Optik Konusu Hakkında Her Şey

Evet yeni bir akım başlatıyorum forum ahalisi, ilk konumuz optik. Herkes optik hakkında bildiği aklına gelen taktikleri bilgileri satırlar halinde yazabilir. Uzun uzun yazmaya gerek yok çok önemli 2 3 bilgi dahi yazsanız herkes konuyu kaydedip unuttukça burdan tekrar ederiz. Bunu diğer konular için de yaparız elimizde büyük bir veri datası oluşur. Özellikle belli soru tiplerinde taktiği tekniği olan da yazabilir.

Benim bilgim ışığın renklerine göre çok kırılandan az kırılana doğru sıralanışı Mor> Mavi> Yeşil> Sarı >Turuncu >Kırmızı

Benim bilgim ışığın renklerine göre çok kırılandan az kırılana doğru sıralanışı Mor> Mavi> Yeşil> Sarı >Turuncu >Kırmızı

Denemelerde çıkıyor usta.

up

hocam neye göre çıkmaz diyorsunuz ? patlamayalım sonra.

Aklıma gelen bazı şeyler şunlar:

- Bir görüntü oluşması için en az iki ışına ihtiyaç var

- Eğer ışık ışınlarının kendileri kesişirse gerçek, uzantıları kesişirse sanal bir görüntü oluşur

- Tüm vücudumuzu görebilmek için boyumuzun yarısı kadar bir düzlem ayna yeterlidir

- Dağınık bir yansımada bile ışın ışınları yansıma kanunlarına uyar yani pürüzlü bir yüzeye tutulan ışık ışınları gelme ve yansıma açıları eşit olacak şekilde yansır. Ama yüzey pürüzlü olduğu için ışınların normalleri farklı olur bu yüzden dağınık yansıma olur deriz

- Aynayı x derece döndürünce ona gelip yansıyan ışın ilk haline göre 2x derece döner

- Tümsek aynada oluşan görüntü düz ve küçüktür, aynı zamanda sanal bir görüntüdür yani aynanın arkasında oluşur

- Tümsek aynada görüntünün bulunduğu yer odak ile (aynanın arkasındaki odak) ayna arasındadır. Cismi aynaya yaklaştırdıkça görüntü aynaya, cismi aynadan uzaklaştırdıkça görüntü odağa (yine ayna arkasındaki) yaklaşır

- Tümsek aynalar büyük bir görüş açısı sağlar. Yani otopark, yol kenarı, kavşak vb. yerlerde kullanılmalarının sebebi

- Tümsek aynalarda aynanın önünde odakta (F'te) olan cismin görüntüsü ayna arkasında F/2'de (buna -F/2 de denir bazen ayna arkasında olduğu için - işareti konuyordu yanlış hatırlamıyorsam)

- Çukur aynalarda 3F noktasında oluşan cismin görüntüsü 1,5F'te olur. 1,5F'te olan cismin görüntüsü de 3F'te olur. (Ösym sormayabilir ama testlerde falan çıkıyor o yüzden yazayım dedim :D)

- Çukur aynalarda:

Cisim sonsuzdaysa görüntü odakta ve noktasal (asal eksene paralel gelmeli deriz buradan çünkü asal eksenden gelmezse sonsuzdan gelemez eninde sonunda aynayı kaçıracağı için)

Cisim merkezdeyse görüntü merkezde ve ters aynı zamanda eşit boylu

Cisim merkezle odak arasındaysa görüntü merkezle sonsuz arasında ters ve daha büyük boylu (1,5F 3F'i düşünmek rahat olur burada)

Cisim odaktaysa görüntü sonsuzda (sonsuzda olan cisim ve görüntüsünün karşıt durumu olduğuna dikkat)

Cisim odakla ayna arasındaysa görüntü ayna arkasında (yani sanal) ve düz

- İnce kenarlı mercek çukur, kalın kenarlı mercek ise tümsek aynaya benzer. Aynalardaki yansıma mantığını çözünce bunlarda da çözülebilir. Ben şöyle kafamda tutmuştum: Aynada ışın nereye gidiyorsa mercekte de aynada gideceği yerin aynaya göre yansıması alınınca gideceği yere gider. Yani aynayı y ekseni gibi düşünsek y eksenine göre yansımasını alıyoruz gibi hayal edebiliriz

Mesela odaktan çukur aynaya ışın göndersek asal eksene paralel yansır. Ama mercekte asal eksene paralel merceği geçer. Ya da çukur aynada asal eksene paralel ışın gelse odaktan geçecek şekilde yansırken mercekte merceğin arkasındaki odaktan geçecek şekilde yansır. Aynayı y ekseni gibi hayal edip ışının en son gittiği doğrultunun yansımasını alıyoruz yani

- Mercekler ortamdan daha az yoğunsa davranış değiştirirler. İnce kenarlı mercek kalın, kalın kenarlı mercek ince kenarlı gibi davranır. Benzer şekilde yoğunluk farkı azaldıkça merceğin kırıcılığı da azalır

- Bir merceğin mesela kırmızı ve mor renk için farklı odak noktalarına sahip olma sebebi ne peki? Kırmızı ışığın soğurulmasıyla mor ışığın soğurulması aynı şey değil çünkü enerjileri farklı. Boşlukta ikisinin de hızı aynı ama madde içinde farklı hızları var. Kırmızı madde içinde daha hızlı hareket eder mor da daha yavaş

Örneğin ince kenarlı merceğe asal eksene paralel gelen kırmızı ve mor renk ışınları düşünelim. Ben şöyle hayal kuruyordum, kırmızı ışık hızlıca geçecek ve az kırılacak girmesiyle çıkması bir gibi. Mor ışıksa yavaş olduğu için içeride daha çok vakit geçirecek daha çok kırılacak. Kırmızı ışığın odağı daha uzak olur (daha büyük odak uzaklığı) mor ışığınsa daha yakın (daha küçük odak uzaklığı). Kırmızı ışık doğrultusundan çok sapmayacak mor ise daha çok sapacak kırılmaları farklı olduğundan

- İnternetten bakmıştım buna da. Işık aslında boşluk dışındaki ortamlarda da c = 3.10^8 m/s hızında yayılır ama tanecikler ışığı soğurup geri yaydığı için boşluk dışındaki ortamlarda daha yavaş yayılır deriz yani benzetme yapınca hız aynı ama yol fazla olduğu için geçen zamanın daha fazla olmasından dolayı hızın azalmış sanılması gibi

- KaTSaYMaM veya KuTuSaYaMaM şeklinde beyaz ışığın oluştuğu renkleri ezberleyebiliriz. Sırasıyla kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi ve mor. Kırmızı dalga boyu en çok, mor ise dalga boyu en az olan. Yani dalga boyu (λ) sıralaması:

Kırmızı > turuncu > sarı > yeşil > mavi > mor şeklinde

Dalgalarda v = λ.f diyorduk ışık da bir elektromanyetik dalga olduğu için v yerine ışık hızı olan c yazdığımızda c = λ.f olur. c değişmeyen bir sabit (3.10^8 m/s yaklaşık olarak) yani dalga boyu ile frekans ters orantılı. O zaman frekans (f) sıralaması da:

Mor > mavi > yeşil > sarı > turuncu > kırmızı şeklinde

Işığı oluşturan şeyin yani fotonun enerjisi de E=h.f şeklinde ifade edilir. h burada Planck sabiti (değişmeyen bir şey), f de frekans. Yani frekansı fazla olanın enerjisi de fazla. Bu durumda enerji (E) sıralaması:

Mor > mavi > yeşil > sarı > turuncu > kırmızı şeklinde

Optik derya deniz ama bunlar da bir nebze yardımcı olur umarım. Yazamadığım birçok şey var elbette ama bir bilgi bile işinize yararsa çok sevinirim. Yanlış, eksik, anlamsız falan yazdıysam da kusuruma bakmayın :D

Aydınlanma Şiddeti Nedir?

Bir ışık kaynağı tarafından yayılan ışığın akısının birim yüzeye oranına aydınlanma şiddeti denir. Aydınlanma şiddeti E simgesiyle gösterilir, türetilmiş bir büyüklüktür ve birimi lüks (lx)‘tür. 1 lüks 1 lümen / m2‘ye eşittir. Aydınlanma şiddeti bir ışık kaynağının insan gözü tarafından bir yüzeyi ne kadar aydınlattığının bir ölçüsüdür. Aydınlanma şiddeti ile ışık akısı arasındaki ilişki şöyledir:

E = Φ/A

Işık Şiddeti Nedir?

Bir ışık kaynağının 1 saniyede yaydığı ışık enerjisinin bir ölçüsüdür. Birimi Candela (Kandela) dır ve cd ile gösterilir. Bir ışık kaynağının ışık şiddeti yanında ışık akısından da bahsedilir.

Işık Akısı Nedir?

Işık kaynağından çıkan ışın miktarıdır. Birimi lümendir ve lm ile gösterilir. 1 lümen (Im), ışık şiddeti 1 cd olan noktasal bir kaynaktan 1 m uzakta ve 1m2 lik dik yüzeye gelen ışık akısıdır. Bir yüzeyin, noktasal kaynaktan her doğrultuda yayılan ışınlara dik olabilmesi için ışık kaynağının bir kürenin merkezinde olması gerekir.