Isı kontrollü fan projesi

Herkese selamlar,

Mikroişlemciler dersinin final ödevi için başlıktaki projeyi yapacağız. Hoca bütün konseptleri serbest bıraktı, istediğimiz bir yolu seçebiliriz. Ben de biraz kendime zorluk çıkarmak ve bir şeyler öğrenmek istediğimden farklı yollar denemek istiyorum.

Şuanlık aklımda STM8 veya STM32 var, C bilgim iyidir, biraz da ARM Assembly biliyorum. Ne önerirsiniz ?

Ya lehim teli? A pardon, breadboarda kurulur bu devre herhalt. O zaman bread board :-!

Konu sahibi kızmazsa tabii... :!

Bizimkisi muziplik, ama önce dfk başlattı!

Konu sahibine yönelik değil espriler. zira konu sahibi https://forum.donanimhaber.com/mantik-devreleri-bilgisine-guvenen--151513123 konusuyla bayaaa bi gündem olmuştu yakın zamanda.

Ancak içerik hakkında detaylar konuşulmalı. Muhtemelen nasıl bir algoritma seçilmesi gerektiği düşünülüyordur. Aç kapa işleri zaten ezbere hallolur. ancak çalışmayı kontrol ederek açma kapama zamanlamasını ayarlamak gibi eklemeler değer katacaktır. Mesela sık sık devreye girmesi istenmeyen elemanlar için, devreye giriş çıkışları hesaplanıp daha uzun süreli ısıtma ya da daha uzun süreli soğutma ile çalışmayı sabitleştirebilir. Aynı biçimde ısıtma enerjisi de arttırılıp azaltılabilir. Mesela pwm ya da dimmerli bir ısıtıcı üzerinde enerji değişimi ile çalışma şekli ayarlanabilir.

belirli bir zaman aralığında harcanan toplam enerji hesaplanarak, işler yolunda mı kontrol dilebilir ve aynı zamanda çalışma özellikleri değiştirilebilir.

Eğer ısıtma-soğutma-havalandırma tip bir amaç ise, hava nemi ve kalitesi de kontrol edilerek iklimlendirme özellikeri sağlanır.

Projede kontrol edilen nedir? Sıcak hava tabancası tipi el aleti mi yoksa boya fırını gibi endüstriyel uygulama mıdır?

@dfk24 @muratilmaz

Yanıtlarınız için teşekkürler, güzel şamata dönmüş :) Bu projenin bir sensör ve basit bir darbe üreteci (555 gibi) yapılabileceğini biliyordum, ki geçen dönem arkadaşlarım yapmıştı. BAŞLIKTA BELİRTMEMİŞİM ÖZÜR DİLİYORUM ANCAK BU PROJE YAZILIM PROJESİ OLMAK ZORUNDA. Proje de bahsettiğiniz gibi basit olduğu için aynı zamanda gömülü yazılıma yönelmek istediğim için biraz mikrokontrolcüleri kurcalamak için bir fırsat olarak gördüm kendime. Sanırım STM32 ile devam edeceğim piyasada birçok yazılım firması tarafından rağbet gördüğü için (alıntıdır).

@karafetva Hocam saygılar, çok yardımınız dokunmuştu Rafet hocamla. (:

Muratilmaz'ın da dediği gibi fanı,

sıcaklık-->voltaj-->dijital veri--> algoritma --> Fanı sürecek PWM sinyali--> Fan

şeklinde kontrol etmek istiyorum. Algoritma tarafında karafetva hocamın güzel fikirleri var ancak teslim zamanına yetişir mi o fikirler bilemiyorum.

Kontrol edilmesi gereken cihaz ya da ortam bilgisi detaylar verilirse hesaplar da ortaya çıkabilir. Hem hesapla hem de hesapsız algoritmanın çalışma düzeni içinde kendi kendisine tespit yapabileceği biçimde program düşünülebilir. Mesela ne kadar enerji verildiğinde sıcaklığın ne seviyeye çıktığını hesaplayıp hafızasına alır ve sistemini buna göre işletmeye başlar. Daha çokça incelik var ama basitçe bahsediyorum.

Mesela daspi yukarı kalkar bariyer, elektrik gidip geldiğinde ilk çalışma anında toplam mesafeyi motorun durma anlarındaki fazla akım çekmesinden ve enkoderinden pozisyon tespiti yapıp sonraki çalışmalarında durmaya yaklaştığında kendiliğinden yavaşlar.

Ne kadar detay verilirse o kadar sonuç alınır. Yetişmeyecek hiçbirşey yok ama yetişmezse en basit haliyle teslim edilebilir. EN bait hali evvela hazırlanıp bekletilebilir.

Bulabilirseniz ADT7470'i microprocessor ile kontrol edebilirsiniz. 4 fanı PWM olarak sürerken, 4'ünden de devir bilgisi alıp, 10 tane sensörden sıcaklık okursunuz. Bunların arasında istediğiniz algoritmayı kurabilirsiniz. Bir de bu değerleri küçük bir grafik LCD'ye yansıtırsınız. Böylece elektronik parçalarla uğraşmak yerine işin yazılım kısmına odaklanabilirsiniz.

Herkese selamlar,

STM32 kullanarak ısı sensörünü hallettim, şimdi de fanı sürmek istiyorum. Eski pc kasasından söktüğüm 12V DC fanı 2N2222 transistörü ile sürüyorum. Transistörün base'ine STM32'den gelen pwm sinyalini uygulayarak hız kontrolü yapıyorum. Problem şu ki, pwm kablosunu çıkarıyorum, transistörün beyz bacağı açık devre olduğu halde collectorden akım akmaya devam ediyor. Fan dönüyor yani. Transistörün beyz bacağını toprağa bağlasam da fan durmuyor. Transistör kesime gitmiyor. Nerede yanlış yapıyorum, ya da olması gereken bu da benim bilgi eksiğim mi var ?

Teşekkür ederim şimdiden.

@karafetva @dfk24

Emiter direk toprağa bağlı mı?

beyze pull down olur genelde ama buradaki sorun başka. Pc fanları düşük akımlarla çalışıyor birçoğu ama sızıntı akımı da sebep olmuyordur herhalde... Daha akım çeken yükle de denenebilir. boştaykenki çalışması ne düzeyde? gerilim değerleri ya da akan akım nedir?

Transistör bozuk olabiilir de.

Bu arada proje detaylarını merak eden başka arkadaşlar da olmuştu. Sistem nedir?

Hocam avometremin akım kademesi maalesef ki bozuk. Akım ölçemiyorum. Evet emitter direkt beyze bağlı. Emittere direnç atarsam duty cycle düşükken fanın üzerinde fanın kalkmayacağı kadar bir voltaj düşüyor ama duty cycle'ı 100 e çeksem bile fan yine kalkamıyor. Muhtemelen transistörün çalışma bölgesi değişiyor.

Sistemden kastınızı tam anlayamadım hocam.

Teşekkürler yanıt için.

kurulan düzeneğin amacı. Sadece fan ve ısıtıcı çalıştırılıyor olabilir ama bir amaç için uyarlanmalı. Mesela sıcak hava tabancasının ısıtma ve hava üfleme düzeneği, elektrikli fırın vb.

toprağa mı demek istemiştin??? Emiter --->toprak...

Eğer emiter beyze gerçekten bağlıysa zaten sorun diye anlatılan doğal bir sonuç oluverir...

pull down direnci beyz için, beyzden toprağa. Değeri yüksek bir direnç olmalı yani pwm sinyaiilni zayıflatmaz.

Hocam normalde kurulan düzeneğin amacı ortamın sıcaklığına göre fan hızının ayarlanması. Ortam sıcaklığını kolay kolay değiştiremediğimiz için ben bunu simüle etmek için potansiyometre ile fan kontrolü yapmaya çalışıyorum. Şuanlık ilk hedef potansiyometre ile fanı açıp belli hızlarda sürmek. Daha sonra da aynı algoritma sıcaklığa göre yapılacak.

Yazdığım yorumu tekrar okudum ama fark edememişim. Evet hocam emitter direkt olarak toprağa bağlı. Dediğinizi deniyorum birazdan sonuçları bildiririm.

PWM değişimine göre motor hızı değişiyorsa TR büyük ihtimal sağlamdır. Problemin kaynağı büyük ihtimal tasarım veya montaj hatasından kaynaklanıyordur.

İsabetli fikir verebilmek için uygulamanızda kullandığınız şekli ile Stmden çıkan pin ile transistör, motor kısmının devre şemasını elle veya herhangi EDA programı ile çizip paylaşın veya anlaşılır bir iki resim ekleyin.

Direnç kullandıysanız onlarında değerlerini belirtin.

Bu şekilde daha hızlı çözüme ulaştırabiliriz.

Merhabalar Rafet hocam,

Motor hızı değişiyor evet dediğim gibi. Devre şemasını (şema bile değil 2 parça) ekliyorum. Devreyi bu şekilde simüle ederken darbe genişliği değiştikçe motor hızı değişiyor. Aynı şekilde beyz uçunu açık devre yapınca da motor duruyor. Ama gerçekte öyle değil.

Yarın deneyeceğim hocam. Bu dirençlerin amaçları nedir, neyi kaçırıyorum acaba ? Teoride çalışıyor ama pratikte ters giden bişeyler var, neler onlar ?

Transistörü sürmek için kullanacağınız temel yapı. 47K ile gösterilen direnç, transistörün base ucu boşta kaldığında kendi karakteristiği, devredeki veya çevredeki elektromanyetik kirlilikden dolayı kollektörden rastgele geçebilecek akımın oluşmasını engellemek içindir.

2,2K ile gösterilen direncin kullanılma nedeni; transistörün base-emiter arası diyot karakteristiği sergiler ve genelde 0,6~0,7V bandında ileri yönde iletim voltajına sahiptir. Bu şu demek oluyor; Örneğin direnç olmadan base 4V verirseniz burada kaynak ile transistör arasında bir bilek güreşi başlar.   Transistör ben burayı 0,7V da tutacağım der, kaynak ise bende 4V da. Hangi taraf daha güçlü ve dayanıklı ise sonucu orası belirler. Güç kaynağı (sizin uygulamada stm in ilgili pini 3,3V büyük ihtimal) veya transistörün arızalanması ile sonuçlanır. Bazı durumlarda ise çeşitli nedenlerden dolayı tarafları arızalandıracak akım artışı durumu oluşmaz. Bu durumda (şansınız var demektir) sadece devre çalışmaz komponentler zarar görmez. Kaynakdan gelen fazla gerilim ile yükün htiyaç duyduğu gerilim arasındaki farkın bir yerde harcanması (örnek uygulamanızda 3,3-0,7 = 2,1V) gerekmektedir. 2,2K ile gösterilen direnç burada tampon görevi yaparak bu işi üstlenmektedir.

Son bir ilave; Devrenizi kağıt üstünde hatasız çizdiniz fakat uygulama/montaj aşamasında gözden kaçan hususlar olabilir (Zaman zaman başımıza gelir, aradan arızayı aramakla geçen saatler sonrasında fark edince kendimize kızarız.  ) Siz doğru yaptığınızı şemaya sadık kaldığınızı zannedersiniz ama sonra fark edersiniz birşeyler yanlış/eksik bağlanmış. Bu hususta devreyi görmeden dikkat edin demekden daha fazlası söylenemez.