Prag'da binalar metro tüneli sayesinde ısınacak ve soğuyacak

Çekya'nın başkentindeki Prag metro hattının Nové Dvory istasyonu etrafına inşaa edilecek binalar metro tünelindeki ısı ile kışın ısıtılacak, yazın soğutulacak. İstasyon etrafındaki 17 bina ve toplam 200.000 m²‘lik alan metro tünelinden gelen jeotermal yani toprak kaynaklı ısı pompası ile iklimlendirilecek.

Şehirler gelişirken bazen bir taşla iki kuş vuracak fırsatları oluyor. Yeni metro hattı inşaa eden Prag’daki yetkililer bu şansı değerlendirerek metro tünellerini sayesinde toprak kaynaklı ısı pompası için sondaj maliyetinden kurtulmayı başarmışlar.

Toprak temelli ısı pompası; toprağın dış havaya göre kışın daha sıcak, yazın ise daha serin kalması sayesinde her zaman daha iyi bir seçim olmuştur. Isı pompası, ısı yaratmak yerine ısıyı bir yerden bir yere aktarmaya çalışır. Hava tabanlı ısı pompası kışın dışardaki havanın ısısını kullanarak içeriyi ısıtır, yazın ise içerideki ısıyı dışarı atmaya çalışır. Ama bu yaptıkları iş, hep en zor zamanda en zor işi yapmalarına neden olur. Zira ısı pompaları yazın sıcak havada soğutma yapmakta, kışın da dondurucu soğukta içeriyi ısıtmakta zorlanırr. Bu ekstra yük doğal olarak verimi düşürür ve elektrik tüketimini arttırır. 

Ayrıca Bkz.Çin'de dünyanın en büyük rüzgar türbininin iki kanadı kırıldı!

Halbuki toprağın belli bir derinliğinden sonrası yaz ve kış mevsimlerindeki hava sıcaklık değişimlerinden etkilenmez ve sabit kalır. Bu sabitlik toprağın kışın daha sıcak, yazın ise daha serin olmasını sağlar. Bu nedenle jeotermal kaynaklar ısı pompaları için harika kaynaklardır.

Bu durumda toprak kaynaklı bir sistemdeki en büyük maliyet ise toprağın altına ulaşacak sondaj çalışmalarıdır. Bu sondaj çalışması sonucunda genelde yüzlerce metrelik onlarca kuyu açılır ve kapalı devir daim eden su içeren özel hortumlar döşenir. 

Bu işlem uzun vadede sistemin kendini amorti etmesini sağlasa da büyük bir yatırım maliyeti yaratır. Prag’ın ve dünyadaki bir çok şehrin uyguladığı çözüm ise hali hazırda inşaa edilen metro istasyonu ve tünelini bu iş için kullanmak olmuş. Bu sayede Nové Dvory bölgesine inşaa edilecek alanın yıllık 10.000 MWh ısıtma ve 15.000 MWh soğutma ihtiyacı bu şekilde çevreci ve doğalgaz kullanmadan özellikle az elektrik kullanarak az sağlanacak.

Metro tünelinin duvarına yerleştirilecek sıvı geçen borular sayesinde toprak yazın atık ısı nedeniyle ısınacak veya kışın çok soğuk olacak diye düşünebilirsiniz ama toprağın ısıl iletkenliği sayesinde etrafındaki topraktan bu ısı hareketleri dengelenmekte ve yıl boyunca hep sabit sıcaklıkta kalmakta.