Çin, ilk 3. nesil nükleer reaktörünü şebekeye bağladı: 6 milyon eve elektrik!

ABD'de daha çok nükleer reaktör olabilir ama literatürün uzun zamandır parmak bastığı üzere Amerikan altyapıları eski ve yenilenmeleri muazzam bir tutara karşılık düşüyor. Buna karşılık Çin paraya kıyıp baştan kurduğu altyapılarını son nesil veya en azından daha çağdaş teknolojilerle yapıyor. Merkezi hükümetin hedeflerini tutturabilmek için eyaletler ve sermaye gerekirse büyük borçlara girme veya tartışmalı yatırımlar yapma pahasına harıl harıl çalışıyor. O sebeple şu an Çin'in bilhassa ulaştırma altyapısı ABD'ninkine nazarla daha yeni ve daha üstün görünüyor.

Çin yeşil enerjide zaten şu an açık ara dünya lideri. İronik biçimde demir çelik gibi gayri yeşil sektörlerde de dünya lideri. Onun için Çin'in yeşil dönüşümü çok paradoksal ve zorlu bir süreç. Diğer bir deyişle gezegeni aleyhimizde kirletmeye de, lehimizde temiz tutmaya da en meyilli ülke Çin. Bu vahşi kapitalizm ile bilimsel sosyalist ve aydınlanmacı ilerlemeciliği sentezleyen acayip sistemlerinin, yani devasa bir sermayenin ve rejim itibarıyla bu sermayeyle bütünleşik bir devletin küresel bağlamdaki bencil çıkarlarının oradaki yüksek eğitim kalitesi, yetiştirilmiş muazzam insan sermayesi, benciliğe karşı diğerkamcı ve kohezyoncu aydınlanma ve ilerleme vurgusu ile meydana getirdiği tezat bir tablo.

Ülkelerinde iyi ve kötü yönleriyle hem Batılı değer sistemleri hem de Asyatik, bilhassa - doğal olarak - Çin menşeili değer sistemleri empoze ediliyor. Çinliler dünyaya ilişkisel ve çok katmanlı bakıyor, olgusal ve kısa vadeli değil. İlişkiler ve hiyerarşiler dengeli sürdürülebileceği, "icat eden uygarlık" kimliklerini ve gururlarını milliyetçi bir bağlamda okşayacağı sürece Çinlilere her şeye OK. Bu gibi çeşitli sebeplerle kısa vadeli kar marjlarına veya hemen getiriler bekleyen hissedar heveslerine çok takılmadan başkalarının girmeye çekineceği - daha uzak vizyonlu - yatırımları yapmaya daha çok hevesleri var. Batılılar mesela otomotivde içten yanmalıya bu kadar takılı kalmışken hem de emisyon konusunda hile yapmaya bile yelteniyorken Çinlilerin elektrikli araç ve elektromobiliteye bu kadar yoğun bir şekilde kanalize olması bu duruma bir örnek olarak verilebilir.

Bu uzaktan bir gözlemci olarak naçizane yorumlarımdır ve düpedüz yanlış da olabilirler. En azından kaçırdığım bir değişken veya değişkenler - şüphesiz - mevcut olabilir.

Füzyon kullanılabilir hale gelene kadar en iyi enerji üretim yöntemi bu yapabilecek birşey yok. Ancak nükleer atıklardan nasıl kurtulunacağı ve Çernobil gibi bir felaketin tekrar yaşanmayacağı

konusunda daha büyük garantiler gerekiyor. Yeni nesilde Çernobil ve Fukuşima'dan ders çıkarıp aynı hatalara yol açmayacak reaktörler yapıyorlardır umarım.