Aksine bu yapmış oldugunuz yorum beni kanıtlamıştır. Kanıda ihtiyacım bu arada yoktur. Ama bana muhalefetmiş gibi yapmış oldugunuz yorumda beni kanıtlamanız sizin açınızdan trajikomiktir. Bu işin bir piyasasının oldugunu, olayın içinde olan kişilerin istedigi talepler dogrultusunda çevirilerin gelmedini kanıtlar nitelike bir yorum yapmışsınız. Örnegi Baldur's Gate 3 çevirisinden verdim çünkü bu oyun çok fazla sattıgı için Türkçe dil destegi geldi. Ve Larian Stuidios çok fazla oyuncularına saygı duyuyor. Adamlar en ufak bir yorumu kafaya takacak seviyede insanlar. Hem oyun çok satmış hemde Türkçe dil destegi diye ısrar etmişiz hemde adamlar insanların fikirlerini önemsiyor. Tüm bu şartlar altında zaten Türkçe gelmemesi imkansızdı bu oyunun. Başka oyun olsun, BG3 ile aynı harf sayısı olsun ve çok satmadıgı için Türkçe dil destegi gelme ihtimali aynı fiyat üzerinden yoktur. Çünkü adam isterse mena usd fiyatı cinsinden degil tam fiyattan satışa sunsun yinede mantıklı bir proje olmayacak. Zarar degil ama çok az bir kar yapılacak ve kaybedilen zamana deymeyecek. Yani başta frimalar herşeyi hesaplıyor diyerek. Benim bu hesabı düşünmedigimi ima etmişsiniz. Ben bunu zaten biliyorum ve hesaplamalarına göre resmi çeviri işine hiç yanaşmıyorlar diyorum. Yani esas sebeplerden birisi 'Bu işin piyasası bu' zihniyeti sebebiyle bazı oyunlar Türkçe olmuyor. Çünkü harcanan vakte zamana deymiyor. Türkçe dil destegi olmadıgı halde bir oyunu fanları zaten satın alıyor. Türkçe dil destegi sonradan gelse bile fanlar önceden satın almış oluyor. Adamlar bunu bilerekte yanaşmıyorlar bazen. Yani ortada bir çok sebep var. İşin içinde olup olmamakla alakası yok. Ve merak etmeyin en az sizin kadar bu konular hakkında bilgi sahibiyim. Engellenmiş projeleri bile biliyorum. Siz şimdi bu işlerin içinde oldugunuzu iddia ediyorsunuz ama daha engellenmiş çeviri projelerinden haberiniz bile yok. Ve zaten işin içinde olan kişilerde benimle benzer şeyleri söylüyor. Sırf siz söylemediniz diye burada haklı veya haksız durumu algılanmasın. Senelerdir yazılıp çizilenleri biliyoruz. Benim yaptıgım bu yorumların benzerini Bazı çevirmenler yaptı zaten. Özellikle resmi çeviri isteyen ama olmayan projeler için. < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi harunefetr -- 23 Aralık 2024; 21:44:40 > |
Gönüllü Oyun Çevirmenliğinin Makine Çevirisi Tarafından Yok Edilmesi! (8. sayfa)
-
-
:)
İşin içinde olup olmamakla alakası mı yok? :) En az benim kadar bu konular hakkında bilgi mi sahibisiniz? Engellenmiş projeler mi?
Efendim ben 12 yıldır bu işi yapıyorum. Bu işten kastım çevirmenlik değil, oyun yerelleştirmesi direkt. Haberinizin bile olmadığı yüzlerce oyunda benim çevirilerim vardır. Ben bir şeyler söylüyorsam boşuna söylemiyorum emin olabilirsiniz.
Ve yazdıklarıma pek dikkat etmemişsiniz belli ki. Bütün piyasa bu şekilde dönüyor demedim zaten ama çoğu zaman böyle dönüyor. Zaten öyle dönmediği ender durumlarda da BG3 gibi oyunların Türkçe olduğunu görebiliyoruz. Madem BG3'ten örnek verdiniz, o oyunun yerelleştirmesini yapan ekibi bizzat tanıyorum. Kendileri bu işi doğrudan Larian ile muhatap olarak, hiçbir aracı vs. olmadan yaptılar ve uluslararası standartlarda fiyat vererek, hiç fedakârlık yapmadan bu işi yaptıklarını düşünüyorsanız yanılıyorsunuz.
Ama kaçırdığınız bir nokta var. Oyun firmalarının %99'u, indie olmadıkları sürece bu şekilde çalışmıyor. Bağımsız geliştiricilerin bile büyük çoğunluğu bu şekilde çalışmıyor. Oyunlarının yerelleştirilmesine karar verdikleri tüm dilleri tek bir firmaya emanet edip işin içinden çekiliyorlar. Bu firmaların da hiçbiri Türkiye kökenli değil ki Türkçe için özel bir çaba sarf etsin. Durum böyle olunca da çevirmenlerin ne istediğinin bir önemi yok çünkü taşeron mantığıyla iş yapılıyor.
Oyun firması LSP'ye (dil hizmet sağlayıcı), LSP yereldeki çeviri bürosuna (örn. Türkiye'deki A firmasına) veya çevirmene işi veriyor, yereldeki çeviri bürosu da yereldeki serbest çevirmene iş yaptırıyor.
Kelime başı 0,10 EUR olarak oyun firmasının LSP'ye verdiği ücret, LSP'den en son işi yapan çevirmene gelene kadar kelimesi 0,01-0,02'ye kadar düşüyor. En iyi ihtimalle 0,03-0,04 oluyor.
Bir çevirmen günde adamakıllı maks. 2.500 kelime çeviri yapabilir. Kaldı ki metnin zorluğuna göre bu sayı daha da azalır. 1.500-2.000 daha yaygındır. Günde 2.500'den ayda 50.000 kelime çeviri yapsa 0,04'ten 2.000 EUR yapar. O da 73.000 TL yapıyor ki bunun bir kısmı da vergiye gidecek ama hadi vergi de olmasa ayda 50.000 kelime çeviri yapan çevirmenin kazandığı para 70.000... Neresinden kısacak bu adam? Her ay 50.000 gelecek diye bir garantisi olsa yine neyse ama o da yok. Haberinizin olmadığı bir sürü unsur var. Zaten yukarıda bahsettiğim zincirde bu bile ulaşmıyor çoğu çevirmene.
Mesela isim vermeden başka bir örnek vereyim. Başka fantastik bir oyun. AAA. Çok büyük bir metin hacmi var. Çevirmenleri kelime başına 50 kuruş civarında komik bir rakam kazandı. Peki bundan oyunu yapan firmanın haberi var mıdır dersiniz?
Yahu o zaman böyle yapılmasın, yerli firmalar daha uygun fiyattan araya aracı koymadan yapsın bu işi... O da öyle kolay bir şey değil işte. Hadi buyurun Rockstar'a ulaşın bakalım. Ben forum dh'den harunefetr, oyununuzu çevirmek istiyorum hem de çok ucuza yapacağım deyin. Cevap alabilirseniz büyük başarı. 23 Studios, Locpick vs. yapsın kardeşim ben mi yapacağım diyebilirsiniz. Onlar bunu istemez mi sanıyorsunuz? Bize %50 indirim yapın GTA 6'yı çevirin deseler sıraya girmezler mi? Hadi bakalım ben söylüyorum piyasası neyse 10'da 1'ine yaparım GTA 6 çevirisini. Bedava deseler yine yaparım. Böyle duyuru yapsanız buradan Halep'e kadar sıra olur. Ama öyle bir dünya yok.
Çünkü işin özüne inecek olursak olayın çeviri fiyatıyla şunuyla bunuyla uzaktan yakından alakası yok. Türkçe dil desteği olan oyun sayısının az olmasının tek sebebi taleptir, artmasını sağlayacak tek şey de yine taleptir. Burada talepten kastım yalnızca insanların "Turkish support pleeeeeease" diye yorumlar yazarak firmayı darlaması değil, ekonomik anlamdaki taleptir. Yani satıştır. Ne zaman ki bir geliştirici Türkiye'de 10 sattığı oyunun Türkçe olunca 100 sattığını görür işte o zaman fiyatının ne olduğunu önemsemeden Türkçe desteği getirir.
Ayrıca yerel fiyatlandırma hiç öyle bir şey değil. Siz "adamlar 60 dolarlık oyunu 35'e satıyor" gözüyle bakarsınız ama dijital ürün bu, esnafın toptan fiyatına bir şey alıp üzerine kâr koyup satmasına benzetmeyin. 60 dolarlık oyunu 35'e satıyorlarsa bölgeden elde edecekleri toplam geliri en üst düzeye çıkarmak için satıyorlar.
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi Elessar Eredhian -- 23 Aralık 2024; 23:22:53 >
-
Kusura bakma ama ben senin kadar dilini de çevirmenini de ezikleyen başka birisini daha görmedim, bu cehaletle ve ne idüğü bilinmezlikle bir de utanmadan yıllarca bu sektöre resmî bir şekilde de gayriresmî bir şekilde de hizmet eden insanlara hâlâ utanmadan ahkâm kesmeye çalışan bir terbiyesizi de. Yahu, oyunun kendi yapımcısı on binlerce, yüz binlerce, yeri geldiğinde milyonlarca doları oyunun yapımına harcayabiliyor ve hatta Fransızca, İspanyolca, Japonca, İtalyanca gibi diller için “piyasası böyle” dediğim paraları verebiliyor da konu Türkçeye gelince bir Türkçe çevirmenler mi zorba oluyormuş veya enayi olmalıymış? Yerim ben senin tüketiciliğini de cehaletini de. A benim zekâ küpü kardeşim, ben kaçtır sana demiyor muyum bölgesel fiyatlandırma tamamen yapımcının insafında diye? SEGA da var redakte edilmiş makine çeviriyle dil desteği sunup bu kalitesizliğe utanmadan 70 dolar isteyen, CD Projekt Red de var mükemmel bir dil desteğiyle Cyberpunk 2077’ye 45 dolar isteyen, Frontwing de var hiçbir dil desteği sunmadan görsel romanlara 60 dolar isteyen. Halo Infinite’in bütçesinin 500 milyon dolar olduğu iddia ediliyor, öyle olmasa bile yüzlerce milyon doların bu projeye gömüldüğü net, Microsoft bu oyuna Danca desteği bile getirmiş ve elbet ki hakkını da vermiştir çevirmeninin, Türkçe getirince mi fakir olacaktı? Oyunun çok oyunculu modu bir de oynaması ücretsiz, Tencent ve Riot gibi firmaların ülkemize yaptığı gibi “mikro ödemelerle temin ederim ben bu parayı ya” diye düşünerek Türkçe dil desteği de getirebilirdi ama getirmedi. Senin o muazzam zekâna göre “Türkçeye çevirecekler bu gariban Microsoft’u yolmak istedi de Microsoft reddetti” mi diyeceksin? Marvel Rivals için 2 ay evvel bana LQA teklifi geldi, 280-320 saatlik LQA yaptıracaklardı, 15€ teklif edildi saat başına, 4200-4800 euro eder, bunu bana verince fakir mi oldular sanıyorsun? Bir insan hiçbir halt bilmeyip anca bu kadar salakça bir şeyi dile getirip “resmî çeviri gelmemesinin en büyük sebeplerinden biri budur” der ya. Mesleğimizin “piyasasını” anlamamakta diretip o “tüketici” kafanla yorum yapmaya çalışma artık.
Var ya bak, hangi sektörde çalışıyorsun bilmiyorum ama bundan sonra ben de “bir tüketici olarak” sen ne kadar para alıyorsan ona yorum yapacağım arkadaşım. Diyeceğim ki senin hakkın budur şudur. Senin sektörünü bilip bilmemem umurumda bile olmayacak bundan sonra. En garde anasını satayım, savaştıracak beyinlerimiz yok bari cehaletimiz çarpışsın da kendi ilacını bir tat. Allah gözüne dizine dursun, şu zamana kadar dil öğrenseydin keşke de “aç gözlü çevirmenler” yüzünden ağlamasaydın.
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi BakaYume -- 23 Aralık 2024; 23:40:9 >
-
Cocuk mantigiyla olaya yaklasiyorsun, cok saf bir halin var o yuzden sana muspet yaklasacagim. Sektorun icinde degilim fakat yanindayim, bu isten para kazanmadigim icin herhangi bir cikar catismam yok, tercuman oldugum icin senin aksine surecin isleyisini anlayabiliyorum, bu isi arada yapan bir arkadasim var en son cevirmesi cok zor bir oyun cevirdi aldigi ucreti duydugumda kendisine "ciktir lan" demistim, beni kandirmaya calismadigina inanmam biraz surdu. O kadar dusuktu. Acikliyorum sana bak guzel guzel:
Oyunlarla alakali butun surecler cok pahalidir. AAA oyunlarla alakali butun surecler cok daha pahalidir. Eskiden en muhtesem oyunlar bile kucuk firmalar tarafindan dusuk butcelerle yapilirdi, artik yuzmilyonlarca Dolar yatirimlar falan konusuluyor. Sen yerellestirme firmalarinda calisan tercumanlarin iyi para kazandigini zannediyorsun. Elessar Eredhian nickli arkadasin bahsettigi fiyatlar ABye kiyasla cok dusuk ve en iyi ihtimalle %30u falan giriyor tercumanin cebine. Oyun lokalizasyonu degil normal cevirinin kelimesi 10 cent civarinda yoksa ABde, tercumanin cebine giren para bu dedigim. Pazarda 50 liradan aldigin malin ureticisinden 4 liraya alinmasi gibi bir durum bu yani, ama bizim memlekette oyunlarin Turkce cikmamasinin sebebi bu degil.
Bak Witcher 3'un cevirisini gonullu bir grup firmadan izinli yapti falan bir donem, o mevzulari hatirliyor musun bilmiyorum acayip "hype" vardi daha hype terimi henuz buralarda yerlesmemisken. Bak o mevzuya ragmen o kadar az satti ki o oyun Turkiye'de, ama HERKES oynadi o oyunu. Nasil oynadi? Korsan.
Bizim memlekette korsan hirsizlik olarak gorulmedigi, her zamanki gibi ahlak insanin cikarlarina uygun olan seyi yapmasi oldugu icin yazilim asla satmayacak. Bak cevirisi yapilan oyunlarin neredeyse tamami live-service oyunlar. Neden? Cunku serverina baglanmadan calismiyor zaten oynayan herkes parasini vermis olmak zorunda. Live-service oyunlarin cevrilip single player oyunlarin cevrilmemesi de sana anlatabiliyor olmali nicin birinci taraf lokalizasyonu bulamadigini.
Orijinal oyun alma kulturu 2020den sonra artti, evet, ama bunun sebebi steamde dunya uzerindeki en dusuk fiyatlarin bizde olmasiydi. O fiyatlar yukseldi. Simdi bak Alan Wake 2 alacagim 500 TL falan, iki haftadir alsam mi almasam mi diye dusunuyorum, 500 TLye deger mi diye hesap yapiyorum ki 500 TL 15 USDden az bak, Avrupali icin 15 TL resmen o oyun, normalde AAA oyunlarin temel paketleri 1200-1500 liradan cikiyor sen oyun ureticilerini tatmin edecek bir satis oldugunu mu dusunuyorsun 17K asgari ucretin oldugu memlekette?
Alıntı
metni:Yaptıgım söylemler dışında resmi çeviri olmamasının bir sebebide, 'Bazı oyunlar ülkemizde çok satmaz bazıları çok satar ama yapımcısı Türkçe dil destegini umursamaz.' Örnek Assassin's Creed serisi ve GTA serisi. Bu oyunlar belkide en çok satmış oyunlardır ama Türkçe dil destegi yok. Çünkü umursamıyorlar. Umursamak insani bir sey. Oyun ureticileri insan degil sirket. Varoluslarinin yegane amaci para kazanmak. Kazanabilecegi para oldugunu dusunse emin ol ceviriyi yaptirir, T2'nun ilgili departmanlarinin Turkiye'deki durum hakkinda senden daha az bilgisi oldugunu mu zannediyorsun? Senin ulasmayi hayal bile edemeyecegin metrikler var onlarin elinde. Mevzu korsan kardes baska bir sey degil. Lokalizasyon pahali bir sey ama sen bogaz tokluguna kole gibi tercuman da calistirsan tercume disindaki surecleri de pahali olacagindan korsan yazilim kullanmanin ekmek yemek su icmek gibi oldugu bir memlekette bu is olmaz.
-
O stalkerim var yasasin
Elim ayagima hic dolanmamistir konusurken bu arada. Youtube'daki videolarda durkaladigim yerlerde iii sesi cikardigimi duymussun belli de bu stalker tripleri iyi degil.
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi AREryilmaz -- 23 Aralık 2024; 23:51:37 > -
Yapmış oldugum yorumlar yılların tecrübesidir.
Muhalefetmişim gibi görünüp beni dogrulayan yorumlarınızı görünce akşam akşam gülsem mi size mi üzülsem bilemedim ama daha fazla uzatmamak adına mesaj alıntılamıyorum.
Bazı arkadaşlara ne desem boş olayı manipüle etme peşindeler. Farklı yerlere çekme peşindeler. Sony neden çekildi ülkeden bir baksınlar. BG3 ve nice oyunlarda Adamlar sana 60 euroluk oyunu 35'e çıkarırken sana indirim yaparken sende benim emegim emegim diye aglarsan, sömürülüyorum anam dersen, o oyundan delikanlıysan 2 tane alırsın. :D Adamında emegini tam verirsin. Yada burada kendinle çelişip kendi ahlakını ve degerlerini belli etmezsin.
Standartların altında para kazan sana demiyoruz. Benim kulagıma gelen duyumlar oldu. Bir kere yakaladık fırsat bu fırsat mantıgıyla yaklaşımlar olmuş. Bak burada bu kadar nem kapan oluyor asla size bir ithamda bulunmadım. sadece duyumlar oldu dedim. Sizi ben bir kere tanımam etmem. Bu benim yorumuma argüman derseniz bunu kanıtlayan şey ise oyun yapımcıları resmi kurumlarla çalışıyor. Direk onlarla muhatap oluyor sözüyle kanıtlanmış oluyor zaten. Resmi kişi adam çalıştırma masrafı şirketimin masrafı derken o çeviri dünyanın parasına patlar ve zaten çogu oyun yapımcısı o hatayı bir kere yaptık der sonra Resmi Türkçe oyun gelmez. Baldur's gate gibi çok satan oyunlar hariç. Zaten larian firmasını size açıkladım adamlar biraz olaylara duygusal yaklaşıyor. Komünitisinin dediklerini çok fazla umursayan bir frimadır. Başka frima olsa resmi çeviri bile gelmezdi emin olun. Sebebini açıklayacagım, Baldurs gate gibi satın alınmış bir oyuna nede Resmi Türkçe dil destegi gelmeyecegini. Okumaya devam edin.
Ben yorumumda çıkıp oyun şirketi umursamıyor çünkü zaten alan almış diyorum oyunu. Gelmiş adam bana ders veriyor aklınca bir şey ögretmeye çalışıyor :D. Umursamak insaniymiş, şirketler insan degil şirketmiş. Valla mı yav. Bilmiyordum. Sagol kardeş.:D Zaten insan olsalar diyorum ki o kadar kişi satın aldıktan sonra çıkarırlar Resmi Türkçe çeviriyi. Alan almış zaten oyunu diyorum. Bu saatten sonra neden resmi çeviri yapıp şirketi zarara ugratsınlar diyorum zaten. Resmi çeviri getirseler bile kitlesi önceden aldı zaten. Resmi çeviriden sonra ek bir satış saglamaz.
Özetle muhalefet yorumlarınızla beni dogruladıgınız için teşekkürler. Bu konuya daha fazla vakit ayırmak istemiyorum. Anlamsız vakit kaybından öteye gitmedi.
Ben ilk başta yaptıgım yorumu tekrar yapmak istiyorum. Çünkü bu konuya ilgi çekici bir başlıktan dolayı girdim. Yapay zeka ve bir çok araç günümüzde bir çok meslekte kullanılıyor. İnsanlar ai şarkılar yapıyor. Vefat etmiş kişilerin sesleriyle yeni şarkıları seslendiriyorlar. Kendi hayallerindeki kadını oluşturup instagram profili açıp infulencer oluyorlar. Saglık ve kod alanındada yapay zeka kullanılıyor. Bu kadar alanda kullanılan bu araçlar iş Oyun çevirisine gelince tu kaka gözüyle bakılmamalıdır.
İyi forumlar.
-
Bir oyun indirime girdigi zaman oyunu piyasaya dagitan sirket o oyundan umudunu kesmistir. Esas satis oyun ilk ciktigi zaman olur, indirimli satislar bolgesel satis istatistiklerinde bile sayilmaz, ayri bir istatistik tabii ki vardir bunlar icin ama gelecege yonelik hesap yapilirken o satislar hesaba katilmaz.
Alıntı
metni:BG3 ve nice oyunlarda Adamlar sana 60 euroluk oyunu 35'e çıkarırken sana indirim yaparken sende benim emegim emegim diye aglarsan, sömürülüyorum anam dersen, o oyundan delikanlıysan 2 tane alırsın. Bu kadar mantiksiz onermeyle cok nadir karsilasiyorum ben.
Alıntı
metni:Ben yorumumda çıkıp oyun şirketi umursamıyor çünkü zaten alan almış diyorum oyunu. Gelmiş adam bana ders veriyor aklınca bir şey ögretmeye çalışıyor :D. Umursamak insaniymiş, şirketler insan degil şirketmiş. Valla mı yav. Bilmiyordum. Sagol kardeş.:D Zaten insan olsalar diyorum ki o kadar kişi satın aldıktan sonra çıkarırlar Resmi Türkçe çeviriyi. Alan almış zaten oyunu diyorum. Bu saatten sonra neden resmi çeviri yapıp şirketi zarara ugratsınlar diyorum zaten. Resmi çeviri getirseler bile kitlesi önceden aldı zaten. Resmi çeviriden sonra ek bir satış saglamaz. Alanin almis oldugu o oyun icin lokalizasyon yapilmayacak zaten. O oyun yeterince iyi satmissa sonraki oyunlar icin lokalizasyon planlanacak. Bilsem sana bastan aciklardim bunu ama aciklamaya gerek olmayan bir sey oldugunu zannettim.
Makine cevirisi isine tu kaka demiyor zaten kimse. Bugun makine cevirisinin girmedigi isler sadece gizliligi olan isler, sadece oyun lokalizasyonu gibi dusunme. Buyuk firmalar da lokal serverlarda yapiyorlar mesela gizliligi olan islerinin makine cevirilerini. Makine cevirisi yapilir tercuman rotuslar ve erek metnin makine cevirisi oldugunu anlayamazsin bile. Bu arada muhalefet yorum olmaz muhalif yorum olur.
-
Alıntı
metni:Benim kulagıma gelen duyumlar oldu. Bir kere yakaladık fırsat bu fırsat mantıgıyla yaklaşımlar olmuş. Bunu yapanlar varsa kendilerinin basiretsizliğidir. Buradan genelleme yapamayız ama.
Alıntı
metni:Alan almış zaten oyunu diyorum. Bu saatten sonra neden resmi çeviri yapıp şirketi zarara ugratsınlar diyorum zaten. Resmi çeviri getirseler bile kitlesi önceden aldı zaten. Resmi çeviriden sonra ek bir satış saglamaz. Bu doğru değil. Oyun şirketlerinde bu kararları veren bizzat tanıdığım kişilerin ifadelerine ters. Sadece bu olmamakla birlikte satışların en çok olduğu ülkelere odaklandıklarını söylüyorlar (satış, ülkedeki ingilizce bilgisi, internet erişimi, oyun pazarının büyüklüğü, mobil ve konsol/pc oyun harcaması alışkanlıkları, oyuncu sayısı, diğer oyunların başarısı, topluluk talepleri, genç nüfus vs. vs. bir sürü etken var). Tabii bu, çok satan oyuna çok sattığı için yerelleştirme getirmek şeklinde olmaktan ziyade devam oyunlarında bu dili yerelleştirme havuzuna katmak suretiyle oluyor genellikle eğer live service oyunu değilse. Birinci ağızdan duyduğum şeyleri söylüyorum.
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi Elessar Eredhian -- 24 Aralık 2024; 1:0:26 >
-
Harunefetr'den iyi mi bilecek o kiailer? Yillarin tecrubesiyle konusuyor adam.
< Bu ileti Android uygulamasından atıldı >
Bu mesaj IP'si ile atılan mesajları ara Bu kullanıcının son IP'si ile atılan mesajları ara Bu mesaj IP'si ile kullanıcı ara Bu kullanıcının son IP'si ile kullanıcı ara
KAPAT X