Bu kadar para verip, daha kötü bir matkap alamazsınız. 100 liralık markasız matkaplar bile daha iyidir. Çünkü Bosch'un armut tipli matkaplarında bms devresi yoktur. Haliyle akım olduğu gibi tetiğe biner. En ufak zorlamada tetik yanar, perte çıkar. Sorunun çözümü yoktur. 1000 liraya yeni tetik alırsınız, yine aynısı olur. Bahsettiğim matkaplar şu tipte olanlardır ;

Bms olmasın ne olacak ? Şu oluyor ; bunların pilleri kuvvetli. 35a akım vereni var. Zorlasan kısa amper akımı 50amperi geçer. Yani matkabı zorlarsanız tetik perte çıkar. Orjinal yeni tetik 1000lira. İkinci sıkıntı ; şarj işi de tehlike. Baya pillere direk voltaj verilerek şarj ediliyor. 3 pil seri bağlı. + ve - kutuplara voltaj vererek şarj oluyor. Üstelik bazı serilerinde 80amperlik motor var. Aga bu nedir ?

Peki vidoelarda görüyoruz. Sorunsuz çalışıyor. Doğru mu ? Hayır yalan. Ayda bir kol saati vidası sıkmak için gidip 6k fiyata Bosch matkap alanlar var. Gerçek bu insanlar. Bunlar kullanıcı değil, tüketici. Hazır almışken bir de inceleme videosu çekeyim, vakit öldüreyim diyor. Olay bu. Veya o videolar sponsorludur. Ki çoğu da öyledir. Siz yeterki paradan bahsedin.

İmkan varsa, orjinal Bosch sattığını bildiğiniz bir mağaza gidin. Ürünü elinize alın. Tetiğe bir basın. Tutukluk yaptığını göreceksiniz. Bakınız ; kullanılmamış bir matkap bu. Daha banttan çıktığı hali bile tekliyor. Az biraz daha kullanınca tetik hiç işlemeyecek. İnanmıyor musunuz ? Buyrun bakın ;

Peki bazen ilk seferde çalışıyor, tetik tutukluk yapmıyor. İlerleyen günlerde de pek sorun olmuyor. Niye ? ÇÜnkü zayıf pil takıyorlar. Örneğin 1.5AH diye aldığınız bataryalarda piller ortalama 10amper veya 15amper oluyor. Üstelik 1.5Ah değil, 1.3ah oluyor. Nadiren de olsa 1.5a olabiliyor. Ama max.15 amper olduğu için tetiğe pek yük binmiyor. Ama emin olun, aşırı zorlamada akım kesecek devre olmadığından, o tetik yine yanacaktır. Pil 15amper olsa da kısa devre akımı yüksektir. Zira motor 80-90amper arası.

Diyelim ki çift bataryalı olanı aldınız. İkisi de 2.0ah olsun. Ancak bataryanın birisinin içindeki mutlaka farklıdır, emin olun. Güçlü olan batarya tetiği bozuyor. Öyle rastgeliyor ki ; genelde zayıf bataryayı kullanırsınız, tetik bir süre daha götürür.

Yani Bms devresi olmadan olmaz. Hem piller kısa sürede perte çıkar. Tetik zaten gidici. Ayrıca uzun süreli işlemde motor bile ısınıp yanabilir. Ben şu kısa videoda durumu özetlemeye çalıştım. Yazdıklarımın tümünü görebilirsiniz ;

Vertigo RCyoutube

Bu videoyu çekmek için uzun süre bekledim. Zira hepsinin böyle olduğundan emin olmak istedim. Orjinal Bosch matkapların hepsi aynı videodaki gibidir. Nadiren bazılarında sıcaklık sensörü olur. Bu ay 4 tane aynı matkaptan geldi. Hepsinde sorun aynı ; tetik çalışmıyor. Buyrun meşhur siteden birkaç yorum; https://hizliresim.com/hix1o64 Sebebi ise, bms devresi olmaması. Pil üstündeki devre bms değil. Bir işlevi yok. Olmasa da olur. Piller direk bağlı olduğu için en ufak zorlamada tetik perte çıkıyor. Peki ''Ben aldım, sürekli kullanıyorum.'' diyen arkadaşlar olacaktır. Onun sebebi ise şu ; Bazı GSR 10.8'lerin bataryalarında Samsung 1300mah ve Sony VTC1 marka 1100Mah piller çıkıyor. Samsung olan 12Amper, Sony olanlar 10Amper gücünde. Böyle zayıf piller tetiği yakacak gücü veremiyor. Onlar da elbette aşırı yüklemede tetiği perte çıkarır. Ancak zorlamadıktan sonra çalışabilir, doğru. Gerçi ortalama 1000mah bir batarya ile ne iş yapılır, o ayrı. Şu aklınıza gelmiştir ; matkaplar orjinal mi ? Evet, yetkili bayiden ve yetkili mağazadan alınma ürünler. Fiyatları da ortlama 4.000lira civarı. Zaten 500 liralık çakma olanlarında bir sorun yok. Onlar gayet kullanışlı. BMS devresi mevcut. Motorları bu matkaptaki gibi 80amperlik saçma motor değil. Orjinalinden çok daha iyilerdir. Peki youtube'da birçok incelemesi var, onlar neden 'iyi' diyor. Yahu adam kutusunu açarken 20dk video çekmiş. Sonunda üç-beş saniye çalıştırıyor. Elbette o adam 'iyi' diyecek. La bir iki vida sıkaydın, bir iki delik deleydin ? 300w'lık matkap bu. Kol saati vidası sıkmayacağız. İş yapacağız. İsmini vermeyeyim, ülkemizde hırdavat zinciri olan meşhur mağazaya yolunuz düşerse, matkap reyonuna bir uğrayın. Bu matkap hepsinde baş köşede durur zaten. Alıp deneyebiliyorsunuz. Bir elinize alın, tetiğin tutukluk yaptığını göreceksiniz. Daha kutusunda, kullanılmamış sıfır ürün bile öyledir. Daha bu hafta sonu denedim yaw. Arkadaş aklım almıyor, memlekette en çok satılan matkap bu model bir de. Oysaki online tüm yorumlarda, bu sorun dile getirilmesine rağmen. Sosyoloji mezunu arkadaş varsa, ülkemize has bu durumu incelemeli. Tez yazmalı. Online yorum demişken ; olumlu yorum yok mu ? Var tabii. Onlar da yukarıda bahsettiğim 20dk'lık video çeken kişiler. Kargo geliyor, kutuyu açıyor. Tetiğe basınca şansına ilk seferde çalışıyor. Olumlu yorum yazıyor. Dediğim gibi, senede bir kol saati vidası sıkan kişiler onlar. Hatta o kişinin farklı birkaç ürüne yorumunu daha inceledim. 9800mah 18650 pil almış. ''Çok iyi,mükemmel'' yorumunu yazmış. Yok böyle bir fiyasko. Şimdilik aklıma gelenler bunlar. Sorunuz olursa, yorumlar kısmından sorabilrsiniz.

https://www.youtube.com/watch?v=7mED6uJYVFg

Bosch'un bir diğer hilesini daha yazayım. Bataryalarının içindeki pilleri değiştirmek isterseniz, olmuyor. Şöyle ki ; aynı notebook pillerinde olduğu gibi, çıkarınca bir daha devreye girmiyor. Akım veriyor. Ama şarj olmuyor. Böyle bir engel koymuş. Bir hata ettim, aldım, bari bataryaları başka matkapta kullanayım deseniz bir süre götürecektir. Ama pillerden fütursuzca akım çekileceğinden, onlar da kısa sürede perte çıkacak. Değiştireyim deseniz, yeni taktığınız piller bir daha şarj olmayacak. Yani ; direk çöpe.

Yahu o kadar video var, hepsinde gayet güzel çalışıyor. Kalın uçlarla zorlayıp, delik deliyorlar. Bu nasıl oluyor ? Yahu adamın çektiği video yarım saat. Niyetini buradan anlayın. Onun derdi ürünü tanıtmak değil. İyi veya kötü yanları göstermek değil. Size faydalı olma amacı yok. Kazanç derdine video uzatıp, uyduruk içerik üretmek. 29 dk. boyunca matkabı kameraya gösteriyor. Etiket üstünde yazanları okuyor. 1 dk ise test videosu. O sürede de 1 vidaya sıkıyor, ya sıkmıyor. La zaten etikette yazan, bataryada yazan bilgileri vs. zaten 10 saniyede öğrenebiliyoruz. Alacağımız sitede özellikler kısmında, resimlerde onlar yazıyor. Onu biz de biliyor. Yarım saat ne anlatıyorsun ak ? İnceleme videosu şöyle olur ; rpm testi olmalıdır. Batarya üstünde yazanı veriyor mu ? O test edilir. Bms var mı ona bakılır. Tork testi yapılır. Akım testi yapılır. Yalpa testi yapılır. Ama yok. Yarım saat çene çalacak. Veya sponsorlu içeriktir belki. Siz paradan haber verin. O videolarda matkabın çalıştığının da aslı yok. Zira her 2 saniyede bir video kesiliyor. Belki sadece sağlam yerleri videoya eklemiştir. Çalışıyorsa bile yukarıda bahseettiğim sebelerden ötürüdür.

Eyyorlamam bu kadar. Hayırlı forumlar.

LG, Sony, Samsung, Panasonic, Sanyo markalı pillerde durum böyledir. Tarih sorgulamayı şu site üstünden yapabiliyoruz ;

https://batterybro.com/pages/18650-date-code-lookup-tool

Sadece Sony olanlar biraz sıkıntılı. Murata olduğundan 1990 senesi çıkıyor. Onların hesaplamasını başka yerden yapıyoruz ;

https://eu.nkon.nl/blog/sonybatterydatecode

Bazı kullanıcı yorumlarında lii-500 ile yapılan testler var. Pilin vaadettiği değerler çıkıyor. Yahu 500mah ile deşarj yapılıyor. 1.dünya harbinden kalan pili de 500mah ile test ederseniz, üstünde yazan değeri verir. 500mah nedir ? Kol saatine takmayacağız bu pilleri.

Çoğu satıcı temsili resim koyuyor. O resimlerden tespit hatalı olur. Bazı satıcılar ürünün kendi resmini koyuyor. Bunlara bakacağız. Veya ürün yorumlarında fotoğraf koyanlar oluyor. Onlara bakacağız. Örneğin ;

1 - https://www.hepsiburada.com/panasonic-ncr18650-3-7v-3400mah-basliksiz-li-ion-pil-pm-HB00000B0FV4

Bazıları sahte. Orjinal olanların üretim tarihi 2012 olan var.

2-  https://www.hepsiburada.com/sony-vtc6-18650-3-7v-3000-mah-li-ion-sarjli-pil-pm-HB000005RKWN

Sony diye sorgulama yapınca 1993-1997 arası çıkıyor. Bazıları 2006. Tabii bu tarihler doğru değil. Murata diye sorgulayınca en yeni 2016 ve 2018 tarihleri çıkıyor.

3- https://www.hepsiburada.com/samsung-icr18650-26jm-2600-mah-li-ion-sarjli-pil-2c-1-adet-pm-HB000005TNKR

Tek fotoğraf var. O da Şubat 2012.

4- https://www.n11.com/urun/panasonic-ncr18650b-3400-mah-37-v-li-ion-sarj-edilebilir-pil-1958978?magaza=pilstore&pid=537020690#unf-review

Alayı sahte. Orjinali yok. Farklı bir pil, panasonic makaronu ile kaplanmış. 100 adet makaron 1 dolar. Yapan kişi amatör belli, zira kaplama çizgisi net belli oluyor. Üstelik eksi kutbun orada tarih kodu yok. Bir iki var, ama sorgulamada ''öyle bir kod olamaz.'' diyor.

5- https://www.n11.com/urun/lg-hg2-3000-mah-37-v-20a-18650-li-ion-sarj-edilebilir-pil-758443?magaza=pilstore&pid=540840125#unf-review

Üretim tarihleri ;

- Haziran 2015

- Kasım 2016

6- https://www.trendyol.com/samsung/inr18650-35e-li-ion-pil-4-2v-3500-mah-p-119274469/yorumlar?boutiqueId=61&merchantId=351895

Üretim tarihleri ;

- Mart 2013

- Ocak 2015

7- https://www.hepsiburada.com/panasonic-sanyo-ur18650rx-2050mah-li-ion-pil-18650-sarj-edilebilir-pil-pm-HBC000047I849

Bu arkadaş direk ürün resmini koymuş. Üretim tarihi 2013.

Bu siteleri gezin, çok var daha. Alayı böyle.

Bu piller binlerce, onbinlerce satılmış. Herkes fotoğraflı yorum yapmıyor tabii. Olumlu yorum yapanlar, 6800mah pile olumlu yorum kişilerle aynı. Güven olmaz.

Diyeceğim ; oyun böyük. Soru şu ; bu satıcılar bunları ne zaman aldı? Yakın zamanda aldı ise, kimden aldı? Alırken gözü nereye bakıyordu ? Hadi eski olduğunu aldıktan sonra farketti, neden iade etmedi ? Yoksa, alırken biliyor muydu ? Diyelim ki, önceden aldı. Mesela 10-12 sene önce. Kaç tane aldı da, bunca zamandır hala bitiremedi. Hala stokta binlerce gözüküyor ? Kafamda deli sorular.

Şu da var ; bu piller sadece hepsiburada,n11,trendyol vb. sitelerde var. Asıl işi pil olan sitelerde bu pillerin hiçbiri yok. Onlar satmıyor. Biliyor demekki.

Özet ; 18650 pil alacaksanız, bunları tavsiye etmiyorum. Yerine Power-xtra, Molicel, Aspilsan vb. alınabilir. Hem test sonuçları başarılı, hem yeni tarihli. Bir ihtimal Murata da olabilir. 2021 tarihli olanını gördüm. Ancak ne kadar doğru ? Dediğim gibi 100 adet kaplama 1 dolar. Büyük sitelerde kaplama yapılmış pil satılıyor olabilir mi ? Bakınız 4.linktekiler öyle.

Eyyorlamam bu kadar. Hayırlı forumlar.

Forumun bu bölümüne giren arkadaşların çoğu 18650 pil kullanıyordur diye tahmin ediyorum. Uğraşları genelde tak-çıkar olan arkadaşlar bilir, pcb tipli yataklar, pillerin kaplamasına zarar veriyor, yırtıyor. Ara ara kaplamak gerekebiliyor. Ama pratik ve verimli olmuyor. Isı eşit dağıtılamıyor, elimiz yanıyor, pili döndüremiyoruz vs. Hele ki makaran çizgisi kaybolmuyor, en çirkin olanı o. Şöyle basit bir aparat yapayım dedim, sonuç mükemmel. Düşük rpm bir redüktör yeterli. Pil zaten vardır. Rulman yerine de burç uydurabilirsiniz. Tam homojen kaplama oluyor. Kaplaması keyifli, tavsiye ederim ;

Vertigo RCyoutube

Kaplaması eskimiş bataryaları çakmakla kaplamaya çalışırsak, makaron erir, kararır ve dengesiz olur. Isı tabancası ile denesek elimiz yanar. Bu yöntem ile tertemiz işçilik yapabilirsiniz.

https://www.youtube.com/watch?v=zg7a_C6vbEM&feature=youtu.be

Kafamda deli sorular. Üstünkörü baktım da, bir Allah'ın kulu lipo'ya bms bağlamamış. Sonuçta pildir, dengeli akım çekilmesi gerekir. Lion piller için meşhur tabloyu hatırlayalım ;

Lipo'da bu gibi tek hücreye yük binme durumu yok mu yani ? Haliyle pilin ömrü kısalmıyor mu ? Tehlike arz etmiyor mu ?

Şimdi diyeceksiniz ki, bu piller 100amper veriyor, uygun bms yok. Öyle tahmin ediyorum ki bu 100amper sağlıklı bir değer değil. Hemen şu aküye bakalım ;

https://www.vision-batt.com/site/product_files/CP1290.pdf

Max deşarj akımı 135amper yazıyor. Bu sağlıklı olanı. Ama bir altta 450amper değeri var. Bu da kısa devre akımı. Diyeceğim ; lipolar için 100a değeri kısa devre akımıdır. Sağlıklı olması için çekilecek akım, aynı lion pillerde olduğu gibi, atıyorum 30amper civarıdır.

Kısa devre akımı lion pillerde de var. Laptop pillerini sökerken ara ara denk geliyor. HYB marka bir pil. Onlar muazzam. Senelerdir kullanırım. Datasheet'inde max.discharge 6A yazıyor. Ama 18A verdiğini hatırlarım. Yani diyeceğim ; lipo pillerde oyun böyük. Max.discharge yerine 6A değil de, 18A yazılıyor.

Birisi de shunt bağlayarak max.deşarj değerini ölçmez mi yaw ? Yok arkadaş yok. O lipo pilin 100amper verdiği de şüpheli yani. 100amper çekilirken, voltaj kaça düşüyor ? Bunu ölçen var mı ? O da yok. Belki de bu yüzden bms bağlanmıyordur. 100a bir bms olacak, motor bağlayınca, voltaj gereğinden fazla düşünce akım kesecek. Olacak iş mi ?

Örnek vereyim ; bahsettiğim HYB marka piller ile rc traktörün kullanım süresi, lipoya göre 5 kat daha fazla. Tecrübe ile sabittir. Denenmiştir. HYB pilleri sanırsam 8-9 senedir kullanırım. Bu süre zarfında çok çeşit lipo denedim. Alayı aynı, hiç şaşmadı. dfk24 arkdaşın son açtığı konudaki gibi. Belki şarja takasıya kadar voltaj normal seviyeye geliyordur. Bu arada HYB markasına takılmayın. Çoğu sağlam laptop pili böyle. Lenovo'lardan çıkan yazısız,markasız 16650 piller var. Onlar da aynı ayarda. Yada bir başkası. Hepsi ayrı güzellikte.

Sonuç ; lipolar yüksek amperli, tamam. Ama kimyası denk değil. Gaza bas-çek yapınca, dayanmıyor. Hemen bitiyor. Ömürleri 1 sene. 10 senelik 18650 pil bile daha kullanışlı.

Konuyu açma nedenine gelirsek ; asıl mevzu brushless motorlar. Ara ara soru geliyor, buraya yönlendirip, gelen olursa tartışmayı buradan götürmek isterim.

Birisi bana şunu açıklarsa çok sevineceğim. Elimizde iki adet motor var ;

1- 550 tip fırçalı motor. (Matkap motoru diye bilinir.) 12v ile çalışıyor. Yükte max. 10 amper çekiyor. Hız 30k rpm.

2- 550 tip fırçasız motor. (Meşhur turuncu olanlar.) 12v ile çalışıyor. Yükte 80 amper çekiyor. Hız 50k rpm.

Test aracımız traktör. 12kg ağırlığında. Tekerlek çapı 18cm. Dişli oranı önemsiz zira, 1:200 gibi bir oran.

İlk önce fırçalı motoru bağlıyoruz. Motoru harici isterseniz 100 lira. Ben laptop pili kullanıyorum. Hadi yeterli gelecek sıfır pil alın, 3 tanesi 100 lira. Kaliteli esc 200 lira. Maaliyet 400 lira. Traktörün üstüne ne varsa yükleyin. Ben 10kg denedim. Motorun sesi bile değişmez. Tekerlek mili 10mm çapında. Pim yerinden kırıldığını bilirim. Yani kaliteli dişli ve yürüyen ile bu traktörü durduramazsınız. Tabiri caizse danayı bile çeker.

Şimdi fırçasız motoru bağlayalım. Ama o da ne ? Normal bir pil ile çalışmıyor. Tam güce ulaşması için 80A pil lazım. Böyle bir lion yok. Yani lipo almaya mecburuz. En ucuz 3s/80a lipo 900 lira. Bir dakika ; bir de güçlü esc lazım. 3s/100a esc 2000 lira. Motorla birlikte maaliyet yaklaşık 3500 lira. Bu motoru test traktörüne takınca, düz yolda bile yüksüz giderken adamın gülesi geliyor. Çekmiyor yaw çekmiyor. Az bir yokuşta/zorlanınca nasıl durabilir yaw ? 900watt sözde. Bu nasıl bir çelişki ? Üstelik durmaya yakın gaza az bir süre daha basınca esc nasıl yanar yaw ? Hani 100ampere dayanıyordu ? Denedim sayın arkadaşlar. Turuncu olanların birkaç markasını, bir de kırmızı olan vardı. Hepsi aynı. Daha küçük araçlarda A serisi olanları hep denedim. Çekmiyor. Zaten çok önceleri idi bu, o vakitler hemen elden çıkardım. Birdaha da yanına sokulmadım. Mozilla'da kelime filtresi koydum ki birdaha karşıma çıkmasın. Tamam, belki 1kg bir araç vardır. Hız aracıdır. 1.5 kat fazla hız için 3500 lira masraf edilip brushless kullanılabilir. Ama fırçalı sistem olsa, dişli oranı arttırılarak aynı hıza ulaşılabilir zaten. Drone için demeyin, onu yapan da var. Taylandlı youtuber arkadaş 4'lü 775 motorla dev drone yapmıştı. Gayet uçuyordu. Uçak demeyin. Aynı arkadaş uçakta yapıyordu 775 motor ile. Test traktöründe asıl can alıcı nokta şu ; fırçalı motor ve laptop pili ile sürüş süresi, fırçasız motor ve lipo pile göre 5 kat daha fazla. Pil kapasiteleri aynı. Aga bu nedir ?

Yani diyeceğim ; fırçasız motorlar ve lipo piller tam bir fiyasko. Aynı elmas reklamcılığı veya yağsız fritöz furyası gibi. Mesela kabaca sormak isterim ; bilmiyorum zira. Madem bu fırçasız motorlar ve lipolar uzay teknolojisi, takılan aracı nirvanaya ulaştırıyor. Dediğim gibi bilmediğimden soruyorum ; herhangi bir ticari elektrikli araçta lipo kullanılıyor mu ? Veya fırçasız motor kullanılıyor mu ? Veya koskoca Traxxas'ın 40 bin liralık rc güç araçlarında neden fırçalı motor var ? Pil zaten yok o araçlarda. Sonradan seçiliyor. Resmi sitesinde o araç için satılan pil listesi var. Geneli ni-mh pil. Tamam lipo pil de var ama ni-mh olması komik değil mi ? Kafamda deli sorular.

Ateş eden/patlayan egzoz sisteminin hazırı yok maalesef. O yüzden gayet ucuza işi çözelim. Şu malzemeler lazım ;

1- 400kv ark jeneratörü ( 60TL)

2- 1 adet yazıcı motoru veya denk bir 130 tipli motor (10TL)

3- Micro swtich buton ( 2 adet lazım. 10TL)

4- İkinci bir kumanda alıcısı. Normal bir kumanda ile yapacaksanız buna gerek yoktur. Ancak bu sefer sürekli çalışacaktır. Kumanda tetiğine bağlı olmayacaktır.( Alıcı ; kumandanıza göre, 250-400TL lira arası değişir.)

Jeneratörü sürekli çalışacak şekilde yaparsanız da olur. Ancak ne kadar süre dayanır bilmiyorum. Ben deneme yaparken 1dk'ya yakın çalıştırdım. Birşey olmadı. Zaten sürekli çalışması tam efekt vermiyor. Kesik kesik çalışırsa, patırdama yapıyor. Tetiğe de bağlı olunca kulak tırmalamıyor. Ben Tofaş'a bağladım elbette : ) Yapımı gayet basittir. Sorunuz olursa, memnuniyetle cevaplarım.

Vertigo RCyoutube

Bu video sadece egzoz yapımını içerir. Yapım için 2 adet kumanda alıcısı gerekir. 1 adet yazıcı motoru ve 2 adet micro switch gerekir. Elektronikçilerde bulunur. Jeneratörü şuradan alabilirsiniz ; https://www.google.com/search?sca_esv=594631349&tbm=shop&sxsrf=AM9HkKk-11GRZgx76j2g86YORXxRLshwoQ:1703964417660&q=400+kv+arc Arabanın yapımı videosu ; https://www.youtube.com/watch?v=b0_uh_y9jSs

https://www.youtube.com/watch?v=PZHKSgVMs8s&feature=youtu.be

Ben işi garantiye almak için 2 alıcı bağladım. 2.kanala hem ESC hem servo aynı anda bağlanır mı, bilmiyorum. Alakalı videoda da bulamadım. Deneyecektim, ancak zaten videoda var, alıcının birini yaktım. 3 tane alıcı kaldı. Biri daha giderse olmayacak. Zira traktöre bağlı diğer alıcılar. Bu işi bilen varsa da, bizi aydınlatırsa, çok güzel olur.

Rc araba yapımında en maaliyetli parçalardan bir esc. Üstelik çoğu üzerinde yazan değeri vermeyen fiyasko ürünler. Örneğin ; 320A diye satılan sarı etiketli esc. 20amperik motor takınca alev alır. Tecrübe ile sabittir. Bir diğeri 60A diye satılan kırmızı soğutuculu esc. O da yine aynı. 20A motorla hemen yanmasa bile zora gelince su koyar. BEC çıkışı yanar. Çok servolarımı yaktı o da. Haliyle çözüm arayışına girdim. Çare ; pwm motor sürücüleri. Ülkemizde satılan ve işimizi görecek bir tane motor sürücü var ; BTS7960. Diğer adı IBT2. Aliexpress'te yüzlerce muadili var. Maaliyeti düşürmek için onlardan birini de kullanabilirsiniz. BTS7960 ile devam edelim.

Piyasadaki hazır esc'ler, IBT2 karşısında diz çöker, tövbe ister. Alayı eline su dökemez. Matkap motorları, yüksek dişli oranları olan 775 motorlar, silecek motorları vb. her motoru çalıştırır. Isınma bile olmaz. Bize 3 malzeme lazım ;

1- BTS7960 motor sürücü (140lira.)

2- 24v-5v voltaj düşürücü ( 30 lira.)

3- Basit bir ESC veya bec çıkışı olmayan bir esc. ( Burada 170 lira. Aliexpress'te 100lira. BEC olmayanı burada yok. Aliexpress'te yine 100 lira. )

Toplam maaliyet 270 lira. 3. seçeneğe bakalım. Tavsiyem normal bir esc olur. Çünkü fiyatları aynı. Normal esc'nin avantajları ;

- Her kumandaya uyar. Kumanda alıcısına ekstra batarya gerekmez.

- Fren fonksiyonu olur. Kaza engellenebilir.

- Servolar tam güçte çalışır.

BEC çıkışı olmayan esc'lerde bunlar olmaz. Her kumandaya uymaz, alıcıda ayrı güç girişi olması gerekir. Ben videoda micro esc kullandım. Yani BEC çıkışı yok. Tavsiyem; micro esc yerine meşhur 2S/30A fırçalı esc kullanmanızdır. Google alışverişe yazın, ilk sırada çıkıyor. Burada 170TL.Tek yapmanız gereken ; aynı videodaki gibi IBT2'nin 1. ve 2. pinine normal esc'nin çıkışları bağlamak. Bu kadar. 5v düşürücü bağlantısı ise, videoda mevcut.

IBT2 ; ayrı bir 5V beslemesine ihtiyaç duyuyor. Bu yüzden biraz kaba gözüküyor. Yerine daha güzel motor sürücüler var. Aliexpress'ten bakabilirsiniz. Burada bulunmuyor. Ben bu sistemi 3 ay test ettim. Banamısın demez. Frensiz versiyon ile geri giderken, birden ileri basarsanız, arabada ne var ne yok dağıtır. Kendisine birşey olmaz. Klasik 320A esc ile bunu yaparsanız hafif bir duman çıkışı olur. Şimdilik aklıma gelenler bunlar. Sorunuz olursa, memnuniyetle cevaplarım.

Vertigo RCyoutube

You can use any dc motor driver(pwm) as esc, with this method. Just you need simple micro esc (1$). I tried lot of esc, i mean all of them. It burns every time. Non of them is powerful enough. But bts7960 driver is rocks. It can drive every motors and very powerful, about 800w. You can buy micro esc on ebay,or local store. Bu yöntem ile tüm pwm motor sürücülerini esc olarak kullanabilirsiniz. Tek gereken basit bir esc'dir. Ucuz droneların içinde bulunabilir. Veya micro rc arabalarda da bulunur. Piyadaki 60A, 80A , 160A, 320A diye satılan esc'lerin hepsi fostur. Bu değerler peak akımıdır, pazarlama hilesidir. Sürekli bu akımlar çekildiğinde duman çıkartırlar. Bir işe yaramazlar. 20amperlik basit bir 550 motorla bile yanarlar. Denenmiştir, tecrübe ile sabittir. Ama bts7960 sürücüsünü kolay kolay yakamazsınız. En azından bendeki motorlar yakamadı. Silecek motoru,775 motorlar vb. güçlü motorlar dahil. Hatta soğutmaya bile gerek olmaz.

https://www.youtube.com/watch?v=TsU_kJ9g5HQ&feature=youtu.be

Bu yöntem ile her çeşit redüktörlü motoru servo olarak kullanabilirsiniz. Rc araçların en çok dağılan parçası malum, servo. Alayının içinde kol saati dişlisi gibi küçük dişliler var, alayı dayanıksız. 2kg bir aracınız var diyelim. Ve 10km/s hızla bir yere çarpınca servo dağılarak geniş bir alana yayılır. Bunun çözümü ; gerçek dişli sistemine sahip redüktörlü bir motoru servo gibi kullanmak. Aslında çok video var, bununla alakalı. Ancak herkes normal araçların silecek motorlarını kullanıyor. Biri de demiyor ki ''Aga bu motor rc araçtan daha büyük,nasıl servo olacak?'' diye. Herkes bu servoyu yapıyor ama, rc araç üstünde deneyen yok. Kullanabilen yok. Ben ortalama büyüklükte bir traktör için servo yapımını kayda aldım. Ki bu traktöre mg995 denen,güçlü zannedilen servoyu takmıştım. Düz yolda giderken bile servo dağıldı gitti. O yüzden, büyük araç projesi olan arkadaşlar servo işini bu yöntemle halledebilir.

Gelelim malzemelere ;

1- Redüktörlü motor ; Matkap motorları tavsiyemdir. Zira onların içinde planetary denilen sistem var. Dağılması/dişli sıyırması mümkün değildir.

2- Motor sürücü ; ibt2 20A veya 40A olanları uygundur. Matkap motoru için diğer meşhur sürücüler dayanıklı olmaz.

3- Herhangi bir servo ; klasik 30 liralık sg90 servolar bile olur. Sağlamlığı/kalitesi önemli değil.

Yapım videosu ;

Vertigo RCyoutube

Genelde böyle servolar silecek motoru ile yapılır.Bu videoda ise matkap motoru ile yapılışını göstermek istedim.Ek olarak kol yerine kayışlı bir sistemin daha yumuşak bir tepki verdiğini gördüm.Bu işlemin bağlantıları ayrıntılıdır,o yüzden biraz dikkat gerektirir. 1- Mg90s servo or any other 9g servo https://www.google.com/search?q=mg90s+servo&tbm=shop 2- Jumper cable https://www.google.com/search?q=40+pin+jumper+cable&tbm=shop 3- Ibt2 43A motor driver https://www.google.com/search?q=bts7960+43a&tbm=shop 4- 12v to 5v converter or any other 5v converter.Not important. https://www.google.com/search?q=car+12v+to+5v+3a+15w+converter&tbm=shop 5- Flysky Fs-Gt2b transmitter and receiver https://www.google.com/search?q=flysky+fs-gt2bt&source=lmns&tbm=shoph Battery ; Use any 12v battery.I prefer laptop cells. Motor ; It work with any dc motors.Most useful is drill motors. Pulley and rubber band ; I took it from old pc IDE cd/dvd driver. Pil ; Her çeşit 12v batarya olur.Ben laptop bataryası kullandım. Motor ; Her çeşit redüktörlü motor uygundur.Ben matkap motoru kullandım ; ki tavsiyem de odur.Ne kadar zorlarsanız zorlayın,rc araç ile istediğin şiddette kaza yapın,dişlilerine zarar gelmez.En sağlamı matkap motorudur. Kasnak ve lastik ; Eski bir masaüstü bilgisayarın CD sürücüsünden çıkardım.Hemen hemen hepsinden çıkar.Dikkat ; laptop cd sürücülerinde kasnak ve lastik yoktur. Track: Disfigure - Blank [NCS Release] Music provided by NoCopyrightSounds. Watch: https://youtu.be/p7ZsBPK656s Free Download / Stream: https://ncs.io/Blank

https://www.youtube.com/watch?v=AwFi_1sCZnk&t=24s

Traktör üzerinde test ;

Vertigo RCyoutube

Bu video hidroliklerin ve kuyruk milinin tamamlanmasını içerir.Kaporta için 5mm dekota kullanılmıştır.Zevke göre mdf veya fotoblok kullanılabilir.Bu bölümde kullanılan malzemeler şunlardır ; 1- Mg995 servo ; https://www.google.com/search?q=mg995+servo&source=lnms&tbm=shop 2- Sıcaklık sensörü ; https://www.google.com/search?q=mini+lcd+temperature+sensor&source=lnms&tbm=shop 3- Voltaj göstergesi ; https://www.google.com/search?q=mini+lcd+voltage+meter&source=lnms&tbm=shop 4- Led diyot ; https://www.google.com/search?q=5mm+led+diode&source=lnms&tbm=shop 5- Kasa fanı ; https://www.google.com/search?q=pc+80mm+case+fan&source=lnms&tbm=shop 6- 12V matkap tetiği ; https://www.google.com/search?q=universal+drill+speed+controller+switch&tbm=isch 7- Wltoys shaft ; https://www.google.com/search?q=metal+rear+drive+shaft+cvd+for+wltoys&tbm=isch 8- Kumanda ; https://www.google.com/search?q=fs-gt2b&tbm=isch 9- Kumanda alıcısı ( 2 adet gerekli) ; https://www.google.com/search?q=fs-gr3e&tbm=isch Videodaki diğer bölümler şunlardır ; 1- Matkap motorunu servo olarak kullanma ; https://www.youtube.com/watch?v=jE_Z0L-jeAA 2- Şoför yapımı ; https://www.youtube.com/watch?v=tn15NRPmL9c 3- Römork yapımı ; https://www.youtube.com/watch?v=wX3_PtzEm7k 4- Hızlandırılmış matkap motoru ; https://www.youtube.com/watch?v=rZGz_M_Wgcg -Küçük matkap tetiği(3.7v) ayrı satılmaz.İkinci el,pili bitik bir matkap iş görür.Bitpazarında 10-15 liraya bulabilirsiniz. -Toplamda 6 adet laptop bataryası kullanılmıştır.BMS devresi mevcuttur.Şarj için cc-cv adaptör/devre gerekir. -Bağlantılar bir önceki videoda mevcuttur. -Toplam kullanım süresi 1.5 saattir,denenmiştir.Pilin bu kadar uzun dayanması dişli oranı sayesindedir. Şimdilik aklıma gelenler bunlar.Aklınıza takılan yer olursa,sorunuz.Elimden geldiğince yardımcı olmaya çalışırım.İyi seyirler.

https://www.youtube.com/watch?v=ZDaMLN1CypM

Bu bölüm sönük kalmış.Biraz canlandıralım : ) Bu ölçekte bir oyuncağa kumanda nasıl takılır ? Oyuncak için 'Çek-bırak tofaş' diye aratın.Bunlar ortalama 12-13cm uzunluğunda oluyor.Kartalların bazılarında 3adet AG13 pil ile birlikte korna ve ışık oluyor.Şahinlerde yok sanırsam,görmedim hiç.Alırken ona göre alın.

Malzemeler ;

1-Kumanda : Benim kullandığım kumanda Flysky FS-GT2B modeli.Bu ve bu gibi kumandaların alıcısına direk motor bağlanmaz.Alıcıya ESC bağlanır ve bu ESC'ye motor ve pil bağlanır.Bu sayede kumandadan hız kontrolü yapılır.Servolar da bu alıcıya bağlanır.Peki basit bir oyuncak araba alıp,onun kumandası kullanılabilir mi? Olur ancak,alıcı böyle küçük bir oyuncağın içine sığmayabilir.

2-ESC : en basit fırçalı esc budur.4-8v arası çalışır.Bu araç için fazlasıyla yeterli.Başka türler sığmayabilir.Aliexpresste '30a brushed esc' diye aratın.

3-Pil : Kartal'ın içine 18650 pil ve diğerleri sığıyor.Ancak şahine sığmıyor.Ben şahin için iki adet nokia bl-5c bataryası kullandım. Şu önemli ; 18650 pil kullanacaksanız,en 20A olmalı.Yoksa voltaj 4v altına düşüp,esc akım kesiyor.

4-Servo : Klasik 9g servodur.Burada daha ucuz,alixpresse hiç bakmayın.

5-Dişliler : Kartalda burgulu dişli vardır.Güç içindir,ancak yavaştır.Şahinde dik dişli vardır.Hızlıdır ancak,güçsüzdür. 'plastik dişli seti' diye aratın.75 parça olanlar fazlasıyla iş görür.

6-Motor : '3-6v dc motor' diye aratın.Her sitede mevcut.4-5 lira fiyatı var.

Diğer ayrıntılar ve aşamalar videolarda mevcuttur.

Şahin videosu ;

https://www.youtube.com/watch?v=CTBlyqA2FS0

Kartal videosu ;

https://www.youtube.com/watch?v=LKLZSoWX4q0

Atladığım yer varsa,sorunuz,yardımcı olmaya çalışırım.

Çok yerde görüyorum pilleri eklemek için lehim yapılıyor.Bilhassa 18650 pillere lehim yapılıyor,ki bu tehlikeli.Pil eklemesi için nikel şerit ile punta yapmak gerekir.Ancak punta için ya trafo kullanılıyor,ya da eritme yapılıyor.O yüzden güvenli bir yöntemi paylaşmak isterim.Bu sayede 0.15mm şerit ile punta yapabilirsiniz.

Tek gereken 12v bir akü ve scooter/mobilet marş rölesi.Akünün en az 9ah olması gerekir.Şu videoda bağlantıları mevcut.Videonun ilk 2 dakikası bağlantı,kalanı test bölümüdür ;

https://www.youtube.com/watch?v=-2Rc1_1oGHo

Gelelim önemli noktalara ;

-Akü yeni tarihli olmalıdır.3 seneden daha eski akü,verimli olmaz.

-Gerçek bir akü olmalı.Işıldaklar için kullanılan oyuncak aküler verimli olmaz.Alacağınız akünün resmi sitesi olmalı ve datasheet verileri ulaşılabilir olmalı.Çünkü gerçek bir 12v9ah akü ; ortalama 80A-120A akım verecek güçte olur.80A altı,punta için verimli olmaz.

-Kablo kalınlığı en az 2.5mm olmalıdır.Daha kalını daha verimli olur.Punta sırasında kabloda ısınma olursa,bir kalınını kullanmak gerekir.

-Scooter marş röleleri genelde aynı olur.Malum alışveriş sitelerinde 'scooter marş rölesi' diye arayın.Videodakinin aynısı hepsinde mevcut.Ya da sanayide veya bisikletçilerde bile bulunabilir,görerek alabilirsiniz.

Unuttuğum yer varsa,belirtin,elimden geldiğince yardımcı olmaya çalışırım.

Eklemeler ;

-Kullandığım buton biraz basit kalmış.Daha büyüklerini kullanmakta fayda var.Elektronikçilerde kırmızı başlı olanlar var.Onlar daha dayanaklı olur.

Tüm dünyayı etkileyebilecek volkanlardan biri olan La Palma'da 72 saattir depremler gözleniyor.Son yıllarda gözlem altındaydı,şimdi ise tüm dikkatler orada.Beklenen şu ; volkan patlaması sonucu dağın bir kısmının denize kayması ve megatsunami oluşması.2008'de oluşturulan senaryoya göre bu ; Avrupa'da milyonların ölümüne sebep olabilir.Amerika kıyılarına bile 40 metrelik dalgalar varabilir.Olası bir patlamada 500milyar tonluk bir kütlenin kayması bekleniyor.

Peki böyle bir hareketlilik sonrası patlama olması muhtemel mi ? Zaten son 1 senede benzer iki patlama yaşandı.

-Nisan başında La Soufriere volkanında depremler başladı.Göçükler meydana geldi ve halkın adadan tahliyesi kararı alındı.9 Nisan'da ilk patlama yaşandı.Önlemler alındığından fazla etki etmedi.Zira halkın çoğu çevre adalara,kalanlar ise sığınıklara tahliye edilmişti.Bölgede kirlenmeden ötürü 1 hafta su kullanılamadı.Kül bulutu Barbaros'ta bile gündüzü geceye çevirdi.

-Mart sonunda ise İzlanda Fagradalsfjall bölgesinde benzer deprem aktiviteleri gözlemlendi.Ancak o bölgedeki yanardağ kalkan tipi olduğundan patlama değil,lav çıkışı başladı.Farklı yarıklardan çıkan lavlar 4 farklı yerde krater oluşturdu.19 Mart'tan beri hala lav püskürmektedir ve bölgeden hala canlı yayın yapılmaktadır.2 gün önce tekrar şiddetli çıkışlar görülmüştür.Tıkanmalardan ötürü bazen küçük patlamalar duyulur.Youtube da onlarca kanalın farklı açılardan canlı yayınları tekrar başladı.Merak eden olursa bakabilir.

Yani ; yukarıda iki olaya benzer deprem fırtınası şu an La Palma'da başladı.Fark şu ; buradaki patlama tüm dünyayı etkileyebilir.100 metreden fazla dalgaların bile oluşabileceği söyleniyor.Son 3 günde , 2020 yılında yaşanan depremlerden daha fazlası görüldü.BBC'ye göre ise ; ''Bu insanlık tarihinde görülmüş en büyük felaket olabilir.''

Aslında bunlar,bildiğimiz depremler değil.Magma hareketinden ötürü ölçülen titreşimler.Son 4 senede ara ara böyle deprem serileri gözlenmişti.Ancak onlar 20-30km derinlikteydi.Şimdikiler ise,yüzeye daha yakın 4-11km arasında.Bu magmanın daha da yüzeye yaklaştığı ve çıkmak için yol aradığı anlamına geliyor.

Ayrıca tehlike seviyesi sarıya yükseltildi.

Şöyle bir simulasyon var ;

Naked Scienceyoutube

Subscribe to Naked Science – http://goo.gl/wpc2Q1 A slide from this mountain could kill millions of people in Europe and along Northern America’s eastern seaboard. Some eminent scientists warn that it’s purely a matter of time until it happens. This is the volcanic island of La Palma, 700 miles off the northwest coast of Africa. It’s a new-born baby island barely past its 4 millionth Birthday, created in the last stage of what geologists call the rock cycle. Clip taken from the Naked Science documentary “Landslides”. Watch it here – http://youtu.be/ugxt_dq0FOg

https://www.youtube.com/watch?v=6utAunBKXV4

Depremleri şuradan takip edebilirsiniz ;

http://www.ign.es/web/resources/sismologia/tproximos/prox.html