Bir kara deliğin ilk fotoğrafı yayınlandı: İşte tarihi görüntü

Event Horizon Telescope (Olay Ufku Teleskobu), astronomi tarihinin belki de bugüne kadar ki en önemli fotoğraflarından birisini yakaladı. Uluslararası astronomlardan oluşan dev bilim ekibi bugün düzenlenen basın toplantısıyla astronomi tarihini değiştirecek inanılmaz fotoğrafı nihayet paylaştı. İşte bir kara deliğin ilk gerçek fotoğrafı:

Fotoğrafta ne görüyoruz?

Bir kara deliğin gerçek anlamda fotoğrafını çekmek mümkün değil. Zira kara deliklerin kütleçekimi o kadar yoğun ki bu devasa kütleçekiminden ışık bile kurtulamıyor. Kara delikler tüm elektromanyetik radyasyonları içine çekiyor. Dolayısıyla ne kadar yetenekli olursa olsun teleskoplarımızın hiçbirisinin bir kara deliği gerçek anlamıyla görmesi mümkün değil.



Peki hiçbir şekilde ışık yaymayan veya yansıtmayan bir cismin fotoğrafı nasıl çekildi? Bunu direkt olarak başarmamız imkansız. Ancak kara deliklerin etrafı, yutulan yıldızların veya gaz bulutlarının kalıntıları gibi inanılmaz parlak cisimlerle kaplı. Astronomide 'toplanma diski' ismi verilen bu yapı olay ufkunun (ışığın bile kaçamadığı nokta) etrafında yörüngesel bir harekete yayılmış halde bulunuyor. Bugün yayınlanan fotoğrafta da işte tam olarak burayı görüyoruz. Yani gerçek anlamda bir kara deliği değil ancak kara deliğin silüetini görüyoruz.

Olay Ufku Teleskobu (Event Horizon Telescobe) nedir?

Olay Ufku Teleskobu (EHT), dünyanın farklı bölgelerinde bulunan onlarca radyo teleskobunun koordineli bir şekilde çalıştırılmasıyla oluşturuldu. Devasa bir uluslararası iş birliği olan EFT; Avrupa, Güney Amerika, Kuzey Amerika ve hatta Antarktika'da bulunan radyo teleskoplarından oluşuyor.



EFT'nin amacı Samanyolu'nun merkezinde yer alan Sagittarius A* isimli süper kütleli kara deliği görüntülemekti. Sgr A* hem çok uzak bir konumda bulunuyor hem de kütlesine oranla inanılmaz küçük bir boyuta sahip. Dolayısıyla böylesi bir cismin fotoğrafını çekebilmemiz için normalde devasa bir teleskoba ihtiyacımız var. Ancak onlarca farklı teleskobun bir araya getirilmesiyle oluşturulan EFT de buna benzer bir güce sahip.