İslamın Altın Çağının çöküşü ve Gazali

quote:

Orijinalden alıntı: Gökbilge

Tüm yazıyı okudum ve videoyu izledim. Kaç saattir uykusuz olduğumu bilmiyorum umarım doğru anlamışımdır. Tek bir kişinin yüzlerce yıldır devam eden içinde onlarca yerli-yabancı kişinin bulunduğu bir akımı kesmesi ilginç. Hemde fikirlerin günümüze göre daha yavaş yayıldığı bir zamanda...

Din ateş gibidir. Doğru kulanırsanız sizi ısıtır ve aydınlatır, kullanamazsanız sizi yakar. Bugün kavramların içi boşaldı. Halkın %80'i müslüman olduğunu söylüyor. Muhtemelen bu %80'in ancak %30'u Kuran'ı arapça olarak düzenli okuyor. %5'i ise Tanrı'nın sözleri olduğuna inandığı ve kutsal saydığı kitabı kendi dilinde 1 defa okumuştur. Sizinde dediğiniz gibi 3-5 kişi otorite kabul edilmiş ve onlar ne derse etrafındakiler sorgulamadan kabul ediyor. Bugün birçok uydurma hadis ve ayet [Kuran'da yazılı halde değil] olduğunu düşünüyorum. Ve birçok dini olduğuna inanılan saçma inanç var. Sorgulansa aslında İslamla çelişiyor ama insanlar inanıyor.

Din kitlelerin afyonudur. Bugün düşünmeyen, okumayan binlerce kişiye sahte din anlatıldı ve bu kişiler inandırıldı. Hepsini doğru kabul ettiler ve şimdi orta doğuda insan kesiyorlar. Ama aynı din karanlıktaki ışıktır. Nasıl kullandığınıza bağlı...

Felsefi olarak bilemem ama bilimsel olarak İslam alimlerinin etkisi 1500 - 1600 lere kadar devam ediyor. İcat ettikleri, fikir babası oldukları pek çok şey var. Bir şekilde sona erdi. Sebebinin yine Gazali'nin düşüncesine benzer belkide Gazali'nin kendisi.

Hezarfen Ahmet uçmuş dine aykırı bulmuşlar, uçmasını yasaklamışlar. İşte bu tip insanlar yüzünden bugün bu haldeyiz. Düşüncenin merkezi Bağdattan, 'Ana gibi yar Bağdat gibi diyar olmaz' sözündeki Bağdattan kan akan Bağdata gelmiş durum. Nasıl çözülür bilmiyorum.

quote:

Orijinalden alıntı: Lokomatif Portakal

Tek başına Gazali bütün bir düşünce sistemini değiştirmiştir demek bir anlamda doğru bir anlamda yanlıştır. Şu anlamda doğrudur: Gazali bu yolu açmış ve sonrasında bu yoldan Gazali gibi niceleri devam etmiş ve bu yolu genişletmiştir. Yani Gazali büyük bir olaya öncülük etmiştir. Bu anlamda Gazali bu işi tek başına yapmıştır denebilir. Diğer şekilde ise tabiki Gazali bütün her şeyi tek başına yapamaz. Onun yolundan gidenler, bu geleneği devam ettirenler, bu geleneğe boyun eğenler ve bunu doğru kabul edenler bugün bu düşünce sisteminin hala sürmesine neden olanlardır.

quote:

Orijinalden alıntı: TehlikeliPanda

Gazzâlî, bu bilimleri, azı da çoğu da makbul olup, çoğaldıkça daha güzel ve
faziletli olan ve yetecek kadarı makbul, fakat fazlası makbul olmayan şeklinde bir
sınıflamaya tâbi tutar.

“Bu bilimlerle çok fazla uğraşanları engellemek gerekir. Çünkü bunların, din ile
ilintileri yoksa da, felsefeye ait bilimlerin başlangıcı olduğundan, felsefenin kötülükleri onlara da geçer. Bu bilimlerle çok fazla uğraşıp da, dinden çıkmayan ve takvadan
uzaklaşmayan kimseler azdır.”

Bu arkadaşın yukarda paylaştığı makaleden alıntı. İkinci alıntıda bu bilim diye bahsettiği matematik ve geometridir. Yani öyle ileri gitmiş ki metametik ve geometriyle bile fazla uğraşmayın o bile sizi küfre sokar diyor. Aynı alıntıda felsefenin kötülüklerini aşılar diyor ve felsefeyi zaten kötü olarak gördüğünü açıkça dile getiriyor. Bütün bunların yanında bütün bir Yunan felsefesini kafirce olarak nitelendiriyor zaten. Bunun açacağı sorunları düşün: Yunan felsefesinin kafir işi olduğunu ilan etmek, Yunan felsefesiyle ilgilenen herkesin kafir olduğunu ilan etmektir. Ve bütün bir felsefe temelini Yunan felsefesi oluşturur. Yani düşün ki o dönem Yunan felsefesi harici bu alanda ortaya konulan hiçbir şey yok. Yani Yunanlıları sil felsefe diye bir şey kalmayacak ortada. Böyle bir dünyada insanlar bir anda Yunan Felsefesiyle uğraşmayı bırakırsa ne olur? Felsefe diye bir şey kalmaz ortada. Bunu da tarih zaten doğrulamıştır. Bizim İslamın Altın Çağı dediğimiz zamanı Ortaçağ Avrupası rönesansta yaşamıştır. Ve neredeyse tamamen aynı şekilde. Yunan felsefesinin keşfedilip çevrilmeye başlanmasıyla. Düşün ki Yunan felsefesi üstüne yüzyıllar önce yapılan tartışmaları adamlar daha yeni yapmaya başlıyorlar. Ve evet bu bilimin, teknolojinin ve bağlantılı her şeyin gelişmesini sağlıyor. Ama onlarda Gazali ortaya çıkmadığı için bu durum hiç bitmiyor ve günümüzde hala devam ediyor. İşte Yunan felsefesi bu kadar önemli. Felsefe bu kadar önemli. Burda demek istediğim, senin de yazının sonunda dediğin üzere tamamen özgür düşünemediğin anda felsefe ya da bilim yapamazsın. İşte Gazali İslam dünyasının elinden bunu alıyor. Özgür düşünmeyi alıyor. Böylece bir devir kapanıyor. Burda şu önemli: Gazali İslami açıdan doğru şeyi mi yaptı yoksa yanlış şeyi mi? Eğer doğru şeyi yaptığını düşünüyorsanız ve İslam öğretilerinin her anlamda bilimin önünde olmasını felsefenin önünde olmasını savunuyorsanız, tıpkı Farabinin Sudur teorisini ortaya atması gibi durumların önüne geçilmesi gerektiğini savunuyorsanız, o zaman ahlaki açıdan doğru olan şey şudur: Bütün bir bilim,din,felsefe vs tartışmalarında Farabiyle, İbni Sinayla, Biruniyle, İbn Haldunla vs ile övünmeniz kendinizi inkar etmektir. Zira bütün bu adamlar sizin düşündüğünüzün tam aksi istikametinde yer alıyordu. Bu adamları kendi düşünce sisteminizin bir ürünü olarak görmek bütün bu adamlara yapılmış bir hakaretten öte bir şey değildir. Zira bu adamlar İslami alim dediğiniz kimselerin kesinlikle hoş görmediği tartışmaları özgürce yapmış adamlardır. Tam olarak bu kabiliyete sahip oldukları için oldukları adamlar olmuşlardır. İşte bu yazımın amacıda bunu göstermek.

Kitabı direkt olarak filozoflara eleştiriyle beraber hakarette içeriyordu. Yani toplum bazında küçük düşürme. Bunlar mümin değil kafirdir demeye kadar ileri gidiyordu. Bir insanı düşüncelerinden dolayı yargıladığın an oradan düşünce namına iyi bir şey çıkması beklenemez.

quote:

Orijinalden alıntı: TehlikeliPanda

İlk mesajdan başlıyorum. Neil tyson un bu konuyu derinlemesine bilmediğine eminim. Hayatında Gazali bile okumamış olabilir. Tabi kendisinin entelektüel seviyesinin ustun derecede yüksek olduğunu düşünürsek okumuş olma ihtimali oldukça yüksektir. Yine de videoda da belirtmiş ki bu konuya önceki konuşmacılar da değinmiş. Yani bu kabul görmüş bir bilgi anlaşılan ki tyson da bunu tekrar dile getirmiş. Yani bu tysonun kendi fikri değil zaten mevcut bilinen kabul görmüş bir bilginin tekrar dile getirilmesi. Bir şeyin çok kişi tarafından kabul görülmesi doğru olduğu anlamına mı gelir, hayır tabiki. Ama önemsenmesi gereken bir fikir olduğu kesindir.
Bunu geçtik, felsefenin herkesin uğraşmaması gereken bir konu olduğunu ilan etmek bile temelde çok yanlış bir şeydir zaten ki kendisini sadece bunu dile getirmediği de belli. Yukardaki makalede direkt kendi sözlerinden bunu anlıyoruz.
. İkinci olarak, Moğol istilasının bir sebep olduğunu ama dusunsel zemini, toplumun düşünce tarzını değiştirebilecek bir şey olmadığını söylemiştim. Bu forumdan tarihçi bir arkadaştan da Bağdat kütüphanesindeki nerdeyse tüm kitapların başka bir yere taşındığını duymuştum. Doğruluğu tartışılır. Yanlış bile olsa fark etmez, düşünce tarzı kitaplarda tutulan bir şey değildir. Nitekim bilimle uğraşanların öldürülmesini hayatımda ilk defa duydum. Yine İstanbulun bilim ve teknoloji merkezi olduğunuza ilk defa duydum. Bu konuda beni aydınlatmak için vikipedi listesinden alıntı adını hiç duymadığımız bilim adamlarını ve ali kuşçuyu piri reisi paylaşmanı dort gözle bekliyorum.
ucuncu olarak, Gazali zeki değildir demedim, demişsem yanlış demişim, gazalinin zeki bir adam olduğu, entellektuel seviyesinin de yüksek olduğu, mantık ve felsefe bilen bir adam olduğu bellidir. Tabi aşırı parlak bir zeka diyemeyeceğim. nasıl yorumladığı ve yaptığının doğruluğu işte şu an tartıştığımız şeydir.

Yanlış yere çektiğim yok. Kendi sözleri ve anlamı apaçık ortada. Bu sözlerden başka bir ifade çıkarmak resmen kabullenememek. Şimdi bazı sözler vardır, anlamları yazının bütünlüğüne göre değişir. Okuduğunuz anda bunu anlarsınız. Fakat bu öyle bir laf ki, oncesinde veya sonrasında ne dersen de değiştirilebilecek bir şey değil. Dediğin sınıflandırma çok ayrı bir konu. Matematiği o sınıflandırmaya almış. Onu paylaştığım yazıdada görüyoruz. Ama diyor ki her ne kadar matematik oyle de olsa felsefeyle ilişkisinden dolayı matematikle çok haşır neşir olmak bile yanlıştır diyor. Burda felsefe yanına yaklaşılmaması gereken tü kaka olarak gösterilmiş. Yine oncesinde fizik vs bilimlerden bahsediyor. Ve diyor ki bu bilimlerle de çok uğraşmak sizi küfre sürükler. Yani bilimlerin faydasını kabul etmiş, ama sadece gerektiği kadar içine girersen. Daha fazla uğraşmak hayatını bilime adamak, yanlıştır diyor. Başka bir yazısında gök olaylarını yıldızlara falan bağlamak Allah ın varlığını reddetmektir, çünkü burda sanki olayları yıldızlar yapıyormuş gibi bir tanım ortaya çıkar diyor. E neresi yanlış bunu diyebilirsin. Şurası yanlış gök olayları neye bağlıysa bilim ondan bahseder. Bulutlar yağmur yağdırıyor ve fizik, kimya ile bunu nasıl yaptığı da açıklanabiliyor. Burda bilimin bir de en başa tabi bunların hepsini yaptıran Allah demesi mi gerekiyor? O zaman bu en başta bilimin tanımına aykırı. Bilimi felsefeden ayırt eden şeye aykırı ve yine felsefeyi sadece metafiziğe indirgeyen bir anlayışa sahip. Yani baştan aşağı yanlış. Baştan aşağı bilimin ve felsefenin karşısında. Burda şunu ayırd etmek lazım. Gazalinin fikirlerini doğru veya yanlış bulabiliriz. Sence doğru olabilir ve hakikatte de doğru olabilir. Başvurduğu yol doğru olabilir. Ama eğer öyleyse bunun sonuçlarına da katlanmakla yukumlusun. Bunun bilime ve felsefeye aykırı olduğunu anlamak zorundasın. Bilime ve felsefeye de saygın olmayabilir. Bu da olabilir çok doğal. O halde bunu da kabul etmelisin. İşte bu bizi şuraya götürür: Bütün bu şekilde düşünen adamların iki yüzlülüğü bırakıp gerçekten ne düşündüğünü söylemesi gerekmekte. Ben bilimden aykırı felsefeden aykırı düşünmüyorum biz bilime saygılıyız demekten vazgeçmesi gerekir. Bütün bir bilim ve felsefe tanımına aykırı davranıp bir de sanki destekliyormuş gibi davranmak doğru bir davranış değildir. Bunu senin şahsına söylemiyorum. Genel olarak soyluyorum. Çünkü burda büyük bir yanlış var. Bu bütün bilim, din tartışmalarının kaynağı. Eğer bilimin tanımını kendince değiştirirsen orda işler değişir. İşte bu yüzden bunun farkındalığı önemli. Bu yuzden savunduğun şeyin aslında neye yol açtığını bilmek önemli. Burda gazalinin düşüncesi bu kadar barizdir diyorum çünkü kendi dediği şeyler ortada ve bunlar hiçbir şekilde farklı yorumlanamayacak net cümleler. Bunları farklı yorumlamaya çalışmak kıvranmaktır. Eğer ki aksine inanıyorsan,evet Gazali orda yanlış demiş, evet bilimin ve felsefenin yolu bu değildir diyorsan o zaman sorun yok zaten. Ayrıca Gazali sadece metafiziği kotulememiş, daha önce de bahsettiğim gibi bütün bir yunan felsefesini ve özellikle Aristoyu küfür saymıştır. Felsefenin temeline ket vurmuş.
Biz bugun evrenin hala sonu olup olmadığına dair kesin bir şey söyleyemiyoruz. Çünkü içe goçeceği söylendiği gibi, şu an artan hızla genişlediği ve içe göçecek bir durumun olmadığı da söylenmektedir. Bu da Gazali gibi başıda var sonuda diye kestirip atmak sayesinde değil bilim ve felsefenin yollarını izlediğimiz için vardığımız bir sonuçtur. Gazalinin şu an bilimin yaptığı araştırmaya bakış açısını tahmin etmek zor değil. Kur an da sonu var yazıyosa vardır bunu irdelemek sizi küfre sokar. Bu bakış açısıysa hiçbir zaman ne felsefenin ne bilimin gelişmesini sağlar.
Bütün bunların yanında kendisinin bugun adı anılan büyük islam bilginleri filozofları olarak gösterilen adamların neredeyse hepsini kafir ilan etmesi bile yeterlidir felsefenin ve bilimin çöküşü için. Çünkü toplumun burada gördüğü şudur: büyük alim Gazali filozofları kafir ilan etti, demek ki filozoflar ve bilim adamları kafirdir, felsefe kafir işidir.

Din bir ilim olabilir ama bir bilim değildir.