PARLAK VE SERT SESLİ HOPARLÖRLER, DİSTORSİYON, AMPLİFİKATÖRLER, VS.

Kursun_

Yarbay

2328 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Zaman zaman bu forumda bazı hoparlörlerin sesinin çok parlak ve sert olduğu söylenir.

Acaba gerçekten öyle mi?
Acaba kusur hoparlörde değil de onu süren amplifikatörde mi?

Bu konu ile ilgili başımdan iki tecrübe geçti.
Birincisi kullandığım AKG K701 kulaklık ile…
Amplifikatörün kulaklık çıkışına bağlayarak kullandığım bu kulaklığın sesinden memnun değildim, ta ki ona A-Sınıfı çalışan bir kulaklık amplifikatörü yapıncaya kadar…

postimg.cc

JLH Class A Headphone Amplifier — Postimages

https://postimg.cc/gallery/ZW9K1WZ

PARLAK VE SERT SESLİ HOPARLÖRLER, DİSTORSİYON, AMPLİFİKATÖRLER, VS.

Bu kulaklık amplifikatörü ile K701'in sesi değişti. Fark gece ve gündüz kadar belirgin idi…

İkinci tecrübem Yamaha NS1000M hoparlörlerimle ilgili.
http://zstereo.co.uk/2012/12/25/yamaha-ns1000m/
Çok uzun süredir ilk sahibi olduğum bu hoparlörlerimi yakın zamana kadar bir süredir ev sinemasında surround olarak kullanıyordum. Aklımın bir köşesinde ileride lambalı bir ampli alıp onlarla ayrı bir stereo sistem kurmak düşüncesi vardı.
Bu hoparlörlerin sesi onu yakından tanı-ma-yanlara göre sert ve parlaktır. Onu yakından tanıyanlar ise sorunun hoparlörlerde değil süren amplilerde olduğunu bilir.

Bugüne kadar kullandığım hiç bir ampli ile NS1000M'leri tatminkâr bir şekilde süremedim. Bu saatten sonra da $10.000 USD'lik bir Conrad-Johnson ampli alamayacağıma göre çözüm olarak A-Sınıfı çalışan bir güç amplisi yapmaya karar verdim.

Bilmeyenler için konuya burada ara verip kısa bir açıklama yapayım.
Evlerimizde kullandığımız amplilerin %80'i AB-Sınıfı çalışır. Son zamanlarda D-Sınıfı çalışan ampliler artmaya başladı. A-Sınıfı ampliler en verimsiz ampli türüdür. Durduğu yerde (rölantide) çok elektrik harcar, çok ısınır, verdiği güce göre çok pahalıya mal olur. Genellikle 2x5-30W gücünde imal edilir. Daha güçlü yapmak isterseniz cihazın devasa boyutta ve kullanıldığı odada iyi bir klima tesisatı olması gerekir. İyi yönü nedir A-Sınıfı çalışan amplilerin? Verdiği ses billur gibidir. Diğer sınıf amplilerde bolca bulunan cross-over tipi distorsiyondan muaftır. Cross-over distorsiyonu AB-Sınıfı amplilerin laboratuvar testlerinde ölçülen THD’nin içinde görünmez, onu kulağınızla duyabilirsiniz. Laboratuvar testlerinin başka bir sorunu testlerin gerçek (reaktiv) hoparlör yükü ile değil 8 ohm'luk kör yük bir dirençle yapılmasıdır.

Neyse, A-Sınıfı çalışan güç amplim yakın zamanda tamamlandı. Ayarlarında rötuşlar devam ediyor.

postimg.cc

Pure Class A Power Amplifier II — Postimages

https://postimg.cc/gallery/xNVLPWs

Şunu söyleyebilirim, bugüne kadar ampli beğenmeyen NS1000M yumuşadı, sesi doğal bir mükemmelliğe erişti. Amplinin çıkış gücü "sadece" 2x30W/8 ohm ancak NS1000M'in düşük olmayan 90 db/W/m hassasiyeti ile birlikte güçlü bir sesi var. Ne de olsa 500W'lık toroid besleme trafosu, her iki kanalın müstakil 35A'lik redresörleri ve toplam 200000+ mF'lik filtraj kondansatörleri var. Durduğu yerde 200W elektrik çekiyor, mosfet sürücü ve çıkış transistörleri ve monte edildikleri soğutucular şu an 50 C ısısındalar (ortam 22 C). İleride ayar rötuşları tamamlandığında bu değerler artabilir.

Şunu söylemeye çalışıyorum:
"Parlak ve sert" sesli bir hoparlörle karşılaşırsanız hoparlörü suçlamadan önce kullandığınız amplifikatöre bir bakın. Hoparlörün görevi sadece onu besleyen amplifikatörün verdiği sesi duyurmaktır. Amplifikatörünüzün sesi üretici verilerine veya laboratuvar testlerine göre ultra düşük distorsiyon yapıyor görünebilir. Ama gerçekte böyle değildir. O testlerde görünmeyen distorsiyonu kulağınız fark edebilir.

Bence bağlantı kablolarına o kadar para harcayanlar AB-Sınıfı çalışan amplifikatörlerini A-Sınıfı çalışan bir amplifikatörle değiştirseler kulaklarına inanamayacakları farkı işte o zaman duyacaklar.

Not: Fotoğraf linkleri güncellendi.

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi Kursun_ -- 17 Mayıs 2021; 19:25:4 >

dustdevil

Yüzbaşı

880 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Kursun_

Yarbay

2328 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

dustdevil D kullanıcısına yanıt

dustdevil

Yüzbaşı

880 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Kursun_

kullanıcısına yanıt

YAZICIOĞLU

Yarbay

4408 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Kursun_

Yarbay

2328 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

dustdevil D kullanıcısına yanıt

dustdevil

Yüzbaşı

880 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Kursun_

kullanıcısına yanıt

Kursun_

Yarbay

2328 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

YAZICIOĞLU

kullanıcısına yanıt

YAZICIOĞLU

Yarbay

4408 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

HI-DEF-MAN

Kurmay Yarbay

4446 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

YAZICIOĞLU

kullanıcısına yanıt

YAZICIOĞLU

Yarbay

4408 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

HI-DEF-MAN

Kurmay Yarbay

4446 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

YAZICIOĞLU

kullanıcısına yanıt

YAZICIOĞLU

Yarbay

4408 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

YAZICIOĞLU

Yarbay

4408 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Kursun_

Yarbay

2328 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

YAZICIOĞLU

Yarbay

4408 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

quote:

Orijinalden alıntı: Kursun_

Teşekkür ederim.

• Yıllar önce bir hoparlör üreticisinin, "hoparlörlerin amplifikatörlerin verdiği distorsiyonu verebilecek çözünürlükte olduğunu, hoparlörlerin daha yüksek çözünürlükte imal edilmesi halinde amplifikatörlerin ürettikleri yüksek distorsiyon nedeni ile dinlenemez hale geleceğini" söylediğini okumuştum. O tarihlerde kullandığım Wharfedale hoparlörlerimin sesinden bir hayli mustarip bir kişi olarak, "Hadi oradan sen de..." diye içimden geçirmiştim... Yıllar sonra dediğinde gerçek payı olduğunu öğrendim.

• Birkaç yıl önce Best Buy-İzmir mağazası açıldığında içeride gördüğüm Focal-JMLab Mini Utopia hoparlör çiftini görünce ilgilendim ve dinledim. Gerçi büyük marketler dinleme yapmak için ideal yerler değildir ama hoparlörler marketin sakin bir köşesinde oluşturulmuş bir nişte idi. Hayatımda duyduğum en kötü seslerden biri idi... Görevliye, "Mp3 mü çalıyorsunuz?" diye sordum. "Yok, efendim, hoparlörün kendi demo CD'sini çalıyoruz" dedi. O zaman kaynak sürücüye baktım. Parlak görünümlü bir stereo Marantz entegre amplifikatör ve CD deck gördüm. O zaman durumu daha iyi anladım...

İtiraf edeyim projeyi yaparken acaba iki misli para harcayıp bildiğim en ucuz hazır A-Sınıfı ampli olan Advance Acoustic X-A160 alsaydım diye düşünmedim değil... Bu modeli dinleme imkânım olmadı ama Fransa merkezli, üretimini uzak doğuda sürdüren bu firmanın daha önce AB-Sınıfı çalışan bir güç amplisini Vincent marka hoparlörlerle dinlemiş, etkilenmiştim. Advance Acoustic X-A160 güç amplisinin fiyatını bir yerde 3250 TL'ye görmüştüm.

Yine itiraf edeyim projeyi bitirdikten sonra yorgunlukla, "Bir daha proje yok. Bu son!" dedim...
Şimdi X-A160 bu kadar iyi olmayabilirdi, iyi ki yaptım diyorum!

Zaten en büyük yanılgı da böyle oluyor.
Uygun olmayan amfi giriş seviyesi kaynak kötü kablolama ondan sonra parlak çaldı osurdu geğirdi.......

Ellerinize sağlık çok profesyonel görüntüsü var hem iç hemde dış olarak.Eminim ki sesi de bir okadar iyidir.

Kursun_

kullanıcısına yanıt

Kursun_

Yarbay

2328 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

quote:

Orijinalden alıntı: YAZICIOĞLU

quote:

Orijinalden alıntı: Kursun_

Teşekkürler

Parçaların çoğunu geçen yazdan önce aldım. Ancak projeye Kasım ayında başladım.
Tuttuğum maliyet notları 1400 TL'de kalmış. Ancak daha sonra alınan parçalarla toplam sanıyorum 1700 TL'yi buldu.
En pahalı parça soğutucu levhaları entegre ve ön paneli 10 mm kalınlığındaki şase. Fiyatı €75'dan fazla olduğu için gümrükte takıldı. 50 TL gümrük ile çıktı. Demonte olarak geldiği için bir şeye benzetemediler, ne olduğunu izah edebilmek için yazışmalar yaptım.

23.04.2014 46.00 USD 104.64 TL 2x Amp.Kit
23.04.2014 18.80 USD 42.68 TL Speaker protector
25.04.2014 23.88 USD 54.00 TL Power Supply bridge diode & filter capacitors
29.04.2014 - 34.00 TL Loudspeaker, input, power sockets
29.04.2014 30.34 USD 68.21 TL Loudspeaker socket
01.05.2014 29.88 USD 66.93 TL Power Supply bridge diode & filter capacitors
12.05.2014 - 220.00 TL Toroid trafo 500VA
09.05.2014 213.60 USD 468.12 TL Aluminum chassis including heatsink
21.05.2014 19.99 USD 44.05 TL Alps RK27 50K potentiometer
31.05.2014 - 51.00 TL Aluminum chassis için gümrük vergisi
02.06.2014 - 3.00 TL PTT kargo ödeme power supply için
03.06.2014 38.00 USD 83.50 TL Amplifier feet
05.06.2014 35.00 USD 77.06 TL Torodidal transformer cover
11.06.2014 - 90.00 TL PCB Yükseltici, termostat, elektrolitik kondansatör, led, soğutucu, kablo, vs.
Toplam 455.49 USD 1,407.19 TL

Hocam ellerinize sağlık çok şık ve heybetli görünüyor cihaz ellerinize emeğinize sağlık.
Bunun için de ayrı bir konu açın bence.

Sayın Yazıcıoğlu, ayrı bir konu açarsam bağlantısız olacak.
Buradaki asıl konudan uzaklaşma pahasına şu ek bilgileri vereyim:
Daha önce bir elektronik proje ile uğraşmış herhangi bir kişinin yapabileceği bir proje bu...

Amplinin sesi de fiziksel görünümü gibi bir hayli "oturaklı" ve gövdeli. Bunu tasarımının girişten çıkışa Pure DC-coupled olmasına bağlıyorum. O kadar ki, DC'yi de yükseltiyor. Örneğin amplinin girişi, çıkış kuplaj kondansatörü olmayan bir pre-amplifikatöre bağlandığı zaman, eğer pre'nin çıkışında küçük bir DC komponenti varsa bunu yükselterek hoparlör çıkışına veriyor ve hoparlör koruma devresinin duruma el koyarak hoparlörlerle bağlantıyı kesmesine neden oluyor. NS1000M'lerle daha önce duymadığım bass'ları bu ampli ile duydum.

A-Sınıfı ampli modülleri basittir, küçüktür. Bakan kişiye "bu mudur?" dedirtir. Ancak bunun yanında gelen devasa trafo, besleme devresi ve gerçekten devasa olması gereken soğutucu levhalar işin maliyetini de uğraşıyı da büyütüyor. Yani ampli modülleri buzdağının sadece görünen kısmıdır.

Kullanılan A-Sınıfı modül, giriş katında 3 FET, ön-sürücüde 2 bi-polar transistör, sürücü ve çıkış katında ise 3 MOSFET kullanıyor. Tasarımın en beğendiğim yönü hiç kondansatör kullanmaması (dc-coupled). Hem acaba kondansatörlerim yeterince kaliteli mi diye düşünmüyorsunuz, hem de fırın sıcaklığında olan şasenin içinde bozulacak, evsafını kaybedecek, zamanla değeri kayacak kondansatörler yok. Elbette besleme devresinde elektrolitikler var ama onlar evsafını kaybedip yarı değere bile düşse etkisi olmaz, zaten yeterince yüksek değerdeler.

Üretici, ampli çıkış katının 80 C ısıda çalışırken bile stabil olduğunu söylüyor. Her iki soğutucu üzerine yaklaşık 90 C'de elektriği kesecek termik kesiciler koydum. Termik kesicilere soğutucular üzerinden askılı olarak giden şebeke hattı kabloları yanmaz silikon yalıtkanlı kablo.

Kullanılan hoparlör koruma devresi, tüm devre noktalarında voltajların dengelenmesi için gerekli açılış gecikmesi yapmaktan başka hoparlör çıkışında en küçük DC dengesizliği gördüğü anda çıkışı hoparlörlerden ayırarak pahalı hoparlörleri koruyor.

A-Sınıfı amplilerin trafo güç seçimi için toplam çıkış gücü (2 kanal) x 7.5 formülü öneriliyor. Buradan da 450W (2*30*7.5) çıkıyor. Bir miktar yüksek seçmekte yarar var zira hesaplara göre modül 30W'dan sonra Class-AB'ye geçerek 2*66W@8 ohm'a kadar çıkış verebiliyor. Trafo'nun sekonderini 2*23.5V+1*16V'a sardırdım. Her iki kanalın DC besleme çıkışı 2*32.5 VDC (~220VAC giriş). Şebeke voltajı 230'a çıkınca bir miktar artıyor. Önerilen maksimum DC voltajı 2x33V. Ampli modüllerinin üzerindeki 2'şer adet 35V'luk elektrolitik kondansatörü güvenilirlik açısından 50V'luk (105 C) olanlarla değiştirdim.

Modüller ayarsız geliyor. İlk açılışı, bir hata olması halinde oluşabilecek bir katastrofik durumdan korumak için cihazı 60W'lık flamanlı bir ampule seri bağlayarak yaptım. Ayarlar için (quiescent current ve orta nokta voltajının sıfırlanması) multimetre, ac/dc clampmetre ve ısı ölçümü için lazerli temassız ısıölçer kullandım. (Ayarlar için hoparlör yükü bağlanmıyor, girişlere birer kısa-devre edilmiş RCA phono jak takılıyor.)

Alps potansiyometre bozuk çıktı. Ampli modüllerinden birinin input soketinin baskılı devre bağlantısı soğuk lehimli çıktı, düzeltildi. Amplinin ön ve arka panellerinin soğutucu levhalar ile birleştiği yüzeyler de bu panellerin soğutmaya yardımcı olması için termik macunlandı. Şase tamamen alüminyum ve ağırlığı hatırladığım kadarı ile 7-8 kg.ye yakın.

Speaker post'ların şöyle bir güzelliği var, sıkma başı debriyajlı. Dönen üst başın bakır kablo ile temas yüzeyi kısmı sabit kalıyor, dönerek kabloyu parçalamıyor. Toroid trafonun düşük iç-dirençli primeri ve 200.000+ mF filtraj kondansatörlerinden dolayı ilk açılışta 2-3-4 A'lik F (fast) tipi sigortalar dayanmıyor. Bir ara "slow-blow" T tipi cam sigorta bulmam gerekecek.

Baskılı devre yükselticileri, termik kesiciler gibi parçalar Etken Elektronik Firmasından alındı. (http://www.etkenelektronik.com.tr/urunlerimiz.php )

Yapmak isteyenler olursa kullandığım parçalar:
(E-bay'de satışlar, diğer sitelerde olduğu gibi süreli. Süresi bitince aynı satıcı aynı ürünü tekrar satışa veriyor, ancak link değişiyor. Eğer link çalışmıyorsa link'in üzerindeki İngilizce tanımı arattırarak yeni link'e erişebilirsiniz.)

Güç ampli modülü:
A-30 Pure Class A high-current FET amplifier kit
http://www.ebay.com/sch/i.html?_from=R40&_trksid=p2050601.m570.l1313.TR0.TRC0.H0&_nkw=New+A-30+Pure+Class+A+high-current+FET+amplifier+kit+%282+channle+AMP+kit%29+30W%2B30W&_sacat=0
Hoparlör koruma devresi:
Assembled board Speaker protection board 30A DIY
http://www.ebay.com/itm/Assembled-board-Speaker-protection-board-30A-DIY-/130747605505?pt=LH_DefaultDomain_0&hash=item1e712a2201
AC doğrultucu ve filtraj (2 tane kullanıldı)
POWER SUPPLY BOARD FOR AUDIO POWER AMPLIFIER AMP DIY KIT
http://www.ebay.com/itm/POWER-SUPPLY-BOARD-FOR-AUDIO-POWER-AMPLIFIER-AMP-DIY-KIT-/140863277295?pt=LH_DefaultDomain_0&hash=item20cc1b08ef
Aluminyum şase:
Full Aluminum Power amplifier Enclosure/ case 430X120X300mm
http://www.ebay.com/itm/Full-Aluminum-Power-amplifier-Enclosure-case-430X120X300mm-/121171238536?pt=UK_Sound_Vision_Amplifier_Parts&hash=item1c365e5e88
Hoparlör soketleri:
Underwood Audio BINDING POST - 4 INSULATED Speaker Terminal Sockets BINPOS03
http://www.ebay.com/itm/Underwood-Audio-Borne-2-Aislados-Terminal-Del-Altavoz-Enchufes-Binpos03-/161501193282?pt=LH_DefaultDomain_186&hash=item259a38a442
Toroid trafo ekranlayıcı kapak:
Toroid power transformer cover Toroidal XLH interior Size 149mm X Deep 68mm
http://www.ebay.com/itm/Toroid-power-transformer-cover-Toroidal-XLH-interior-Size-149mm-X-Deep-68mm-/191185964721?pt=BI_Circuit_Breakers_Transformers&hash=item2c83924eb1
Dekoratif alüminyum şase ayağı:
58x22mm Computer CD Player Speaker Amplifier Feet Pad Classis Black Aluminum 4pc
http://www.ebay.com/itm/58x22mm-Computer-CD-Player-Speaker-Amplifier-Feet-Pad-Classis-Black-Aluminum-4pc-/251619692925?pt=LH_DefaultDomain_0&hash=item3a95b3d17d
Alps volüm potansiyometresi:
Japan ALPS 50K Potentiometer Amplifier Stereo Volume Control
http://www.ebay.com/itm/Japan-ALPS-50K-Potentiometer-Amplifier-Stereo-Volume-Control-/311116243693?pt=LH_DefaultDomain_0&hash=item486ff922ed

Class-A güç amplisi yapmak isteyenler için yararlı okuma parçaları:

Soğutma konusu en önemli konulardan biri olduğu için zorunlu okuma parçası:
http://sound.westhost.com/heatsinks.htm
(sıkılsanız da, aksırarak da olsa, tıksırarak da olsa baştan sona kadar okunması gereken bir yazı :)

Pass Labs tasarımı "baba" bir monoblok yapan DIY'cinin yararlı notları :
http://www.facstaff.bucknell.edu/esantane/movies/aleph-x.html

Besleme devreleri hakkında genel bilgi (part 1-2-3, 3 sayfa):
http://www.tnt-audio.com/clinica/ssps1_e.html

Kursun_

kullanıcısına yanıt

PARLAK VE SERT SESLİ HOPARLÖRLER, DİSTORSİYON, AMPLİFİKATÖRLER, VS.

Benzer içerikler