensörlerle neredeyse bütün yüzeylerde 1 CD altı (<1.2mm) LOD elde edilebilir.
Ayrıca nadir olarak da olsa (ör: kalibrasyonu yapılmış EVGA Torq X5) LOD'un gereğinden fazla düşük olması (<0.6mm) kullanımda sorunlar yaratabilir. Bazı hareketlerde mouse biraz eğildiğinde düşük LOD'dan dolayı istenmeyen bir şekilde mouse çalışmayı bırakabilir.

LOD'u düşürmek için mouse'unuzun orjinal ayaklarının altına bir set daha, ince veya aynı kalınlıkta ayak takabilirsiniz. Çoğu mouse'un fabrika çıkışı ayak kalitesi kötü olduğu için bu, LOD'u düşürme amaçlı sıkça tercih edilen bir yöntemdir.
Ebay'deki şu dükkandan güvenle mouse ayağı(skate) satın alabilirsiniz ancak Türkiye'ye gelmesi 3 haftayı bulacaktır.
Burada satılan ayaklardan Tiger Gaming ve Hotline Games - Competition ayakları en yüksek kayganlığı sağlayacaktır.
Hotline Games - Performance ayaklarıysa diğer ayaklara göre hissedilebilir şekilde daha yavaştır. Mouse'un kayganlığı fazla geliyorsa bu ayaklar mouse'u yavaşlatmak için kullanılabilir.
Tiger Gaming ayakların hepsinin kalınlığı yüksektir. Yani mouse'un eski ayaklarını çıkartıp yerlerine takıp kullanabilirler veya LOD'u düşürmek isteniyorsa eski ayakların üstüne de takabilirler.
Hotline Games'in 0.28mm modelleri sadece eski ayakların üzerine yapıştırıp kullanmak için uygundur, eski ayaklar çıkartılırsa kalınlıkları yetersiz kalıcaktır ve mouse pad'e sürtecektir. 0.6mm olanlarıysa eski ayakları çıkartıp takılabilir veya eski ayakların üstünde kullanılabilir.
Alternatif olarak Hyperglide.net'den MX-1 ayakları satın alınabilir, bu ayaklar her türlü mouse'a uyum sağlayacaktır. Tabi gene Hyperglide sizin mouse'unuz için ayak üretiyorsa onları da tercih edebilirsiniz ancak MX-1'lar tornavida deliklerini kapatan ayaklar yerine tercih edildiklerinde ayak değişikliğinden sonra mouse'u açıp kapatmak gerektiğinde kolaylık sağlayacaktır. Gene Hyperglide'lar kendi başlarına kullanılabilecek kadar kalındırlar.

"Native DPI" (doğal DPI) genel olarak eski nesil sensörlerde bulunan bir sorundur. 3310/3988/3366 gibi sensörler yüksek DPI aralıklarında belirli bir DPI aralığıyla doğal olarak sağlayabilirler (örneğin PMW3366 için 50-12000 DPI aralığında her 50 DPI) ancak 3090 gibi daha eski sensörler firmware'lerine göre farklı native DPI değerlerine sahiptir: Örneğin 4000DPI'lık 3090 Firmware'i için native DPI değerleri 800 ve 3600'dür, 3500DPI'lık 3090 Firmware'i için native DPI 1800 ve 3500'dür. Doğal DPI'ın avantajı MCU'dan bilgisayara hareket iletilirken olaya bir katman daha hesaplamanın (processing) girmesidir. İnterpole edilen DPI'larda (non-native, doğal olmayan DPI) mouse'ların tepkileri hissedilebilir şekilde yavaşlar.

Debounce Time, firmware seviyesinde, bir click'in çift click olarak algılanabileceği sürenin ayarıdır. Aynı ayar bir click'in mouse'ta basıldıktan sonra PC'ye gideceği süreyi de ifade etmektedir. İtibariyle attığınız click'lerdeki Input Lag(Click Latency) miktarına eşittir ve arttıkça attığınız her click'in bilgisayara gittiği süreyi arttıracaktır. Düşük Debounce'a sahip olan mouse'lardaki input lag miktarı itibariyle daha düşüktür ancak bu durum çift click sorununu bu mouse'lar için daha sık rastlanır hale getirecektir.

Günümüzde bütün mouse'ların micro-switch'lerini yoğun şekilde Omron, Kailh, TTC ve Zippy(Steelseries amblemli switch'ler Zippy üretimidir) markaları üretmektedir. İtibariyle çift click sorununun yaşanma sıklığı herhangi bir marka/model mouse için donanım kalitesiyle ilgili herhangi bir bağ içermemektedir ve tamamen debounce süresine bağlıdır.

Aşağıdaki video'da herhangi bir mouse switch'i için double-click sorununun nasıl çözüldüğü gösterilmektedir:

Yukarıda gösterilen tamir yöntemi haricinde mouse'ların switch'leri lehim makinası yardımıyla kolayca değiştirilebilir. Değiştirdikten sonra üst kapağa fazla temas veya temassızlık sorunu yaşamamak için switch'lerin yüksekliğine dikkat ediniz. Fazla temas durumunda switch'in üzerindeki üst kapakla temas eden kısım bir miktar törpülenebilir.

(Aşağıdaki fotoğrafta çeşitli mouse'ların ve aynı mouse'ların farklı firmware'leri arası debounce sürelerinin tablosu yer almaktadır, referans olarak Logitech G300s kullanılmıştır. Tabloda itibariyle çok fazla sayıda mouse eksiktir.)


Jitter (imleç titremesi), firmalar arası marketing amaçlı DPI savaşlarından dolayı, günümüzde oldukça sık rastlanan bir sorundur ve IC sensörlerde yüksek DPI değerlerine özgüdür. DPI arttırma işlemi sensörün çektiği resimlerin en küçük parçalarının boyutları ufaltılarak yapılır (Sensörün çektiği resmin toplam boyutunda herhangi bir değişiklik yaşanmaz). İşte bu yüzden resmin parçaları yeterince ufaldığında sensörden gelen resim MCU (Memory Controller Unit) tarafından okunamaz hale gelir. Bu olayın gerçekleşmemesi için ilgili resme Smoothing (bir çeşit post-processing) uygulanır, bu değerler her mouse için firmware seviyesinde fabrika çıkışında ayarlanmıştır. Bu olaya filtreleme de denebilir. Filtremele sonucu gelen resim netleştirilirek mouse imlecinin titremesi engellenir ve itibariyle mouse'taki input lag miktarı artar. Bu durum FPS oyuncuları için bir sorundur. İşte bu yüzden ideal olarak bütün mouse'lar 400-1000 DPI aralığında kullanılmalıdır.
Örnek olarak G402'nin kullandığı acccelerometer'li AM010 iterasyonu sensör 50-2000 DPI aralığında smoothing'e sahip değildir. DPI arttırıldığında (2000 DPI üstünde) jitter'ı engellemek için smoothing eklenir. Buna karşın G303'ün kullandığı PMW3366 sensor 50-12000 DPI aralığında filtreleme uygulanmadan çalışmaktadır.
PTE sensörlerde jitter ufak ve yavaş hareketlerde Sensor Dampening/Dynamic DPI kapalıyken gözlemlenebilir.


Mousepad seçerken dikkat edilmesi gereken konu renkli desenlerdir. Farklı renkli desenli mousepad'ler birçok sensor için sorun çıkartabilecek bir unsurdur. Renkli desenli cloth/yumuşak pad'lerin Doppler Shift(PTE) ve VCSEL sensörleri kullanılamaz duruma getirdikleri görülmüştür. Modern optik (Optical) sensörler renkli desenlerden daha az etkilenseler de sensördeki Noise'ı arttıracağı için kesinlikle kaçınılmalıdır. Tek renk ve desensiz mousepad'ler ideal seçimlerdir. Kullanılan mouse VCSEL (lazer) sensörlüyse sert pad'lere yönelinmelidir, PTE'yse sert, parlak ve düz yüzeyli pad'lere yönelinmelidir.
Mousepad ömrü genelde teflondan (PTFE) üretilen mouse ayaklarıyla arada oluşan sürtünme kuvvetinin miktarına bağlı olarak değişen bir denklemdir. Cam (Icemat) gibi aşınmayan pad'ler mouse ayaklarını çabuk eritecektir ancak çoğu sert plastik ve aluminyum pad teflonu ertilebilecek mukavemete sahip olmadıkları için kendileri daha çabuk eriyeceklerdir. Buna karşın cloth/yumuşak pad'ler sert pad'lere göre daha uzun ömürlüdürler ve mouse ayaklarını da fazla hızlı olmayan bir tempoyla eritirler ancak eriyen teflon mouse ayakları, toz haline gelirler ve cloth pad'lerin yüzeyinin içine işleyerek kayganlık miktarını değiştirebilirler. İşte bu yüzden cloth pad'ler sık şekilde su (yerine göre deterjan veya el sabunu) yardımıyla temizlenmelidir.
PTFE ayaklar olabildiğince düz olmalıdırlar. PTFE ayakların düz olmadığı durumlarda ayak erimesi yaşandıkça mousepad'le temas eden yüzeyin alanı değişeceği için sürtünmede kuvvetinde değişiklik yaşanacaktır.
Metal ayaklar sertliklerinden dolayı erimezler ancak sürtünme katsayısının yüksekliğinden dolayını mouse'un yüzey üzerindeki kayganlığını bir miktar azaltırlar ve her türlü mousepad'i teflon ayaklara göre daha çabuk eritirler.

Kalınlık, gene Cloth (yumuşak) mousepad'ler için satın alırken ele alınması gereken bir kriter. Daha kalın Cloth Pad'ler VCSEL sensörlerle daha kötü performans sağlayabilirler ancak modern bir optik sensörle kullanıyorsanız ekstra kalınlık mouse'un üzerine kısmen baskı yaparak, ekstra bir fren mekanizması gibi, daha rahat durabilmesini sağlayacaktır. Bu tarz kalın pad'ler(ör:Qck Mass/Heavy) Palm Grip(ve Palm/Claw hybrid grip) gibi mousepad'e mouse üzerinden daha fazla baskı yapabilme potansiyeline sahip tutuş şekilleri için daha iyi bir seçim olacaktır.

Angle Snapping sensörlerde bulunan bir özelliktir. Çizgilerin firmware bazında düzleştirilmesine verilen bir isimdir ve mouse'la sürekli düz çizgi çizmesi gereken ressamlar için faydalı bir özelliktir. Bunun harici bazı eski teknoloji sensörler belirli bir miktarda Angle Snapping'le gelirler. Modern sensörlerde böyle bir sorun yoktur ve çoğu zaman bu ayar yazılım üzerinden değiştirilebilir. Angle Snapping'in fazla miktarda olması FPS oyunlarında zararlıdır ancak kullanıcı tercihine göre az miktarda kullanmanın herhangi bir zararı yoktur. Örnek olarak CS:GO'da az miktarda Angle Snapping avantaj sağlayacaktır.

Polling Rate (genelde 125, 250, 500, 1000, 2000 Hz şeklindeki değer) USB üzerinden bilgisayarın mouse'tan bilgi isteme işlemidir. Bu değer günümüzde 2000Hz'le, her 0.5 ms'ye kadar hızlandırılabilir. USB protokölüne ait olan bu özellik direk olarak CPU Cycle (işlemci döngüsü) kullanır ve sistemdeki her türlü ekstra işlemciyi kullanan yazılımdan, donanımdan veya işlemden olumsuz şekilde etkilenir. Bu olumsuz etkilenmeyi yaratanların başında mouse harici her türlü USB cihaz (USB klavye, USB ses kartı başta olmak üzere), mouse/klavye yazılımları, Anti-virüs yazılımları vb. arka planda çalışan her türlü program yer alır. Ayrıca mouse IRQ çakışmalarından da olumsuz şekilde etkilenir. USB polling işlemini etkileyen olumsuz etmenler arttıkça, mouse'un el hareketini bilgisayara aktarma performansı de azalacaktır.
Kablolu mouse'ların güç tüketimi gibi sıkıntıları olmadığı için çoğu zaman 1000 Hz polling rate'le sorunsuz olarak çalışabilirler. Sensöre ve Firmware'e göre 1000 Hz veya daha üstünde stabilite veya jitter sorunu yaşayan mouse'lar gene mevcuttur.
Kablosuz mouse'lar genel olarak güç ihtiyaçlarını azaltma amacıyla çoğu zaman maksimum 500 Hz polling rate'e sahiptirler ve gerek bu yüzden gerekse kablolu mouse'larla karşılaştırıldığında erişim süresindeki artıştan dolayı FPS oyunları için tercih edilmemelidirler.

Windows ortamında, ideal şartlarda 'Fare İmleci Hızı'nı (Mouse Pointer Speed) 6/11'de kullanmak ve 'Fare İmlecini Hassaslaştır' (Enhance Pointer Precision) opsiyonunu kapatmak gerekir. Buna ek olarak MarkC Mouse Fix (Registry ayarı) de yüklendiğinde VM_INPUT kullanılırken mouse’unuza Windows tarafından herhangi bir acceleration (ivme) uygulanamayacaktır. Bu Fix 'Enchance Pointer Precision' aktifken Windows'un uyguladığı ivmeyi ortadan kaldırır. %100-125-150-200 diye dosyaların üzerinde yazan değer Windows Font büyüklüğüne aittir, değiştirilmediyse standart olarak %100'dür.

CS:GO için m_rawinput 0 daha az input lag içerir ancak mouse sample’larını süzüp bir miktarını kullanmadığı için daha isabetsizdir.
m_rawinput 1’in input lag miktarı daha yüksektir ancak herhangi bir filtreleme yapmaz.
m_rawinput 0 ve RInput v1.35 en ideal mouse tepkilerini yaratacaktır. (RInput v1.35 linki)
RInput v1.35 ve m_rawinput 0 şiddetle tavsiye edilir(RInput v1.35'ten önceki sürümler m_rawinput 0 gibi filtreleme yapmaktadır ve kaçınılması gerekmektedir).

Sensitivity'nizi bu adresteki hesap makinesinden Windows imleç hızınızın sağdaki tablodaki katsayısını, oyun içi sensitivity'nizi ve mouse DPI'ınızı girerek santimetre/derece cinsinden hesaplayabilirsiniz.
CS:GO için ideal sensitivity 30-60cm/360 derece aralığındadır. Aktif CS:GO pro'larının sensitivity bilgilerini içeren bu spreadsheet'te bu açıkça görülmektedir: Spreadsheet
Daha tempolu FPS oyunlarına göre sensitivity'de değişiklikler olabilir ancak bu standartların ciddi dışına çıkıldığında oluşan şartlar oyuncular için dezavantaj olacaktır.

Bunun haricinde mouse tutuş şekilleriyle ilgili olarak:



Burada dikkat edilmesi gereken yer:
-Palm Grip için hareket ağırlıklı olarak koldan, az miktarda bilekten gelir. Avuç içi ve parmakların iç kısmı mouse'la temas halindedir.
-Palm/Claw Hybrid Grip(resimde belirtilmemiş): Full palm grip'ten kısmen kayma yaşamış, parmakların bir miktar büküldüğü ancak full claw grip'e de benzemeyen tutuş şeklidir. Hareket Clawgrip'te olduğu gibi kol ve bilekten veya Palm Grip'te olduğu gibi sadece koldan gelebilir.
-Claw Grip için hareket ağırlıklı olarak kol ve bilekten gelir. Avuç içi ve parmakların ucu mouse'la temas halindedir.
-Fingertip Grip için hareket ağırlıklı olarak parmaklardan ve bilekten gelir. Avuç içi mouse'tan ayrıdır, parmakların iç kısmı mouse'la temas halindedir.
-Clawtip Grip(vidyoda belirtilmemiş) Fingertip Grip'le hareket kaynağı aynı ancak fareyi kavrayış Claw şeklindedir. Avuç içi mouse'tan ayrıdır, sadece parmakların ucu (yerine göre parmakların en uç boğumu) mouse'la temas halindedir.
-Unspecific Hybrid Grip: El büyüklüğü, tutuş şekli, hareket kaynağı ve mouse büyüklüğü ilişkisi itibariyle üstteki sınıflandırmaya girmeyen grip'ler de mevcuttur. Örnek olarak Fingertip mouse kavrayışıyla tamamen koldan gelen hareketi verebiliriz.

El büyüklüğü:



kolun avuçla birleştiği yerden orta parmak ucuna olan uzaklık olarak nitelendirilebilir.

İşte buradaki anlatılan teknik özelliklerden yola çıkarak araştırmalarım sonucu derlediğim liste aşağıdaki gibidir:

God Tier:

Mükemmel sensör (acceleration veya angle snapping yok veya yazılım üzerinden ayarlanabiliyor), mükemmel veya mükemmele yakın click latency, düşük LOD (<2 CD), hafiflik, yan tuşlar, onboard memory, hafif clickler, yani sadece S3988, PMW3310 ve PMW3366.

Logitech G403
-Bazi ünitelerin tekerleği sorunlu
Logitech G Pro
Logitech G900
-Fiyatı oldukça yüksek
Nixeus Revel
-Ayakları biraz köşeli, daha iyi yuvarlanabilirmiş
Logitech G303
-Bazı batch'lerde sensör yuvası üretim hatası olarak oynayabiliyor/ses yapabiliyor.
EVGA TORQ X5
-Yazılımı Windows'da sorun çıkartabiliyor, Safe Mode'da bootlayınca düzgün çalışıyor.
Roccat Kone Pure Military (KPM)
Steelseries Rival/Rival 300
-Yeni iterasyonu Rival 300'de yanlardaki lastikler daha dayanıklı bir malzemeyle değiştirildi.
Mionix Avior 7000
-Beta firmware'le diğer Mionix mouse'lara göre daha düşük click latency.

Good Tier:

Mükemmel sensör ve çeşitli yetersizlikler.

Zowie EC1-A
Zowie EC2-A
Zowie ZA11
Zowie ZA12
Zowie ZA13

Zowie FK1
Zowie FK2
-FK1 ve FK2 için üst kapak dizaynından ve Huano switch'lerden dolayı M1 ve M2 tuşları alışılmışa göre bir miktar daha sert. FK serisinin yeni batch'leri artık siyah/beyaz üretiliyor. Siyah/beyaz üretilen modeller yeni firmware'leriyle daha iyi click latency'e sahipler.
-Zowie BenQ tarafından satın alındıktan sonra üretilen en yeni batch'ler kırmızı logolu siyah shell kullanıyor(Monoprice'ın ürettiği eski modellerle karıştırmayın). Bu yeni batch'lerde eski 16-kademeli scroll wheel ve Omron main switch'ler mevcut.

-Zowie mouse'ların yazılımları mevcut değil, dolayısıyla ince DPI ayarı yapılamıyor. Bunun harici mouse tuşları kullanılarak LOD, polling rate ve önceden ayarlı DPI seviyeleri arası geçişleri mevcut. Gene yazılım eksikliğinden dolayı firmware güncellenemiyor, bu yüzden mouse'un ait batch'e göre firmware'ler farklı olabiliyor.
-Zowie MiCo'nun (veya Monoprice MP-MiCo) tabanı ZA serisindeki PCB'yle sorunsuz olarak kullanılabiliyor. Benzer şekilde ZA, FK serileri ve AM(Monoprice MP-AM) arası PCB değişikliği yapılabiliyor. Bunun şöyle bir faydası mevcut, eski seri FK, AM veya MiCO tarzı (A3090 kullanan) bir mouse'a sahipseniz, yeni ZA serisi bir mouse alıp iki mouse'u da yeni sensörle kullanabilirsiniz.

Mionix Naos 7000
-Bir miktar click latency.

Mionix Castor
-15+ ms click latency

Roccat Kone XTD Optical
-Ağırlık


Average Tier:

Mükemmel veya PCS'i düşük sensör ve çeşitli yetersizlikler.

Asus ROG Sica
Asus ROG Gladius
Asus Strix Claw
-Gladius ve Claw gereğinden fazla ağır.
-Bütün Asus mouse'lar için debounce time/click latency gereğinden çok yüksek, firmware seçimine dikkat.

Logitech G100s
-AM010 sensörle 2.8 m/s civarı PCS, yan tuşları mevcut değil. LOD ayarlanamıyor ancak fabrika çıkış LOD'u yeterince düşük.

Logitech G302
-AM010 sensörle 3 m/s civarı PCS. Yeni batch'lerinde G303 kasası kullanıyor ekstra sağ-sol ayaklarıyla, itibariyle sallanma sorunu yok. LOD ayarlanamıyor.

Logitech G402
-AM010 sensörle 6,5+ m/s PCS. Surface Calibration yapılamıyor(yani LOD ayarlanamıyor) ancak fabrika çıkış LOD'u yeterince düşük, gereksiz ağır, Sniper Button.

Logitech G502
-Çok ağır, Sniper Button.

Razer DeathAdder (4G, Chroma)
-Ağırlık sorun. Üretim kalitesi düşük. Birden fazla profil mouse üzerinde saklanamıyor.

Razer Abyssus (Mirror ve 2014 dahil)
Razer Krait 4G
-Birden fazla profil mouse üzerinde saklanamıyor.
-Synapse üzerinden her DPI değeri interpolasyonla üretiliyor. Bu yüzden en iyi performansı sadece 1800 DPI/500Hz'de yazılımsız olarak verebiliyor.

CM Storm Xornet II
-PMW3320'yle (AM010'un bütün şirketlere yönelik olan versiyonu) 1000 DPI'a kadar 3 m/s civari PCS, daha sonra bir düşüş mevcut.

Finalmouse 2015
-Kalite kontrolü ciddi sorunlu ve maksimum Polling Rate'i 500 Hz.

Steelseries Rival 100
-A3059-SS (modifiye A3050) sensörüyle 500 DPI'da 4 m/s civarı PCS. DPI arttıkça PCS eksponansiyel şekilde düşüyor. Sensör 1000Hz'de yeterince stabil değil. Sensör pozisyonu oldukça kötü. Bunun harici Zippy switch'lerin yumuşaklığından bir miktar şikayet mevcut ve LOD'u 1 CD'nin üzerinde. Üzerine biraz baskı uygulandığında sensör ve etrafının mousepad'e sürtmesi de gene dile getirilen şikayetlerden. Yanları lastik gibi gözükse de değil, plastik.

Mad Catz R.A.T. PRO X (PixArt PMW3310 sensörü kullanan model)
-Gereksiz ağır, sniper button.

Mad Catz R.A.T. PRO S
-Sniper button.

Hori Edge 101
-Metal ayaklar dezavantaj, ağırlığı bir miktar fazla (ekstra ağırlığı çıkarıldıktan sonra dahi), yan arkadaki 3.button'un yeri tartışma konusu, az bir miktar click delay mevcut ancak S3988 sensör kullanması ve Sensei'ye yakın şekliyle tercih edilebilecek bir opsiyon.

Ducky Secret
-PMW3310. 15 ms civarı click latency. Kutudan çıktığı haliyle gereksiz ağır ancak içindeki ağırlıklar çıkartıldığında ağırlığı optimal aralığa düşüyor.

Roccat Kova
-PMW3320.

Corsair M65 Pro
-PMW3360(3366'nın public versiyonu). Bu mouse oldukça ağır, ~14 ms civarı click delay mevcut ve yanında Sniper Button'u var.

Oldies But Goldies:

Buraya teknik özellikleri modern sensörlerin gerisinde kalsa da PCS, LOD ve yüzey seçiminin oyuncuya kısıtlama olmadığı durumlarda kullanılabilen mouse'ları koyacağım. İtibariyle buradaki sensörlerin çoğu EOL (end of life) durumundadır.

MLT-04 sensörlü mouse'lar:
-Microsoft Wheel Mouse Optical 1.1 (WMO)
-Microsoft Intellimouse Explorer 3.0 (IE3.0)
-Microsoft Intellimouse Optical 1.1 (IO1.1)
-Microsoft Blue Mouse Optical (Microsoft Optical Mouse Blue diye de geçer, kablolu olan model)
Microsoft mouse'lar bazı ASRock anakartlardaki USB overclock çözümleriyle yeni Windows versiyonlarında da 125+ Hz polling rate'de kullanılabilmeye devam etmektedirler.

A3090 ve S3095 sensörlü mouse'lar:
-Newmen GX-1 Pro
-Newmen GX-1 R "2015 Glare"
-Newmen GX-2 Pro (Aliexpress linki)
-Newmen GX-3 Pro (Aliexpress linki)
(Newmen'lerin orjinallerini Çin alışveriş sitelerinde bulmak ve getirtmek sıkıntılı olabiliyor, o açıdan linklerini de ekliyorum konuya. Newmen bir Vietnam firması.)

-CM Storm Spawn
-CM Storm Alcor

-Logitech G400 (v2 veya S/N L13333 ve üzeri)
-Logitech G400S

-Steelseries Kana v2

-EVGA Torq X3

Shit tier:

Geri kalan herşey. Lütfen X mouse niye listede yok gibi sorular sormayınız. Laser, PTE veya ofis sensörlü; sensör implementasyonu sorunlu, düzenli firmware'leri olmayan, oldukça eski nesil optik sensörlü hiçbir mouse benim gözümde bu listeye giremez.

Listedeki mouse'ların şekillerini tutuşa göre basitçe sıralamak gerekirse:

Steelseries Rival 300, ASUS RoG Gladius, Zowie ZA11-12-13, Zowie EC1/2-a, Logitech G402, G502, Razer DA, CM Storm Alcor, Finalmouse 2015, Mionix Naos 7000: Palm Grip'e yönelik dizayn edilmiş mouse'lardır. Bunlardan ergonomik (sadece sağ veya sadece sol el için) olanları (Rival, Gladius,EC1/2-a, 402, 502, DA, Alcor, Finalmouse 2015, Naos 7000 rahat edilmesi durumunda Palm Grip için ideal seçimlerdir. ZA11-12-13 ambidextreous dizayna sahip olsalar da gene Palm Grip'le kullanılma amaçlı, avucun içiyle temas maksimum olması için, yüksek sırtla dizayn edilmişlerdir.

(Ergonomik Finalmouse 2015)


(Ambidextreous Zowie ZA Series)


Mionix Avior 7000, Castor, Zowie FK1/2, SS Kana v2, Newmen GX-1 Pro/Glare, Steelseries Rival 100: Bu tarz mouse'lar Claw Grip ve Claw/Palm Hybrid' Grip'e daha fazla uyum sağlayan ambidextreous(ortadan geçen düzlemden simetrik, hem sağ hem sol el kullanımına uygun) mouse'lardır ancak gene de Palm Grip'le kullanılabilirler. Bunların üstlerindeki bombeli kısım (sırt, üstteki tepe şeklindeki kısım) daha alçaktır.

(Resimde Palm Grip ve Claw Grip için dizayn farklılıkları rahatça farkedilebilir)


Logitech G100s, G302/303, EVGA Torq X5, Kone Pure Military, CM Storm Spawn/Xornet II, Razer Abyssus/Krait 4G, Asus ROG Sica: Kısa boylarıyla avucun altında daha rahat manevra yapılabilecekleri için tutuş, el büyüklüğü ve mouse şekline göre Fingertip Grip, Palm Grip, Claw Grip, Clawtip Grip veya Palm/Claw Hybrid Grip olarak da kullanılabilirler.

Listedeki bütün mouse'lar FPS ve diğer bütün oyunlarda gerekli performansı sağlayabilecek kalitedeki mouse'lardır. Seçim yaparken lütfen herşeyden önce tutuş şeklinizi ve el büyüklüğünüzü, yani kullanım rahatlığınızı göze alınız.

Ayrıca tutuşa göre kişisel tavsiyelerimi de eklemek istiyorum. Tavsiyeleri lütfen son karar olarak kullanmayınız, el büyüklüğünüze(ve parmak boyu/avuç büyüklüğü oranına) göre ideal mouse'unuz değişiklik gösterebilir:
Palm Grip: Zowie EC1/2-A
Palm/Claw Hybrid Grip: Zowie ZA11/12/13, Mionix Avior 7000, Mionix Castor
Fingertip Grip: Logitech G100s, Mionix Avior 7000, Zowie FK1/2, Xornet II
Claw Grip: Kone Pure Military, Mionix Avior 7000, Mionix Castor
Clawtip Grip: Logitech G303

Saygılarımla.