Yatırım Fonları+BES Fonları [ANA KONU]

Merhaba arkadaşlar, başka bi sebeple foruma girmişken bu konuyu gördüm ve açıkçası sinirlerim boşalmış vaziyette bir iki saattir geriye doğru okuyorum. Belli ki bu konuyu açmış ve birkaç senedir düzenli yatırım yapan bazı arkadaşlar dışında mevcut vaziyet bir hayli düşük. Vicdani sorumluluk hissedip yorum yapma gereği duydum. Lütfen yazdıklarımı ciddiye alın, bu buradaki ilk ve son mesajım olacak. Garanti ediyorum bu konuya geldiyseniz bu okuduklarınızın sizlere çok faydası olacak.

Öncelikle, dünyada 14.5 trilyon dolarlık piyasa değeri olan altın ile Türkiye'de aracı kurum görevi gören BOFA'nın ne alakası var be cahil herif? Aracı kurumlar kendileri alış-satış yapmaz, müşterilerine aracılık ederler. Müşterisi ne emir girerse onu yaparlar, Türkiye'de minnacık hacmi olan aracı kurumların da dünya altın piyasasına minnacık etkisi olur.

20-30 gün önce hayatında ilk kez bir şeyler almışsın ve bir hayli bozuk, anlaşılması oldukça güç olan Türkçenle gelmiş burada insanlara ahkam kesip saçma sapan akıllar veriyorsun. Bu yaptığın suç. Yatırımın y'si hakkında hiçbir fikrin yok, yazdıklarının neredeyse tamamı yanlış, hiçbir bilgi birikimin yok. Gitmişsin 1 ayda dolar bazında (bakın burası aşırı önemli) %120 kazandıran teknoloji fonlarına bütün birikimini gömmüşsün, sonra da yandım allah diyip daldan dala atlamış ve birilerinin spekülasyon yaptığını, oyunlar oynadığını iddia etmişsin. Yazdıklarının hepsini düzeltmeye kalksam sabaha kadar yazmam gerekir fakat ben daha çok bunu okuyan arkadaşlara bir faydam olsun istiyorum.

Eğer gidip 10 tane değil 1000 tane de teknoloji fonu alırsanız sepet yapmış olmazsınız arkadaşlar, bütün yumurtalarınızı tek yere atmış olursunuz. Ve bunu hem dünyada hem de Türkiye'de rekor üstüne rekor geldiği zamanda yaparsanız hayatınızın hatasına dönüşebilir. Piyasanın nereye kadar yükselip, nereden döneceğini hiç kimse bilemez, siz her daim getiri/risk analizi yapıp o an karar almalısınız ve asla en iyi kararları alamayacağınızdan emin olabilirsiniz. Bu bana yeter diyip kar almayı bilmek de bi erdemdir. Yılda %10 dolar bazlı getiri, en iyi fon yöneticilerinin bile hayallerini süsleyecek gayet iyi bir getiridir. Yatırım yaparken sadece karınızı maksimize etmeye çalışmamalısınız, risklerinizi de minimize etmelisiniz ve getiri/risk oranınızı optimize etmeye çalışmalısınız. Yoksa siz de git her şeyini bitcoine göm diye tavsiye veren bi dunkofa dönebilirsiniz. Alacağınız risk sizin maaşınıza, sosyal çevrenize, yaşınıza ve beklentinize göre değişir. Bu durum herkes için farklıdır. Fazla risk her zaman fazla getiri anlamına asla gelmez. Ancak öyle veya böyle bir yerden başlamak ve yatırım yapmak zorundasınız arkadaşlar, bu sebepten ötürü burada bulunan herkesi kutluyorum. Tasarruf-yatırım ve bileşik getiri üçlüsü içinde bulunduğumuz dönemin en kritik kavramlarındandır ve koca bir ömrü boşa geçirmemiş olursunuz. Bir yerden başladıktan sonra kartopu etkisiyle yıllar içinde öyle veya böyle hayal dahi edemeyeceğiniz birikimlere ulaşacaksınız, bu dediğime güvenin. Yine de hayatı asla başkalarıyla yarış olarak görmeyin, siz kendinize ve sevdiklerinize odaklanın.

Sepet mantığına gelirsek, sepetin amacı farklı varlık sınıflarını toplam portföyünüzde aynanda bulundurup düşük kayıp ile riski minimize etmektir. Toprak, arsa, gayrımenkul, her türlü emtia, para birimlerinin kendisi veya tahvil-bond gibi onların borçlanma sözleşmeleri, borsalar ve kontratlar bunların en yaygın olanlarıdır. Tek bir varlığa hödük gibi dalmamanın amacı her zaman dediğim gibi kayıptan kaçmaktır. Çünkü kayıp oldukça sermayeyi tekrardan yerine koymak zorlaşır. Şöyle düşünün, 1 milyon TL'niz %30 düştü, tekrardan eski seviyeye gelmek için %53.8 kazanmanız gerekiyor. Ancak siz tekrar eski seviyeye gelene kadar baştan az kayıpla ilerleseydiniz çok daha önde olacaktınız, üstüne bir de zaman maliyetini ve enflasyonu koyun. Umarım anlaşılmıştır. 10 tane teknoloji fonu almak sepet değildir, aynanda bütün portföyünüzü altın-gümüş-paladyum-platinyumla doldurmak sepet değildir. Türkiye'den ford-tofaş hisselerini alıp aynanda ABD borsalarından otomotiv hisselerini almak sepet değildir. Tüpraş-petkim alıp aynanda petrol fonu almak sepet değildir.

Daha net anlaşılsın diye farazi çok basit bir örnek vereceğim. 100 birim sermayeniz var mesela ve diyosunuz ki ben bununla 50 birim türk lirası bazlı, 50 birim döviz bazlı yatırım yapacağım. 50 birim türk lirası bazlı yatırımınızı 40 birim BIST, 10 birim para piyasası fonu olarak bölüyorsunuz. 50 birim döviz bazlı yatırımı da 20 birim altın, 5 birim gümüş, 20 birim yurtdışı borsalar, 5 birim eurobond olarak bölüyorsunuz.

Oldu mu size şu şekilde:

%40 BIST

%10 Mevduat

%20 Altın

%5 Gümüş

%20 Yurtdışı borsalar

%5 Eurobond

Bu çok basit bir sepet mantığıdır. Dönemsel olarak BIST azalabilir, yurtdışı borsalar artabilir. Yukarıda dediğim gibi bu oranlar kişiden kişiye ve şartlara göre o kadar değişir ki burada verilen her örnek nafiledir. 500 bin dolarınız varsa ve ömür boyu bununla yaşamak istiyorsanız %60 eurobond alırsınız ve gelen kuponlarla hayatınızı çok düşük riskle mutlu mesut idame edersiniz. 18 yaşındasınızdır, sermayeniz küçüktür ve ihtiyacınız olmayan parayla %100 borsalara dalmışsınızdır. Tek tavsiyem şudur, kağıt para her zaman enflasyon karşısında erir. Devletler kendi borçlarını azaltmak için enflasyonu kullanırlar. Son 3 senedir yaşadığımız servet transferini hepiniz gördünüz. O yüzden uzun vadeli mevduattan kaçının, her zaman kaybedersiniz. Dönemsel olarak alım fırsatı kollamak için nakit maksatlı para tutabilirsiniz ancak uzun vadeli kağıt parada döviz bile olsa asla beklemeyin. ABD dolarının da bizimkinin tırnağı olmasa bile çok ciddi enflasyonu vardır. Bu bahsettiğim sepete bilgi seviyenize göre çok farklı emtialar, bitcoin vs. de eklenebilir. Ancak bu kadar spek olan her şeyin oranı sizi üzmeyecek çok düşük miktarlar olmalıdır. Mesela portföyünüzün %1-3'ü kadar. Bu bahsettiğim borsa yatırımlarında da yatırımlarınızı farklı sektörler arasında sepet yapmak zorundasınız arkadaşlar. Gidip bütün paranızla hem BIST'te hem de ABD'de sadece taşımacılık almayın mesela. Çeşitlendirin.

Spekülasyona gelince evet arkadaşım, paranın döndüğü her yerde spekülasyon da olur oyunlar da olur. Ancak ben sana söyleyeyim, en büyük spekülatör bu yatırım anlayışıyla siz olursunuz. Yukarıda anlattığımın zıttına yatırım yapıyorum diyenler asla yatırımcı olamaz, olsa olsa küçük spekülatörler olur. Bakın arkadaşlar, 1 ay sonra ihtiyacınız olan parayla yatırım yapılmaz, 3 ay sonra ihtiyacınız olacak parayla da yatırım yapılmaz. Yatırım dediğiniz hiç ihtiyacınız olmayan parayla en az 1 yılla başlar ve ömür boyu ölene kadar yatırım yapılır. Yatırım yaparken bir yandan ekonomi ve finans hakkında araştırmalar yaparsınız, piyasa profesyonellerini okur, ekonomi kitapları alırsınız ve bilgilendikçe de yatırımlarınızı çeşitlendirir, risk analizinizi daha iyi yaparsınız. Yukarıda arkadaşlar Türkiye şartlarında alınabilecek en iyi fonlardan bahsetmişler zaten, en eforsuz yatırım bu fonlar arasında bahsettiğim şekilde sepet yapmaktır ve dönemsel olarak bu sepeti şekillendirmektir. Ancak işin zevkini almak istiyorsanız, veya denemek istiyorsanız tabii ki kendiniz de hisse senetleri alabilirsiniz. Ancak unutmayın, BIST'te 500 hisse varsa 450'si spektir. Çoğu tahta sahiplidir. BIST'te hacimler düşük olduğu için derinlik de düşüktür ve ufak paralarla hisseler bi anda tavan yapılıp peşinden tabana çekilebilir. Bu durum paranın döndüğü her yerde her piyasada vardır, bazılarında daha az, bazılarında daha çok. Seçiminizi yaparken araştırmalarınızı iyi yapın, spekci olmayın, spekcileri takip etmeyin.

Uzun vadede gelirinin önemli kısmıyla düzenli olarak tasarruf ve birikim yapıp, sonrasında yatırım yapanlar asla pişman olmayacaktır. Yaşıtlarınız bu ülkede araba-ev almak hayal derken sizin başardığınızı görecekler. Hayattaki en önemli konulardan birisi malumunuz ekonomi ve paradır, ancak bununla kafayı bozup kendinizin ve çevrenizin yaşam zevkinin içine de etmeyin derim. Başlarda haftada atıyorum 20-30 saatinizi bu işe ayırırken yıllar geçtikçe ve bilgilendikçe haftada 5-10 saatin yettiğini göreceksiniz. Hangi konu olursa olsun bilgi aldığınız kaynaklar bu hayattaki en önemli şeydir. Gidin bilgiyi yıllarını bu işe vermiş lisanslı piyasa profesyonellerinden ve objektif olduğunu düşündüğünüz bu piyalarda kaşarlanmış kişilerden alın. Aynı zamanda makroekonomiyi de takip edin ve ekonomi kitaplarını da okuyun. Böylece farklı kaynaklardan gelen bilgileri kafanızda sentezleyip kendi düşüncelerinizi daha sağlıklı oluşturacaksınız. Şunu da unutmayın, bırakın bir sene sonrayı, bir ay sonra bile ne olacağını kimse tam olarak bilemez. Herkes düzenli olarak yanılır, bunu göreceksiniz. Bu onların suçu da değil, bi kesinlik olsaydı bütün dünya oraya akın ederdi ve hiçbir şeyin anlamı kalmazdı. Hayatta belirsizliği ve bilinemezliği de kabullenin, sepet yapmanın mantığı da budur. Biraz felsefik oldu ancak bu kısmın da anlaşılacağını düşünüyorum. Kalın sağlıcakla, umarım herkes hedeflerine ulaşır.

Bu forumu üye olmadan 1 yıldan uzun süredir takip ediyorum resmen 2 aydır forumun içine ettin hiçbir konu hakkında bilgin yok 3-5 ay önce borsaya girmişsin borsa - fon gurusu gibi konuşuyorsun saçma sapan uzun uzun yazılar yazıyorsun sırf seni blocklayıp saçma mesajlarını görmemek için üyelik açtım.

yalnız bizde çok yüksek enflasyon vergisi olduğunu da unutmamak gerek.

örneğin Almanya da yıllık enflasyon %2,5

Türkiye de TUİK e göre %44

şimdi bir Alman kendi ülkesindeki bir fondan 1 yılda %20 kar etse

yani 100bin eurosu 120bin euro olsa bu 20bin euro kardan %25 stopaj öder

5000tl stopaj öder 15bin euro kendine kalır. bunun %2,5 da yıllık enflasyon götürüsü %12,5 net kar kalır.

bizde ise enflasyon %44.

yani 100bintl miz 1 yılda %44 artsa devvlet diyorki sen %44 kar ettin o halde %15 stopaj öde bakalım.

100bin tl 144000tl olduğunda 44000tl nin %15 i 6600tl yapar.

yani reel olarak hiç bir şey kazanmadığımız halde stopaj ödeyip devlete haraç vermiş olacağız.

evet kızsanız da bunun adı haraçtır,çünkü ortada reel manada bir kazanç olmadığı halde kesilen para var.

reel olarak yani enflasyon oranı düşüldükten sonraki karımız %10 olması için şuan 1 yılda en az %64 kazanç sağlamamız gerekirki %15 stopaj %44 enflasyonu geçip %10 reel kar sağlamak için

Gerçekten uzun vadeli getiri peşinde koşan, 10-15-20 yıl sonra finansal özgürlüğünü yakalamak isteyen, ev-araba almak, çocuğunu özel okullarda okutmak isteyen, 10 bin TL emekli maaşıyla aç kalmak istemeyen, hastalandığında devlet hastanesinde sıra beklerken ömrünü yitirmek istemeyen o çok sınırlı kitleye sesleniyorum. Bu yazıyı sizin için yazdım, müsait vaktiniz olduğunda okursanız mutlaka fayda sağlayacağınıza inanıyorum.

Öncelikle sevgili Ersin Bey, 2 hafta öncesinde uzun bir yazı yazarak portföy çeşitlemesi yapmanız gerektiği konusunda sizi ve sevgili forumdaşları uyarmıştım. Gördüğüm kadarıyla siz uzun vadeciyim diye girdiğiniz bütün fonlardan birkaç hafta içerisinde çıkmışsınız ve şimdi diğer arkadaşlara siz iyi yatırımcı değilsiniz, ben çok kazanç istiyorum, siz aza tamah ediyorsunuz gibi değişik şeyler söylemeye maalesef devam ediyorsunuz... Türk vatandaşları olarak birbirimizi aşağıya çekmeye bayılıyoruz gerçekten, hep beraber kazanalım anlayışı yok. Geçmiş mesajlara şöyle bi bakıverdim, insanlar diğerlerinin kaybetmesinden nasıl da haz alıyor inanılır gibi değil. Ülkemizin gelişmesini istiyorsak hep beraber zenginleşmeliyiz ve sermayemizi arttırmalıyız. Bunun yolu da tasarruf ve yatırımdan geçiyor, başka yolu yok.

Herkesi tekrardan uyarıyorum, bütün paranızı "icz, tte, yhz, dvt, ijz" 'ye gömmek riski dağıtmak değildir. 30-40 gün içerisinde dolar bazlı %110-120 kazandırmış teknoloji hisselerine yatırım yapan fonlara gitmişsiniz paranızın tamamını gömmüşsünüz ve ben zaten sepet yapmıştım diyorsunuz. 850 tane de teknoloji fonu alsanız riski dağıtmış olmuyorsunuz. Dolar bazlı %120 getiriyi, uzun vadeli en iyi Amerikan yatırımcısı 5 sene içinde kazansın finansal özgürlüğünü ilan eder mehdi gibi ortalıkta dolaşır, siz gitmiş 1 ayda bu getiriyi getiren fonlara bodozlama dalmışsınız. Bir arkadaş çok doğru söylemiş, insanımız uçan kaçan şeylere atlamaya bayılıyor ve genelde de geç atlıyor. Sonrasında yandım anam SPK nerede, devlet göreve, soygun var diye ağıt yakıyor. Bu durum acizlikten başka bir şey değil maalesef, bu tarz spekülatörlere acımıyorum.

Gerçekten uzun vadeli getiri peşinde koşan, 10-15-20 yıl sonra finansal özgürlüğünü yakalamak isteyen, ev-araba almak, çocuğunu özel okullarda okutmak isteyen, 10 bin TL emekli maaşıyla aç kalmak istemeyen, hastalandığında devlet hastanesinde sıra beklerken ömrünü yitirmek istemeyen o çok sınırlı kitleye sesleniyorum. Bu forumda veya sosyal medyadaki günlük yorumları okuyup uzun vadeli hedeflerinizden şaşmayın, duygusal davranmayın, soğukkanlı olun. Ağaç gibi dimdik durun. Bu işin en büyük zorluğu psikolojidir. Finansal özgürlük aklı başında olan herkesin ulaşmak için çabalaması gereken en büyük hedeflerden birisidir.

Öncelikle, geliriniz düşükse gelirinizi arttırmanın yollarını bulacaksınız çünkü bu hedeflere ulaşmak için tasarruf yapmak zorundasınız. Ay sonunda para artıramıyorsanız neyi biriktireceksiniz? Bunun için aylık gelir-gider tablosu yapmanızı ve gereksiz harcamaları azaltmanızı şiddetle öneririm. Benim gibi kahveyi çok seven ve her gün birkaç bardak kahve içen birisiyseniz, dışarıda şu an filtre kahveler 60-100 TL arasında değişiyor. Alın kendinize uygun fiyatlı bir makine, bir de kaliteli çelik termos, 2 hafta gibi çok kısa süre içerisinde amorti edecektir ve artık dışarıda doya doya kahvenizi içebilirsiniz. Oturduğunuz yerin suyu uygunsa yaptırın evinize bi filtre, veya su filtreli sürahilerden alın, ayda 500-1000 TL içme suyu masrafından kurtulun. Ayrıca bunlar sağlığınızı da düşüren değil, tam tersine arttıran önlemler. Dışarıda sürekli kalitesiz beslenmek yerine daha az ama daha kaliteli beslenin mesela. Gelir-gider tablosu yaptıkça yaptığınız absürt harcamaları siz kendiniz fark edeceksiniz zaten.

Tasarruf yapmaya, kenara üç kuruş da olsa her ay bir şeyler atmayı başardıysanız tebrik ederim. Çoğunluk bunu dahi beceremiyor. Yılda 12 ay, yani 12 kere bu eylemi gerçekleştireceksiniz, dolayısıyla yaptığınız birikim mümkün olduğunca dolar ve enflasyon bazında değer kaybetmezse hedeflerinize daha çabuk ulaşırsınız. Ocak ayında kenara attığınız 10 bin TL ile aralık ayındaki 10 bin TL aynı olmayacaktır, yine de ASLA vazgeçmeyin. Bir sıfırdan her zaman büyüktür. Günlük faizler aşırı yükseldiği için ben artık elime para geçtiği gibi çok büyük kısmını anında para piyasası fonlarına atıyorum, param bitmeye yakın günlük oradan çekiyorum. Valör de yok, satışı verdiğiniz gün para elinize geçiyor. Bu eylemle ay sonunda faturalarınızı havadan gelen parayla ödeyebilirsiniz.

Gelirinizden kenara para attınız ve tasarruf yapmaya başladınız. Artık sıra yatırıma geliyor. Bu konuda 2 hafta önce yazdığım yazıyı kopyalıyorum. Kısacası, sepet yapacaksınız arkadaşlar, çeşitlendireceksiniz. Alıntının altında finansal özgürlük peşinde koşturanlara güncel tavsiyeler vereceğim.

"Eğer gidip 10 tane değil 1000 tane de teknoloji fonu alırsanız sepet yapmış olmazsınız arkadaşlar, bütün yumurtalarınızı tek yere atmış olursunuz. Ve bunu hem dünyada hem de Türkiye'de rekor üstüne rekor geldiği zamanda yaparsanız hayatınızın hatasına dönüşebilir. Piyasanın nereye kadar yükselip, nereden döneceğini hiç kimse bilemez, siz her daim getiri/risk analizi yapıp o an karar almalısınız ve asla en iyi kararları alamayacağınızdan emin olabilirsiniz. Bu bana yeter diyip kar almayı bilmek de bi erdemdir. Yılda %10 dolar bazlı getiri, en iyi fon yöneticilerinin bile hayallerini süsleyecek gayet iyi bir getiridir. Yatırım yaparken sadece karınızı maksimize etmeye çalışmamalısınız, risklerinizi de minimize etmelisiniz ve getiri/risk oranınızı optimize etmeye çalışmalısınız. Yoksa siz de git her şeyini bitcoine göm diye tavsiye veren bi dunkofa dönebilirsiniz. Alacağınız risk sizin maaşınıza, sosyal çevrenize, yaşınıza ve beklentinize göre değişir. Bu durum herkes için farklıdır. Fazla risk her zaman fazla getiri anlamına asla gelmez. Ancak öyle veya böyle bir yerden başlamak ve yatırım yapmak zorundasınız arkadaşlar, bu sebepten ötürü burada bulunan herkesi kutluyorum. Tasarruf-yatırım ve bileşik getiri üçlüsü içinde bulunduğumuz dönemin en kritik kavramlarındandır ve koca bir ömrü boşa geçirmemiş olursunuz. Bir yerden başladıktan sonra kartopu etkisiyle yıllar içinde öyle veya böyle hayal dahi edemeyeceğiniz birikimlere ulaşacaksınız, bu dediğime güvenin. Yine de hayatı asla başkalarıyla yarış olarak görmeyin, siz kendinize ve sevdiklerinize odaklanın.

Sepet mantığına gelirsek, sepetin amacı farklı varlık sınıflarını toplam portföyünüzde aynanda bulundurup düşük kayıp ile riski minimize etmektir. Toprak, arsa, gayrımenkul, her türlü emtia, para birimlerinin kendisi veya tahvil-bond gibi onların borçlanma sözleşmeleri, borsalar ve kontratlar bunların en yaygın olanlarıdır. Tek bir varlığa hödük gibi dalmamanın amacı her zaman dediğim gibi kayıptan kaçmaktır. Çünkü kayıp oldukça sermayeyi tekrardan yerine koymak zorlaşır. Şöyle düşünün, 1 milyon TL'niz %30 düştü, tekrardan eski seviyeye gelmek için %53.8 kazanmanız gerekiyor. Ancak siz tekrar eski seviyeye gelene kadar baştan az kayıpla ilerleseydiniz çok daha önde olacaktınız, üstüne bir de zaman maliyetini ve enflasyonu koyun. Umarım anlaşılmıştır. 10 tane teknoloji fonu almak sepet değildir, aynanda bütün portföyünüzü altın-gümüş-paladyum-platinyumla doldurmak sepet değildir. Türkiye'den ford-tofaş hisselerini alıp aynanda ABD borsalarından otomotiv hisselerini almak sepet değildir. Tüpraş-petkim alıp aynanda petrol fonu almak sepet değildir.

Daha net anlaşılsın diye farazi çok basit bir örnek vereceğim. 100 birim sermayeniz var mesela ve diyosunuz ki ben bununla 50 birim türk lirası bazlı, 50 birim döviz bazlı yatırım yapacağım. 50 birim türk lirası bazlı yatırımınızı 40 birim BIST, 10 birim para piyasası fonu olarak bölüyorsunuz. 50 birim döviz bazlı yatırımı da 20 birim altın, 5 birim gümüş, 20 birim yurtdışı borsalar, 5 birim eurobond olarak bölüyorsunuz.

Oldu mu size şu şekilde:

%40 BIST

%10 Mevduat

%20 Altın

%5 Gümüş

%20 Yurtdışı borsalar

%5 Eurobond

Bu çok basit bir sepet mantığıdır. Dönemsel olarak BIST azalabilir, yurtdışı borsalar artabilir. Yukarıda dediğim gibi bu oranlar kişiden kişiye ve şartlara göre o kadar değişir ki burada verilen her örnek nafiledir. 500 bin dolarınız varsa ve ömür boyu bununla yaşamak istiyorsanız %60 eurobond alırsınız ve gelen kuponlarla hayatınızı çok düşük riskle mutlu mesut idame edersiniz. 18 yaşındasınızdır, sermayeniz küçüktür ve ihtiyacınız olmayan parayla %100 borsalara dalmışsınızdır. Tek tavsiyem şudur, kağıt para her zaman enflasyon karşısında erir. Devletler kendi borçlarını azaltmak için enflasyonu kullanırlar. Son 3 senedir yaşadığımız servet transferini hepiniz gördünüz. O yüzden uzun vadeli mevduattan kaçının, her zaman kaybedersiniz. Dönemsel olarak alım fırsatı kollamak için nakit maksatlı para tutabilirsiniz ancak uzun vadeli kağıt parada döviz bile olsa asla beklemeyin. ABD dolarının da bizimkinin tırnağı olmasa bile çok ciddi enflasyonu vardır. Bu bahsettiğim sepete bilgi seviyenize göre çok farklı emtialar, bitcoin vs. de eklenebilir. Ancak bu kadar spek olan her şeyin oranı sizi üzmeyecek çok düşük miktarlar olmalıdır. Mesela portföyünüzün %1-3'ü kadar. Bu bahsettiğim borsa yatırımlarında da yatırımlarınızı farklı sektörler arasında sepet yapmak zorundasınız arkadaşlar. Gidip bütün paranızla hem BIST'te hem de ABD'de sadece taşımacılık almayın mesela. Çeşitlendirin."

2 hafta önce yazdığım yazı genel bir uyarı yazısıydı, ancak bu yazımı finansal özgürlük peşinde koşanlara adadığım için daha farklı bir yol izlemek istiyorum. Yaşım genç ise, kariyerime yeni başladıysam, ve bu işlere de aşırı kafa yormak istemiyorsam, giderdim TEFAS'tan son 3 ay-6 ay-1-3-5 yıllık hisse yoğun fonların performanslarına ve yöneticilerine bakar, en iyi performe eden ve yöneticilerini beğendiğim 5-10 fonu bulur ve bunlara her ay düzenli para atardım. Bu fonlar dolar bazlı da sürekli kazanç sağladılar. Siz zaten mesela 15 yıl boyunca yılda 12 ay para yatıracaksınız, 180 farklı yerden alım yapacaksınız anlamına geliyor bu. Eğer 1 dakika dahi kafanızı yormak istemiyorsanız gidin her ayın 15'inde belirlediğiniz bu 5-10 fona biriktirdiğiniz parayı bölün ve savaş da olsa darbe de olsa yıkım da olsa siz zaten ortalamalara yatırım yapmış olacaksınız ve her türlü kazançlı çıkacaksınız. Geçmiş getiriler de bu söylediğimi doğruluyor. Bu fonları %50 BIST, %50 yabancı olacak şekilde veya dilediğiniz ağırlıkta seçebilirsiniz. Uzun vadede sizi zengin edecek tek getiri hisse senedi getirileridir. S&P ve NASDAQ 1 veya maximum 2 yıl kaybettirir, 3.yıl onu telafi eder. Bu yatırım şeklinde her türlü düşüş sizi mutlu eder, büyük düşüşlerde çok çok daha iştahlı olmalısınız ve elinize geçen her parayla alım yapmalısınız. Gidin internetten çok uzun yıllardır bu piyasanın içinde olanları izleyin ve okuyun. Sat tuşuna bastıkları için her zaman pişmandırlar, çok işlem yapan çok hata yapmaya mahkumdur. Belli bir stratejiniz olsun ve soğukkanlı bir şekilde onu takip edin. Finansal özgürlük hakkında pek çok blog yazısı var, İngilizce olanlar çok daha yoğun olsa da Türkçe içerikler de gün geçtikçe artıyor. Bu insanları ve ne yaptıklarını mutlaka takip edin, geçmiş yazılarını ve nereden nereye geldiklerini okuyun. Bu olayın en büyük harikası bileşik getiridir, 3.yıldan sonra paranız kartopu gibi hızla artacak ve siz bile şaşıp kalacaksınız. O yüzden ümitsizliği asla kesmeyin.

Eğer daha fazla vakit ayırma imkanınız varsa, ki bunu kesinlikle tavsiye ederim. Günlük işlemlere, insanların günlük duygularına zaman ayırmak yerine piyasaları anlamaya, ekonomiyi öğrenmeye, finansal özgürlük hakkında bilgi edinmeye vakit ayırın. Eğer siz de hisse senedi hazzını yaşamak istiyorsanız bilinçlendikçe tabii ki girişebilirsiniz. Veya mesela uzun vadede güzel bir eğride sürekli kazandırmış 4-5 senet bulursunuz, paranızın %30'uyla kendiniz bunları alırsınız. Kalan %70'iyle fon yatırımına devam edersiniz. Gece kafanızı yastığa koyduğunuzda içiniz nasıl rahat olacaksa öyle davranın, kimseye %100 güvenmeyin, geleceği kimse bilemez ve herkes düzenli olarak yanılır. Unutmayın. Bilgilendikçe yukarıda önerdiğim pasif yatırım şeklinden ufak ufak vazgeçip, büyük fırsatlar gördüğünüz yerlere daha aktif yatırımlar yapabilirsiniz. Mesela baktınız NASDAQ %40 çok büyük düşüş yaşadı, artık oradan korkmayın ve girin arkadaşım. Güzel bir kazanç alınca da aç gözlülük yapmayın ve karınızı alın. Kısacası, öğrendikçe yatırımlarınızı 3-6 aylık, 1-2 senelik kararlarla biraz daha aktif yönetebilirsiniz. Ancak çeşitlendirmeyi siz yine de bırakmayın.

Bence bu yazının en önemsiz kısmı burası ve insanı her zaman yanılgıya düşürme ihtimali var, ancak yine de gelelim en güncele. Mesela burada arkadaşların paraların tamamıyla altına veya TL faize girdiklerini görüyorum. Güncelde benim portföyüm %35 kendi seçtiğim 5 türk hisse senedi, %25 değerli metaller (20 altın ve 5 gümüş. Burayı en son birkaç ay önce almıştım), %20 para piyasası fonları, %10 BIST fonları, %10 yabancı ve değişken fonlar şeklinde. Ve param şu an döviz bazlı ATH (All Time High). Çeşitlendirme yapanlar için zannedildiği gibi bir düşüş olduğunu sanmıyorum. Para piyasası fonlarında bileşik faiz %70lere çıktı ve gerçekten aşırı cezbedici, hayatımda ilk kez bu kadar faiz bulunduruyorum. Ancak yine de dünyadaki faizlerin düşüşü, Türkiye'nin sıcak para çekeceği, bunun BIST'e dolar bazlı yaracağı (1-3 senelik dilimde) ve bu durumu da yine en iyi fonların yöneteceği düşüncelerimden dolayı çok yakın zamanda yurtdışını siber güvenlik ve sağlık sektörü dışında sıfırlamayı (yurtdışı iyi yükseldi ve şu an seçim riski var), TL faizi %10'lara indirmeyi ve tamamen BIST fonlarına dönmeyi düşünüyorum. Seçim sonrası borsanın 256 dolar ihtimali gerçekleşirse geriye kalanları da sıfırlar ve tamamen borsaya dönerim. Bunlar benim ekonomik tahminlerimden ve risk algımın genişliğinden kaynaklanıyor (Dünyanın Pakistan'dan sonra en ucuz borsasıyız ve ben yeni riskler çıkmazsa potansiyel görüyorum. Siz görmüyorsanız ona göre davranın). Kıymetli metaller bence son dönemde iyi yükseldi ve kısa vadeli düşüş ihtimali her zaman var. Ancak yine 1-2 senelik dilimde buranın da prim ihtimalini çok daha yüksek görüyorum ve hedge amaçlı tutmaya devam edeceğim. Büyük düşüş olmadığı sürece yurtdışına da kıymetli madenlere de yeni alım yapmam. Bu forumda veya başka bir yerde benim yazdıklarım dahil hiçbir şeyi yatırım tavsiyesi olarak görmeyin ve yukarıda belirttiğim gibi portföyünüzü akıllı şekilde çeşitlendirerek uzun vadeli hedeflerinize odaklanın, asla pişman olmayacağınızın her türlü garantisini veririm. Herkese bol kazançlar dilerim.

yatırımda bir şey olduktan sonra "şunu yapsaydın bunu yapsaydın" bence en büyük hata. 20 sentken bitcoin alsaydık fona ihtiyacımız olmazdı bu başlığa da gerek yok o zaman.

zaten öyle olacağını bilmediğimiz, olacağından emin olmadığımız, riski öngörülebilir kılarak risk/kazanç eğrisini yumuşatmak istediğimiz için sepet yapıyor veya fon alıyoruz.

Bu sıralar hayatım biraz karışık, Ekonomik şeylerle ilgilenemiyorum.

parayı PPF park ettik, faizlerle biraz dinleneyim, piyasa ne olacak göreyim diye. Adamlar PPF'in de içinden geçti.

Ülkede para kazanmayı bırak, paranın değerini korumak için profesör olsan bile işin çok zor.