İngiliz girişim, ultra hafif elektrikli spor otomobillerini tanıttı

Elektrikli otomobillerin de istenildiğinde hafif yapılabileceğini göstermesi açısından güzel örnekler ancak teknolojisinin yüksek maliyetleri yüzünden yaygınlaşıp sıradan binek otomobillerine kadar ineceğini sanmıyorum.

Bu güçte ki spor otomobiller için fiyatları gayet iyi aslinda.

Butik üretim de olsalar asgari güvenlik normlarına uymak zorundalar. Aksi halde trafik ruhsatı alamazlar. Elbette butik üreticilerle seri üretim yapan firmalar tıpa tıp aynı normlara tabii değiller ama dediğim gibi, asgari güvenlik şartlareını karşılamak zorundalar. O yüzden güvenliğin ciddi bir sorun olacağını düşünmüyorum.

Güvenlikten çok maliyet burada öne çıkıyor zannımca. Muhtemelen yoğun karbon-fiber kullanımı var ve karbon fiberin kendisi de imalatı da ucuz değil.

Bu tip firmalar bir süre sonra batıp kapatıp gidiyor. Bu aracı aldın, firma kapanırsa nasıl destek alacaksın? Bataryası arızalandı ne yapılabilir?

O yüzden bu tip yeni girişim firmalarına pek sıcak pakamıyorum.

Bizdeki tip onay prosdürlerinin bir önemi yok. Araç İngiltere'de üretiliyor ve İngiltere AB'den ayrılmasına rağmen hala AB regülasyonlarını uyguluyor. AB regülasyonları taşıt çarpışma kriterlerini aşağıdaki 4 regülasyonla belirlemiş ve tüm üreticiler araçlarını bu regülasyonların öngördüğü çarpışma şartlarına göre üretmek zorundalar. Ayrıca Ncap çarpışma testi yapmasa bile ilk kez üretilen taşıtlarda tip onayı için AB'de çarpışma testleri yapılıyor.

Directive 74/297/EEC steering

Directive 96/27/EC side impact

Directive 96/79/EC frontal impact

UNECE Regulation 29. cab strength

2009 tarihli tip onay regülasyonu:

Regulation (EC) No 661/2009 of the European Parliament and of the Council of 13 July 2009 concerning type-approval requirements for the general safety of motor vehicles, their trailers and systems, components and separate technical units intended thereforText with EEA relevance

2020 tarihli genişletilmiş tip onay regülasyonu brief:

Technical harmonisation in the EU - European Commission

Çarpışma testleri - tip onay için brief:

QANDA_20_1534_EN.pdf

Dolayısıyla bu regülasyonlara göre üretilmemiş hiç bir aracın AB içinde satılması mümkün değil. Ncap olup olmamasının belirleyici bir yanı yok. NCap ve IIHS testleri zorunlu değil çünkü bu testlere benzer testler zaten tip onayı esnasında hem ABD'de hem de AB'de yapılıyor.

Benzer bir durumu motosiklet kaskları için verebilirim. Avrupada SHARP, ABD'de SNELL adlı 2 bağımsız kuruluş motosiklet kasklarını ayrıntılı testlere tabii tutuyor ve skor yayınlıyor. Bu testlere katılım zorunlu değil ama firmalar gönüllü olarak katılıyor çünkü prestij sağlıyor. Öte yandan bu testlere girmeyen marka ve modeller de var. O zaman bunlar güvensizdir mi diyeceğiz? Hayır çünkü tüm kasklar ABD'de DOT, AB'de ECE tip onayı almak zorunda ve bu onay alınırken kasklar zaten test ediliyor.

Aynı şey Ncap ve IIHS için de geçerli.

Bu nedenle söz konusu otomobil modelleri güvensizdir demek pek doğru değil. Ayrıca saç kalınlığı çarpışmada güvenliği etkileyen bir unsur değildir. Önemli olan şase çarpışma ve absorbsiyon karakteristikleri ile kabin çökme direncidir. şase günümüzde tamamen karbon fiberden yapılabilir. Bisiklet ve motosikletlerde yıllardır karbon fiber şaseler kullanılıyor. karbon fiber hem çelikten çok daha hafif hem de daha mukavim bir kompozit malzemedir. karbon-fiber, çelik karışımı bir şase yeterli güvenliği sağlar. Öyle olmasa 300 kms hızlarda takla atan F1 araçları paramparça olurdu. Onlar da karbon-fiber ağırlıklı malzeme ile yapılıyor ve ağırlıkları 600 kg civarı.