Selamlar. Diziyi izlediniz mi? Konu için bir özet geçeyim. İşsiz, sevgilisiyle yaşayan genç bir anne var. Sevgilisiyle yaşarken şiddet görüp evden kaçıyor ve hiçbir şeyi olmadan, kucağında kızıyla 5 parasız sokakta kalıyor. Temizlikçi olarak çalışmaya başlıyor. Eski bir arabası varken arabasının başına bir şeyler geliyor ama o kadar fakir ki yeni bir araba alamıyor. Hatta diğer temizlikçi bir kadın bununla dalga geçiyor:

"Bu yaşta bir kadının nasıl arabası olmaz?"

diyor. Ki sonra 500 dolar gibi bir para biriktirebilip arabasını alıyor. Tamam eski vs vs ama sonuçta ayağını yerden kesebilecek bir arabası var. Hiçbir vasfı olmayan, saatlik 13 dolardan haftada sadece 20 saat çalışabilen bir insan, amerikanın en fakir insanlarından biri gidip araba alabiliyor.

500 dolara araba konusu vardı onu görüp açtım.

"Türkiye'de bu yaşta, hem de çalışan, hem de çok iyi bir pozisyonda olan birinin nasıl arabası olmaz?" gibi bir soru absürt kalıyor. Tabi ki olmayacak.

Ayrıca farklı bir durum da dikkatinizi çekti mi? Netflix'te dibine kadar fakirlik olarak gösterilen şeyler Türkiye'de standart yaşam şekli. Siyasi olarak saçmalık ötesi gösterilen şeyler Türkiye'de hali hazırda devam eden düzenin ta kendisi.

Artık bir şeylerin değişmesi için herkes çok basit olan görevlerini yapmalı kastettiğim çok açık. en azından 2023'te...

Dipnot: Bana giren çıkan bir şey yok, ben yazılımcıyım ve global çalışıyorum ama ülkenin bu durumu üzüyor.

Tamam son model Mercedes'lere binecek paranız olmasın, hadi eviniz de olmasın bir inşaatın masrafı çok ciddi ama en azından 10-15 yıllık bir arabaya sahip olabilmek nefes alan her canlının hakkı.

Ev ilanlarında yazılan brüt ve net metrekareler iyice çığrından çıkmış durumda farkında mısınız? 100 m2 eve 110 m2 deseler hadi neyse diyeceğim iç duvarlar vs de katılmış, balkonu da katmış, biraz da küsüratı yuvarlamış vs.

İstanbul'da 2+1 evde oturuyorum. Evi boydan boya ölçtüm. Odalarda girinti çıkıntılar var tek tek uğraşmayayım dedim evin toplamı dikdörtgen şeklinde ve 6.15 * 12.9 = 79.33 m2. Bu hesaplamaya evin iç duvarları ve balkon her şey dahil. Balkon ve iç duvarları çıksan 65 m2 çıkmaz.

İstanbul'da 2+1 ilanlara bakıyorum ki bizim ev İstanbul'daki 2+1 evlerin ortalamalarına göre çok çok geniş bir ev (küçük oda çoğu evin ebeveyn yatak odası kadar), ebeveyn banyosu + orta büyüklükte bir balkonu da var, ona rağmen küçücük evlerin metrekareleri brüt 80-90 net 70-80 arasında yazılıyor. Net 80 m2 yazan çoğu evin 55 m2 çıkmayacağından adım kadar eminim.

Samsun'da bir bina yapıyoruz, inşaat halinde henüz ve büyük bir 3+1 dairemiz var. İçine bakınca hiç m2 ölçmesem, sahibindendeki ilanlara bakarak çok rahat brüt 140-150 net 130-140 derim. Net kesinlikle 120'ye düşmez diğer ilanlara göre. Gel gör ki mimari çizimden evin odaları + koridor vs topluyorsun iç duvarlar ve balkon hariç 100 m2, balkon dahil 115 m2 çıkıyor. Diğer ilanlara bakarak brüt 150 m2 net 130 m2 diye ilan koysak hiç sırıtmaz.

Böyle bir şey olabilir mi? Amerika ve Almanya'dan ev bakıyorum, başta m2ler aşırı küçük geliyor. 50 m2 ev mi olur diyorsun, evin fotoğraflarına bir bakıyorsun evin içerisinde neredeyse at besleyebilirsin.

Ben bir ilana bakarak bir ürünün gerçek ölçüsünü anlayamayacaksam nasıl ticaret yapabilirim ki? Marketten net 100 gr diye bir şey alsanız ve 90 gr çıksa şikayet etseniz maliye başına çöker o üreticinin. Ev ilanlarında yapılan dolandırıcılığı kimse umursamıyor.

Edit: Çok basit bir örnek. Burası nette 55 m2 den fazla hayatta çıkmaz (bence 50 bile yok) ama 80 denmiş:

https://www.sahibinden.com/ilan/emlak-konut-kiralik-ultra-plusultra-plusultra-plus-plus-luks-sahibinden-2-plus1-mobilyali-daire-986432097/detay

Edit 2: Ayrıca ilan 2+1 ama ev aslında 2+0. Amerikan mutfak yapıp şu evlere 2+1 denmesi olayının da bırakılması lazım. Çok büyük lüks bir daire olur, onda şık modern bir amerikan mutfak olur ve oturma odasının geri kalanı yine çok geniş olur da öyle orayı fazladan oda yazarsın anlarım ama bu ev 2+1 falan değil.

Ekleme: Bu yazı çok uzun geldiyse ve okuyamıyorsanız zaten boşverin yazılım kariyeri size uygun değildir. Eğer bu kariyeri seçecekseniz bol bol yazılı döküman, youtube videoları vs takip edip bol bol kod yazmanız gerekiyor. Bu kadar yazıya tahamülünüz yoksa boşverin gitsin. Eski bakan beyin dediği gibi "bu bilişim fazla kafa yorarsan sıyırırsın. Kullanacaksın, nimetlerinden kullanıp yararlanıp işini göreceksin. Kafayı taktın mı o zaman işin kötü". Ağlamaya devam edersiniz Avrupa'da 1 maaşla insanlar araba alıyor biz burada asgari ücret alıyoruz diye.

Merhaba arkadaşlar. Öncelikle başlığı biraz ilgi çekici olsun diye öyle açtım. Sebebini de yazımda açıklayacağım. Bu hesabı yeni açtım, açmamın nedeni diğer hesabımda kimliğimin açıkca ifşa oluyor olması. Benim açımdan bir sıkıntı olmamakla birlikte şirketlerde ne yazık ki maaş söylemek yasak olduğu için mecburiyetten böyle açtım yoksa bir şeyden çekindiğimden değil. Forumda, Twitter'da vs yazılımcılarla ilgisi son zamanlarda çok fazla şey konuşuluyor. Kısmen doğru olan şeyler olmakla beraber abartılı durumlar da oldukça mevcut (bir çok fake veya troll de var biliyorsunuz, bazen beni bile şüpheye düşürüyor acaba??? diye). Bu yüzden piyasanın durumunu bilgim kadarıyla açıklamaya çalışacağım.

Öncelikle ilk merak edilen maaşlar ne civarda konusuna biraz açıklık getirmek istiyorum. Aşağıda bir aralık listesi paylaşacağım fakat bazen durumlar firmadan firmaya da çok fazla değişkenlik gösterebiliyor mesela aynı kişiye X firması 6000 TL net maaş vermek istemezken Y firması 9000 TL net maaş vermeyi gönül rahatlığıyla kabul edebiliyor. Burada da bir çok faktör devreye giriyor onları maaş aralıklarını paylaştıktan sonra açıklayacağım. Bahsettiğim maaşlar 2021 Şubat zamlarından sonra güncel maaşlar. Ayrıca bahsettiğim maaşlar net maaşlar, brüt kesinlikle değil. Tablomuza geçelim:

Tecrübesiz, kendini hiç geliştirmemiş, ortalamanın altında üniversite mezunu: 3500-4500 TL (genelde alt sınıra daha yakın, asgari de olabilir)

Tecrübesiz, kendini geliştirmiş ve ortalama civarı bir üniversiteden fena olmayan bir ortalamayla mezun: 4000-5500 TL

Tecrübesiz, kendini geliştirmiş ve iyi bir üniversiteden iyi bir ortalamayla mezun olmuş kişi: 5000-7000TL (belki biraz daha yukarı çıkma ihtimali varsa da çok zor)

1 yıl tecrübeli ama vasat biri 5000-7000 TL

1 yıl tecrübeli ve yılına göre kendini iyi kanıtlamış biri 5500-8000 TL

2-3 yıl tecrübeli ortalama biri 6000-9000 TL

2-3 yıl tecrübeli ciddi anlamda iyi biri 8000-12000 TL (13000 TL de zor da olsa mümkün)

Diğer yıllar benim için de genel için de biraz muallak. Belirli bir yıldan sonra üniversitenin ve bilgi birikiminin etkisi biraz kalkıyor ve hangi pozisyonlara başvurmaya cesaret edebilmişsiniz, altından kalkabilmiş misiniz, önceki dönemlerdeki maaş skalalarınız ne, kovalama, araştırma her şey dahil denebilir ama şöyle bir şey paylaşabilirim. 7-8 yıl tecrübeli, team lead seviyesindeyseniz ortalama 20000 TL civarı net alırsınız. Bunun bir tık altı çok zor, çok daha üstü de mümkün.

Öncelikle belirtmek isterim ki maaş aralıklarını verirlen "Tecrübeli" veya "Tecrübesiz" diye bahsettiğim hatrı sayılır bir şirkette (kendi şirketiniz veya anadoluda olmayan bir şirket, İstanbul'da olup 5-6 yazılımcı ekibi olup büyük şirketlere güzel projeler yapan şirketler de hatrı sayılır kategoriye giriyor) çalışıp çalışmamanızdır. Yoksa evinizde kendi başınıza proje geliştiriyorsanız ciddi projeler de yapsanız, çoğu biz büyüğüz diye geçinen firmanın kullandığı teknolojilerden fazla teknoloji de kullansanız, mimarinizi güncel mimarileri takip edecek şekilde geliştirseniz de piyasada iş bulurken veya değiştirirken bunun doğrudan etkisini göremezsiniz.

Neden bilgi birikiminizin aşırı derecede bir önemi yok da bir şirkette kaç yıl çalıştığınız daha önemli?

Bazı şirketler işe alım sürecine 50 tane aşama koysa da, bilgi birikiminizi ölçmek için elinden geleni yapıyor olsa da ne yazık ki bir kişiyi işe alıp 3-5 ay çalıştırmadan o kişinin şirkete yapabileceği katkıyı tam olarak kestirmek mümkün değil. Sebepleri şöyle:

1) Sözlü mülakat desen ilk 3-5 mülakatta bazı konularda insanlar patlasa bile yeteri kadar mülakata girince bir süre sonra aynı sorular gelmeye başlıyor ve bilen de bilmeyen de sorulara cevap verebilecek durumda oluyor.

2) Evde yapması için task atasan başkasına yaptırıp yaptırmadığı ne malum? Taskla ilgili daha sonra mülakat yaparak kişinin kendisinin yapıp yapmadığını kısmen anlamak mümkün olsa da garantisi yok. Ayrıca genelde task atanan kişi hali hazırda çalışıyor olduğu için normalde 1-2 günde yapılabilecek bir iş için 1 hafta gibi bir süre atanmak zorunda oluyor. Kişinin gerçekten ne kadar sürede yaptığını anlamak imkansız.

3) HackerRank gibi 1-2 saatte yapılan tasklar atasan yine başkasına yaptırıp yaptırmadığı muallakta kalıyor. Ayrıca gününüzde olmanız veya şansınız da durumu etkileyebiliyor. Kafanız dağınıksa veya kafanızı dağıtacak bir ortamdaysanız tam odaklanamayabilirsiniz, verimsiz geçebilir. Ayrıca bu tarz sınavlar doğrudan çalışacağı alandaki tecrübesini ölçmek yerine genel zekası ve algoritma bilgisi ölçmekle sınırlı kalıyor. Mesela kişi Android developer pozisyonu için kişi çok zeki ve kişinin genel algoritma yeteneği çok yüksek olsa da tecrübeye dayalı gerek ezber, gerek pratik gerektiren konularda vasat kalıyor olabilir.

4) Kişinin veya çalışacağı ortamdaki kişilerin iletişim yetenekleri zayıf olabilir ve şirkete adaptasyon süreci olumsuz ilerleyebilir. Böylelikle kişinin adaptasyon süreci çok uzun sürebilir veya ortamı benimsemeyebilir. Bu durumlar da motivasyon kaybı, bilgi birikimini yeterince aktaramama veya kendini geliştirmeye hevesi olmama gibi durumlara sebep olabilir.

5) Aslında 4ün devamı gibi olsa da ayrı madde yapmak istedim. Şirketin kültürel yapısı kişiye uygun olmayabilir. Bazı ortamlar fazla muhafazakar kalırken bazı ortamlar fazla hareketli gelebilir. Ayrıca iletişim yetenekleri dışında diğer ekip arkadaşlarının kişiyi rakip olarak mı yoksa birlikte çalışarak birlikte yükselinecek ve karşılıklı fayda sağlanabilecek bir kişi olarak mı göreceği gibi durumlar da mevcut.

6) Mülakatlarda size en güncel teknolojileri sorarlar, işe bi girersiniz kendinizi 3-4 yıllık, teknolojik anlamda çok eski kalmış ve kodları rezalet yazılmış bir projede bulabilirsiniz. Bu durum da motivasyon kaybı, adapte olamamak, pişmanlık gibi durumları beraberinde getirebilir.

7) Kişi kendisini pazarladığı kadar bilgi birikimi olan bir kişi olmayabilir. Önceki çalıştığı şirket çok daha büyük ve sanki çok daha büyük işler yapıyormuş gibi görülebilir ama işler gerçekten genelde çok daha tersi oluyor. Kişinin CV'si güzel olsa da vasat kalabiliyor. Tam tersi de mümkün. Sırf maaşı, şirketin adı gibi durumlardan şirkete geçip aşırı standart ve basit işler üstünüze atanırsa yine motivasyon kaybı yaşamanız olası.

8) Aynı seviyede iş yükünün taskının şirketten şirkete yapılma süresi beklentisi çok farklı olabiliyor. Bazı şirketler sizin haftaiçi 7-8 saatinizi satın aldığı bilincinde olup, çoğu şirket verdiği maaşla sizin ömrünüzü satın aldığı fikrinde olabilir. Siz maaş beklentinizi insani çalışma koşullarına göre belirtmişsinizdir fakat çok daha fazla iş yükü hem maaş anlamında sizi tatmin etmeyebilir hem de bu kadar da ağır çalışma temposuna yatkın biri olmayabilirsiniz.

Sebepler arttırılabilir veya detaylandırılabilir. Özet olarak bilgi birikiminin ölçümü ve o kişinin o şirkete adapte olup olamayacağı ne yazık ki mülakatlarla tespit edilemiyor. Bu sebeple şirketler diğer şirketlerdeki çalışma süreleriniz ve oralarda aldığınız maaşlara göre sizi değerlendiriyor. Sonuçta şirketler iş yüküne ödeme yapmanın yanı sıra piyasa araştırması için danışmanlık şirketlerine de ciddi ücretler ödeyerek piyasa bilgisine sahip oluyor. Küçücük görünen bir şirketin bile yönetim kadrosunun illa ki güzel bağlantıları oluyor ve her şirketteki çalışma ortamı, bilgi birikimleri ve maaş skalalarına hakim olabiliyor. Bu yüzden hakettiğiniz maaşı istemekten çekinmeyin çünkü siz ısrarla istemedikçe şuanki şirketiniz de sizden ne kadar memnun olsa da size gelip istemedikçe hakettiğinize yakın bir maaşı gelip kendi elleriyle size vermez. Bunun yanında fazla uçmayın ve blöf de yapmayın, yemezler.

Aynı seviyede bilgi birikimine şirketlerin çok değişken maaş vermeleri konusuna da değinmek istiyorum. Burada benim gördüğüm 2 önemli faktör var:

1) Çalıştığınız veya çalışacağınız şirket iş yüküne göre kar payı yüksek işler yapabiliyor mu? Eğer şirket güzel kazanabiliyorsa bu kazancını çalışanlarına yansıtabiliyor.

2) Çalıştığınız veya çalışacağınız şirketin politikası nedir? Çoğu büyük şirket büyüklüğünün ve çalışanın CV'sinde güzel bir referans olacağının farkında. Bazı kişiler de şuan düşük maaşla çalışırım ama CV'm güzel olur, buradan çıkınca güzel kazanırım kafasında olup aslında çalışmayacağı veya razı olmayacağı maaşlara büyük şirketlerde razı olabiliyor. Şirketler de bunun farkında olduğu için tekliflerini ona göre değerlendiriyor. Siz mülakatta istediğiniz kadar "Şirketin büyüklüğü umrumda bile değil, ben yapacağım işe ve aldığım maaşa bakarım, benim CV'm zaten iyi, CV doldurma gibi bir ihtiyacım yok, ben sizin şirketinize güzel katkılarda bulunurum karşılığında maaş beklentim de şu, zaten sırf CV doldurmak için şirketinize gelecek kişi de bilgi birikimi olarak yetersizdir" gibi makul ve mantıklı açıklamalar yapsanız da karşınızdaki kişiyi ikna etmeniz imkansız. Hem şirketlerde yıllara göre skalaları olduğundan bu skalaları aşamıyorlar, daha önceki çalışanlar düşük aldığı için size de yüksek teklif edemiyorlar hem de daha önceden açıkladığım işe almadan bilgi birikiminizi ölçemeyeceği için sözler bir kulaktan girip diğerinden çıkıyor. Sonuç olarak ne oluyor? Büyük ve aşırı sayıda fazla çalışanı olan ve çok büyük işler yaptığı sanılan şirketler aslında ortalamanın altındaki çalışanlarla, eleman sayılarına göre oldukça vasat işler üretiyor. Bence bu büyük şirket faktörü her geçen gün azalacak.

Ben neden iş değiştiremiyorum konusuna da gelelim.

Öncelikle benim en büyük problemim bilgi birikimim çok yüksek ama bilgi birikimime göre kurumsal tecrübem oldukça düşük. Çünkü insanlar genelde üniversiteye başlamadan önce yazılım konusunda hiçbir bilgi birikimine sahip olmuyor ve üniversiteden ne aldıysa o bilgiyle mezun oluyor. İş hayatında da verilen taskları yapmakla ömürlerini geçirdikleri için yıl tecrübesi genel anlamda kişilerin bilgi birikimini ortaya koyuyor. Ben ise daha hazırlıktayken çalışmaya başladım, üniversitenin çok daha ilerisinde çalışmalar yaptım, bitirme projeme 1 yıl önceden başlayıp gece gündüz çalışıp olağanın çok üstünde bir bitirme projesi yaptım ve çoğu şirketin para kazanırken birkaç elemanla hazırladığı projelerden teknolojik anlamda çok daha üst düzey bir bitirme projesi hazırladım, üniversiteyi bitirince 2 yıl yurt dışında yüksek lisans yaptım, bu arada kendi startup şirketimi kurdum. Böylelikle bilgi birikimim aşırı yüksek olmasına rağmen kurumsal tecrübemim yüksek olmaması sebebiyle şirketler beklentilerimi tam anlamıyla karşılayamıyor. Bilgi birikimin nedir diye sorulacak olursa asıl uzmanlık alanım Android. Bırak Türkiye'yi bence dünyada bile parmakla gösterilecek düzeyde iyi bir birikimim var. Bunun dışında tek başıma proje geliştirmem sebebiyle iOS, Java backend ve database konusunda da ortalama 2-3 yıl kurumsal tecrübeli kişiler kadar bilgim mevcut. Mülakatlarda da bu bilgi birikimimi ifade etme konusunda çok tereddüt yaşıyorum çünkü bahsettiğim gibi 3-5 ay çalışmadan her şeyin muallak olduğu bir ortamda bu tarz konuları fazla dillendirmek "kendini fazla abartıyor, fazla pazarlıyor, ne yani benden daha mı iyi biliyor?, bu kişi fazla egoist hiç mütevazi değil" gibi algılara sebep olabiliyor.

Startup şirketim dışındaki ilk işime Şubat 2020'de başladım. Biraz acil iş bulmamın gerekliliği, biraz piyasayı fazla bilmemek, biraz da her ne kadar biliyor olsam da kurumsal terübe referansının eksikliği benzer CV'lere göre yüksek sayılabilecek bir maaşla işe başlamamın yanı sıra aslında çok düşüğe işe başlamama sebep oldu. 6000 TL net maaşla başladım. Bir de tabiki her maaş skalası için piyasanın gerçekleri de var. Türkiye piyasasında aynı kişi X maaş ederken farklı ülkelerde Y veya Z maaşlar edebilir. Burada ülkelerin refah seviyeleri, hayat pahalılığı veya yazılımcı ihtiyacı gibi konular gündeme geliyor. Piyasa gerçeğinden de olumlu veya olumsuz olarak çok da değişken ücretler alamıyorsunuz. Neyse başladıktan sonra kendimi oldukça fazla şekilde şirketime gösterebildim. Bunun birinci sebebi benim ciddi anlamda iyi olmamken diğer sebebi de genel çalışma ortamımdaki kişilerin aklı başında insanlar olması, şirketin Avrupa standartlarında iş yükleriyle ve vizyonlu bir şirket olması ve en önemli faktör takım liderimizin çok bilgili, kesinlikle bilgi paylaşmaktan çekinmeyen hatta siz istemeden yeterince bilgiyi sizinle paylaşan, çok iyi iletişim kurabilen, kesinlikle egoist olmayan, sinirlenmeyen, kısacası bulunduğu pozisyonun hakkını her alanda en üst düzeyde verebilen bir kişi olması. Bu arada güllük gülistanlık, çok şanslı bir ortama düşmüş gibi dursam da eğer ben yeterince iyi olmasam işler bu şekilde yürümezdi. Nitekim benimle benzer zamanlarda işe başlayan ve piyasaya göre kötü diyemeyeceğimiz ama ortalama olan bir arkadaşım işten çıkartıldı. İşe başladıktan sonra piyasada çok daha az bilen kişilerin çok daha iyi maaşlar alabildiğini görmek moralimi biraz bozdu ve iş arayışında bulunmaya başladım. Her ne kadar mülakatlarım bence mükemmel geçse de kurumsal tecrübe eksikliği ne yazık ki her seferinde önüme engel olarak çıktı. Benim de yaşım artık ilerliyor olması sebebiyle (22-23 yaşında değilim 26 yaşındaydım. Düşük maaşları tolere edebilecek bir yaş değil, evlilik vs de yaklaşıyor) iş arayışına fazla saldırdım ama bir türlü istediğim sonucu elde edemedim. "Neden iş değiştirmek istiyorsun?" sorularına hep "şirketle gayet iyi anlaştığımı, çok iyi çalışma ortamımın olduğunu ve memnun olduğumu, sadece bilgi birikimime göre düşük maaş aldığımı ve bunu arttırmak istediğimi" defalarca söylememe rağmen gözlerimin içine bakarak "evet bilgi birikimine göre düşük alıyorsun ama kurumsal tecrübe de göz ardı edilebilecek bir şey değil" gibi cevaplar verip her seferinde olumsuz döndüler. Sanki aç gözlü biri olarak görünmeye başladım. Halbuki "iş yerim rezalet ondan değiştirmek istiyorum" desem bu sefer de "daha 2 ay kurumsal çalışmaya başlamış, ona tahamül edememiş, bundan bize hayır gelmez" diye bakmaları çok daha olası ve mantıklıydı. Bu yüzden 2 ucu boklu değnek... çıkmazda gibiydim. Bu süreçler ilerlerken bir arkadaşımın şirketine part-time olarak Android'çi aradıklarını duydum. Gerek normal maaşa göre yüksek söylememe kıyasla part-time'a göre makül ücretler söylemem, gerekse sonuçta şirket için bağlayıcı bir durum olmadığından kabul ettiler. Birlikte de çalıştığım zaman bilgi birikimimi gördüklerinde tam zamanlı pozisyon için teklifte bulundular. Ben de her ne kadar o şirketi beğenmiş olsam da kendi şirketimden ve takım liderimizden oldukça memnun olduğum için şirkete teklifi ilettim ve kalmak istediğimi söyledim. Bunun sonucunda 2 ay çalıştıktan sonra Nisan 2020'de maaşımı 9000TL net ücrete çektim. Bundan sonra zaten yüksek olan motivasyonumu daha da yükselterek 7-9 ay süre öngörülen işleri 2-3 ay gibi sürelerde bitirdim. Şirket de bu süreci hayretler içersinde izledi ve her anlamda memnun kaldı. Gerek satış ekibinin çok güzel çalışması, gerek yazılım ekibinin her alanda güzel çalışması ve ürünleri pazarlayabilecek boyutlara getirebilmesi yani satış ekibinin müşterilere verdiği vaatleri yazılım anlamında destekleyebiliyor olmamız sebebiyle şirket de güzel bir ivme yakaladı. Takım liderimiz kendi adına çok daha iyi bir fırsat yakaladığında mobil tarafta da artık işleri onsuz yürütebileceğimize emin olduğu ve yerine bıraktığı takım liderinin de gayet iyi ve yeterli olduğu bir durumda işten ayrıldı ve onsuz da işleri güzel devam ettirebildik. Şubat 2021 maaş zamları gelirken hem piyasada çok daha az bilgilerle çok daha yüksek maaşların mümkün olduğunu görmem hem de çeşitli sebeplerden %100 home office düzenine geçmek istemem sebebiyle yine farklı iş arayışlarında bulundum. Yine kurumsal tecrübeme göre maaş beklentim çok yüksek olduğu için defalarca red cevapları aldım. Sonunda güçlü ve gerçekten samimi referanslarım, mülakatta kendimi çok iyi ifade edebilmem ve şirketin ihtiyacının acil ve bütçesinin iyi olduğu bir şirketten teklif alabildim. Kendi şirketimden hem bu derece maaş artışı, hem de %100 home office'e geçmek gibi ağır taleplerde bulunmaya pek yüzüm olmaması sebebiyle işyerime ayrılmak istediğimi belirttim. Bundaki ilk sebep diğer çalışanlara göre çok kısa sürede maaşımı aşırı derecede yükseltecek olmamın her ne kadar maaşlar gizli olsa da duyulma ve bilinme durumunun huzursuzluk yaratacağı endişesi, hem diğer çalışanlar %40 da olsa ofise giderken benim %100 home office'e geçmemin dikkat çekici olacak olması hem de tabiki maaş arttırımı sonucu alacağım sorumluluğun da artacak olmasının yine diğer çalışanlar açısından "2 günlük adam ne ara bizden öne geçti" gibi bir algı yaratma ihtimallerinden çekiniyor olmamdı. Ekstradan kendi tarafımda işleri oldukça fazla ilerletmemden o tarafta bu seviye eleman ihtiyacı olmaması, beni başka birime kaydırmak istemeleri fakat o tarafta yeterince tecrübem yokken çok yüksek maaş beklentimin elbette yöneticilerin kafasında soru işaretleri oluşturacağı gibi durumlardan da beklentilerimi şirkete yansıtmaktan çekindim fakat sonuç olarak bana güvendiklerinden bütün taleplerimi karşılayarak maaşımı net 13000 TL bandına çektiler. Hem bu güven ortamı, hem şirketten memnuniyetim, hem gelecekte takım lideri yerine architect olmam adına kariyerimde daha iyi bir alternatif olması gibi sebeplerden yine şirketimde kalmaya karar verdim.

Sonuç olarak diğer şirketlerde belirli süre çalışmamış olmam o şirketler adına beklentilerimin çok yüksek olduğu algısı yaratıyor. Bu yüzden çalıştığım şirket de makul bir şirket olması ve beni tanıyor olması sebebiyle başka şirketin verebildiği maaşı rahatlıkla verebiliyor. Bu da iş değiştirme durumumu neredeyse imkansız hale getiriyor. Şu an olabilecek tek alternatif daha önceki takım liderimin büyük işler bağlama ihtimali olup, şuanki maaşımdan da çok daha yüksek bir teklifte bulunma ihtimali. Önümüzdeki aylar neler gösterecek şuan bilmiyorum. Kendi şirketim de yeni geçtiğim departmandaki performansıma göre 6 ay sonra maaş durumunu tekrar konuşacaklarını belirtti. Özet olarak kurumsal tecrübeye kıyasla piyasada benden daha iyi maaş aldığını iddia eden varsa çok büyük ihtimalle yalan konuşuyordur, itibar etmeyiniz. Böyle bir şeyin olabilme ihtimali sadece çeşitli bağlantılarla büyük bir proje alıp kendi startup'ını kurmaktan veya yine aynı şekilde kendi şirketine kendini yeterince ispat etmekten ve şirketin de o kişinin çalıştığı alanda piyasada adam bulamamasından ve işlerini o kişiye iyice bağlamasından kaynaklı olabilir. Benden az bilip daha iyi maaş alan var mıdır? Elbette vardır, konu yine kurumsal tecrübeye geliyor ama memnun muyum memnunum. Biraz da hayatın ve piyasanın gerçeklerini kabullenmek lazım.

Bahsettiğim maaşlar bu şekilde. Ben kendi maaşımı ayarlarken de piyasanın gerçeklerine göre ayarladım. Eğer ısrarla talep etmesem maaşımı bu seviyeye şirket çeker miydi? Bu seviyede çekmezdi elbette. Şirketler bu teklifleri yaparken diğer şirketlerin skalalarına da hakimler. Tüm bunları birleştirince fake veya troll kişilerin çok daha uçuk söylediği maaşlara kesinlikle itibar etmemenizi tavsiye ediyorum. Şuan uğraşmayacağım konu tutarsa 4-A hizmet dökümümü de kişisel bilgilerimi karalayarak paylaşabilirim. Özet olarak piyasa bu şekilde arkadaşlar.

İTÜ'den Boğaziçinden mezun oldum ilk işim ve 10000 TL net maaş alıyorum diyen kişi %100 yalan söylüyordur. Böyle CV'si olan ve 5000 TL maaşa çalışan onlarca örnek gördüm. Gördüğüm en uç örnek ise başlarken ciddi anlamda junior olup CV'si hiç de abartılı olmayıp 1 yılda kendini 1 yıla göre biraz daha iyi geliştirip, şansı da çok iyi gidip 10500 TL civarı bir maaşa iş bulan bir kişi. Bu da yurtdışı kaynaklı bir işte çalışan bir örnek ve 24 saatini şirkete adaması beklenen bir örnek. Öyle her yurtdışı bağlantılı işten de aşırı yüksek maaşlar beklemeyin. Sonuçta bu şirketler de kısmen daha iyi maaşlar teklif etseler de yine yaptıkları teklifler Türkiye maaş skalalarına yakın teklifler oluyor. Amerika'da Almanya'da aynı seviyedeki kişiye yapacağı teklifi elbette yapmıyor, Türkiye'ye gelmesindeki amaç zaten kısmen düşük maliyetli işçi çalıştırmak. Zaten aynı teklifi yapsam Amerika, Almanya'daki adama da haksızlık olur çünkü oradaki yaşam pahalılığı elbette bize göre çok daha fazla.

Umarım açıklayıcı bir yazı olmuştur. Belirtmemi istediğiniz farklı detaylar olursa da seve seve açıklarım.

NOT: Size tavsiye. Diğer sektörlerde durum bir tık daha kötü olsa da yazılım sektöründe maaşlar gerçekten fena değil. Hakettiğimden çok daha düşük alıyorum triplerine fazla girmeyin. Hem genelde genelde sandığınız kadar da abartılı iyi değilsiniz, hem de maaşlar ülkelerin yaşam pahalılığı ve piyasa gerçeklerine göre belirleniyor. Hem de "ben daha kendimi geliştirme aşamasındayım, düşük maaşı da kabul edeyim" tribine çok girmeyin, hakettiğinizi mümkün olduğunca almaya bakın. Sektördeki diğer insanların onlara yapışmadan çeşitli diyaloglarla ne kazandıklarını öğrenmeye çalışın. Maaş sormak ayıp bir şey değil, şirketler maaşları gayet güzel araştırıyor, şirketlerle pazarlık anlamında rekabet edebiliyor olmanız için sizin de elinizde veri olması lazım yoksa çok dengesiz bir pazarlık masası olur sonuçta sizin emekleriniz sömürülür siz üzülürsünüz. Şirketler bazılarının abarttığı kadar acımasız değil ama kendilerini gösterdikleri kadar da masum değiller. Piyasada tutunabilmiş bir şirket her anlamda piyasaya hakimdir sonuçta. Pazarın gerçeklerini sizin tahmin edebildiğinizin çok daha üstünde bilmekteler. Hiçbir şirket hayır kurumu değil. Size sırf bu adam aslında çok daha iyi şeyler hakediyor diyip uçuk maaşlar vermez. Fazlasıyla güvendiğiniz 1. ağızdan duyduğunuz maaşlar dışında bahsedilen çoğu maaşa da itibar etmeyiniz. İnsanlar kendilerini yüksek göstermeyi seviyor, insanlar da ne yazık ki şirketler kadar masum değil. Bahsedilen uçuk maaşlar ya net değil brüt oluyor (netle brüt arasında dağlar kadar fark var. özellikle yurtdışında bahsedilen maaşlar genelde brüt maaşlar. Siz kendinizi sömürtmedikçe yurtdışındaki adam dolar euro cinsinden sizin maaşınızın 3-4 katını alamaz) ya da İNSANLAR YALAN SÖYLÜYOR.

Biraz konu dağıtma ihtimali olsa da burdan birim para hesabı yapanlara da selam olsun. Ne ben burda 13000 TL maaş alırken Amerika'da 13000 dolar gibi bir maaş alabilirim ne de öyle bir piyasa gerçeği yok. Asgari ücret seviyesinde yurtdışı biraz daha makul. Almanya'ya gitsem alabileceğim maaş 2500 euro civarında olur gibi öngörüyorum. 3000 euro çok zor ve buradaki yaşam standartlarımı yakalamam için bana minimum 3500 euro gibi bir net maaş teklif etmeleri lazım. Bu sebepler göz önünde bulundurulduğunda Türkiye'de yazılımcı olmak dünya standartlarında gayet makul bir durum. Tabi aldığım maaşın biraz yüksek olduğunu da kesinlikle göz ardı etmeyin.

Yurtdışı ne zaman makul görünüyor? Ya yeni başlamışsınızdır bilginiz iyi olsa da asgari ücrete yakın alıyorsunuzdur (bahsettiğim maaşlara bakarsanız Türkiye'de ilk yıllarda tecrübeye göre çok ciddi maaş sıçramaları oluyor, yurtdışı yüksek başlıyor ama böyle sıçramalar olmuyor) ya da yıllar geçip maaşınız artıp en üst düzey sınırına yaklaşmıştır ve maaşınızı daha fazla yükseltmekte iyice sıkıntı yaşıyor ve enflasyon karşısında dolar cinsinden maaşınız da erimeye başlıyordur, bu seviyede de yurtdışı düşünmek mantıklı olabilir.

Edit: Hizmet Dökümümü paylaşıyorum. Uçuk maaşlar iddia eden arkadaşlardan da aynı şekilde bekliyorum. 2020 Şubat öncesi maaşlar kendi startup şirketimize ait maaşlar. O kısımları önemsemeyin. 2020 Şubat'ta 6000 TL net'e göre başladım. Yukarıda 2. ayın sonunda yazmışım ama yanlış hatırlamışım 3. ayın sonunda net 9000 TL'ye geçmişim. Bu arada bahsettiğim netler AGİ dahil netler, aslında AGİ'yi çıkarırsak asıl net maaş ortaya çıkıyor. 2021 Ocak ayı da henüz sisteme düşmemiş. Düştüğünde güncelleyebilirim.