Rusça çevirmenleri tartışma konusu

Question

Bu konu altında Rusçadan dilimize çeviri yapan çevirmenleri tartışabiliriz. Herkes deneyimledikleri hakkında bir şeyler yazsa epey bilgilendirici bir konu hâline gelir. Ne yazık ki genel olarak yayınevine bakıyoruz ancak ilk bakılması gereken etmen kesinlikle çevirmendir. Bazı yayınevleri stabil çevirmen kalitesi sunabiliyorlar ancak buna da kayıtsız şartsız güvenmek doğru olmaz. Ben kendi deneyimlediklerim ile başlayayım:

Öncelikle okuduğum en iyi çeviriler, kimin çevirileriydi onunla başlayayım: Hasan Ali Ediz, kuşkusuz ve açık ara fark ile okuduğum en güzel Rusça çevirilerini yapmış çevirmendi. Diğer çevirmenler ile arasında üç dört gömlek fark var diyebilirim. Ne yazık ki Rus edebiyatı okuyan okurlar tarafından pek bilinmiyor. Bunun sebebi ise, İş Bankası, İletişim, Can gibi en çok bilinen yayıncıllıklar bildiğim kadarıyla Hasan Ali Ediz çevirisi henüz yayımlamadılar. Yordam yayınları Hasan Ali Ediz'in çevirilerini yayımlıyor ve gerçekten beğeniyorum çıkardıkları işi. Kesinlikle göz atın.

Hasan Ali Ediz'in çevirilerini daha da detaylandırmak isterim. Neden bu kadar hoşuma gitti? Çünkü, kullandığı Türkçe gerçekten çok hoş. Cümlelerin aktığını hissediyorsunuz; mekanik cümlelerden arınmış, olabildiği kadar Türkçeleşmiş bir çeviri okuyorsunuz. Bu Türkçeleşme Nihal Yalaza Taluy'un aşırıya kaçtığı vaziyette değil, gayet yerli yerinde bir vaziyette.

Okuyacağım kitabı Hasan Ali Ediz çevirmediyse, iki isme bakıyorum: Mazlum Beyhan ve Nihal Yalaza Taluy. Yukarıda Nihal Yalaza Taluy'a ufak bir eleştiride bulundum fakat bu iyi bir çevirmen olduğu gerçeğini değiştirmez. Sadece bazılarını rahatsız edebiliyor eserleri çok Türkçeleştirmesi. Bazılarının ise oldukça hoşuna gidiyor. Ben birinci gruptanım. Mazlum Beyhan, çok stabil ve yerli yerinde çeviriler sunan birisi.

Ataol Behramoğlu'nun fazla çevirisi var mı bilmiyorum, ben sadece bir tane çevirisini okumuştum, o da Çehov'un üç dört oyununun toplandığı bir çeviriydi. Gayet başarılıydı, ancak dediğim gibi fazla çevirisi olmayabilir.

Ayşe Hacıhasanoğlu'nun hiçbir çevirisini okumadım ancak epey olumlu yorum var hakkında. Deneyimlemiş arkadaşlar yazabilirler biz de ona göre alırız ya da almayız.

Ergin Altay tavsiye etmediğim çevirmenlerden. Rusça bilen bir tanıdık var; bir gün Anna Karenina çevirisini bir tarafta Hasan Ali Ediz çevirisi, bir tarafta orijinal Rusça metin, bir tarafta da Ergin Altay çevirisi ile kıyasladık. Vardığımız sonuç şu idi: Hasan Ali Ediz, neredeyse dilde hiçbir kayıp olmadan Türkçeleştirirken, Ergin Altay hem yanlış çeviriler hem de yer yer eksik çeviriler yapıyordu.

Leyla Soykut, eksiksiz ve adamakıllı fakat biraz mekanik çeviriler yapan birisi. Nihal Yalaza Taluy ve Hasan Ali Ediz çevirilerinde olduğu gibi cümleler akmaz.

Sizlerin yorumlarınızı da bekliyorum. Umarım yazdıklarım faydalı olur birilerine.

Answer

Ben de kendi okuduklarımdan yola çıkarak değerlendirme yapayım. Öncelikle Mazlum Beyhan'ın çevirileri gerçekten harika. Anlatım bozukluğu yok, çeviriyi aslına uygun çeviriyor. Tüm çevirilerini gözü kapalı alabilirsiniz.

Nihal Yalaza Taluy'un bir tane çevirisini okudum; Yeraltından Notlar. İlk dönem çevirmenlerden olsa gerek eskimiş kelimelerin çokluğu anlamamı biraz zorlaştırdı. Kitap zaten ağır bir kitap, bir de üstüne "mahut" vs gibi kelimeler kitabın akıp gitmesine izin vermedi. 140 sayfalık kitabı 4 günde zor okudum. Her çevirisinde böyle midir bilmiyorum ama bundan sonra okuyacağım rus edebiyatı kitaplarında çevirmen tercihi sırasında sonlarda olur.
Edit: Yeraltından notlarda en iyi çevirinin Mehmet Özgül olduğunu söylüyorlar.

Bir diğer çevirmen Koray Karasulu. Yeni dönem çevirmenlerden, genç. Çeviriye özen gösteriyor ve aslına en uygun çeviriyi sunuyor. Bu çevirmeni de gözü kapalı tercih edebilirsiniz.

Ataol Behramoğlu'nun çevirdiği Yüzbaşının Kızı kitabını aldım lakin okumadım henüz. Araştırıp da almıştım. Çok olumlu yorumla okumuştum kendisi hakkında. Şair olmasının da etkisiyle şiir gibi güzel bir çevirisinin olduğunu söylüyorlardı.

Ergin Altay konusunda ise; asıl metinden yer yer çok uzaklaştığı söyleniyor.http://www.okunasikitaplar.com/anna-kareninanizi-nasil-alirdiniz/ Bu linkte detaylı örnekleri var.

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi Carpe Vita -- 26 Aralık 2018; 4:47:24 >

Answer

quote: Orijinalden alıntı: Carpe Vita Ben de kendi okuduklarımdan yola çıkarak değerlendirme yapayım. Öncelikle Mazlum Beyhan'ın çevirileri gerçekten harika. Anlatım bozukluğu yok, çeviriyi aslına uygun çeviriyor. Tüm çevirilerini gözü kapalı alabilirsiniz. Nihal Yalaza Taluy'un bir tane çevirisini okudum; Yeraltından Notlar. İlk dönem çevirmenlerden olsa gerek eskimiş kelimelerin çokluğu anlamamı biraz zorlaştırdı. Kitap zaten ağır bir kitap, bir de üstüne 'mahut' vs gibi kelimeler kitabın akıp gitmesine izin vermedi. 140 sayfalık kitabı 4 günde zor okudum. Her çevirisinde böyle midir bilmiyorum ama bundan sonra okuyacağım rus edebiyatı kitaplarında çevirmen tercihi sırasında sonlarda olur. Edit: Yeraltından notlarda en iyi çevirinin Mehmet Özgül olduğunu söylüyorlar. Bir diğer çevirmen Koray Karasulu. Yeni dönem çevirmenlerden, genç. Çeviriye özen gösteriyor ve aslına en uygun çeviriyi sunuyor. Bu çevirmeni de gözü kapalı tercih edebilirsiniz. Ataol Behramoğlu'nun çevirdiği Yüzbaşının Kızı kitabını aldım lakin okumadım henüz. Araştırıp da almıştım. Çok olumlu yorumla okumuştum kendisi hakkında. Şair olmasının da etkisiyle şiir gibi güzel bir çevirisinin olduğunu söylüyorlardı. Ergin Altay konusunda ise; asıl metinden yer yer çok uzaklaştığı söyleniyor. http://www.okunasikitaplar.com/anna-kareninanizi-nasil-alirdiniz/ Bu linkte detaylı örnekleri var.  Katkınız için teşekkür ederim. Nihal Yalaza Taluy'da olduğu gibi Hasan Âli Ediz çevirilerinde de eski kelime kullanımı var. Ancak bu benim hoşuma gidiyor, çünkü bu eski kelimeler kullanıldıkları bağlama göre olayı en net özetleyen kelimeler olabiliyorlar. Aslında bu iki çevirmenin kullandığı Türkçe diğerlerine kıyasla fersah fersah daha iyi. Nihal Yalaza Taluy bazen aşırı Türkçeleştiriyor, bir Rus romanı değil de Ömer Seyfettin hikayesi okuyor gibi hissediyorsunuz. Bazen bu hoşuma gitmiyor sadece. Bu yüzden, Hasan Âli Ediz ilk tercihim zaten. Mehmet Özgül ile Ergin Altay, ikisi de askeri kökenli çevirmenler. Mehmet Özgül, tüm Çehov hikayelerini on ciltte çevirmiş. Ben okuma fırsatı bulamadım ancak okuyan arkadaşlar varsa kesinlikle nasıl olduğunu öğrenmek isterim. Seçme Çehov hikayelerinin Hasan Âli Ediz'den çevirisini okumuştum. İki cilt hâlinde. Tabii ki, okuduğum hikayeler tüm hikayeleri içlerinde barındırmıyorlardı. Bu yüzden Mehmet Özgül çevirilerde iyi iş çıkarıyorsa sekiz ciltlik Çehov külliyatı da alınabilir ve alınması da gerek. Çünkü, Çehov yazdığı kısa hikayelerle 19.yüzyılın son çeyreğindeki Çarlık Rusya'nın uyguladığı baskıcı rejimi en iyi şekilde gözler önüne seriyor. Tüm sosyal sınıflar hakkında bilgi edinebiliyorsunuz. Memurundan avukatına, işçisinden aristokratına... Koray Karasulu, hakkında olumlu eleştirilerini okuduğum bir çevirmen yine. Siz de çok olumlu bahsetmişiniz, bir alternatif daha oluştu bizlere. En altta attığınız linkteki yazıya baktım, harika iş çıkarılmış. Dediğim gibi, Ergin Altay'ın çevirileri güvenilecek çeviriler değiller. Almayın, aldırmayın.

Answer

Yüzbaşının Kızı kitabını Erol Güney çevirisi ile okudum. Ateist biri okusa imana gelir.

Rusça çevirmenleri tartışma konusu

Benzer içerikler