Yaklaşık bir 15 seneden beri bilgisayar kasalarının hava soğutma çözümleriyle ilgili çalışmalar yapıyorum. Tecrübe ve deneyimlerimi sizlerle bu aşamada paylaşmak istedim. Özellikle elinizdeki mevcut fanlarınızla sistemi en iyi şekilde nasıl soğutacağınızı bilmiyorsanız aşağıda yazdıklarıma kulak verin;
Yeni bir kasa aldınız yada mevcut kasanızı soğutmak istiyorsunuz. Bütçenizde su soğutma sistemlerine yetmiyor. Malum günümüzdeki gpu ve cpu'lar fazlasıyla ısınıyor. O halde;
1- Öncelikle kasa içerisindeki tüm kabloları bir kablo bağı yardımıyla çok iyi bir şekilde toparlayın. Özellikle eski nesil pata kabloları (ide kabloları) hava akışının önünde bir baraj görevi yaparlar. 2- Kasanın altında her zaman soğuk hava yukarısında da sıcak hava vardır. Çünkü işlemci ve ekran kartı yukarıdadır. Dolayısıyla bu bölge çok fazla ısınmaktadır. 3- Birden fazla optik sürücü ve harddisk kullanıyorsanız kasa montajı sırasında bunların aralarını boş bırakın ki hava sirküle etsin. 4- Suyun akış miktarı debi ile ölçülüyorsa hava akış miktarı da cfm ile ölçülür. Cfm'i yüksek fanları tercih edin. Sessizlik arıyorsanız 21 db'den sonra başınızının ağrıyacağını bilin. Özellikle kasanız el veriyorsa 120 mm ve daha büyük fanları tercih edin. Bu fanlar hem sessiz hemde cfm'leri yüksek fanlardır. Pahalı fan her zaman iyi değildir. Uzun ömürlü bir fan arıyorsanız fan mil yapısının ball yada hydro bearing omasına özen gösterin. Tavsiye edeceğim bazı fanlar; 120 mm olanlar: Zalman F3, Nanoxia, Xilence olabilir. (Çok var ama bu kadarı yeterli.) 5- Sistem içerisinde bir hava tüneli oluşturun. Heryerden hava girişi çok iyi sonuçlar ortaya koymayabiliyor. Bu hava tüneli içerisinde yer alan ekran kartı ve diğer kartların çok iyi soğuduğunu göreceksiniz. 6- Kasanızın ön tarafına mutlaka bir fan koyun. 1000 devirli 30 cfm bile olsa inanın etkisi çok büyük. 7- Kasaya giren hava miktarının en azından 1.5 katı dışarıya çıkmak zorundaki iyi sirkülasyon oluşsun. Şimdi yeni kasaların yan taraflarında 23 yada 25 cmlik büyük fanlar var. O fanlar 600 yada 900 devirde dönmelerine rağmen içeriye 90-100 cfm gibi hava basıyorlar. Genelde bu fanlar anakart üzerinde bulunan bileşenleri soğutuyor. Ama iyi bir egsoz fan kullanmazsanız anakart üzerinden kaçan ısı büyük ihtimalle kasanın köşelerine kaçıp sistemi daha fazla ısıtacak. Bunu önlemek için arkaya yüksek devirli bir egsoz fan takın. Psu'nunda aslında bir eksoz çıkışı olduğunu bilin. 8- Kasa içerisine koyacağınız ekstra fanlar emin olun hiç bir işe yaramaz. Kasa içindeki havayı ekran kartına yada cpu'ya yönlendirmek sadece ısı kovucu olarak görev yapar ve içerideki havanın dinamiğini bozar. Duman testlerimde bunun böyle olduğunu gözlerimle gördüm. Eğer 4850 gibi bir ekran kartı kullanıyorsanız mutlaka onun ısı çözümünü kendi sistemi içerisinde bulun. Örneğin üzerindeki soğutucu donanımı değiştirin yada alt tarafına pci slot fan takın. Yapacağınız soğutma çözümünü mutlaka kasa dışıyla ilişkilendirin. Ya dışarıdaki soğuk havayı karta üfletin yada kart üzerindeki sıcak havayı yine kasa dışına hemen pci slot üzerinden çıkartın. 4850'nin ısısını direkt olarak sistem üzerinden dışarıya atarsanız cpu'nun, anakartın ve psu'nun bundan direkt olarak etkilendiğini göreceksiniz. Çok iyi bir eksoz fanınızın olması gerekir. 1800 yada 2000 devirde çalışan. Bu da ses olarak size geri dönecektir.(4850 boşta 75derece yükte 80 derecede çalışan bir kart. Sistem dinamiğini inanılmaz bozabiliyor.) 9- Kasasının yan tarafında büyük fan kullanan arkadaşlar. Bu fanlar mutlaka sisteme üflemeli. Bunları dışarıya üfletmeyin. Bu sefer sisteminiz hava alamadığı için soğuyamaz. Ekran kartı ve cpu nun fanları dışarıdan aldığı havayı direkt olarak işlemciye üfler. Bunların fanları üzerine başka bir fanla hava üfletirseniz grafik kartı yada cpu fanının dengesini bozarsınız. Bilginiz olsun. 10- Eğer kasanızın yanında büyük fanlardan var ise ve sizin kasanızın arkası duvara bitişik ise emin olun psu dan ve eksoz fandan çıkacak olan sıcak hava derhal yandaki fan tarafından tutulup tekrar sisteme gönderilecektir. Bu da sistemin daha fazla ısınmasına neden olacaktır. 11- Fan grill ve fan toz filteleri güzel görünse de aslında bir fanın performansını yüzde 20 ile 40 arasında götürür. 12- Daima geniş kasalardan kullanın. Dar kasalar da çok büyük sonuçlar alamayabilirsiniz. 13- Bazı bilgisayarcılar kasaların yan taraflarında bulunan ve direkt olarak işlemciye bakan airduct'ların bir işe yaramadığını söyler dururlar. Şunu unutmayın ki soğutma işi bir mühendislik işidir. Rastgele ve deneme yanılmayla yapılan bir iş değildir. Air duct denilen bu hava kanalları eğer sisteminiz içerisinde iyi bir hava sirkülasyonu var ise dışarıdan bir vakum etkisi yaparak direkt olarak cpu'ya taze hava gönderir. 14- Son olarak kasa fanları aslında soğutma yapmaz. Sıcak havayı bileşen üzerinden uzaklaştırır. Isı moleküllerinin transferini sağlar. Oda sıcaklığınız yükselirse, kalorifer yada soba yakınında duruyorsanız kasanızın sıcaklığı mutlaka artacaktır...
Umarım bu yazdıklarım size yardımcı olmuştur. Sorularınız var ise buraya yazabilirsiniz. Sağlıcakla kalın...
güzel bilgiler emegine sağlık hocam ßenım için chok ßilgi verıcı oldun ßenımde kasamın sıcaklıqı yuksektı ön tarafına 120mm Lık ve üst tarafına 120mm Lık fan koydum ön taraf içeri üst dı$arı arkada ıse 2 adet 80mm Fan ßulunmaktadır arka fanlar eksoz görevi görüyor ve su an sıcaklıklarım 24 derece cpu anakart 21 Hdd ler 18 derece ßenım yan kapagımda fan yok sadece
Aslında arkada ne kadar çok eksoz fan varsa o kadar iyi diye düşünülür. Bir anlamda doğrudur. Ama şunu da göz ardı etmemek gerekir. Eğer siz sisteminize herhangi bir yerden hava girişi sağlamazsanız eksoz fanlar gereğinden fazla devirli çalışmaya başlayacaktır. Çünkü hava fanlar üzerinde bir direnç sağlar. Hava az miktarda olacağı içinde fanlar hem daha sesli çalışacak hem de yeterli soğutma yapamayacaklardır. Yani mutlaka o dengeyi oturtmak lazım. Yandaki büyük fanlar ekran kartını yada cpu'yu soğutmak için koyulmaz. Anakartın tüm sıcaklığını yük durumunda stabil bir durumda tutmak için koyulurlar. Genelde de 6v yada 9volt ile çalışırlar. Bazı arkadaşlar molex bağlantıda oynamalar yaparak 12 voltta çalıştırıyor. Bu içerinin hava dinamiğini yine bozuyor. Standart sistemler genelde cpu, gpu, anakart ve hd gibi bileşenlerin sıcaklıklarını gösterir. Ama kuzey yada güney köprüsü, kondansatör sıcaklıkları vs. bileşenlerin sıcaklıklarını bizlere gösteremezler. Bu nedenden dolayı kasa kapağındaki bu büyük fanlar o bölgeleri tamamiyle serinletmeye çalışır. Genel anlamda görevleri budur. Eğer kasanızda böyle birşey yoksa çok da dert etmemek gerekir. Bazı arkadaşlar kasanın yanını delip 120mm fan koyuyorlar. Bu pratikte pek işe yaramayan bir yöntem. Çünkü cpu üzerine bakan bir fan cpu fanının daha fazla çalışmasını sağlıyor. Bu da cpu fanının ömrünü kısaltıyor. Lga 775 fanları ne kadar da ball bearing fanlar da olsa bozulabiliyor ve daha sesli çalışıyor. Dedim ya bu iş bir mühendislik. Kafanıza göre iş yapamıyorsunuz. Sizin sisteminizde herhangi bir sorun yok. Değerleriniz çok iyi.
Kolay gelsin. Sistemim; Thermaltake Armor Plus ESA Kasa Asus P5b Anakart 2.2Ghz Intel Core 2 Duo İşlemci 4 Gb Kingston Hyperx hafıza 250Gb Sata 2 Seagate harddisk 512Mb Sapphire 4850 ekran kartı Sb X-fi ses kartı 2 tane Asus Sata Dvd Yazıcı Be Quiet 600watt pro psu vs...
Önde Thermaltake 140mm 1000 devir 50cfm fan Vga cooling fan 140mm Thermaltake 1000 devir 50 cfm fan Yan kapakta 250mm Thermaltake 900 devir 90 cfm fan Eksoz 120mm 2200 devir Thermaltake 90 Cfm fan Eksoz 120mm 1100 devir Psu 45 cfm fan
Böyle bir sistemde aldığım ısı değerleri; Gpu : Boş 75C, Yükte 80C Cpu : Boş 36C, Yükte 43C Anakart : Boş : 32C, Yükte 32C (Büyük fanın yararı burada devreye giriyor.) Harddisk : Boş : 30C, Yükte 33C
Sistemi ısıtan tamamiyle Hd4850 ekran kartı. Buna rağmen sistem sıcaklıkları iyi değerlerde...
Kolay gelsin...
Eline sağlık fakat bunlar bilindik şeyler
Bütün teferruatı ile defalarca tartışıldı bu konular. Soğutma bölümünü ziyaret etmeni öneririm..
Rica ederim. Sadece daha toparlayıcı bilgi olsun anlamında özellikle konuyla ilgisi olmayanlarla kendi tecrübelerimi paylaşmak istedim. Yine de konuyla ilgili olarak sorularınız olursa cevaplamaya çalışırım...
Herkese sevgiler...
yeni mesaja git
Yeni mesajları sizin için sürekli kontrol ediyoruz, bir mesaj yazılırsa otomatik yükleyeceğiz.Bir Daha Gösterme