Ø Tarihte rol oynayan İLK Türk topluluğu İSKİTLER(SAKA) Ø Türklerin kurduğu İLK İmparatorluk HUN İmparatorluğu Ø Türk Tarihinde düzenli ORDU İLK defa METE HAN zamanında kurulmuştur. Ø Orduların düzenlenmesinde 10’luk sistemi İLK kez METE HAN zamanında uygulanmıştır. Ø Tarihte bütün Türk kavimleri İLK kez METEHAN döneminde bir bayrak altında toplandı. Ø Türklerde İLK devlet teşkilatı METEHAN tarafından kurulmuştur. Ø Türk adını İLK defa devlet adı olarak kullanan GÖKTÜRKLER Ø Orta Asya’dan Bizans’a İLK Türk Heyeti 568’de İSTEMİ YABGU tarafından gönderildi Ø Türk Tarihi ile ilgili İLK YAZILI belgeler ve Türk adının geçtiği ilk Türkçe metinler ORHUN YAZITLARI(Göktürk Kitabeleri) Ø Türklerde İLK posta teşkilatı GÖKTÜRKLER(Karahanlılar da posta teşkilatı kurmuştur) Ø Göçebelikten yerleşik hayat geçen İLK Türk devleti UYGURLAR Ø Türk Tarihinde İLK kez kent ve kasabalar kuran,mimari eserler yapan devlet UYGURLAR Ø Tarihte kurulan Türk devletleri içerisinde İLK kez kağıt ve matbaayı kullanan UYGURLAR Ø Tarihte İLK kez çağdaş matbaanın esasını oluşturan hareketli harf sistemini bulan UYGURLAR Ø İslamiyetin Doğu Avrupa’daki İLK temsilcisi İTİL BULGARLARI Ø Türk boyları içerisinde İLK madeni parayı kullanan TÜRGEŞLER(Baga Tarkan) Ø İstanbul’u İLK defa kuşatan TÜRK DEVLETİ AVARLAR Ø Mekkeli Müşriklerin baskısı sonucu Müslümanlar İLK kez Habeşistan’a göç etmişlerdir(615) Ø Hz.Muhammed(s.a.s)’e İLK vahiy 610 yılında geldi Ø Hz.Muhammed’in peygamberliğine inanan İLK Müslümanlar Hz.Hatice,Hz.Ebubekir, Zeyd ve Hz.Ali’dir. Ø İslam Devleti’nin temelleri İLK kez 622’de Medine’de atılmıştır. Ø Müslümanların Müşriklerle yaptıkları ve kazandıkları İLK savaş 624-BEDİR SAVAŞI Ø Müslümanların İLK yenilgisi 625-UHUD SAVAŞI Ø Mekkelilerin Müslümanları hukuken tanımış oldukları İLK olay 628-HUDEYBİYE BARIŞ ANTLAŞMASI Ø Müslümanlarla Bizans arasında yapılan İLK savaş 629-MUTE SAVAŞI Ø İLK İslam Halifesi HZ.EBUBEKİR Ø Kuran ayetleri İLK kez HZ.EBUBEKİR döneminde bir araya getirilmiştir.(Mushaf adı verilir.) Ø Müslümanlar İLK kez Hz.Ebubekir döneminde 634’te YERMÜK SAVAŞI’yla Bizans’a üstün gelmişlerdir. Ø İslam Tarihi’nde fethedilen yerlerin İLK kez yönetim birimlerine ayrılması Mali ve askeri amaçlı İLK Divan Teşkilatı’nın kurulması İLK kez devlet hazinesi(Beytü’l-Mal)nin kurulması HZ.ÖMER İLK adli teşkilatın kurulması-İLK kadıların tayini Dönemi’nde İLK düzenli ordunun kurulması ve askerlerin deftere kaydedilmesi İLK kez İKTA SİSTEMİ’nin uygulanması Ø Türklerle(Hazar Türkleri) Müslümanlar İLK kez karşılaştı. İLK İslam donanması Şam valisi Muaviye tarafından Suriye sahillerinde kuruldu. HZ.OSMAN Bu donanma İLK seferini KIBRIS üzerine düzenledi. Dönemi’nde İslam Dünyası’nda İLK karışıklıklar başladı. Ø Halifelik İLK kez EMEVİLER döneminde saltanata dönüştürülmüştür.(Muaviye) Ø İLK İslam parası Emevi Halifesi ABDÜLMELİK döneminde bastırılmıştır. Ø Arapça İLK kez Halife ABDÜLMELİK döneminde resmi dil ilan edilmiştir. Ø İslam Tarihi’nde ülke topraklarının İLK kez eyaletlere ayrılarak yönetilmesi EMEVİLER döneminde. Ø İslam Tarihi’nde İLK posta teşkilatı EMEVİLER döneminde kurulmuştur. Ø İslam Tarihi’nde İLK yüksek eğitim kurumu ABBASİLER döneminde Bağdat’ta kurulan BEYTÜ’L HİKME’dir. Ø İslam Dünyası’nın İLK medreseleri BEYTÜ’L HİKME(Abbasiler),KURTUBA MEDRESESİ(Endülüs Emevileri),SEMERKANT MEDRESESİ(Karahanlılar), NİZAMİYE MEDRESESİ(Dünyanın İLK üniversitesi sayılır.Büyük Selçuklu Devleti) Ø İslam Tarihi’nde İLK vezirlik kurumu ABBASİ Halifesi Mansur döneminde İran kökenli kişilerden şeçilerek kurulmuştur. Ø Türkler İLK kez ve ağırlıklı olarak Abbasi Halifesi MUTASIM döneminde devlet hizmetinde görev almışlar ve bu dönemde Türkler için Bağdat yakınlarında SAMARRA şehri kurulmuştur. Ø İslam Dünyası’nın İLK kez iki siyasi güç tarafından temsil edilmesi 756’da İspanya’da Endülüs Emevi Devleti’nin kurulmasıyla olmuştur.( Fatımilerin de halife ünvanını kullanmaları Müslümanların siyasi yönden 3’e ayrıldığını gösterir.Abbasiler-Endülüs Emevileri-Fatımiler) Ø Endülüs Emevi Devleti İLK kez III.Abdurrahman zamanında(en parlak dönem)HALİFE ünvanını kullanmaya başladılar. Ø İLK Müslüman Türk Devleti KARAHANLILAR(840-1212) Ø Türk-İslam kaynaşması İLK kez KARAHANLILAR döneminde olmuştur. Ø Türkçeyi resmi DİL olarak kabul eden İLK Devlet KARAHANLILAR Ø Türk-İslam eserlerini İLK defa KARAHANLILAR yapmışlardır. Ø Dünya tarihinde İLK kez burslu öğrencilik sistemini bulan ve uygulayan KARAHANLILAR. Ø Kervansaraylar İlk defa KARAHANLILAR tarafından yapılmıştır. Ø Türk İslam Edebiyatı’nin İLK örneği ve yönetim bilimi konusundaki İLK Türkçe eser Yusuf Has Hacip tarafından yazılan KUTADGU-BİLİG’dir. Ø İLK Türkçe Ansiklopedik sözlük ve dilbilgisi kitabı olan DİVAN-I LUGATİ’T TÜRK Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılmıştır. Ø Tarihte SULTAN unvanını İLK kullanan hükümdar GAZNELİ MAHMUT tur. Ø Hindistan da İSLAMİYETİ yaymaya çalışan İlk Türk hükümdarı GAZNELİ MAHMUT tur.(17 sefer) Ø Türkler İLK defa İslamiyet’e 751-TALAS SAVAŞI’ndan sonra topluca girmeye başlamışlardır. Ø Müslüman olan İLK Türk boyları KARLUK, YAĞMA ve ÇİĞİL boylarıdır. Ø Mısırda kurulan İLK Müslüman Türk Devleti TOLUNOĞULLARI devletidir. Ø Gazneliler ile Büyük Selçuklu Devleti arasında yapılan İLK savaş 1035-NESA SAVAŞI’dır. Diğerleri 1038-SERAHS SAVAŞI ve 1040-DANDANAKAN SAVAŞI’dır. Ø Selçuklu Türkleri ile Bizans arasında yapılan İLK savaş 1048-PASİNLER savaşı. Ø Anadolu’nun Fethi için Bizans ile yapılan savaşlar; *1048 Pasinler Savaşı-Anadolu’nun kapıları Türklere aralandı(Tuğrul-Çağrı Bey dönemi) *1071 Malazgirt Savaşı-Anadolu’nun kapıları Türklere açıldı.(Sultan Alp Arslan) *1176 Miryokefalon Savaşı-Anadolu kesin olarak bir TÜRK YURDU olmuş ve Anadolu’ya artık Türk yurdu anlamına gelen TÜRKİYE denilmeye başlanmıştır.(II.Kılıç Arslan) Ø Selçuklularda HASSA ORDUSU İLK defa TUĞRUL BEY tarafından kurulmuştur. Ø Büyük Selçukluların İLK başkenti NİŞABUR dur. Ø İLK defa İKTA SİSTEMİni Büyük Selçuklu veziri NİZAMÜLMÜLK kurdu. Ø Büyük Selçuklularda İLK MEDRESE Tuğrul Bey tarafından NİŞABUR da kuruldu. Ø Anadolu’ya İLK Türk akını 395-398 tarihleri arasında AVRUPA HUNLARI tarafından yapıldı. Ø Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’da kurulan İLK Türk beyliği 1072’de Erzurum merkez olan SALTUKLULAR’dır.Diğerleri;Danişmentliler,Mengücekliler,Çaka Beyliği,Artuklular Ø Anadolu da İLK MEDRESE DANİŞMENTLİLER tarafından NİKSAR’da kuruldu. Ø İLK Türk denizci beyliği ÇAKA BEY(Çaka Beyliği) Ø Anadolu Selçuklu Devleti’nin İLK başkenti İZNİK şehridir. Ø Anadolu Selçuklu Devleti’nin,Anadolu’daki İLK bayındırlık ve kurumsallaşma hareketleri Sultan I.MESUT döneminde başlamıştır. Ø Batı kaynaklarında Anadolu’nun İLK kez TÜRKİYE adı ile anılmaya başlanması Sultan I.MESUT’un II.Haçlı seferindeki başarısı ve Anadolu’nun güvenli bir Türk Yurdu olmasıyla gerçekleşmiştir. Ø Anadolu Türk birliğini İLK defa I.MESUT kurmuştur(1116-1155) Ø Anadolu’da İLK KERVANSARAYLAR II.Kılıç Arslan döneminde kurulmuştur. Ø Anadolu Selçuklu Devleti’nde İLK MEDRESE II.KILIÇ ARSLAN tarafından KONYA ve AKSARAY’da kurulmuştur. Ø Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı I.Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde ticareti teşvik ve himaye amacıyla Venediklilerle İLK TİCARET ANTLAŞMASI yapıldı. Ø Anadolu Selçuklu Devletinde İLK tersane I. İZZETTİN KEYKAVUS döneminde SİNOP ta inşa edildi. Ø Anadolu Selçuklu Devletinde İLK donanma ALAADDİN KEYKUBAT tarafından kurulmuştur. Ø İLK kez deniş aşırı seferler I.ALAADDİN KEYKUBAT döneminde Kırım’a düzenlenmiştir. Ø Anadolu da Türkçeyi İLK kez resmi dil olarak kabul eden KARAMANOĞLU MEHMET BEY(1277) Ø Kendilerini Anadolu Selçukluları’nın varisi kabul eden Karamanoğulları Beyliği ile Osmanoğulları Beyliği arasındaki İLK mücadeleler Osmanlı padişahı Sultan I.MURAT döneminde başlamıştır. (nhl)