Uluslararası bir gökbilimci ekibi NASA/ESA/CSA James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanarak Evren henüz 740 milyon yaşındayken iki galaksinin ve onların devasa kara deliklerinin birleştiğine dair kanıtlar buldu. Bu, şimdiye kadar elde edilen en uzak kara delik birleşmesi tespitine ve bu fenomenin Evren'in bu kadar erken bir döneminde ilk kez tespit edildiğine işaret ediyor. Mevzubahis birleşmenin yaşandığı ZS7'nin Çevresi (Görselin Kaynağı: Webb'in NIRCam Enstrümanı)Gökbilimciler, Samanyolu galaksimiz de dahil olmak üzere yerel Evren'deki çoğu büyük galakside Güneş'in milyonlarca ila milyarlarca katı kütleye sahip süper kütleli kara delikler buldular. Bu kara delikler muhtemelen içinde bulundukları galaksilerin evrimi üzerinde büyük bir etkiye sahip olmuştur. Ancak bilim insanları bu nesnelerin nasıl bu kadar büyük hale geldiklerini hala tam olarak anlayabilmiş değiller. Büyük Patlama'dan sonraki ilk milyar yıl içinde devasa boyutlarda kara deliklerin bulunması, bu büyümenin çok hızlı ve çok erken gerçekleşmiş olması gerektiğine işaret ediyor. Şimdi James Webb Uzay Teleskobu, Evren'in erken dönemlerinde kara deliklerin büyümesine yeni bir ışık tutuyor. Yeni Webb gözlemleri, Evren sadece 740 milyon yaşındayken iki galaksinin ve onların devasa kara deliklerinin devam eden bir birleşmesine dair kanıt sağladı. Bu sistem ZS7 olarak bilinmektedir. Aktif olarak madde biriktiren büyük kütleli kara delikler, gökbilimcilerin onları tanımlamasına olanak tanıyan ayırt edici spektrografik özelliklere sahiptir. Bu çalışmada olduğu gibi çok uzak galaksiler söz konusuysa bu imzalar yeryüzünden elde edilemez ve sadece Webb Uzay Teleskobu ile görülebilir. Birleşik Krallık'taki Cambridge Üniversitesi'nden başyazar Hannah Übler, "Kara deliğin çevresinde hızlı hareket eden çok yoğun gazın yanı sıra kara deliklerin akresyon (yığılma toplama) dönemlerinde tipik olarak ürettiği enerjik radyasyonla aydınlatılan sıcak ve yüksek derecede iyonize gaz için kanıtlar bulduk" dedi. "Webb, görüntüleme yeteneklerinin benzeri görülmemiş keskinliği sayesinde ekibimizin iki kara deliği mekânsal olarak ayırmasına da olanak sağladı." ZS7'nin Tam Lokasyonu ((Görselin Kaynağı: Webb'in NIRCam Enstrümanı)Ekip, iki kara delikten birinin Güneş'in 50 milyon katı kütleye sahip olduğunu tespit etti. Birleşik Krallık'taki Cambridge Üniversitesi ve University College London'dan ekip üyesi Roberto Maiolino, "Diğer kara deliğin kütlesi de muhtemelen benzer, ancak bu ikinci kara delik yoğun gaz içinde gömülü olduğu için ölçülmesi çok daha zor" dedi. Hannah, "Bulgularımız, birleşmenin kozmik şafakta bile kara deliklerin hızla büyüyebileceği önemli bir yol olduğunu gösteriyor" dedi. "Uzak Evren'deki aktif, büyük kütleli kara deliklere ilişkin diğer Webb bulgularıyla birlikte, sonuçlarımız büyük kütleli kara deliklerin en başından beri galaksilerin evrimini şekillendirdiğini de gösteriyor." Ekip, iki kara delik birleştiğinde kütleçekim dalgaları da üreteceklerini belirtiyor. Bunun gibi olaylar, yakın zamanda Avrupa Uzay Ajansı tarafından onaylanan ve kütleçekim dalgalarını incelemeye adanmış ilk uzay tabanlı gözlemevi olacak olan Lazer İnterferometre Uzay Anteni (LISA) görevi gibi yeni nesil kütleçekim dalgası gözlemevleri ile tespit edilebilecek. "Hollanda'daki Avrupa Uzay Ajansı'ndan LISA Baş Proje Bilimcisi Nora Luetzgendorf, "Webb'in sonuçları bize LISA tarafından tespit edilebilen hafif sistemlerin daha önce varsayılandan çok daha sık olması gerektiğini söylüyor. "Büyük olasılıkla bu kütle aralığındaki LISA oranları için modellerimizi ayarlamamızı sağlayacaktır. Bu sadece buzdağının görünen kısmı." Bu keşif, NIRSpec İntegral Alan Spektroskopisi ile Galaksi Montajı programının bir parçası olarak yapılan gözlemlerden elde edilmiştir. Ekip kısa bir süre önce Webb'in 3. gözlem döngüsünde, ilk milyar yıl içinde büyük kütleli kara delikler ve ev sahibi galaksiler arasındaki ilişkiyi ayrıntılı olarak incelemek üzere yeni bir Büyük Programa layık görüldü. Bu programın önemli bir bileşeni, kara delik birleşmelerini sistematik olarak aramak ve karakterize etmek olacaktır. Bu çaba, erken kozmik çağlarda kara delik birleşmelerinin gerçekleşme oranını belirleyecek ve kara deliklerin erken büyümesinde birleşmenin rolünü ve zamanın başlangıcından itibaren yerçekimi dalgalarının üretilme oranını değerlendirecektir. Bu sonuçlar Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinde yayımlanmıştır. ----------------------------------------- Rötuşlar atarak yapay zeka desteğiyle çevirdiğim Kaynak: ESA - Webb detects most distant black hole merger to date Webb detects most distant black hole merger to date | ESA/Webb (esawebb.org) Merak edenler için Orijinal Kaynak:
Orijinal araştırmadaki figürler: |
Bildirim