Star Wars: Episode VIII - The Last Jedi (2017) (35. sayfa)

quote:

Orijinalden alıntı: waynei

hic unutmam. Sinemada izlerken Darth Vader kirmizi isin kilici yandiginda sinemadakiler ben dahil 'hobaaaaaaaaaaaa' diye bagirdik muthisti.

quote:

Orijinalden alıntı: semavi7

öncelikle tanım: güzel bir star wars filmi.



şimdi geleyim asıl derdime:



şu filmle ilgili yapılan sözde eleştirilerin boyutları ya ekşisözlüğün yaş ortalamasının iyice düştüğünü ve bundan dolayı yazar-içerik kalitesinin yerlerde süründüğünü ya da yeni jenerasyonun bir kültür-sanat (ve entertainment) ürününü analiz etme becerisine bile haiz olamadığını açıkça gözler önüne seriyor.



burada filme yönelik doğrudan bir eleştiri yazmayacağım, daha çok filme yönelik eleştirilerin eleştirisini yazmak niyetim. filme yönelik çok kısa bir değerlendirmemi de yazının sonuna ekleyeceğim.



ön bilgi olarak, yaş olarak yolun yarısını geçmiş, sinema tüketen, üzerine düşünmeyi seven, akira kurosawa ve ingmar bergman’a özel düşkünlüğü olan biriyim. öyle ki evimdeki arşivde bergman’ın sadece tv için ürettiği, artık tamamen unutulmuş olan bazı işleri bile var. bu yönetmenlerin tüm işlerini defalarca izlemiş, üzerine okumuş, anlamaya çalışmış biriyim ve bundan da zevk almışımdır her zaman. tabi ki günümüz sinemacılığı artık bu iki yönetmenin tarzına ve emsallerine neredeyse tamamen kapalı. bağımsız sinema 50’li yıllardaki gibi güçlü değil artık. dolayısıyla ben sinema ve film arasına bir ayraç koymayı tercih etmekteyim. yani sinema üretmek/izlemek ile film üretmek/izlemek çok ayrı şeylerdir benim gözümde. biri sanat, biri entertainment’tır ve günümüzde bu ikisi bazen iç içe geçebilmekteyse de, çoğunlukla ayrı kulvardadırlar. bu benim naçizane görüşüm.



şimdi geleyim bu filme yapılan eleştirilerin derlemesine. çoğunlukla sözlükten olmak üzere, çeşitli yazılı-görsel mecralardan, review’lardan ve bu tarz filmlerle ilgili içerik üreten yerli-yabancı kanallardan derlediğim ana eleştirileri kümelendirip başlık hâline getirerek bu başlıkları tek tek inceleyeceğim.



let’s begin…

eleştiri – film star wars dünyasını hiç yansıtamamış!



bu eleştiriyi duyunca 1999 senesi geliyor gözümün önüne. the phantom menace yeni çıkmış, millet yaldır yaldır star wars ve lucas gömüyor. yok efendim o gungan’lar da neymiş, star wars evrenine hiç yakışıyor muymuş böyle saçma tiplemeler, coruscant çok yeni görünümlü ve teknolojik bir kentmiş, halbuki star wars evrenindeki teknoloji biraz yıpranmış ve otantik bir teknoloji olmalıymış, çocuk kraliçe mi olurmuş, o gereksiz, bitmek bilmez pod-race sahnesi de neymiş öyle, yakınanlar, dert yananlar “yaaa bunlar hiç star wars tarzı şeyler diil yaa”lar falan filan… yine benzer teraneler yani.



size bir sır vereyim mi gençler? star wars dünyası gerçekte yok biliyor musunuz… valla yok. kurgu o. tamamen lucas’ın ve sonradan bu işi devralanların gönüllerinden geçtiğince içini doldurdukları ve doldurabilecekleri bir kurgu evren. adamların babasının malı yani. lucas, ya da şu anda bu işi devrettiği kişiler her kimse, “ben buraya şöyle bir şey koyuyorum” dediği anda o şey artık star wars evreninin bir parçasıdır. nokta. senin benim buna etki edebilme opsiyonumuz var mı? yok. o hâlde kendi kafanızda kurduğunuz, olmasını hayal ettiğiniz star wars evrenini referans alarak, size sunulan (üstelik bu evreni yaratan adamların sunduğu) evreni eleştirebilmek niye? bu nasıl bir ego? sen kimsin? "star wars evreninin yapısal özellikleri ve temel prensipleri" başlıklı doktora tezi mi yazdın hayırdır? iki tane expanded universe kitabı okumayla kendini star wars evreni uzmanı sanıyor olabilirsin dostum, ancak unuttuğun bir şey var, o evrenin tek bir allahı var, o da şu bizim ihtiyar george. o ne dilerse star wars evreni odur. ok? dolayısıyla onun onayından geçmiş bir şeye “bu hiç star wars dünyası değil yaa” demek en kibar tabiriyle küstahlıktır. sana sunulanı beğenmiyorsan, tüketme, ama tüketiyorsan da ağlama, zevk almaya bak, senin de hoşuna gidecek bebeğim.



eleştiri – snoke karaterinin orijini açıklanmadan adamı harcadılar, bu nasıl iş? snoke’un kim olduğunu öğrenemedik, nasıl o kadar güçlüydü vs. hiç açıklanmadı. böyle iş mi olur!



ee peki benim yeniyetme arkadaşım, imparator kimdi? imparatorun orijini hakkında ne biliyorduk? hiç bana expanded universe, kitaplar falan deme, sadece filmlerin bize sundukları üzerinden gidiyoruz. lucas, 16 sene sonra imana gelip “dur ya bi üçleme daha çekip şunların geçmişini bi anlatayım” demese imparator hakkında hiçbir şey bilmiyorduk ya… bildiğin çürümüş suratlı, elinden yıldırım atan, ne idüğü belirsiz bir tipti imparator. ve sinema tarihinin en siktiriboktan şekliyle öldü lan adamcağız. şimdi snoke nasıl bu kadar kolay öldü diyorlar bir de teallaam… belki bir 16 sene sonra yeni bir üçlemede anlatılır snoke’un da orijini, az sabır (see the sarcasm here?).



ya da darth maul kimdi? tek bildiğimiz palpatine’in çırağı olduğu. peki, bu adam nasıl oluyor da o çırak haliyle qui-gon jinn gibi bir ustaya meydan okuyor ve hatta öldürebiliyor. oha bu nasıl bir güç, nasıl bir yetenek, nasıl bir tövbe estağfurullah o nası bişi öyle. vee o da sinema tarihinin ikinci en siktiriboktan yöntemiyle öldü gitti. hadi bakalım.



bu filmler çıktığında kimse de “bu adamlar kimler, nasıl bu güçlere sahipler?” diye sorgulamadı. kimse çıkıp “lucas efendiii lucas efendi, şu adamların orijinini hiç anlatmamışsın tuu senin suratına!” demedi. zira eskiden insanlar bir filmi zevk alarak izlemeyi biliyorlardı. şimdiki art niyetli piç jenerasyon gibi “gidim de bakim nasıl bok atabilirim” mantalitesi yoktu henüz. hepimiz temiz ruhlu, eğlenmeye aç, güzel insanlardık, biz büyüdük ve kirlendi dünya.



eleştiri – force böyle bişi değil yeaa, rey nasıl oluyor da force’ta bu kadar güçlü, hele ki anası babası birer “nobody” ise. doğru düzgün eğitim almadan nasıl bu kadar sağlam bir jedi oldu, saçmalık!



force öyle bişi değil mi?..



ulan force’la mı doğdun? force’un ne olduğu hakkında çift anadal mı yaptın? ya sen hayırdır?



ilk eleştiri maddesindeki durum burada da geçerli: evreni yaratanlar force’u nasıl yansıtıyorlarsa force odur canısı. ayrıca son üçlemenin iki filminde de force ile ilgili bu zamana kadarki filmlerde anlatılana/gösterilene aykırı hiçbir şey göremedim ben.

haa şunu diyorsan eğer, “efendim eskiden force belli bir eğitimle öğrenilen ve kullanılan bir şeydi, şimdi en eğitimsiz adam bile force kullanıyor ne iş?”, ben de derim ki “güzel kardeşim bak adamlar yeni üçlemenin ilk filminin adını sırf cool dursun diye the force awakens koymadılar”. force uyanıyor dedi adamlar daha ne desin. bu ne demek? yani bu zamana kadar güç uyuyordu, dolayısıyla ancak belli bir eğitimle, belli bir disiplinle falan kullanılabiliyordu. ancak bir şey oldu ve uyandı şimdi bu bok, artık daha efektif ve herkesi kapsayacak şekilde genişliyor, özellikle de iç dengesini oturtabilmiş kişilerde, evet yine eğitim vs. gerekli ama eskisi kadar da elzem değil… filmin sonundaki seyis çocuğun süpürgeyi yerden force kullanarak alması da mı bir işaret fişeği çakmadı kafanda… dolayısıyla anası babası “nobody” olan rey de bunu kullanabiliyor.



hee kullanıyor da bir halta mı yarıyor? yoo. işte bu nedenle ben bu “rey nasıl bu kadar güçlü cayır cayır force kullanıyor” eleştirisini de hiç anlamıyorum. ne yaptı ki rey force ile? obi-wan ve mace windu gibi bilmemkaç metrelik mesafelerden atlayıp yere tüy gibi kondu mu? imparator gibi elinden yıldırımlar mı çaktı? luke gibi başka bir gezegende kendi projeksiyonunu yaratıp (oha) düello işlerine falan mı girdi? kızın tek yaptığı telekinezi lan, seyis velet gibi, bir ışın kılıcını kaldırıyor bir de iki üç kaya falan. o kayaları da luke’tan ders aldıktan sonra kaldırabildi bu arada. ha ilk filmde bir de tek sefere mahsus bilip bilmeden mind trick atmışlığı var ama ona kendi de şaşırdı zaten “noluyoz amk” diye. kylo ile kurduğu telepati ise snoke tarafından açıklandı, “ben yaptırdım olm onu size, siz de tufaya geldiniz sik kafalılar sizi eheh” diye. kısacası rey’in “çok güçlü” olduğuna dair filmde bir şey göremedim ben henüz.



ışın kılıcını da değnek kullanmaya alışık bir kız olmasına rağmen aman aman kullanmıyor hani, bir kylo’nun vücut diline, kılıçla yaptığı hareketlere bak, bir de reyin kılıcı sağa sola savurmasına. eğitim almışla almamışın farkını anlıyorsun zaten. ha anlamıyorsan da that’s your problem, kid.



eleştiri – filmde çok fazla komiklikler şakalar var. olmamış!



star wars 1977’de ilk gösterime girdiği andan beri hiçbir zaman bir komedi filmi olma iddiasında bulunmamış olsa da ilk filmden bugüne tüm filmlerinde komedi unsurunu yoğun olarak kullanmıştır. ta ilk filmin açılışındaki iki droidin çatışma esnasında paytak paytak kaçışlarından tut, c-3po’nun ağzından dökülen her bir diyalog, chewbacca’nın hali tavrı mimikleri, han solo’nun leia ile “sen benden hoşlanmıyon mu yani hahaayt götüm” motifli atışmaları, r2-d2’nun tüm biplemeleri, koskoca yoda’nın bile ilk göründüğü sahnedeki şaklabanlıkları, jar jar binks, küçük anakin’in uzay aracına atlayıp esas kahramanları kurtarırkenki diyalog ve mimikleri…. trilyon tane komedi unsuru sayabilirsiniz star wars filmlerinde. kısacası bu her zaman ve hep vardı. bu filmde de var ve hiç de öyle abartıldığı kadar değil. so, no problem. “bu filmde çok espri var yea” diyip de marvel’ın tüm rezil ötesi filmlerine “eheheh çohgomik yauu” diye gülen riyakârlara da ayrıca kafam girsin.



eleştiri – fazla disney olmuş, o porg’lar falan ne öyle. sırf oyuncak satmak için!



hellooo ewok ahalisi naber?



hatırladınız mı ewok’ları? hani şu orijinal üçlemenin finalinde elinde değnekle stormtrooper, shocktooper falan avlayan, kurşun kalem gibi 2 karışlık yaylara sahip okçu birlikleriyle ormanda gerilla savaşı verip koca at-st’leri sikerten tatlış minnoş, c3po’ya tapınabilecek kadar uygarlıktan nasibini alamamış, tumba darbuka dans raks düşkünü ewoklar? hatırladınız mı?



hah o ewok’lar size girsin.



size bir sır daha vereyim mi? star wars bir çocuk filmidir gençler. bunu ben demiyorum, lucas abimiz diyor. zira bu eleştirinin benzeri the phantom menace gösterime girdiğinde de yöneltildi, “bu ne ya jar jar binks, pod-race, süper pilot küçük anakin falan, aynı çocuk filmi gibi olmuş bu” dendiğinde lucas da dedi ki “eee amk benim filmlerim zaten ilk ortaya çıktığından beri çocuk filmiydi, ne diyon lan sen değişik?” dedi ve kimse de gıkını çıkaramadı. çünkü haklıydı adam.



star wars’u bu kadar ciddiye alıp üstün anlamlar atfeden, üzerine felsefeler falan geliştirme çabasına girenler kendi kendine gelin güvey olan “fan”lardı sadece, lucas değil.



eleştiri – leia uzay boşluğunda donmadan etmeden kalabiliyor, o ne ya öyle, bunun gibi bilimsel kuralların hiç edildiği bir sürü sahne var, bu nasıl bilim kurgu filmi!



öncelikle luke’un leia ablamıza da force’u öğreteceği ilk üçlemede fazlasıyla hissettirilen bir şey. hatta luke dikbaşlılık yapıp “ben gidiyom ya vader’la yüzleşmeye, dönerim işim bitince” dediğinde yoda obi-wan’a bakıp “bi sik olmaz bu veletten neyse ki bir umudumuz (leia) daha var” falan bile diyor. yani “bu mal, vader’a geberttirirse kendini biz de gider bacısını sike.. pardon eğitiriz” demeye getiriyor. kısacası leia’nın da bir jedi kadar olmasa da force nedir ne işe yarar gibi mevzulara çok yabancı olmadığının farkındayız sanırım, ok? zaten anakin’in kızı, the force is strong with her. ee adamlar da bunun üzerine leia’ya da cool bi sahne çekelim demişler ve iyi de etmişler.



işin uzay boşluğu, bilimsellik falan kısmına gelirsek:



/facepalm



ulan at kafası! yahu star wars hiçbir zaman bir bilim kurgu filmi olmadı ki. lucas 6546873216879642 kere kendi söyledi zaten “benim filmlerimin hiçbir detayı herhangi bir bilimsel prensibe dayanmıyor” diye. adam götünden uydurup uydurup yazmış işte. ya sesi yansıtacak havanın olmadığı uzay boşluğunda ışınların ciyuvv ciyuvv diye uçtuğu bir film bu. içinde uzay olması olayı bilim kurgu yapmıyor ki. star wars bir fantastik kurgudur. o kadar. bir sub-branch olarak space opera bile denir bazen ama asla ve asla bilim kurgu değildir. şimdi fantastik kurgu deyince bazılarınızın aklına sadece ejderhalar, elfler, şövalyeler falan gelebilir belki, ancak fantastik kurgu sadece ortaçağ motifleriyle kısıtlı bir janra değil canlarım. bununla ilgili, fantastik kurgu nedir ne değildir anlatan tonla sağlam kaynak bulabilirsiniz herhangi bir kitabevinden. kitabevi diyorum zira internet denilen çöplükten salak saçma bir sürü sözde “bilgi” ile dolduruyorsunuz dimağlarınızı. yazık etmeyin kendinize.



bilim kurguya biraz daha “yakınsayan” işler görmek istiyorsanız lütfen star wars’ı derhal bırakın ve star trek’e yönelin. daha çok keyif alabilirsiniz. (1966 tarihli orijinal serisine ama. zira diğerleri kalite bakımından daha farklı bir yerde.)



eleştiri – hikâye fazla basit. altı üstü bir takip hikâyesi var başka bişi yok!



a new hope çok mu komplike bir hikâye? standart, edebiyatta ve sinemada elli kere kullanılmış “kahramanın yolculuğu arketipi”ni mot à mot kullanan bir film. yüzüklerin efendisi de aynen böyle bir yapıttır mesela. (romandan bahsediyorum, ki film de öyle, ancak yüzüklerin efendisi komplikasyon kurmayı başarmıştır. eee tolkien üstat faktörü, ya ne olacağıdı?) veya return of the jedi? attack of the clones? star wars filmlerinin hiçbiri öyle aman aman “off bee adam da ne hikâye yazmış haa” dedirtecek bir hikâyeye sahip olmadığı gibi aşağı yukarı birbirine de benzerler. üçlemelerde ana konu itibariyle kahramanımız sikik bir gezegenden yolculuğa çıkar, bir mentor bulur, bir ekibe dâhil olur, bir savaşa katılır/şahit olur ve sonunda birşeyler patlatılır ve tehdit yok edilir. arada aşk meşk, iki düello falan. the end. bir iki istisna hariç doğru düzgün plot twist bile yoktur (ki the last jedi içinde en çok plot twist barındıran star wars filmidir ayrıca). tekrar ediyorum: star wars bir çocuk filmidir. hikâyesi de bir çocuk filminin olabileceği maksimum ağırlıktadır. o kadar.

Eleştirinin eleştirisini yapmış bir ekşici haklıda. Tamamı linkte.

https://eksisozluk.com/entry/72933868

quote:

Orijinalden alıntı: Vespucci

Star Wars'ı kurtarabilecek tek şey Darth Vader'a özel film çekilmesi olur. Han Solo yerine bu tercih edilebilirdi. Rogue One'ın son sahnesinde zevk almayan oldu mu? Rey ve Kylo ilgi çekici karakterler değil. Rey'de aslında potansiyel vardı 7. filmde işin içine gizem falan kattılar ama son filmde Rey'in dümdüz biri olduğunu gördük. Ben artık epik sahneler görmek istiyorum. Paragöz Disney'in neden Darth Vader filmine yanaşmadığını anlamıyorum. Gişede rahatça rekor kırabilecek bir film, sırf adından dolayı.