Viyana'yı neden fethedemedik ?

quote:

Orijinalden alıntı: AdamBaliKokusu

1. Kuşatma hakkında bilgim yüzeysel. Bildiğime göre büyük toplar olmadığı için kuşatma kış ayına uzuyor ve ordunun telef olma tehlikesi
yüzünden geri çekiliyorlar. 2. de Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa padişahtan habersiz viyanayı kuşatıyor ve arkadaki kaleleri zaptetmiyor. Saldırıp zorla almak yerine Yeniçeriler yağmalamasın diye şehrin teslim olmasını bekliyor, bu yüzden zaman kaybediyor. Bu sırada arkadan gelicek tehlikeyi durdurması için Kırım Hanı'nı
geride bırakıyor ama Kırım Han'ı bu işi yapamıyor veya yapmıyor (Söylentilere göre Sadrazam Kırım Hanına tokat atmış, oda intikamını böyle almış). Osmanlı ordusunun
arkası dağlık tepeler, önde Viyana Kalesi. Yardıma gelen Leh süvarileri (Polish Winged Hussars) tepeden bir hücuma geçiyorlar bizim ordu iki ateş arasında kalıp hazine silah vs. herşeyini bırakarak kaçıyor. Sadrazam aslında durumu telafi edebilcek yetkinlikteymiş ama hemen idam edilmiş.

quote:

Orijinalden alıntı: melikulupinar

Askeri ve politik yanlışlar nedeniyle tabii. Bunun nedeni de kendine aşırı güvendir.

İlk kuşatma zaten planlı değildi. Avrupa hudutlarında yapılan birçok savaş ve fethedilen yerlerden sonra Viyana'ya yaklaşınca bari gelmişken alıverelim mantığı ile hareket edilmişti. Oysa şehir fetihleri meydan savaşlarına benzemez. Meydan savaşında hız ve hareket önemliyken şehir fethinde yığınak-teçhizat önem kazanır. Viyana'ya gelinceye kadar arazide yapılan savaşlar, uygun yapıdaki Osmanlı ordusunca kolayca kazanılmıştı. Bu da gereksiz güven vermiştir.

Oysa Viyana İstanbul kadar iyi tahkim edilmiş bir şehirdir. Güçlü surlar ve nehir tarafından korunmaktadır. İstanbul gibi her taraftan sarılmış da değildir. Arkası düşman toprakları olup asker-malzeme yardımı alma imkanına sahiptir. Osmanlı ile arasında nehir ve surlar, arkasında dost topraklar vardır. Meydan-arazi savaşına göre düzenlenmiş Osmanlı ordusunda ise nehir+kale savunmasını aşacak yeterli ağır teçhizat (ağır top, gemi, iskele vb) yoktu. Bu nedenle şöyle bir denenmiş, yeterli yığınak olmadığından kış şartları gelince vazgeçilmişti. Herkes de böyle olduğunu bildiğinden ne Osmanlı'da bir güvensizlik oluşmuş, ne de karşı tarafa çesaret gelmişti.

İkinci kuşatma ise kendine fazla güvenin, bu nedenle iyi hazırlık yapıp, her ihtimale yönelik tedbir almamanın kötü sonuçlarına iyi bir örnektir.

Kuşatma ağır teçhizat, fazla yığınak, uzun süre gerektiren bir harekettir. Meydan savaşı gibi hız ve manevraya dayalı kısa süreli bir savaş değildir. Hatta bir taktik savaş olmayıp lojistik savaşıdır denebilir. Kendinin uzun süre yetecek yeterli lojistik yığınağı ve ikmal imkanı olacak, rakibin ikmal imkanı ise kesilecektir. Bunu yapmadan şehir savaşı yapmak eziyettir. İstanbul fethinde bunlar yapılmış, kuşatılan, ikmal yolları kesilen şehir sonunda tükenerek düşmüştür. Viyana için ise bu yapılmamıştır.

1. Öncelikle şehir etrafı fethedilerek şehir tecrit edilmemiştir. Kuşatma yapan ordunun gerisinde düşman topraklar, kaleler ve kuvvetler bırakılmıştır. Buna yönelik tedbir de alınmamıştır.

2. Düşmana yardım edebilecek kuvvetlere darbe vurularak zayıflatılmamış, yardıma gelmeleri engellenmemiştir. Önce şehir kabaca kuşatılıp, yardıma gelebilecek tek kuvvet olan Hunyadi ve müttefiklerine iyi bir darbe vurulsa idi toparlanmaları uzun sürerdi ve o zamana kadar iş bitmiş olurdu.

3. Müttefik kuvvetlerin kesin bağlılığı sağlanmamıştır. Özellikle Kırım hanı Giray ve halkı hakkında (inançlarından ve kültüründen dolayı) küçümseyici-kötüleyici davranışlar büyük bir hatadır. (Tokat olayı kesin değildir, doğruluğu da düşüktür) Bir mücadeleye gireceğiniz ittifakı kırmak-küçümsemek yerine onu onore edip yüreklendirmeniz gerekir. Kendine güven ve büyüklenmenin faturası ağır olmuştur.

4. Kuşatmanın uzaması ihtimaline karşı geride kuvvetli bir ordugah ile lojistik halledilmiş değildir. Şehre yardım gelmeden kolayca fethedileceği yönünde gereksiz bir özgüven oluşmuştur.

5. Şehir her yandan güçlü bir şekilde tazyik edilmiş değildir. Kara tarafındaki gücün daha ağır ve etkili olması gerekirken böyle yapılmamış, ağırlık nehir-kale gibi daha zor olan yönde bulundurulmuştur. İnce donanma yetersizdir.

6. Ordunun gerisindeki kritik yükseltiler-tepeler kontrol altına alınmamış, sadece Giray Han tedbir olarak bırakılmıştır. Kırım kuvveti çekilince ordunun gerisi açık kalmış, ani bir saldırıya uğramıştır. Manevra yapacak, çekilip toparlanacak alan olmadığından (nehir) ordu dağılmıştır. Oysa az bir kuvvetle tepeler tutulabilir, emniyet hattı kurulabilirdi. Hafif toplar ve ateşli silahlar ile dönemine göre çok ileri olan ordu az bir kuvvet ile dar bir yerden geçmek zorunda kalan düşman ordusunu durdurabilir veya yeterli takviye gelinceye kadar oyalayabilirdi.

7. Bunda da gerçekten yeterli miktarda kuşatma cihazı (ağır top, mancınık vb) yoktu. Dolayısı ile düşmanın yardıma gelmesine kadar şehre yeterli zarar verilememiştir. Şehrin hala sağlam kalması düşman ordusunun saldırıya geçmesine imkan sağlamıştır. Şehir çok zayıflasa düşman yeteri kadar kuvvet toplamayı bekleyemez, öncelikle şehri takviyeye çalışır, düşman kuvvetleri parça parça geleceğinden ciddi bir toplu kuvvet oluşturamazdı.

Bütün bunların nedeni ise kendine aşırı güvenden kaynaklanan tedbirsizliktir. Bu yenilgi Osmanlı gücünde ilk kırılmaya ve moral düşüşüne yol açmış, düşmanın cesaretini artırmış, Osmanlı devletinin de yenilebileceği fikrini oluşturmuştur. Gerisi de gelmiştir.