NOBEL, Sartre ve Orhan Pamuk

Jean Paul Sartre ve Orhan Pamuk
Ufuk Coşkun
17 Ekim 2006

1964 yılında kendisine verilen ödülü tereddütsüz reddetmişti Sartre. Tarihte çok az yazara ve düşünce adamına nasip olabilecek yüksek bir erdemliliğe sahipti kuşkusuz. Gerekçesi bu erdemliğine yakışır bir vaziyette idi. Fransa’nın sadece Cezayirliyim demelerinden ötürü milyonlarca Cezayirliyi kıyımdan geçirmesiydi gerçek neden. Cezayirlilerin Fransa’ya karşı yürüttükleri bağımsızlık savaşına bir Fransız olarak yürekten destek veriyordu.”Ben insanlık adına eserlerimi oluştururken ve bu uğurda mücadelemi verirken inanın çok büyük ödüller aldım. Nobel’in şimdilik buna sağlayacağı bir katkısı olmayacaktır. Hem bunu evimde koyacak yer bile yok” derken asil bir duruş sergilemiş oluyordu ve tarihte erdemli bir insan olarak yerini çoktan almıştı bile..İnsanlık adına yürütülen her mücadele kutsaldır. Savaşlarda çocukların öldürülmesine hayır diyebilmek, sınırları, kimlikleri, namusları, duyguları, inançları paramparça olmuş insanların yanında olmak ve onları kollarımızın arasına alarak biz kardeşiz diyebilmek gerçekten duyguların, sözlerin, bu uğurda kaleme alınan yazıların en asili ve en yücesidir. Orhan Pamuk Türkiye’nin Ermeni soykırımı yaptığını ve Kürtleri acımasızca öldürdüğünü iddia ederken ve bu anlamda Ülkesini Dünya kamuoyu önünde kınarken yanı başında öldürülen binlerce çocuğun, kadının, masum insanların sorumlularını dilinin ucuyla eleştirmesi erdemli bir insana yakışmayacak bir tavırdır. Beklerdik ki bu ülkenin bir ferdi olarak ABD ve İsrail’in Ortadoğu’daki katliamlarına bir tepki olarak bu ödülü reddetsin! Ve Ortadoğu halklarının yani ezilenlerin, çocuklarına kadar her şeyleri ellerinden alınanların yanında olsun ve onlar benim kardeşimdir diyebilsin. Ne yazık ki ne böylesi bir söz duyduk ağzından ne bu uğurda kaleme aldığı bir yazısını okuduk. Bir Türk’ün Nobel ödülü almasından kaynaklanan tarif edemeyeceğimiz bir yere oturtamayacağımız ilginç bir sevinç ve gurur yaşanmakta ülkemizde.

“Mutlu bir karamsar” olduğunu her fırsatta dillendiren Bertrand Russell 1950 yılında Nobel Edebiyat Ödülünü aldığında bir yığın erdemli tavırları, insanlık adına verdiği mücadeleleri de

beraberinde getirmişti. I. Dünya Savaşına karşı çıktığı için hapse atılmıştı. II. Dünya Savaşından sonra nükleer silahların yayılmasını engelleyen mücadelelerin içinde yer almıştı.

ABD’nin Vietnam’daki savaşına ilk karşı çıkanlardandı. ABD’nin Vietnam’daki suçlarını yargılayan uluslararası mahkemenin de başkanlığını yapmıştı. Burada mühim olan Nobel Ödülünü alan ya da reddeden yazarlar değildir. Mühim olan bir insanın yaşadığı çağla ilgili gösterdiği tutum ve tavırlardır. Şimdi bunlardan en yenisi Nobel ödüllü Orhan Pamuk’un

içinde yaşadığı yüzyılın en büyük sorununun Ermeni sorunu olduğu tartışmasız kabul edilebilir mi? Kesinlikle hayır! Sınırların ortadan kalktığı, Ülkelerin yerle bir edildiği, çocukların öldürüldüğü, halkların birlik ve beraberliklerinin baltalandığı ve bütün bunları hukuk tanımaz bir şekilde yapanların ABD ve İSRAİL olduğu gerçeği göz ardı edilebilir mi? Elbette bir düşünce adamının, bir roman yazarının bütün bu olumsuzlukları engelleyebileceği düşünülemez. Ama bunlarla ilgili göstereceği tutum, tavır, eylem, söz, mücadele vs. muhakkak olmalı değil midir?

Bugün Ortadoğu’da yaşayan insanların varlıkları, yaşadıkları, hesaba katılmaksızın bir kitap yazılabiliyorsa ya da bir söz söylenebiliyorsa özgür olmanın anlamı üzerine vicdanlar yeniden sorgulanmalıdır.

Ülkemizde yaşadığı yerle ilgili, bölge ülkelerdeki sorunlarla ilgili o kadar keskin yazılar yazan ve erdemli davranışlar sergileyen yazarlar var ki, bu durum memnuniyet vericidir. N e yazık ki bu tip yazarlara gerek Dünya’da gerekse ülkemizin seçkin! Medyasında değer verilmemektedir. Medya cumhurbaşkanının daha hala Orhan Pamuk’a tebrik etmemesini içerlemektedir. Bir kez daha gördük ki istedikleri yazarı istedikleri yere getirebiliyorlar, istemediklerini ise silikleştirip kaybettiriyorlar. Olsun biz yine Nihat Genç, İsmet özel, Yusuf Kaplan vb. yazarlarımızı okumaya devam edeceğiz.

Ufuk Coşkun

Öğretmen-Sen Genel Teşkilatlanma Sekreteri