Son zamanlarda Tesla'da neler oluyor? İşte uzmanların düşünceleri

2016 yılında Tesla Model 3'ü piyasaya sürdükten sonra büyük çıkışa geçen ve Elon Musk'ın liderliğinde büyük hayran kitlesi yaratan Tesla, iddialı büyüme hedefleri ortaya koydu. ABD'de elektrikli araç pazarında büyük hakimiyet kuran şirket, özellikle Çinli rakiplerinin sıkı rekabetiyle karşı karşıya kaldı. Çinli üreticilerin fiyat rekabeti, şirketin fiyat indirimine girmesine neden oldu. Tesla, arabalarının üretimini daha ucuz hale getirerek bu düşüşü durdurmaya çalıştı. Örnek olarak, araçlarındaki radar ve ultrasonik sensörleri çıkararak otopilotu kameralara dayalı hale getirdi.

Geçtiğimiz hafta Elon Musk, işgücünün %10'undan fazlasını işten çıkaracaklarını açıkladı. Daha sonra, şirketin en önemli birimlerinden olan Supercharger ağını denetlemekten sorumlu yönetici ve 500'ten fazla çalışan işten çıkarıldı. Ek olarak yeni araçlar geliştirmekten sorumlu kişiye de kapı gösterildi.

Tesla'dan gelen haberler bununla kalmadı. "Gigacasting" adı verilen otomobilin tüm alt gövdesini devasa tek parça dökümler kullanarak üretme fikrinden vazgeçildi. Tesla ayrıca Supercharger ağını genişletme planlarını da yavaşlattı. Şirket, genişlemeden ziyade şarj istasyonlarının doluluğunu arttırmaya yoğunlaşacağını açıkladı.

Şirket son olarak İnsan Kaynakları başkanıyla yollarını ayırdı. Şirket içinden gelen bilgiler, bazı işten çıkarmaların işe alım verimsizlikleri veya yeniden yapılanmayla hiçbir ilgisi olmadığını, daha ziyade Musk'ın ağırlığını Tesla'ya vermesiyle ilgili olduğunu söylüyor.

Ayrıca Bkz.Tesla’nın insansı robotu Optimus, üretim bandında hünerlerini sergiledi

Tesla'da neler oluyor?

Tesla'da yaşananlarla ilgili J.D. Power'da Veri ve Analitik Departmanı Başkan Yardımcısı Tyson Jominy şunları söylüyor: "Tesla'daki son stratejik ve organizasyonel değişiklikler hem şok edici hem de şaşırtıcı değil. Daha önceki dönüm noktalarından şu anda olup bitenlere kadar düz bir çizgi izlenebilir. Ancak Tesla'nın kendisini nerede bozacağını tahmin etmek hala zor. Her maliyeti sorgulamak ve ne olacağını görmek için bir şeyleri bozmak Musk tarafından aşılanan temel bir Tesla özelliğidir. Öyle ki, Tesla'nın bir halkla ilişkiler ekibi bile yok. Elon Musk'ın Twitter'ı satın almasından sonra Twitter'ın yüzde 90'ı işten çıkarıldı. Felsefe, bir şeyler kırılana kadar kesintilere devam etmek ve sonra çatlakların ortaya çıktığı yerde yatırımı yeniden artırmaktır."

Elon Musk görevde kalmalı mı?

Jominy, Tesla'yı başka bir kişinin, en azından Musk'ın yaptığı şekilde yönetebileceğinden emin değil. "Tesla, başka bir CEO ile otomotiv sektörüne uyum sağlayabilir, tam gelişmiş bir ürün yol haritasına sahip olabilir, ancak ortalama bir otomotiv üreticisinin kâr marjları, büyüme oranları ve dolayısıyla hisse fiyatları Tesla'nınkinden çok daha düşüktür. Eğer başka bir CEO atanırsa, yapay zekaya yönelik son hamle başarısız olacak."

Guidehouse Insights'ın ulaşım ve mobilite baş analisti Sam Abuelsamid ise Tesla'nın yönetim kurulunun Musk'ı kapının önüne koymasının çoktan zamanının geldiğini düşünüyor: "Geçmişe dönüp baktığımızda, 2010'ların sonlarında şirket için bu en iyi şey olmayabilir, çünkü şirketin hayatta kalmasının anahtarı, şirketin parasız kaldığında daha fazla hisse satarak serbest sermaye toplayabilme yeteneğiydi. Elon'un yokluğunda bu mümkün olmayabilirdi çünkü hisse satın alan ve destekleyen kişiler, Elon'un çoğunlukla hayali olan güneş enerjili çatılar ve otonomiyle ilgili anlatılarına inanan bir kişilik kültürünün parçasıydı."

"Ancak 2024'te Elon'un kenara çekilme zamanının çoktan geçtiğine inanıyorum. Ana faaliyet konusuna odaklanma eksikliği, özellikle büyük rekabetin olduğu Çin'de şirketin uzun vadeli beklentilerine zarar veriyor ve bu şirketler her iki yılda bir ürünlerini yeniden tasarlıyor."

Abuelsamid şöyle devam ediyor: "Liderlik değişikliği, özellikle de Elon müdahale etmekten kendini alıkoyamazsa, herhangi bir şeyi düzeltmenin garantisi olamaz, ancak yeni bir liderin getirilmesi yardımcı olabilir. İdeal olarak, yeni bir lider, şirket kültürünü, özellikle fabrikalarda değiştirmeye başlayabilir, üretimde ve ürünlerde güvenliğe daha fazla önem verebilir ve kaliteyi artırabilir. Tesla'nın yazılım geliştirme, araç mimarisi ve şarj konularında birçok güçlü yanı var ve temellere odaklanmak bu güçlü yönlerden en iyi şekilde faydalanmayı sağlayabilir. Ayrıca, Otopilot'un marka kimliğini değiştirmek ve sadece kameralarla çalışan robotaksi hayalini ve robotları terk etmek yapılması gereken diğer değişiklikler olmalıdır."

Ancak Abuelsamid, Tesla'nın yönetim kurulunun Musk destekçilerinden oluştuğunu ve kurumsal bir yönetimi olmadığını söyleyerek, hata yaptığını asla kabul etmeyeceğini ve kenara çekilmeyeceğini söylüyor.

Tesla iflas edebilir mi?

Yazar Ed Niedermeyer şunları söylüyor: "Otomobil şirketleri iki şekilde iflas ediyor. İlki fabrikalara aşırı yatırım yapıyorlar ve sonra talep düşüyor. İkincisi, ürünlere yatırım yapmıyorlar. Ürünlere yatırım yapmamak bir tür uzun vadeli nedendir ve en yakın neden, talebin düşmesidir ve çok fazla fabrikaya yatırım yapmışsınızdır ve bu sabit maliyetler sizi ezer. Yani, otomotiv endüstrisindeki iflaslar arasında yaygın olan bu durumlar kesinlikle mevcut."

Ancak Tesla'nın elinde neredeyse 27 milyar dolar nakit varken bunun yakın zamanda gerçekleşmesi beklenmiyor. Niedermeyer, işler kötü giderken Tesla'nın bu parayı kullanmak yerine kesinti yapmasını yanlış buluyor.

Niedermeyer sözlerini şöyle tamamlıyor: "Otomobil oyunu bir hayatta kalma işidir. İyi zamanlarda diğerlerinden daha fazla avantaj elde edebilirsiniz. Ve bu hisse senetlerinize olumlu yansıyabilir. Ancak bunu, krizde sizi koruyan şeylere yatırım yapmadan gerçekleştirirseniz bir önemi kalmaz. Siz de yok olan otomobil üreticileri listesine eklenen bir diğer isim olursunuz."