Linux nedir, nasıl kullanılır, komutlar neler? Ubuntu ISO indirme & kurulumu

1️⃣ Bir Linux dağıtımı seçin ve indirin

Ubuntu ve Linux Mint, en popüler Linux dağıtımlarıdır. Bazı Linux dağıtımları daha teknik, deneyimli kullanıcılar için tasarlanmıştır. Programlama ve oyuncular için farklı Linux dağıtımları vardır. Tercih ettiğiniz Linux dağıtımını seçtikten sonra kurulum dosyalarını içeren bir disk görüntü dosyası olan ISO dosyasını indirin.

2️⃣ Önyüklenebilir kurulum medyası oluşturun

Bunu yapmanın birkaç yolu vardır. Yazılabilir bir DVD'niz ve optik sürücünüz varsa, Windows'taki "Disk görüntüsünü yazdır" işlevini kullanarak ISO dosyasını diske yazdırabilirsiniz. Ancak, bunun yerine muhtemelen USB sürücü kullanmak isteyeceksiniz. USB sürücüler DVD'lerden daha hızlıdır ve USB portuna sahip herhangi bir bilgisayarda çalışır, optik sürücüye gerek yoktur.

Windows'ta önyüklenebilir Linux USB sürücüsü oluşturmak için ihtiyacınız olanlar şunlardır:

• Tercih ettiğiniz Linux dağıtımı için ISO dosyası


• Ücretsiz Rufus yazılımı


• En az 4 GB boyutunda USB sürücü

Linux kurulumu için Rufus programını tercih edebilirsiniz. Rufus’u başlatın ve başlamak için USB flash sürücünüzü bilgisayarınıza takın. İlk olarak, "Device" kutucuğunda USB sürücünüzü seçin. İkinci olarak, "Select" butonuna tıklayın ve indirdiğiniz ISO dosyasını gösterin. Üçüncü olarak, USB sürücüsünü oluşturmak için "Start" butonuna tıklayın.

Birkaç uyarı görebilirsiniz. Varsayılan seçenekleri kabul edin. Ek dosyalar indirmeniz istenirse "Yes"e tıklayın ve ISO olarak yazmanız istenirse "Ok"a tıklayın. Son olarak, Rufus'un USB sürücünüzdeki tüm dosyaları sileceği konusunda uyarılacaksınız. Önemli dosyaları yedeklediğinizden emin olun ve devam etmek için Ok’a tıklayın.

Rufus, USB yükleyici sürücünüzü oluşturacak ve pencerenin altında ilerleme çubuğunun dolduğunu göreceksiniz. "Ready" yazan yeşil çubuk olduğunda, işlemi tamamlamak için “Close"a tıklayabilirsiniz.

3️⃣ Linux kurulum ortamını başlatın

Bunu yapmak için Windows'ta Yeniden Başlat seçeneğini seçin. Bilgisayarınız otomatik olarak takılı USB sürücüden ve Linux'tan başlatılabilir. Bilgisayarınız Windows’tan başlatılırsa, önyükleme aygıtı menüsüne erişmek ve kurulum işlemi sırasında seçmek için belirli bir tuşa basmanız gerekebilir. Açılış sırasında bu tuşu ekranda görebilirsiniz.

Ubuntu gibi bazı Linux dağıtımları, Güvenli Önyükleme ile çalışacak ve sisteminizde çalışmasına izin veren özel Microsoft imzalı önyükleyici kullanacak şekilde tasarlanmıştır. Diğer Linux dağıtımları, önyükleme yapabilmeleri için Güvenli Önyüklemeyi devre dışı bırakmanızı gerektirebilir. Ancak, birçok durumda, Linux dağıtımı normal şekilde önyükleme yapar. Güvenli Önyükleme hata mesajı görürseniz ve Linux başlatılmazsa, PC'nizde Güvenli Önyüklemeyi devre dışı bırakıp tekrar deneyin.

4️⃣ Linux dağıtımını deneyin

Örneğin; Ubuntu için “Ubuntu Yükle” yerine Ubuntu’yu Dene” seçeneğine tıklayarak Ubuntu özelliklerini keşfedebilirsiniz. Linux’u bilgisayarınızın dahili depolama alanına yüklerseniz daha hızlı çalışacaktır. Linux’u denemek istiyor ancak henüz yüklemek istemiyorsanız, USB sürücüsünü çıkararak Windows'a geri dönebilirsiniz.

Birden fazla Linux dağıtımını denemek isterseniz, bu işlemi tekrarlayabilir ve birini yüklemeye karar vermeden önce deneyebilirsiniz. Tüm Linux dağıtımları, yüklemeden önce deneyebileceğiniz canlı bir ortam sunmaz ancak büyük çoğunluğu sunar.

5️⃣ Linux yüklemesine geçin

Bunu yapmanın iki yolu vardır: Linux'u, sabit sürücünüzde Windows işletim sisteminizin yanında yer aldığı ve her seferinde hangi işletim sistemini çalıştırmak istediğinizi seçmenize izin veren dual boot ayarıyla yükleyebilirsiniz. Ancak, teknik sorunla karşılaşılması muhtemel olduğundan bu yükleme şekli özellikle yeni başlayanlara önerilmez. Alternatif olarak, Windows üzerine Linux yükleyebilir, Windows işletim sistemini kaldırabilir ve yerine Linux’u koyabilirsiniz. İki sabit sürücünüz varsa, Linux'u sabit sürücülerden birine yükleyebilir ve daha güvenli çift önyükleme senaryosunda kullanabilirsiniz.

Yükleme işlemini gerçekleştirmek için canlı Linux sistemindeki yükleyiciyi çalıştırın. Yükleme sihirbazı işlemlerde sizi yönlendirecektir. Linux’un istediğiniz şekilde yüklediğinden emin olmak için yükleyici seçeneklerini dikkatlice okuyun. Özelikle Windows sisteminizi silmemeye veya Linux’u yanlış sürücüye yüklememeye dikkat etmelisiniz.

Yükleme işlemi tamamlandığında, bilgisayarınızı yeniden başlatmanız istenecektir. Yeniden başlatın ve Linux'u yüklediğiniz USB sürücüsünü çıkarın. Bilgisayarınız Windows yerine Linux'u başlatacaktır veya dual boot senaryosunda Linux yüklemeyi seçerseniz, her önyükleme yaptığınızda Linux ve Windows arasında seçim yapmanızı sağlayacak bir menü görürsünüz. Windows'u yeniden yüklemek isterseniz, Microsoft’un sitesinden Windows yükleme medyasını indirebilirsiniz.

1. Is komutu

Linux ls komutu, çalışma dizinindeki dosyaları ve dizinleri tanımlamak için yaygın olarak kullanılır. Sık kullanılan Linux komutlarından biridir. Bu komut, herhangi bir parametre olmadan kendi başına kullanılabilir ve geçerli çalışma dizinindeki dosyalar ve dizinler hakkında tüm ayrıntıları içeren çıktıyı sağlar. Bu komut, çıktıda veri görüntüleme açısından çok fazla esneklik sunar.

2. pwd komutu

Linux pwd komutu, çoğunlukla terminaldeki geçerli çalışma dizinini yazdırmak için kullanılır ve en sık kullanılan komutlardan biridir. Terminal istemi genellikle tüm dizini içermelidir. Eğer içermiyorsa, bu hızlıca hangi dizinde olduğunuzu görmek için kullanabileceğiniz bir komuttur. Bu komutun bir diğer amacı da betik oluştururken betiğin kaydedildiği dizini bulmamıza yardımcı olabilmesidir.

3. mkdir komutu

Linux mkdir komutu, terminalde yeni dizinler oluşturmanıza olanak tanır. Varsayılan sözdizimi “mkdir ” şeklindedir.

4. cd komutu

Linux cd komutu, dizinler arasında gezinmek için kullanılır. Mevcut çalışma dizininize bağlı olarak tam yolu veya dizin adını gerektirir. Bu komutu herhangi bir seçenek olmadan çalıştırırsanız, sizi ana klasöre götürür. Bu komutu yalnızca sudo ayrıcalıklarına sahipseniz kullanabilirsiniz.

5. rmdir komutu

Linux rmdir komutu, boş dizini kalıcı olarak silmek için kullanılır. Bu komutu gerçekleştirmek için, komutu çalıştıran kullanıcının üst dizinde sudo ayrıcalıklarına sahip olması gerekir.

6. cp komutu

Linux cp komutu, Windows'taki kopyala-yapıştır ve kes-yapıştır ile aynı görevi yerine getirir.

7. mv komutu

Linux mv komutu, genellikle dosyaları yeniden adlandırmak için kullanılır.

8. rm komutu

Linux rm komutu, genellikle dizinde oluşturulan dosyaları silmek için kullanılır.

9. uname komutu

Linux uname komutu, tüm işletim sistemi bilgilerini kontrol etmek için kullanılır.

10. locate komutu

Linux locate komutu, genellikle veritabanındaki dosyaları bulmak için kullanılır. İki veya daha fazla kelime içeren dosyaları aramak için yıldız işaretini (*) kullanın.

11. touch komutu

Linux touch komutu, terminale touch biçiminde yazıldığında boş bir dosya oluşturur.

12. ln komutu

Linux ln komutu, başka bir dosyaya kısayol bağlantısı oluşturmak için kullanılır. Bu, Linux yöneticisi olarak çalışmak istiyorsanız bilmeniz gereken en önemli Linux komutlarından biridir.

13. cat komutu

Linux cat komutu, belirli bir dosyanın içeriğini görmek istediğinizde kullanabileceğiniz en basit komuttur. Tek sorun, tüm dosyayı terminale çıkartmasıdır. Büyük bir dosyada gezinmek istiyorsanız, less komutunu kullanmanız daha iyi olacaktır.

14. clear komutu

Linux clear komutu, terminal ekranını temizlemek için kullanılan standart bir komuttur.

15. ps komutu

Linux ps komutu, terminaldeki aktif işlemleri kontrol etmek için kullanılır.

16. man komutu

Linux man komutu, terminalde bulunan tüm komutlar veya araçların nasıl kullanıldığını gösterir.

17. echo komutu

Linux echo komutu, terminaldeki bir şeyi yazdırmak için kullanılır.

18. wget komutu

Linux wget komutu, internetten dosya indirmenize olanak tanır. Arka planda çalışır ve diğer işlemlere müdahale etmez.

19. whoami komutu

Linux whoami komutu, birden fazla sistemde çalışırken son derece yararlı olan temel bilgileri sağlar.

20. df komutu

Linux df komutu, dosya sisteminin ayrıntılarını verir.