MS Windows XP İşletim Sistemi-Temel Bilgiler

DERS 4: DONATILAR VE SİSTEM ARAÇLARI

Amaçlar:

Windows XP'de var olan donatıları tanımak.
Sistem araçlarını tanımak.

I. DONATILAR (ACCESSORİES)
Windows XP'de kullanıcıların belli işlerini yapacak küçük programlar da vardır. Bu programlara donatılar (accessories) denir. Özellikle paket programlar satın alarak yazılım kütüphanenizi genişletmek istemiyorsanız donatılardan sonuna kadar yararlanın.

Windows XP donatıları:

Communications (İletişim) Bölümü
Entertainments (Eğlence) Bölümü
System Tools (Sistem Araçları) Bölümü
Calculator (Hesap Makinesi)
Paint
WordPad
MS-DOS Prompt
Notepad
Windows Explorer (Windows Gezgini)

Donatılardan birisini çalıştırmak için:

1. Start mönüsüne tıklayın, All Programs işaret edin. Ardından program menüsü açılacaktır.

2. Buradan Accessories'i (Donatılar) işaret edin. Accessories programları listesi açılacaktır.

3. İstediğiniz program üzerinde tıklayın.

Herhangi bir programı Accessories içinde göremezseniz, şu şekilde sisteminize ekleyebilirsiniz:

1. Start'a, ardından Control Panel'e (Denetim Masası) tıklayın ve Add/Remove Programs'a (Program Ekle/Kaldır) çift tıklayın.

2. Windows Components sekmesine tıklayın.

3. Components bölümünden Accessories'i seçin. Ve Details düğmesine tıklayın.

4. OK düğmesine tıklayarak kuruluşu başlatın.

Communications bölümünde yer alan programlar kitabın ileriki bölümlerinde açıklanmaktadır. Bu bölümde anlaşıldığı üzere ağ oluşturma, Internet'e bağlanmak ve ağ düzenleme işlemleri yer almaktadır.

Entertainments bölümünde ise başta Media Player olmak üzere CD çalmak ve video oynatmak için kullanılan programlar yer alır.

II. SİSTEM ARAÇLARI
Windows XP'de çok sayıda sistem aracı sizi bekliyor. Bu araçların bir kısmı tipik kuruluşta yüklenir. Diğer bir kısmı daha sonra aşağıda açıklandığı gibi Control Panel'den Add/Remove Programs bölümünden eklenebilir.

Sistem Araçları:

Computer Management (Bilgisayar Yönetimi)
Backup (Yedek)
Disk Cleanup (Disk Temizleme)
Disk Defragmenter (Disk Birleştirme)
Remote Assistance (Uzaktan Yardım)
System Configuration (Sistem Yapılandırma)
Dr. Watson
System Information (Sistem Bilgisi)
System Restore (Sistem Geri Yükleme)
ScanDisk (Disk Tarama)
Scheduled Task (Zamanlanmış Görevler)

Sistem araçlarının çoğu bir *.exe programdır. Bu nedenle çoğu Start, Run komutuyla da çalıştırılabilir. Bunun yanı sıra birçok sistem aracı da ana sistem tanılayıcı programı olan MsInfo32.exe (System Information) programı içinden başlatılır.

Sistem araçlarına erişmek için Start'ı tıklayın. Ardından Programs'ı, Accessories'i ve System Tools'u işaret edin ve istediğiniz bir sistem aracına tıklayın.

Ek Sistem Araçlarını Yüklemek için:

Bir Windows XP bileşenini eklemek ya da kaldırmak gerektiğinde Control Panel'den Add/Remove Programs simgesi kullanılır. Örneğin sistem araçlarının eklenmesi ya da kaldırılması için aşağıdaki adımları yerine getirin:

1. Start menüsüne ve ardından Control Panel'e tıklayın.

3. Add/Remove Programs simgesine çift tıklayın.

4. Buradan Windows Components sekmesine tıklayın.

Components'ler altında System Tools tıklanır.

Eğer bir bölümün alt bileşenleri eklenecek ya da çıkarılacaksa o zaman Details düğmesine tıklanır.

5. OK düğmesine basılarak yapılan değişikler yapılır.

A. COMPUTER MANAGEMENT
Windows 2000'de klasörlerin paylaştırılması, servislerin yönetimi ve diğer araçları başlatmak için Computer Management konsolu kullanılır. Computer Management, sabit disk yönetimi yapacak olan sistem yöneticisinin kullanacağı ana yönetim araçlarından birisidir. Tek bir bilgisayar üzerindeki konfigürasyon işlemlerini üstlendiği gibi, ağ üzerindeki diğer bilgisayarları da yönetebilir.

Computer Management içindeki yönetim araçları:

System Tools (Sistem Araçları)

Storage (Disk saklama alanları)

Services and Applications (Servisler ve Uygulamalar)

Computer Management konsoluna ulaşmak için Start'ı tıklayın. Ardından My Computer üzerinde sağ tıklayın ve Manage'ı seçin.

Diğer bir yol ise: Start menüsünü tıklayın, All Programs'ı ve ardından Administrative Tools'u işaret edin ve Computer Management'ı tıklayın.
İPUCU: Performans izleme, Computer Management vb. yönetim araçlarına ulaşmak için Control Panel'den Administrative Tools'u kullanabilirsiniz.

System Tools

Windows 2000'in bütün versiyonlarında yönetim aracı olarak vardır. Bu araçlar içinde: Event Viewer, Services, Device Manager gibi araçlar yer alır.

Storage

Disk Management ve Logical Drivers gibi disk yönetimi araçlarını içerir.

Services and Applications

Bilgisayarın konfigürasyonuna uygun olarak çeşitli araçları dinamik olarak içerir. Bu araçlar içinde DHCP, Internet Information Services ve Indexing Service gibi araçlar yer alır.

Computer Management birçok programı içeren genel bir arabirimdir. System Tools, Storage ve Services and Applications program gruplarının altında çok sayıda alt programı içerir.

Sistem Araçlarının Kullanımı

System Tools bölümünde Event Viewer, System Information, Performance, Shared Folders, Device Manager ve Local Users gibi programlar yer alır.

Event Viewer, Windows XP içinde sistem ve uygulamalarla ilgili logları tutan bir programdır. Application, Security, System ve Directory servisi ile ilgili logları ayrı ayrı tutar. Sistem yöneticisi donanım bileşenleri ve Windows XP servisleri ile ilgili bütün hataları (sorunları) system loguna bakarak görebilir.

Shares bölümünde paylaşılan dosyaları, bağlantıları ve açılan dosyaları görmek mümkündür.

Klasörlerin paylaştırılması için şu işlemler yapılır:

1. Control Panel, Administrative Tools mönüsünden Computer Management açılır.

2. Computer Management konsol ağacında Systems Tools altında Shared Folders seçeneğine tıklanır.

3. Shares seçilir.

4. Sağ taraftaki ayrıntılar alanında sağ tuşa tıklanır ve New File Share seçilir.

5. Create Shared Folder sihirbazındaki işlemler izlenir.

B. DİSK ÜZERİNDE BİRLEŞTİRME YAPMAK
Sabit disk üzerine yapılan kayıtlar ve silme işlemleri zaman içinde disk üzerinde dağılmalara neden olur. Disk Defragmenter (Disk Birleştirici) programı disk üzerindeki mevcut dosyaları ve kullanılmayan alanları yeniden düzenleyerek sabit diskin etkin bir biçimde kullanılmasını ve dolayısıyla okuma/yazma hızının artırılmasını sağlayarak sistemin hızını artırır.

Disk Defragmentor programı, sistemin açılmasında ve kapatılmasında, uygulama dosyalarının kullanımında disk birleştirme sistemin hızını artırır.

Disk Defragmentor programını çalıştırmak:

1. Start düğmesine tıklayın

2. All Programs'ı ve Accessories'ı işaret edin.

3. System Tools'u işaret edin.

4. Disk Defragmenter'a tıklayın.

Uzun bir süredir kullanılan sabit disk üzerinde çok sayıda dosya yazılmıştır. Zaman içinde tekrar okunan ve yazılan dosyaların disk yüzeyine dağılma riskleri vardır. Bu dağılma (fragmentation) zaman içinde sabit diskin okuma/yazma performansını kötü yönde etkiler.

Disk Defragmenter (Defrag.exe) programı disk üzerindeki mevcut dosyaları ve kullanılmayan alanları yeniden düzenleyerek sabit diskin etkin bir biçimde kullanılmasını ve dolayısıyla okuma/yazma hızının artırılmasını sağlayarak sistemin hızını artırır.

Disk Defragmenter programı, sistemin açılmasında ve kapatılmasında, uygulama dosyalarının kullanımında disk birleştirme sistemin hızını artırır.

Disk Defragmenter programını çalıştırmak:

1. Start menüsüne tıklayın

2. All Programs'ı ve Accessories'ı (Donatılar) işaret edin.

3. System Tools'u (Sistem Araçları) işaret edin.

4. Disk Defragmenter'a (Disk Birleştirici) tıklayın.

Disk birleştirme işleminden önde istenirse, Analyze (Çözümle) düğmesini tıklayarak disk üzerinde birleştirmeye gereksinim olup olmadığını anlamak için analiz yapılır.

C. SİSTEMİ GERİ YÜKLEMEK

Bilgisayarınızda donanım ve yazılım düzenlemelerini sıkça yapıyorsanız, bazen bilgisayarınızı istenmeyen bir durumda bırakabilirsiniz. Buna kilitlenme ya da çökmeler de dahil. İşte bu durumlarda System Restore ile sisteminizi geri bir tarihe geri döndürebilirsiniz. Bu işleme sistemi geri yükleme denir.

Sistem geri yükleme aracı şunları yapar:

Bilgisayarı bilinen bir iyi duruma geri döndürür.
Geri yükleme sırasında kişisel dosyalarınız kaybolmaz.
Tarihleri ve geri yükleme noktalarını bulur.

System Restore spesifik aralıkları saklar. Ayrıca kendinize ait geri yükleme noktasını da yaratabilirsiniz. Böylece sadece belli bir zamana değil belli bir geri yükleme noktasına geri yükleme yapmanızı sağlar. Örneğin bir .exe dosyayı sildiniz ya da program dosyaları zarar gördü. Bu durumda eskiye doğru bir sistem kurtarma işlemi yaparak program dosyaları kurtarılabilir.

Sistemin geri yüklenmesi Windows ve programların o zamanda ya da o anki duruma geri dönmesi anlamına gelir. Bu arada kullanıcı dosyaları bu geri yüklemeyle etkilenmezler.

Eğer Windows XP'nin gücellenmesi için Windows otomatik güncellenmesi (Windows automatic update) kullanılıyorsa, sistem geri yükleme kuruluştan önce bir geri yükleme noktası yaratır.

Sistemi geri yüklemek için:

1. Start mönüsünü tıklayın, Programs'ı, All Accessories'i ve System Tools'u işaret edin ve System Restore'u tıklayın.

Bir geri yükleme noktası (restore point) yaratmak için:

1. Start menüsünü tıklayın, All Programs'ı, Accessories'i ve System Tools'u işaret edin ve System Restore'u tıklayın.

2. Create a restore point seçeneğini seçin ve Next'i tıklayın.

3. Bu geri yükleme noktasını tanımlayacak, örneğin "14 Ağustos- Director 6.5 yazılımı kurmadan önce" bir ad girin. Next'i tıklayın.

4. OK düğmesini tıklayarak bu geri yükleme noktasını yaratın.

GÖZDEN GEÇİRME
1. Windows XP'de yer alan yeni sistem araçları nelerdir? Ya da Windows 98'de de olan ancak Windows XP'de yenilenen sistem araçları hangileridir?

2. Sistem Restore hangi durumlarda kullanılır?

MS Windows XP İşletim Sistemi-Temel Bilgiler

Benzer içerikler