Li-po Pillerde Neden BMS Kullanılmıyor ? Li-po Piller Gerçek mi ?

Kafamda deli sorular. Üstünkörü baktım da, bir Allah'ın kulu lipo'ya bms bağlamamış. Sonuçta pildir, dengeli akım çekilmesi gerekir. Lion piller için meşhur tabloyu hatırlayalım ;

Lipo'da bu gibi tek hücreye yük binme durumu yok mu yani ? Haliyle pilin ömrü kısalmıyor mu ? Tehlike arz etmiyor mu ?

Şimdi diyeceksiniz ki, bu piller 100amper veriyor, uygun bms yok. Öyle tahmin ediyorum ki bu 100amper sağlıklı bir değer değil. Hemen şu aküye bakalım ;

https://www.vision-batt.com/site/product_files/CP1290.pdf

Max deşarj akımı 135amper yazıyor. Bu sağlıklı olanı. Ama bir altta 450amper değeri var. Bu da kısa devre akımı. Diyeceğim ; lipolar için 100a değeri kısa devre akımıdır. Sağlıklı olması için çekilecek akım, aynı lion pillerde olduğu gibi, atıyorum 30amper civarıdır.

Kısa devre akımı lion pillerde de var. Laptop pillerini sökerken ara ara denk geliyor. HYB marka bir pil. Onlar muazzam. Senelerdir kullanırım. Datasheet'inde max.discharge 6A yazıyor. Ama 18A verdiğini hatırlarım. Yani diyeceğim ; lipo pillerde oyun böyük. Max.discharge yerine 6A değil de, 18A yazılıyor.

Birisi de shunt bağlayarak max.deşarj değerini ölçmez mi yaw ? Yok arkadaş yok. O lipo pilin 100amper verdiği de şüpheli yani. 100amper çekilirken, voltaj kaça düşüyor ? Bunu ölçen var mı ? O da yok. Belki de bu yüzden bms bağlanmıyordur. 100a bir bms olacak, motor bağlayınca, voltaj gereğinden fazla düşünce akım kesecek. Olacak iş mi ?

Örnek vereyim ; bahsettiğim HYB marka piller ile rc traktörün kullanım süresi, lipoya göre 5 kat daha fazla. Tecrübe ile sabittir. Denenmiştir. HYB pilleri sanırsam 8-9 senedir kullanırım. Bu süre zarfında çok çeşit lipo denedim. Alayı aynı, hiç şaşmadı. dfk24 arkdaşın son açtığı konudaki gibi. Belki şarja takasıya kadar voltaj normal seviyeye geliyordur. Bu arada HYB markasına takılmayın. Çoğu sağlam laptop pili böyle. Lenovo'lardan çıkan yazısız,markasız 16650 piller var. Onlar da aynı ayarda. Yada bir başkası. Hepsi ayrı güzellikte.

Sonuç ; lipolar yüksek amperli, tamam. Ama kimyası denk değil. Gaza bas-çek yapınca, dayanmıyor. Hemen bitiyor. Ömürleri 1 sene. 10 senelik 18650 pil bile daha kullanışlı.

Konuyu açma nedenine gelirsek ; asıl mevzu brushless motorlar. Ara ara soru geliyor, buraya yönlendirip, gelen olursa tartışmayı buradan götürmek isterim.

Birisi bana şunu açıklarsa çok sevineceğim. Elimizde iki adet motor var ;

1- 550 tip fırçalı motor. (Matkap motoru diye bilinir.) 12v ile çalışıyor. Yükte max. 10 amper çekiyor. Hız 30k rpm.

2- 550 tip fırçasız motor. (Meşhur turuncu olanlar.) 12v ile çalışıyor. Yükte 80 amper çekiyor. Hız 50k rpm.

Test aracımız traktör. 12kg ağırlığında. Tekerlek çapı 18cm. Dişli oranı önemsiz zira, 1:200 gibi bir oran.

İlk önce fırçalı motoru bağlıyoruz. Motoru harici isterseniz 100 lira. Ben laptop pili kullanıyorum. Hadi yeterli gelecek sıfır pil alın, 3 tanesi 100 lira. Kaliteli esc 200 lira. Maaliyet 400 lira. Traktörün üstüne ne varsa yükleyin. Ben 10kg denedim. Motorun sesi bile değişmez. Tekerlek mili 10mm çapında. Pim yerinden kırıldığını bilirim. Yani kaliteli dişli ve yürüyen ile bu traktörü durduramazsınız. Tabiri caizse danayı bile çeker.

Şimdi fırçasız motoru bağlayalım. Ama o da ne ? Normal bir pil ile çalışmıyor. Tam güce ulaşması için 80A pil lazım. Böyle bir lion yok. Yani lipo almaya mecburuz. En ucuz 3s/80a lipo 900 lira. Bir dakika ; bir de güçlü esc lazım. 3s/100a esc 2000 lira. Motorla birlikte maaliyet yaklaşık 3500 lira. Bu motoru test traktörüne takınca, düz yolda bile yüksüz giderken adamın gülesi geliyor. Çekmiyor yaw çekmiyor. Az bir yokuşta/zorlanınca nasıl durabilir yaw ? 900watt sözde. Bu nasıl bir çelişki ? Üstelik durmaya yakın gaza az bir süre daha basınca esc nasıl yanar yaw ? Hani 100ampere dayanıyordu ? Denedim sayın arkadaşlar. Turuncu olanların birkaç markasını, bir de kırmızı olan vardı. Hepsi aynı. Daha küçük araçlarda A serisi olanları hep denedim. Çekmiyor. Zaten çok önceleri idi bu, o vakitler hemen elden çıkardım. Birdaha da yanına sokulmadım. Mozilla'da kelime filtresi koydum ki birdaha karşıma çıkmasın. Tamam, belki 1kg bir araç vardır. Hız aracıdır. 1.5 kat fazla hız için 3500 lira masraf edilip brushless kullanılabilir. Ama fırçalı sistem olsa, dişli oranı arttırılarak aynı hıza ulaşılabilir zaten. Drone için demeyin, onu yapan da var. Taylandlı youtuber arkadaş 4'lü 775 motorla dev drone yapmıştı. Gayet uçuyordu. Uçak demeyin. Aynı arkadaş uçakta yapıyordu 775 motor ile. Test traktöründe asıl can alıcı nokta şu ; fırçalı motor ve laptop pili ile sürüş süresi, fırçasız motor ve lipo pile göre 5 kat daha fazla. Pil kapasiteleri aynı. Aga bu nedir ?

Yani diyeceğim ; fırçasız motorlar ve lipo piller tam bir fiyasko. Aynı elmas reklamcılığı veya yağsız fritöz furyası gibi. Mesela kabaca sormak isterim ; bilmiyorum zira. Madem bu fırçasız motorlar ve lipolar uzay teknolojisi, takılan aracı nirvanaya ulaştırıyor. Dediğim gibi bilmediğimden soruyorum ; herhangi bir ticari elektrikli araçta lipo kullanılıyor mu ? Veya fırçasız motor kullanılıyor mu ? Veya koskoca Traxxas'ın 40 bin liralık rc güç araçlarında neden fırçalı motor var ? Pil zaten yok o araçlarda. Sonradan seçiliyor. Resmi sitesinde o araç için satılan pil listesi var. Geneli ni-mh pil. Tamam lipo pil de var ama ni-mh olması komik değil mi ? Kafamda deli sorular.

pillere bms devresi şart , pillerin eşit şarj desarj olması gerekir.

pil bitti at yenisini tak olmaz bunlarda, biterse şarj olmaz çöp olur. pilin tam bitmemesi için mesela 2.7v alt sınır, bu sınırda gücü kesmek gerekirki pil derin desarj olup çöp olmasın. bu işide bms yapar.

ayrıca pil max sarj voltajı 4.2v dur, bunu aşarsa pil kimyasal tepkineye gider ısınır ve alev alır yangına sebep, bu olayıda sınirlayıp şarjı sonlandıran bms devresidir.

Teşekkürler. Hocam ben dediğinzden emin değilim. BMS devreleri dengeli deşarj işini de sağlıyor diye düşünüyorum. Hepsi değildir belki ama ; en azından benim kullandıklarım öyle idi. Teknik bilgim yok ; şu örneği vermek isterim ; 12v matkap var. 3 adet 18650 pili bms olmadan, düz bir şekilde bağlayınca ilk 10 saniyede bile pil yatağı ısınıyor/eriyor. Güç neredeyse yarı yarıya oluyor. Pil yatağından çıkan kablolar aşırı ısınıyor veya eriyor. Piller de aynı şekilde, muazzam ısınıyor. Bu dediklerim matkabı çalıştırdıktan on saniye içinde oluyor. Ama aynı pil yatağına BMS bağlayınca bunların hiçbiri olmuyor. Piller bitesiye kadar sorunsuz kullanılabiliyor.

Dediğiniz balanslı şarj işine pek yanaşmıyorum doğrusu. Bi dünya kablo kalabalığı oluyor. Bir cihaz var. İçinde 3 farklı pil grubu var. Hepsi için en az 20 kablo çıkarmak gerekiyor. En iyisi BMS + CC-CV adaptör ile şarj.

Onu diyorum hocam. Pillere BMS devresi şart. Ama lipolarda bu yok ? Onların lionlardan farkı mı var ? Yok halbuki. O yüzden lipoların ömrü 10 kat daha kısa.

lipo daha uzun süre gidendi galiba lion a göre voltaji düşük ama ömrü uzun,,, lion 2 sene ise lipo 10 sene .

liponunda kendi özel bms devresi var tabi .