BUJİ HAKKINDA ÖNEMLİ BİLGİLER...!

Buji Tam Bir Asir Önce icat Edilmişti

Benzinli bir motorun düzenli olarak çalişmasi için üç şeye ihtiyaç vardir; hava, yakit ve buji. Bundan 100 yil kadar önce Robert Bosch, buluşuna patent almak için başvuru yapmasiyla başladi hikaye. Yüksek gerilimi manyeto tutuşturma sistemi ile birleştirilerek dizayn edilen buji, Carl Benz'in ateşleme sistemindeki en büyük engel olarak tanimladiği parçanin yerini tamamladi.

ilk buji, tam 1000 km’lik bir ömre sahipti. Tabi o zamanlar, düşük hizli, alçak kompresyonlu benzin motorlarinda kullaniliyorlardi. Teknolojinin araçlar üzerindeki gelişimi, bujilerin de gelişmesine neden oldu. Günümüzde kullanilan modern bakir-nikel bujiler tam 25.000 km'lik ömre sahip. Teknoloji, bujilerin kullanim süresini uzatmasina istinaden aslinda bu malzemelerin temel fonksiyonunu, 1900'lü yillarin başindan beri de değiştirmedi. Değişen tek şey emisyon ve servis hayatindaki gereksinimler oldu.
Bujilerin görevleri, zaman içerisinde oldukça genişledi. Yakit ekonomisi,temizlik, etkili tutuşma, motor ve katalitik konvektörlerin güvenilir bir şekilde çalişmasi, başlica rol aldiği konulara dahil oldu. Siradan bir buji, saniyede 100 kez kivilcim yaratiyor. Daha ileri gidersek, ömrü boyunca 20 milyon kivilcim yaratiyor. Bu, asli görevinin zorluk derecesini ortaya çikarmakta oldukça yeterli aslinda.
Bujiler, 1974 yilinda devrim sayilabilecek teknolojik gelişmelere uğradi. Bu yillara kadar bujinin dizayni ve boyutu, doğru zamanda yeterli sicaklikta ve tutuşma rezerv talebine karşilik verebilecek şekilde yapilmişti. Nikel-krom en çok kullanilan materyaldi. 1974'den sonra motorlarin emisyon oranlarini azaltmak için getirilen yeni kanunlarla buji de ciddi bir değişime girdi. Bu kanunlar, kurşunsuz benzin kullanimini ve bujinin sik araliklarda değişimini gerektiriyordu. Ayrica artik küçük hacimli motorlar diğerlerine oranla daha fazla talep görüyordu. Bu noktada buji dizaynini iki faktör etkiledi. Birincisi kurşunsuz benzin daha yüksek yanma sicakliğina sahip olduğu için sicaklik araliğinin genişletilmesi ve temizleme sicakliğinin düşük yüklerde erişilebilmesi sağlandi. Böylelikle yüksek yüklerde fazla isinin önüne geçilmesi engellendi. ikincisiyse, bujinin katalitik konvektöre zarar vermesini engellemek amaciyla düzenlenmesiydi.
Sonuç olarak, gelişmiş korozyon ve erozyon dayanikliliği sunan ve isiyi transfer edebilme kapasitesi sağlayan yeni materyaller dizayna entegre edildi. Bu materyallerin birisi, bujinin çekirdeği için kullanilan ve nikel kromla kaplanan bakir oldu.Gelecekteki bujilerin, tutuşma ve benzin enjeksiyon sistemlerindeki değişiklikleri, motor boyutundaki küçülmeleri, emisyon oranlarini ve yakit ekonomisini destekler şekilde gibi tasarlanacaği tahmin ediliyor.

Buji nedir?

iki elektrodu ve porseleni bulunan parçaya buji adi verilir. Asli görevi, yüksek gerilimi, elektrodlari arasinda kivilcim şeklinde atlatmasidir.

Bujinin motordaki fonksiyonu nedir?

Buji, ateşleme enerjisini yanma haznesine taşiyarak elektrotlarinin arasinda oluşan elektrik atlamasi ile sikişmiş hava yakit karişiminin yanmasini sağlar. Sistem, ateşleme bobininin, aküden aldiği elektrik enerjisini ortalama 30 bin Volt değerine yükselterek bujiye aktarmasi ve uygun zamanda bu yüksek enerjinin bujinin tirnaklari (elektrotlari) arasinda yanmayi başlatici kivilcima dönüşmesi ile görevini yapar. Yanmanin ideal oluşabilmesi için bujinin yeri çok önemlidir. Buji, ateşleme haznesinde sikişmiş hava yakit karişimini her şartta en iyi ateşleyebileceği ve diğer faktörlerden etkilenmeyeceği bir yere yerleştirir.

Bujiler ne siklikta değiştirilmelidir?

Kullanim şartlarina ve buji tipine bağli olarak değişiklik göstermekle birlikte, standart bir bujinin 15 bin km sonunda değiştirilmesi gerektiği söylenebilir.

Buji ömrünü kisaltan faktörler nelerdir?

Buji ömrünü kisaltan başlica etken kötü yakittir. Bir diğer önemli etken motor sistemindeki ayarlarin bozukluğudur. Bu ayar bozukluğuna motorun sürekli olarak zengin karişim ile çalişmasi örnek gösterilebilir. Bujinin kullanim süresini doldurduğu araç kullanirken anlaşilabilir mi?

Araciniz normalden fazla yakit tüketmeye başlamişsa, tekleme yapiyorsa, deparlarda zorlaniyor ve ilk hareket esnasinda yavaş kalkiyorsa, bu sorunlar bujiden kaynaklaniyor olabilir.

Aracimizin bujilerini kendimiz nasil değiştirebiliriz?

Bujiyi sökmeden önce basinçli hava veya firça kullanilarak bujinin çevresi temizlenmelidir. Böylece buji tam olarak söküldüğünde silindir içine istenmeyen parçalarin düşmesi önlenmiş olur. Eğer buji çok siki ise onu biraz gevşettikten sonra dişli aralarina girecek şekilde yağ ve pas çözücü damlatilmali, bir süre beklendikten sonra tamami sökülmelidir. Aksi takdirde silindir kafasina zarar verebilir.
Takarken bujinin ve motorun birbirine temas edecek (öpecek) yüzeylerinin temiz olmasina dikkat edilmelidir. Buji sikilirken mümkün ise tork anahtari ile sikilmalidir. Tavsiye edilen sikilma şekli ilk önce buji tam oturana kadar el ile sikmak daha sonra aşağida verilen listeye göre tork anahtari ile sikmaktir. Tork anahtari yok ise;

* Yeni bujilerde (düz yüzeyli ve pullu) tam oturuncaya kadar önce el daha sonra anahtar ile 90 derece sikilmalidir.

* Kullanilmiş bujilerde ise 30 derece sikilmalidir.

* Konik yüzeyli bujilerde ise el ile tam oturttuktan sonra 15 derece anahtar ile sikilmalidir.

Yukaridaki hususlara dikkat edilmediği takdirde buji hasar görebilir ve görevini tam olarak yerine getirmeyebilir.

Uzun paso ve kisa paso bujiler arasindaki farklar nelerdir?

Uzun paso ve kisa paso bujilerin görev ve performans olarak aralarinda fark yoktur. Motor yapisina bağli olarak uzun veya kisa paso buji kullanilmasi gerekir. Ancak, yanliş kullanim, istenmeyen hasarlara sebep olabilir.
Kisa paso buji yerine uzun paso buji kullanilmasi durumunda buji yanma haznesine doğru çikinti yapar ve pistona hasar verebilir. Dişlerde oluşan kömürleşme yüzünden sökmek mümkün olmayabilir ayrica buji aşiri isinir.
Uzun paso yerine kisa paso buji takilir ise yanma haznesi içine gerekli uzantiyi yapamaz ve bunun sonucunda gerekli ateşlemeyi yapamaz.
Kendi tirnaklarini temizleyecek gerekli isiya ulaşamaz ve üstü kurum bağlar.

Özel tip bujilerin motor peformansina ne tür katkilari vardir?

Özel tip bujiler yapilari gereği daha düşük isilarda çalişabildikleri için aracin soğuk çalişmasinda iyi performans gösterirler. Ayrica kendilerini temizleme isilari daha düşük olduğundan kirlenme oranlari oldukça düşüktür. Yine yapilari gereği üstlerindeki kayiplar oldukça azdir. Özellikle tirnaklarinin farkli metaryallerden yapilmasi kirlenmesini zorlaştirir.Yukarida belirtilen bu temel farkliliklar buji ömrünü uzattiği gibi yeterli ve düzgün ateşleme ile yakit tasarrufu, gerçek gücünde çalişma devamliliği gibi avantajlar sağlar.

BUJİ HAKKINDA ÖNEMLİ BİLGİLER...!

Benzer içerikler