Profil: üşkufe | DonanımHaber Forum

üşkufe · Diğer sanatlar altına konu açtı. 16 yıl

Hayatın yankısı

3 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0

üşkufe · Gereksiz Mesajlar altına konu açtı. 16 yıl

ScORphY,

81 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0

üşkufe · Gereksiz Mesajlar altına konu açtı. 16 yıl

Elma sirkesi tansiyonu yükseltir mi?

19 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0

üşkufe · Gereksiz Mesajlar altına konu açtı. 16 yıl

Tuyuru!

52 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0

üşkufe · Diğer sanatlar altına konu açtı. 16 yıl

Ömrünüzü "Ne derler hastaligi" ile harcamayin...

Etrafımızdaki bütün insanları bizden memnun etmek bu dünyadaki en zor işlerdendir. Bu imkansız olduğu gibi, gereksizdir de. İnsan fıtratını tanımalı ve insanlık tarihini iyi bilmedir. Bu dünyadaki insanların birçoğu, kendisini yoktan yaratan, sonsuz rahmetiyle yaşatan, rızıklandıran, göğü ve yeri hizmetine sunan Rabbi’nden bile razı değildir; O’nu tanımaz, inkar eder, Zatına ortak koşar, hakkında olmadık şeyler söyler. Bu insanların çoğu, kendilerini cennete götürmek için can atan peygamberlerle savaşmıştır. Hepimize rahmet olan Allah dostlarının da her devirde münkiri olmuştur.
Demek ki asıl olan halka göre davranmak değil, Hakk’a bakarak hak üzere yaşamaktır., hayatın bir gerçeğidir, fakat hayatımızın sahibi değildir. Pek çok kimse, halkı ölçü alır; “Halk ne der, insanlar hakkımda ne düşünür; ben onların karşısına nasıl çıkarım!” diye hayatını halka göre düzenlemeye, insanların beğenisine göre giyinip kuşanmaya, süslenmeye, eğlenmeye, davranmaya çalışır. Bu arada hiç “Hak ne der; Rabbim’in huzuruna nasıl çıkarım, bu iş helal mi haram mı, sonu nereye varır?” diye düşünmez. Oysa bu anlayış bir aldanıştır, sonu üzücüdür, vebali büyüktür.

Hakkımızdaki kötü sözlere sabretmekle sevap alırız

İnsanlar hakkımızda doğru da söylerler yalan da... Doğru sözden istifade edilir, yalan ise söyleyene vebal olarak kalır, bize bir zararı olmaz. Hatta hakkımızdaki yanlış ve kötü sözlere sabretmekle sevap bile alırız. Bu aynı zamanda güzel ahlakın bir gereğidir. Velilerden Ebu Hafs’a “Güzel ahlak nedir?” diye sorulunca, şöyle demiştir:
“Güzel ahlak, Allah Teala’nın,“Rasulüm, sen af yolunu tut, iyi olan şeyleri emret ve cahillerden yüz çevir” (Araf, 199) ayetinde Hz. Peygamber için tercih ettiği ahlaktır. Hz. İsa (a.s), Hz. Yahya’ya (a.s) şu öğüdü vermiştir: “Birisi senin hakkında konuşur da doğruları söylerse, Allah’a şükret. Eğer senin hakkında yalan konuşursa daha fazla şükret; çünkü onun iyilikleri sana yazılacaktır.”
Hz. Musa (a.s) “İlahi, beni şu halkın dilinden kurtar, benim hakkımda bende olmayan şeylerin söylüyorlar, hakkımda olmadık şeyleri iftira ediyorlar” diye dua edince, Allah Teala şöyle vahyeder: “Ben bunu kendim için bile yapmadım; onlar benim hakkımda da bende olmayan şeyleri söylerler, bana şirk koşarlar, Allah’ın oğlu, kızı var derler. Sen de benim gibi sabreyle, işine bak!” En iyisi, doğru olan bir işi Allah için yapıp yoluna devam etmektir.

Bazen ne yapsak insanlara yaranamayız

İnsanlar çok konuşana geveze derler, az konuşana dudu kuşu gibi dilini yutmuş, kendini beğenmiş derler. Çok yiyene obur, az yiyene “Malını yiyemiyor, mezara götürecek herhalde!” derler. Çok mal harcayana müsrif, hiç harcamayana cimri derler. Hiç ibadete yanaşmayana beynamaz, çok ibadet edene de, “Başımıza sofu kesildi, çok derine daldı, adam yakında uçacak” derler. Güzel giyinene “Caka satıyor” derler, pejmürde giyene paspal derler. Derler de derler...
Nasrettin Hoca’nın şu meşhur fıkrası konu hakkında ne kadar da güzel bir örnek. Bir gün Nasrettin Hoca oğlu ile köyden şehre gidiyormuş; binekleri merkepmiş. Hoca hayvana önce oğlunu bindirmiş, kendisi hayvanın önünde yürümeye başlamış. Yolda bir grup insana rastlamışlar. Adamlar hocayı yaya, oğlu binek üzerinde görünce “Yahu devir değişti, insanlarda büyüğe hürmet kalmadı, çocuk hayvan üzerinde, zavallı ihtiyar yaya gidiyor!” demişler. Nasrettin Hoca ile oğlu bu sözleri ciddiye alıp, vaziyeti değiştirmişler. Hoca hayvana binmiş, oğlu yaya yürümeye başlamış. Biraz sonra başka bir gruba rastlamışlar. Adamlar “Yahu, bu devirde acıma ve merhamet kalmadı; koskoca adam hayvana binmiş, zavallı çocuğu yaya yürütüyor!” diyerek yanlarından geçmişler. Hoca ile oğlu bu sözü de ciddiye alıp, yeni bir vaziyet düşünmüşler. Bu defa ikisi birden hayvana binmiş.
Biraz sonra, başka bir gruba rastlamışlar. Adamlar manzarayı görünce “Yahu bu insanlarda hiç insaf kalmadı, şu sıcakta bir hayvana iki kişi biner mi? Yazık!” diyerek yanlarından geçmişler. Hoca ile oğlu bu sözlerin de etkisinde kalıp durum değişikliğine gitmişler. Bu defa ikisi de hayvandan inerek yürümeye başlamışlar. Biraz sonra, başka bir gruba rastlamışlar. Adamlar “Yahu şu insanlarda akıl kalmamış, Allah bu hayvanı süs için mi yarattı! Hayvan boş gidiyor, ihtiyarla çocuk yürüyor!” diyerek yanlarından geçip gitmişler. Nasrettin Hoca ile oğlu çaresiz kalmışlar, ne yapsalar insanları memnun edemiyorlar! Sonunda hoca, oğluna “Yavrum, biz onun bunun diline bakacağımıza, kendi bildiğimiz gibi yolumuza devam edelim; hayvana biraz sen biraz da ben binerek gidelim!” demiş.

Halkın dilini tutmanın yolu

Hz. Hüseyin (r.a), hakkında olumsuz sözler söyleyen bir adama tepsi içinde bir miktar hurma götürüp kapısını çalar, adam “Ey peygamber torunu! Bu nedir?” diye sorar. Hz. Hüseyin (r.a) de, “Bunu al! Çünkü senin, hakkımda kötü konuşarak iyiliklerini bana hediye ettiğini öğrendim; ben de ona karşılık sana bunları getirdim!” der. Adam utanır, tövbe eder, bir daha olumsuz konuşmaz. Hz. Hüseyin’in oğlu Ali Zeynülabidin de, kendisi hakkında olumsuz şeyler konuşan bir adamın yanına giderek, “Kardeşim, eğer senin söylediklerin bende varsa, onlar için Allah’tan affımı istiyorum; söylediklerin bende yoksa Allah’ın seni affetmesini diliyorum” der ve evine döner. Adam da yaptığından utanıp tövbe eder.
Bir kadın, velilerden Malik b. Dinar’a, “Ey mürâî (gösterişçi!)” der. Bunu işiten Malik, “Ey kadın, Basralıların kaybettiği ismimi sen buldun!” diyerek nefsini ezer, kadını destekler, istiğfar ederek yoluna devam eder.
Gavs-ı Sani Hazretleri ise bu konuda şu uyarıda bulunmuştur:
“İnsan yüzünü Hakk’a döndürmeli. Kulun tek hedefi Allah rızası olmalı. Halk için amel etmeyin. Gösterişten sakının. Bütün fayda Allah’tadır. Amelinizi Cebrail (a.s) görse ve bilse, bunun sizi ne faydası olacak? Allah dilemedikçe, görev ve izin vermedikçe meleklerin de insana bir faydası olmaz. Halka değil, Hakk’a bakın!”

7 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0

üşkufe · Diğer sanatlar altına konu açtı. 16 yıl

Kiz çocugu bir nimettir

Kız, çocuğu olunca üzülmek, hele hele anneyi suçlamak çok yanlıştır.
Kuran-ı kerimde mealen, "Allah dilediğine kız, dilediğine erkek çocuk bahşeder. Kimine hem erkek, hem kız çocuğu verir, dilediğini de kısır bırakır. Her şeyi hakkı ile bilen ve her şeye gücü yeten ancak Allahtır" buyuruldu. (Şura 49, 50)

Peygamber efendimiz, "Kız çocuklarını hor görmeyin" buyurdu. Hor görmek dini bilmemekten ileri gelir. Hayırlı evlat istemelidir. Hayırlı olmadıktan sonra, kız veya erkek olmuş ne fark eder?

Dinimizde, kadının ve kız çocuklarının fazileti büyüktür. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
"Kızlarınızı altın ve gümüş ile süsleyin! Elbiseleri güzel olsun! İtibar kazanmaları için en güzel hediyelerle ihsanda bulunun!" [Hakim]

"Kız çocuğunu güzelce terbiye edip, Allahü teâlânın verdiği nimetlerle bolluk içinde yedirir giydirirse, o kız çocuğu onun için bir bereket olur, Cehennemden kurtulup kolayca Cennete girmesine vesile olur." [Taberani]

"İki kız evladına güzel muamele eden, mutlaka Cennete girer." [İbni Mace]

"İki kızı veya iki kız kardeşi olup da, maişetlerini güzelce sağlayanla Cennette beraber oluruz." [Tirmizi]

"Çarşıdan aldığı şeyleri, erkek çocuklardan önce kız çocuklarına verene Allahü teâlâ rahmetle nazar eder. Allahü teâlâ, rahmetle nazar ettiğine de azap etmez." [Harâiti]

"Çarşıdan turfanda meyve alıp evine getiren, sadaka sevabı alır. Getirdiği meyveyi, erkek çocuklarından önce kız çocuklarına versin! Kadınları, kızları sevindiren, Allah korkusundan ağlayanlar gibi sevap kazanır. Allah korkusundan ağlayanın bedeni de Cehenneme haram olur." [İbni Adiy]

"Üç kızına, ihtiyaçtan kurtulana kadar iyi bakan, yedirip giydiren, elbette Cenneti kazanır." [Ebu Davud]

"Üç kız veya kız kardeşinin geçim veya başka sıkıntılarına katlananı, Allahü teâlâ Cennete koyar." Eshab-ı kiramdan biri, "İki tane olursa da aynı mıdır?" diye sual edince, Peygamber efendimiz "Evet, iki tane olursa da aynıdır" buyurdu. Başka birisi, "Ya bir tane olursa?" diye sual etti. Cevabında buyurdu ki: "Bir tane de olsa gene aynıdır." [Hakim, Harâiti]

Görüldüğü gibi, kız ve kadınlara değer vermeyenler, müslümanlığı bilmeyen kimselerdir. Müslüman, dinini iyi öğrenip kadına layık olduğu değeri vermelidir!

Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
"Kadınlara ancak asalet ve şeref sahibi kimse değer verir. Onları ancak kötü ve aşağılık kimseler hor görür."[İ.Asakir]

15 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0

üşkufe · Diğer sanatlar altına konu açtı. 16 yıl

Dereden tepeden yolculuk

Yolculuk ne çok anlam taşır içinde: sıla, gurbet, hasret, korku, keyif, eğlence, özlem, mutluluk, heyecan, ayrılık.... Yolculuk vardır korku uyandırır, yolculuk vardır heyecan. İnsanlar vardır yolculuk denince büyük bir korku yaşar, insanlar vardır büyük heyecan. Yolculuk gitmektir. Bir şeyleri bırakmak, ayrılmak; yeni bir şeylere varmak, kavuşmaktır. Gidilen yol bazen bir ömür, bazen bir uzaklık, bazen içdünyanın patikalarıdır. Diğer yandan onun da zaman içinde, mekan içinde ayrı bir yolculuğu vardır.

Yolculuğu, herkes kolayca göze alamaz. Yolculuk sevdiklerinden, alıştıklarından ayrılmanın acısı ile baş edebilme gücüne sahip olmayı; kendini güven içinde hissederek, yeniyle, yabancıyla karşılaşabilmeyi gerektirir. Ayrılabilmeyi, sevdiklerinden, yakınlarından, yaşam içinde sığındıklarından uzaklaşabilmeyi gerektirir. Bırakın tümüyle kopabilmeyi, bazı kişiler için geçici olduğu bilinse bile kolay değildir ayrılık. Merak duygusunun ketlenmemiş olmasını, temel güven duygusunun gelişmiş olmasını ve özerk davranabilme yetisini gerektirir. Yaşamdan tad alabilmeyi, hiçbir zaman bitmeyecek olan günlük işleri bırakabilmeyi gerektirir.

Geleneksel kültürümüzde yolculuk deyince sıla, gurbet, hasret gelir akla. Gurbet, yad eldir. Gurbet ellere düşmek, aile ocağından uzaklaşmak; sıla, kavuşmaktır. Yüzyıllar içinde belleğe kazınan bir tasarım yineleyip durur sanki kendini: hiç istemeden yollara düşen, elinde tahta bavuluyla askere, çalışmaya giden ya da göç eden ve geri dönüp dönmeyeceği belli olmayan bir yolcunun yolculuğu. Buram buram özlemdir yaşanan. Hiç dinmeyen bir burukluk hissedilir. Ayrı düşülenler, memleket, gözlerde tüter. Şarkılar, türküler, filmler onu anlatır. İnsanımız hep kendini gurbette gibi hissettiğinden midir nedir; şarkılarda, türkülerde, filmlerde en derinlerden hissedilir kavuşmanın buruk mutluluğu. Duygulandıran, hoş bir izlektir gözlenen. Ama madalyonun diğer yüzü gizli bir ayrılamama halidir. Fakat yenilerde bir şeylerin değiştiği açıkça görülmektedir. Bayramlarda yolculuk artık sılaya değil, sahiledir. Merak etmeden yoksun olduğu açıkça görülüyor olsa da, yolculuk artık tekdüze yaşamda bir kaçamak, felekten gün çalmaktır. O da artık ufuklarda görülüyor: keşfetmek isteği eklendiğinde, heyecanlı bir maceraya doğru dönüşür yolculuk. “Ben özgürüm” biraz da yolculuk özgürlüğünü taşır. Alıp başını gitmek, istediğini yapmak, en olmadık yerlerde istediğin gibi olmak. Heyecan yaşamak, heyecan yaşatmak.

İnsanın belki de ilk yolculuğu, yaşamının ilk yılının sonlarında başlayan annesinden uzaklaşması ve ondan ayrılmasıdır. İnsanoğlu bu dönemde kolay bırakamaz ana kucağını. Ondan biraz uzaklaştığında, sık sık döner bakar annesine orada mı diye. Bir yanda yeni şeyler keşfetmenin büyük heyecanı, bir yanda anneyi kaybetmenin katlanılmaz korkusu. Sonra sonra annesini görmese bile onun varlığını ve kendisini koruyup kolladığını hissetmenin güveni içinde yolculuklarını sürdürür. Ne yazık ki herkes aynı şekilde başaramaz bu ilk yolculuğunu. Bazen de anneler bırakamaz çocuğunu, yenik düşer korkularına. Çocuklar hemen sezer annelerinin korkusunu ve daha fazlasını da kendisi hisseder. Bu yolculuğun bir yanı ayrılmak ise bir yanı da keşfetmektir. Doğasının en güzel yönlerinden birisi olan keşfetme isteği / merak duygusu, insanın ayrılabilmeyi başarmasında en büyük destekçisidir. Ancak onun da özenle, emek harcanarak geliştirilmesi gerekir. İnsanların ve kültürlerin yolculuğa farklı bakış açılarına sahip olmaları işte insanın psikososyal gelişiminde bu ve benzeri noktaların nasıl aşıldığı ile yakından ilişkilidir.

Bebekliğinin ilk yıllarında yaşadığı bu macera, ne kadar da benzer insanoğlunun yaşadığı her yolculuğa: geride kalanlara güven duyarak ayrılabilmek, bu güven duygusu içinde korku duymadan yeni yerleri yeni insanları keşfetmek.

İçdünyaya yapılan yolculuk için de aynı şeyler geçerlidir. Şu anki durağı ne olursa olsun, kişiye ne kadar sıkıntı veriyor olursa olsun, o kişi için en güvenli durak bu duraktır. Bu durağa nasıl gelindiğini anlamak için geriye doğru gitmek gerekir. Yani yolculuk bu sefer yeniyi değil, eskiyi keşfedir. Acılı bir yolculuktur bu. Unutulan duraklara uğranır birer birer. Fakat her durağın farklı zamanlarda uğranan aynı durak olduğunu görmek çok şaşırtıcıdır. Yineler durur insan kendini. İlk durağı bulmak çoğu zaman bir hayaldir, belki de yalnız bir fantezi. Yinelemenin nasıl katmerlendiği, yinelemeyi neyin katmerlediğidir önemli olan. Zaman zaman yüreği yanar yolcunun, umutsuzlanır. Ne yazık ki, başka yolu yoktur bu yolculuğun. Önce görmek, görebilmek gerekir. Nasıl göremediğini görmek de ilginçtir. Gördüğünü sandığının, gördüğü olmadığını görmek büsbütün afallatır yolcuyu. Yolun nereye gittiğini bilmeden yola çıkmak büyük cesaret ister. Sonunda, yaptığı yolculuğun kendi yolculuğu olmadığını, fakat kendi yolculuğunu yapabileceğini görür yolcu.

Yolculukları en çok çocuklar sever; en çok sevinen onlardır yolculuklara, en çok keyif alan da. Yalnız gidilen yer değil, gitmek de eğlencedir onlar için. Ne değişir de, insan yolculukları çocuklar gibi şen yapamaz. Annesinin babasının artık o zamanki gibi yanında olmaması mıdır değişen. Yoksa merak duygusu mudur körelen.

Ömür hep gidilen bir yolculuk gibi gelir insana. Bunun sonu olan bir yolculuk olduğunu bildiğini bilse de bir çok kişi, çok az gerçekten hisseder onun bir son durağı olduğunu. O zaman anlar yolculuğunun her anının değerini; yolculuğunun halen devam ettiğini unutarak iş işten geçmiş gibi görünür o an.

Yolculuk özgürlüğü esas olarak kişinin kendisine tanıdığı özgürlüktür. Bir ayrılığın, bir yoksulluğun ya da bir ölümün yolculuğu değilse, mutlu eder her yolculuk insanı. Ya özlediğine, kaybettiğine kavuşmanın, ya keşfetmenin, yeni yerler görmenin, yeni insanlar tanımanın, ya da kendini tanımanın mutluluğu sarar insanı.

Erol Özmen
Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi
Psikiyatri AD Öğretim Üyesi

9 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0

üşkufe · Diğer sanatlar altına konu açtı. 16 yıl

Ey genç, cevap senin elinde!

Bir zamanlar, iki kızıyla birlikte yaşayan yaşlı bir adam vardı. Kızları, herşeyi merak eder ve pek çok soru sorarlardı. Babaları soruların kimine cevap verebilirken, kimilerini cevapsız bırakırdı. Ve kısa bir süre sonra kızlar, tüm sorularına cevap verebilecek birine ihtiyaç duymaya başladılar. Bu nedenle babaları onları, dağda tek başına yaşayan bir bilgenin yanına göndermeye karar verdi.
Kızlar, kısa bir süre sonra bilgenin yanına gittiler ve ona, ardı arkası kesilmeyen sorular sormaya başladılar. Sorular, sorular, sorular... Babalarının aksine, bilge kızların tüm sorularını cevaplayabiliyordu.
Aradan aylar geçti. Giderek, kızların canı sıkılmaya başlamıştı. Ne sorarlarsa sorsunlar, bilge kişi soruları tek tek cevaplayabiliyordu. Zaman geçtikçe bilgenin her soruyu cevaplayabilmesi karşısında kızmaya başladılar. Ona bir oyun oynayıp, cevaplayamayacağı bir soru bulmaya karar verdiler.
Bir gün büyük kız kardeş, elinde, masmavi, sevimli bir kelebekle geldi eve.
“Aklıma çok güzel bir fikir geldi” dedi, küçük kız kardeşine. “Bu güzel kelebeği ellerimde saklayacağım ve bilgeye gidip, ellerimin içindeki kelebeğin canlı mı yoksa ölü mü olduğunu soracağım.”
Sonra da, bilgeye oynayacağı oyunu açıkladı:
“Bilge kelebeğin ölü olduğunu söylerse, ellerimi açacağım ve kelebeği serbest bırakacağım. Canlı olduğunu söylerse, o zaman ellerimi sıkıca kapatacağım ve ‘Bilemediniz işte... Kelebek ölü’ diyeceğim. Yani ne cevap verirse versin, sonunda sorumun doğru cevapını bilememiş olacak.”
İki kız kardeş, akıllarına koyduklarını yapmak için gittiler, bir ağacın altında oturan bilgeye bir soru sormak istediklerini söylediler. Büyük kız kardeş, arasında kelebeği sakladığı ellerini uzatarak, bilge kişiye sordu:
“Ellerimin arasında bir kelebek var” dedi. “Söyleyebilir misiniz, bu kelebek canlı mı yoksa ölü mü ?”
Bilge kişi, iki kız kardeşin yüzlerine baktı ve bir süre birşey söylemedi. Sonra gülümseyerek onlara, yaşamları boyunca kulaklarında küpe olarak kalacak bir yaşam dersi verdi:
“Sen akıllı bir kızsın” dedi. “Bu sorunun cevabı da, aynen kelebek gibi, senin ellerinde...”

________________

Genç... Delişmen... Kanı hızlı akan...
Hayata meydan okuyan ve onu test etmek isteyendir, genç. Hayatın bizatihi bir test, bir sınav olduğunu kolayca anlayamayan; türlü türlü tercihler arasında sekerken, hayatın yüzeyinde kayıp gittiğini farkedemeyen de genelde gençlerdir...
O yüzden değil midir, o şerefli sözde "Gençlerin en hayırlısı yaşlılara benzeyendir" buyrulmuştur. Yaşı genç olsa da, bir yaşlının bilgeliğini kuşanabilen, hayatın derinine inebilen, sorularının cevaplarının aslında hep kendi elinde saklı olduğunu bilebilen gençtir, hayırlı genç.
İnsan en çok gençken zalimdir Ve en çok da kendine zalimdir.
Odağını kendine değil de dışarıya ayarladığında kendine zulme inen ilk basamağa adım atmıştır. Onun insafsız eleştiri oklarından herkes nasibini alır, kendisi hariç!
Oysa, insan öncelikle kendinden sorumludur. Çevresini, toplumunu, dünyasını değiştirmenin yolunun kendinden geçtiğini anladığında, genç bilgelik yoluna girmiş demektir.
Ellerinin yıkmak için değil, yapmak için; reddetmek için değil, kucaklamak için; yumruk yapıp sıkmak için değil, duayla gökyüzüne açılmak için verildiğini farkettiğinde, işte o zaman, genç, hayat karşısında özgür olabilecektir.
O zaman, bir kelebek narinliğinde eline emanet edilen gençlik nimetinin kıymetini bilebilecektir...

Murat Ciftkaya

34 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0

üşkufe · Diğer sanatlar altına konu açtı. 16 yıl

Adin bir emanet dilimde

"Her andığımda bana eksikliğimi hatırlatan; dile kolay kalbe ağır adını anıyorum… Adın ki, durmadan çoğalır içimde… Adın ki bir emanet dilimde… Her tercih bir vazgeçişse eğer; benim tercihim Sen oluyorsun…
Dilim en çok adını anınca, kalbim yalnız Seni hatırlayınca hayat buluyor. Adın, anlam katıyor adıma… Adın ki, büyük… Adın ki yüce… Adın ki en güzel...
Ölüme doğru yürüyen bütün insanlar gibi ben de küçüğüm. Avuç içindeyim, açılsa düşeceğim… Bu sabah gözlerime yerleşen tefekkürle Seni söylüyorum. Yüzlerce, binlerce kez söylüyorum, yetmiyor… Art arda ve hepsi farklı anlamlardaki isimlerini söylüyorum…

İki tesbih boncuğu arasında bir kalp kaç kez çarpar, sayamıyorum. "İkrar"ın sukutu oluyor suskunluğum… Az ve öz olan bir anlayışla ve kıbleye doğru bir bakışla Seni anıyorum. Andıkça çoğalıyor anlamların. Adın ki sonsuzluk... Adın ki ahd ve vefa...

Evimdir dediğin kalbimin en naif köşesine bırakıveriyorum ismini… Bir su damlasını doldurmayacak büyüklükteki küçüklüğümü hissediyorum. Devasa bir huzur yanağımdan süzülüyor. Ellerim Sana doğru uzanıyor: "Sevgine talibim" diyorum; affına ve rızana...

Cevabını duymuyorum ama duyduğunu biliyorum. Eğer ki adın "en gizli sesleri işiten" olmasa, nasıl bilirim bana "buyur" dediğini."O adı günde yetmiş kez anın" diye buyuruluyor. Ve biliyorum ki kalp kapağı dakikada yetmiş kez açılıp kapanıyor. Sen, kimsenin göğsüne iki kalp koymamışken ve kalpleri ancak Sen değiştirebilirken kalbimin dik durmasını istiyorum…

Bir muska gibi takıyorum ruhuma adını… Adın ki "gizliyi bilen, sırları gizleyen..." "Neden O var?" dediğimde her şey canlanıveriyor? Hayat adın geçince niçin allı morlu renklere bürünüyor? Nasıl oluyor da Sen gelince aklıma, omzumdaki ağırlık azalıp ruhumda bir şölen başlıyor?"O, onsuz olmayandır." diyen filozofa kulak verince, gözlerim neden böyle doluyor?

Sen ki "hiçbir şey kendisine denk olmayansın". Sen ki "yüceliğinde yakın, yakınlığında güzel" olansın. Ben yer ile gök arasında, ümit ile korkunun ortasında, düştüğüm kayaya tekrar tırmanmak istiyorum.

Sorduğun suale "bela" dediğim günden bu yana, ismine sığan meale kulak veriyorum. Hayattan uzaklaşıp, gerçeğe yaklaşırken, va'dedilen günü bekliyor, ömrün gelip geçiciliğine tebessümler gönderiyorum. Ben; kulaklarım, gözlerim ve zihnimin işgal altına alındığı bir devirde seviyorum Seni.

İstemelerim olmasa Senin için bir ehemmiyetim olmayacağını bilerek geldim kapına. Ve bunun için bağlıyım adına. Nasıl ki en çok alnım yere değdiğinde hissediyorsam Seni, öyle bir anda kapatmak istiyorum gözlerimi. Seni razı edecek bir gün istiyorum Senden. Ey "saltanatında kadim" olan adın düşüyor aklıma. Adın ki kuluna uzak olmayan... Adın, esirgeyen ve bağışlayan...

Arının balını yazan kudret ile semaları tanzim eden kudret aynı eldir. Kapkara bir gecede kapkara bir taşın üstündeki kara bir karıncayı gören de O'dur. Varlığın bir sebebi vardır. Sebebin de bir sebebi vardır. Ve her şeyin sebebi de büyük adındır…

Sen olmasan, sınırsız sema gözbebeğime nasıl sığardı? Varlığımın sebebi, kalbimin sahibi, musibetimin ümidisin. Rahledeki Kitap, neydeki nefes, içimdeki ses adını fısıldıyor. "İsmine sığan her şey kendisinden azdır."… Adın "Baki", adın "Kâfi"... Adın en güzel isimler sahibi...

"Kimi sevsem, Sensin." Bilirim ki kainata dağılmış bütün sevmekler isimlerine karşı verilmiş bir muhabbettir. Vaha sandıklarım çöl oluyor, kıyılarıma vurup giden insanlar anlamıyor beni. Kuyularda kalıyorum, yardım eden olmuyor. Bir adın kalıyor her şeyden geriye. Ben kuyuya düşsem Sen kovanı sarkıtırsın bilirim. Menzili vefa olan bir bağı var dostluğunun. Yazın buharlaşmayan, kışın donmayan, sonbaharda yapraklarını dökmeyen bir dostluk...

Dostluğundan cesaretle istiyorum Senden: Ne olur Sana en güzel göründüğüm an, al beni yanına. Aşk susturduğu oranda büyür, büyüdüğü oranda sustururmuş. Susuyor, Seni dinliyorum.

Adın için yaşıyorum. Adın ki bir emanet dilimde. Adın ki, eksilmeyen tek kelime..."

4 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0

üşkufe · Diğer sanatlar altına konu açtı. 16 yıl

Yahya Kemal, Mehmet Akif ve Tevfik Fikret'in Eserlerinde Ezan

Bin yıldan beri günde beş defa semalarımızda dalgalanan ezan, modern Türk edebiyatında pek çok şair ve yazarımıza ilham kaynağı olmuş, ezanı konu edinen birçok şiir ve yazı kaleme alınmıştır. Fakat bunlar içinde bize göre en güzel olanı, Yahya Kemal Bayatlı'nın; "Ezân-ı Muhammedî" şiiri ile "Ezansız Semtler" adlı makalesidir.
Yahya Kemal, "Ezân-ı Muhammedî"(1) adlı şiirine

Emr-i bülendsin ey ezân-ı Muhammedî
Kâfî değil sadâna cihân-ı Muhammedî

beytiyle başlar. O, bu mısralarda ezanı; yüce, yüksek bir emir, Allah'ın buyruğu olarak görür. Ezan aynı zamanda, "emir" kelimesinin ikinci anlamıyla yüce bir hâdise, çok büyük bir vakıadır. Çünkü ezan, Müslümanları sadece namaza davet eden, çağıran bir ses değildir. Ezan, namaza çağrıyla birlikte, Allah'ın büyüklüğünü, yüceliğini, azametini ilan eder; Allah'ın varlığını, birliğini, Hz. Muhammed'in O'nun resulü olduğunu duyurur. İnsanları ebedî kurtuluşa çağırır. Sabah ezanı ise, diğer ezanlardan farklı olarak; namazın, Allah'a kulluğun, uykudan hayırlı olduğu ikazını yapar. Ve sonunda tekrar bütün insanlığa ve kâinâta, Allah'ın en büyük olduğunu, büyüklerin büyüğü olduğunu ve hayatta ondan başka tapacak, ibadet edilecek, kulluk yapılacak hiçbir şey bulunmadığını hatırlatır. Beş vakit farklı makamlarla ve güzel bir sesle okunan ezan, insana tabiat ve varlığın gelip geçici, fâni yüzünü gösterir, hayattaki gerçek yerini düşündürür. Sonu gelmez, boş hırslar peşinde koşmanın mânâsızlığını tefekkür ettirir. Ezan aynı zamanda, Müslümanların o ülkede hür olarak yaşadıklarının bir sembolü olarak görülmüştür. İşte bu yüzdendir ki, İstiklâl Marşı şâirimiz Mehmet Akif Ersoy da, İstiklâl Marşı'mızda ezana bu açıdan bakmış, onu hürriyetimizin, istiklâlimizin sembolü olarak görmüş ve hak, hürriyet, istiklâl, vatan, yurt sevgisi gibi mukaddes kavramlarla birlikte, mâbed ve ezanı da saymış, onu da bağımsız ve hür yaşamanın olmazsa olmaz şartlarından biri olarak görmüştür:

Rûhumun senden İlâhî şudur ancak emeli:
Değmesin mâbedimin göğsüne nâ-mahrem eli;
Bu ezanlar ki şehadetleri dinin temeli,
Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

Yahya Kemal, işte böyle derin mânâlar ifade eden, çağrıştıran ezan sesine, İslâm dünyasının kâfi gelmediğini, İslâm âleminin bu sadâya dar geldiğini düşünmüştür. Ona göre, ecel I. Selim (Yavuz Sultan Selim)'i genç yaşta almayıp, bütün dünyayı Muhammedî Şan (ezan sesi) fethetmeliydi.

Sultan Selim-i Evvel'i râmetmeyüp ecel
Fethetmeliydi âlemi şân-ı Muhammedî

Yahya Kemal'in gözünde Yavuz Sultan Selim bir cihan hükümdarıydı. Eğer ömrü yetseydi o, bütün dünyayı fethedecek, İslâmı bütün dünyaya yayacak, Muhammedî Şânı (ezanı) dünyanın her yerinde okutturacak bir kahramandı. Şiirlerinde kişileri yüceltmeyen, sadece Türk milletinin kolektif dehasını ve bu dehanın meydana getirdiği medeniyetin ebedî değerlerini öven Yahya Kemal'in (2), Yavuz Sultan Selim'i bir istisna olarak görmesi, onun için bir şiir değil, birçok şiir yazması, onu "Türklük'ün timsali" olarak görmesi (3), Selimnâme'yi kaleme alması işte bu yüzdendir.

Yahya Kemal'in şiirinde yüzbinlerce minâreden yükselen ezan sesleri, gökyüzünü nura garkeder. Bu arada Muhammedî rûh kanat çırpar. Bambaşka manevî bir âlem oluşur:

Gök nûra garkolur nice yüzbin minâreden
Şehbâl açınca rûh-ı revân-ı Muhammedî

Mehmet Akif'in "Ezanlar" (4) adlı şiirinde de benzer bir tabloyla karşılaşırız. Orada da bu İlahî ses, bütün cihanı sarsar. Ezan sesi gökyüzüne yayılınca her taraf nura garkolur. Ve gece karanlığında sadece cânân görülür, her yer Allah'ın varlığıyla dolup taşar. Allahu Ekber haykırışı Mevlâ'ya yükselince, varlığın o karanlık sinesi Sînâ'daki tecelli makamına döner. Allah bütün azametiyle ve hâkimiyetiyle hissedilir. Mesafeler her an onu anan sözlerle çınlar. Ezanlar, tesbihler, zikirler hep o hâkimiyete duyulan saygının ifadesidir.

Ne lâhûtî sadâ "Allahu Ekber!" sarsıyor cânı...
Bu bir gülbank-ı Hakk'tır, çok mudur inletse ekvânı?
Bu lâhûtî sadâ çıktıkça çûşa-cûş olup yerden,
İner esrâr-ı kudret kibriya tavrıyla göklerden,
Bütün âheng-i hilkât yâd ederken Hakk'ı ezberden,
Vicâhî feyz alır artık o nûru'n-nûr-ı ezherden:
Hüveydâ şimdi cânândır seherden, şâm-ı esmerden!
......
Döner, "Allahu Ekber" cûşu yükseldikçe Mevlâ'ya,
O muzlim sine-i hilkat tecellîzâr-ı Sînâ'ya!
Senin, dem geçmiyor, yâdınla leb-rîz olmadan eb'âd!
Ne müdhiş saltanat yâ Râb, nasıl âsûde istibdâd!
O istibdâda hürmettir ezanlar, subhalar, evrâd...

Fakat Yahya Kemal, duygularını Mehmet Akif'e göre daha yoğun ve sanâtkârâne bir üslupla ifade etmiştir (5). Ayrıca Akif, "Ezanlar" başlıklı şiirini maalesef diğer şiirlerine göre daha ağır bir dille yazmış olduğundan, bu şiirin geniş kitleler üzerindeki tesiri Yahya Kemal'in "Ezân-ı Muhammedî" şiiri gibi kuvvetli olmamıştır.

Hayatının bir döneminde imanını kaybeden Servet-i Fünûn şâiri Tevfik Fikret bile, ezanı anlatan bir şiir yazmıştır. "Sabah Ezanında" (6) adını taşıyan bu şiirde Fikret, Allahü Ekber sesleri semâyı sararken bütün tabiatı ulvî bir sessizlik içinde, Allah'a ibadet ediyor görür:

Allahü Ekber... Allahü Ekber...
Bir samt-ı ulvî: Güyâ tabiat
Hâmuş hâmuş eyler ibadet.

Gizli ve görünen, aydınlık ve karanlık bütün âlemler sanki inleyen bir sükût içinde devamlı bir şekilde Yaradan'ı zikretmektedir:

Allahü Ekber... Allahü Ekber...
Bir samt-ı nâlân: Güyâ avalim.
Pinhân u peydâ, nevvâr u muzlim;
Etmekte zikr-i Hallâk'ı daim.

Tabiatın kalbi âdetâ ulvî bir sükût içinde, âlemlerin rûhu inleyen bir sessizlik içinde dâima Allah'ı anmakta, derin bir ürpertiyle Yaradan'a kulluk etmektedir:

Allahü Ekber... Allahü Ekber...
Bir samt-ı ulvî: Kalb-i tabiat,
Bir samt-ı nâlan; Rûh-ı avâlim,
Etmekte zikr-i Hallâk'ı dâim,
Etmekte ra'şan ra'şan ibadet.

Fikret'in yukarıdaki şiirinde dikkat çekici olan şey, ibadet edenin insan değil tabiat olmasıdır. Rübâb-ı Şikeste şâiri, "insana has vasıfları tabiata izafe ederek, onu beşerî bir varlık gibi duygulu kılmıştır." (7)

Yahya Kemal'in şiirinde ise ezan sesi arşa yükselip akseyleyince bütün ruhlar büyük Allah'ı görürler:

Ervâh cümleten görür Allahu Ekber'i
Akseyleyince arşa lisân-ı Muhammedî

Yahya Kemal, bu şiirinde Tevfik Fikret gibi tabiatı değil, insanı ön plâna çıkarır. Şiire baştan sona yaşayanlar ve ölenlerle birlikte insan hâkimdir. Ölüsü ve dirisiyle bütün insanlar, "ezân-ı Muhammedî", "şân-ı Muhammedî", "rûh-ı revân-ı Muhammedî", "lisân-ı Muhammedi" ve "beyân-ı Muhammedî" karşısında mest ve sermesttir. Şair ezân-ı Muhammedî'nin güzelliği, tesiri, ulvî havası içinde bu duygularını dile getirdiği şiirini, çok sevdiği annesinin Üsküp'teki kabrine güzel bir armağan olarak sunar:

Üsküp'te kabr-i mâdere olsun bu nev-gazel
Bir tuhfe-i bedî ü beyân-ı Muhammedî

Yahya Kemal'in "Ezân-ı Muhammedî" başlıklı bu güzel şiirini, annesinin ruhuna hediye etmesi tesadüfî değildir. Ezân-ı Muhammedî şâiri, hâtıralarında kendisinin "hem dinî, hem de millî terbiyesi üzerinde şiddetle müessir olan" kişinin annesi olduğunu ısrarla belirtir:

"Lâkin benim hem dinî hem de millî terbiyem üzerinde daha şiddetle müessir olan, annemdir. Annem çok Müslüman bir kadındı. Muhammediye okur, bana Kur'an öğretirdi. Annem, Yazıcızâde'yi sabah namazlarını kıldıktan sonra okurdu. Beyaz başörtüsü ile, elindeki kitaba imanla eğilişini hâlâ görür gibiyim".(8)

Böyle bir annenin çocuğu olan Yahya Kemal'in ezana karşı bakışı da milletinin inançlarına uygun olmuştur. O, ezan-ı Muhammedî'nin çocukluğunda ve daha sonraki yıllarda üzerindeki tesirini yine hâtıralarında şöyle anlatır:

"O yaşlarımda ben, Üsküp minârelerinden yükselen ezan seslerini duyarak, içim bu seslerle dolarak yetişiyordum. Minârelerde ezan başladığı zaman, evimizde rûhanî bir sessizlik olurdu. Galiba Üsküp'ün sokaklarında da böyle bir rüzgar dolaşır, bütün şehri bir mâbed sükûnu kaplardı. Yalnız ezan sesleri duyulurdu. Annemin dudakları ism-i Celâl'le kımıldardı. Bin üç yüz sene evvel, Hazret-i Muhammed'in Bilâl-i Habeşî'den dinlediği ezan, asırlarca sonra bizim semâmızda hem dinî, hem millî bir musikî olmuştu. O anda semamızın mağfiret âleminden gelen ledünnî bir sesle dolduğunu hissederdim.

Bu sesler beni bütün ömrümce bırakmış değildir. Müslüman çocuklarının dinî terbiyesinde ezan seslerinin büyük tesirine inanırım... Ben Paris'te iken bile, hiç münasebeti olmadığı halde, kulaklarıma Üsküp'teki ezan seslerinin bir hâtıra gibi aksedip beni bir nostalji içinde bıraktığını hissettiğim anlar olmuştur".(9)

Yahya Kemal ezanla ilgili görüş ve düşüncelerini, Tevhid-i Efkâr gazetesinde yayımladığı ve daha sonra Aziz İstanbul adlı eserinde kitaplaşan, "Ezansız Semtler" başlıklı makalesinde de ayrıntılı bir şekilde ortaya koyar. O, Türk çocuklarının millî ve dinî terbiyesinde "ezan ve Kur'an seslerinin tılsımlı tesirine" inanır (10).

"Kendi kendime diyorum ki: Şişli, Kadıköy, Moda gibi semtlerde doğan, büyüyen, oynayan Türk çocukları milliyetlerinden tam bir derece nasib alabiliyorlar mı? O semtler ki minâreler görülmez, ezanlar işitilmez, Ramazan ve kandil günleri hissedilemez. Çocuklar Müslümanlığın çocukluk rüyasını nasıl görürler?

İşte bu rüya, çocukluk dediğimiz bu Müslüman rüyasıdır ki bizi henüz bir millet halinde tutuyor. Bugünkü Türk babaları havası ve toprağı Müslümanlık rüyası ile dolu semtlerde doğdular, doğarken kulaklarına ezan okundu, evlerinin odalarında namaza durmuş ihtiyar nineler gördüler, mübarek günlerin akşamları bir minderin köşesinden okunan Kur'an'ın sesini işittiler, bir raf üzerinde duran Kitabullâh'ı indirdiler, küçücük elleriyle açtılar, gülyağı gibi bir ruh olan sarı sahifelerini kokladılar. İlk ders olarak besmeleyi öğrendiler; kandil günlerinin kandilleri yanarken, ramazanların, bayramların topları atılırken sevindiler. Bayram namazlarına babalarının yanında gittiler, camiler içinde şafak sökerken Tekbir'i dinlediler, dinin böyle bir merhalesinden geçtiler, hayata girdiler. Türk oldular.

Bugünün çocukları büyük bir ekseriyetle yine Müslüman semtlerde doğuyorlar, büyüyorlar, eskisi kadar derin bir tahassüs ile değilse bile yine Müslümanlığı hissediyorlar. Fakat fazla medenileşen üst tabakanın çocukları, ezansız yeni semtlerde alafranga terbiye ile yetişirken Türk çocuklarının en güzel rüyasını göremiyorlar. Bu çocukların sütü çok temiz, hilkatleri çok metin olmalı ki ileride alafranga hayat Türklüğü büsbütün sardıktan sonra milliyetlerine bağlı kalabilsinler, yoksa ne muhit, ne yeni yaşayış, ne semt, hiçbir şey bu yavrulara Türklüğü hissettiremez".(11)

Yahya Kemal, daha sonra atalarımızın İstanbul'da Türk ve Müslüman olmayanların yani Avrupalıların oturduğu semtleri nasıl millîleştirdiğini derin bir nostalji içinde şöyle anlatır:

"Ah büyük cedlerimiz! Onlar da Galata, Beyoğlu gibi frenk semtlerine yerleşirlerdi, fakat yerleştikleri mahallede Müslümanlığın nûru belirir, beş vakitte ezan işitilir, asmalı minâre, gölgeli mescid peydâ olur; sokak köşesinde bir türbenin kandili uyanır; hasılı o toprağın o köşesi imana gelirdi...

Cedlerimiz, frenk mahallelerinin toprağına böyle nüfûz ederlerdi." (12)

Yahya Kemal'in yukarıdaki şiiri, hâtırâları ve makalelerinden açıkça anlaşılmakta, görülmektedir ki, ezan sadece Müslümanları namaza davet eden bir ses, bir çağrı değildir.

Ona ve Türk milletine göre ezan:

1. Dinî ve millî bir mûsikîmizdir.
2. İnsanların millî ve dinî terbiyesinde, kendilerini Müslüman olarak hissetmelerinde önemli bir tesiri hâizdir.
3. Ezan sesi, insana dünyanın fâniliğini, her şeyin gelip geçiciliğini ihtar eden, onu boş ve âdi hırslardan arındıran ilahî bir ikazdır.
4. Ezanın insan üzerinde, onu bu fâni âlemden alıp, ledünnî bir âleme götüren mânevî bir etkisi vardır.
5. Ezan sesleri insana, Yaradan'ın affediciliğini hatırlatır.
6. Ezanın insana en büyük olanın Allah olduğunu hatırlatan, insanı kibir, gurur ve enaniyetten uzaklaştıran önemli bir rolü söz konusudur.
7. Ezan, bizim toplumumuzda tarih boyunca insanımız tarafından kendi değerlerine, kültürüne uygun bir ortamda yaşadığının bir ifadesi, bir delili olarak görünmüş, ona; "Ben kendi memleketimdeyim, kendi değerlerime saygı gösterilen bir ortamda yaşıyorum." duygusunu vermiştir.
8. Ezan, insanımız tarafından yüzyıllarca, mânevî bir inşirahın, ferahlamanın, huzurun kapılarını aralayan îlâhî bir çağrı olarak algılanmıştır.
9. Yeni nesillerin millî ve dinî terbiyesinde ezan seslerinin psikolojik büyük bir tesiri vardır. Yeni yetişen nesiller, müslümanlığın çocukluk rüyasını onunla görürler. İşte bu rüya, çocukluk dediğimiz bu müslüman rüyasıdır ki, bizi bir millet halinde tutar. Bizi biz yapar, bizi Türk yapar. Dağılmaktan, parçalanmaktan, millî bütünlüğümüzü kaybetmekten kurtarır.

Türkiye'de, Türk toplumu ve Türk kültürü üzerinde böylesine derin tesirleri olan ilâhî bir çağrının önemini, bugün bile anlayamayan, kavrayamayan bazı aydınların olması, yüzyıllardır devam eden Batılılaşma mâcerâsı içinde, onların içinde yaşadıkları toplumun kültürüne ve değerlerine ne kadar yabancı kaldıklarının hüzün verici bir göstergesidir.

_______________

Kaynaklar
1. Yahya Kemal Beyatlı, Eski Şiirin Rüzgarıyla, 2. Baskı, İstanbul, 1974, ss. 43-44.
2. Bu konuda geniş bilgi için bk. Ömer Faruk Akün, "Osmanlı Tarihi Karşısında Yahya Kemal'in Şiiri", Ölümünün Yirmibeşinci Yılında Yahya Kemal Beyatlı, Ankara, 1983, ss. 63-80. Rıza Bağcı, "Yahya Kemal'in Şiirlerinde Türk Tarih ve Medeniyeti", Bizim Edebiyatımız, İzmir, 1997, ss. 135-142
3. Yahya Kemal Beyatlı, İleri, Nr. 1453, 8 Kanunisâni 1338/1922.
4. Mehmet Akif Ersoy, Safahat Orijinal Metin-Sadeleştirilmiş Metin- Notlar, C.1 (Hazırlayanlar: Ömer Faruk Huyugüzel, Rıza Bağcı, Fazıl Gökçek), İstanbul, 1994, ss. 200-205
5. Zeynep Kerman, "Üç Ezan Şiiri", Yeni Türk Edebiyatı İncelemeleri, Ankara, 1998, s. 170.
6. Tevfik Fikret, Rübâb-ı Şikeste ve Diğer Eserleri, (Tertip ve telif eden Fahri Uzun) İstanbul, 1973, s. 358
7. Kerman, "Üç Ezan Şiiri", Yeni Türk Edebiyatı İncelemeleri, s.169
8. Nihat Sami Banarlı, Nihat Sami Banarlı'nın Kaleminden Yahya Kemal, Bir Dağdan Bir Dağa, İstanbul, 1984, s.17.
9. y.a.g.e. ss. 17-18.
10. y.a.g.e.s. 18.
11. Yahya Kemal Beyatlı, "Ezansız Semtler", Aziz İstanbul, 3. Baskı, İstanbul, 1974. ss. 121-122.
12. y.a.g.e.s.122.

4 Yanıt

Yanıtla

Favorilere Ekle

0