Bu, yeni monitör olan birçok kullanıcının sorduğu bir soru. Her elektronik parçanın bir ömrü olduğu gibi, aldığınız monitörün de ortalama bir ömrü var. Fakat bu ömür, kullanımdan kullanıma değiştiği gibi, öngörülen bazı değerler vardır.
CRT monitörler için ortalama 10,000 ile 20,000 saat arasında çalışma ömrü, LCD monitörler için ise 20,000 – 30,000 saat arasında “arka ışık” ömrü ön görülür.
Bunlar ortalama değerler. Aylarca sürekli aynı görüntüyü vermekle görevli CRT monitörlerin ömürleri dramatik bir şekilde azalır. Üstelik CRT monitörlerin tamiri ve bozulan parçalarının değiştirilmesi LCD monitörlere göre daha masraflıdır.
CRT Monitörler
CRT monitörlerin ömürleri genellikle sunulan parlaklık değerinin monitör ilk üretildiğindeki parlaklık(brightness) değerine göre %50 oranına göre azalmasına kadar geçen süre olarak nitlendirilir. Bu rakam genellikle %50 civarındandır. Yani bir monitör, ilk kullanımdan bu yana parlaklık oranını %50 oranında kaybettiyse, monitörün ömrünün dolduğu kabul edilir. Gündelik yaşantımızda bu olay “Monitörün tüpü bitmiş” şeklinde de dile getirilir.
Parlaklık değerlerinin zaman içerisinde düşmesi farklı sebeplerden kaynaklanır. Ortam sıcaklığı ve çalışma esnasındaki parlaklık değerleri, monitörün zamanla parlaklık değerinin kaybetmesindeki ana etmenlerdir. Çok yüksek parlaklık değerlerinde kullanılan bir monitörün ömrü, ortalama bir parlaklık değerinde kullanılan monitörün ömründen çok daha kısa olacaktır.
Bu iki önemli faktör, monitördeki fosforların ve katotun yaşlanmasına neden olur. Fosfor ve katot yaşlanması, sadece parlaklık sorununu beraberinde getirmez. Netliğin (focus) ve renk balansının bozulmasına neden olur. Monitörünüz eğer belli bir süreden sonra netlik sorunu oluşturduysa, monitörün ömrünün neredeyse dolmak üzere olduğunu, hatta ömrünün dolduğunu ima eder. Her rengin balansı, 3 farklı elektron tabancası olduğundan farklı değerlerde olacaktır.
Kaliteli monitörlerde gelişmiş katotlar kullanıldığından, monitör ömürleri oldukça uzamaktadır. Bu monitörlerin fiyatları aynı görüntü alanına sahip monitörlere göre çok daha fazladır.
Yani, CRT monitörlerin ömürleri katotlarının ömürleri ile ölçülür. Sürekli aynı ekranı görüntülemek zorunda olan monitörlerin ömürleri çok daha kısalır.
LCD Monitörler
LCD monitörlerin çalışma prensibi, ışı yaymak üzerine değil, ışığı bloke etmek üzerine kuruludur. Her piksel bir transistör tarafından kontrol edilir. transistor ler açılıp kapanarak arka planda sürekli yanan ışık serbest bırakılır ve transistördeki renk bilgileri eşliğinde filtre edilerek renkler oluşur. İşin özü, arka tarafta sürekli akitf olarak beyaz ışık vardır. Beyaz ışık ise, floranslar tarafından sağlanır. Bu floransların bir ömürü vardır.
CRT ve LCD Monitörlerde Tamirat
LCD monitörlerin yapısı ufaktır, arka planda bulunan ışıklar, yenisiyle herhangibir test ekipmanı olmadan rahatça değiştirilebilir. Üstelik, LCD’lerin arka ışıklarının ömürleri CRT’lerin hemen hemen iki katı kadardır.
CRT monitörler ise bu konuda sınıfta kalıyor. Ömrü dolan monitörler mutlaka teknik serviste veya üretim merkezinde gerekli test ekipmanları ile tamir edilebilir. Fakat boyutları nedeniyle maliyeti fazla olmaktadır. LCD monitörlerin bu tarz tamirat işlemleri CRT monitörlere göre çok daha az tutar.
Bir monitör alırken genelde ilk maliyet fiyatına bakarız. Eğer bu monitörü uzun süre kullanmayacaksak, ilk maliyet bizim için önemlidir ama uzun süre kullanımlarda, toplam maliyet CRT monitörlerde oldukça artar. LCD’ler ise hem kullanım ömrünün uzun olması, hem de bu tarz problemlerin giderilmesi nispeten kolay olması nedeniyle toplam maliyeti düşürüyor.