Hız ve Yön kontrollü Motor Devresi Nasıl Olmalı?

Merhaba arkadaşlar, özet geçicem sonra arkaplanı yazacağım.

Özet: Hızı kontrol edilebilen aynı zamanda istendiğinde tersine de dönebilen motor için bana paintten devre şemasını çizebilir misiniz lütfen. Elimde olan malzemeler:

3v motor

10k Ohm Potansiyometre

3 pozisyonlu momentary rocker switch (ileri geri yapmak için almıştım, şemasını buraya atarım)

BD681 Transistör

3K3 Direnç

Ne için yaptığımı anlmak isteyen ve ona göre yardımcı olmak isteyen arkadaşlar için arkaplan:

Teleskobumun odaklayıcısını el değmeden uzaktan ayarlayabilmek için böyle bir projeye giriştim, el değdiği için hem teleskop titriyor hem de odağı istediğim kadar hassas ayarlayamıyorum.

Elektronik bilgim pek iyi değil, 5 dkmı alır en fazla diyordum iki gündür uğraşıyorum, fazla hafife almışım sanırım. Youtubedan videolar izledim, chatgptye sordum ama youtube videolarındaki fark onlar ileri geri eklemiyorlar motora ve switch yok sadece potansiyometreden kontrol edebiliyorlar. Chatgptnin devreleri denedim ama sağlıklı info vermiyor sanki çalışmadı. Elime yüzüme bulaştırdım kısacası  

Switch diagramı:

Ters yönü switch ile kontrol ettikten sonra daha en kaldı ki sorun oldu ? Hız kontrol devresinin çıkışında bu switch olursa tamam değil mi ?

Hız kontrol devresi sorun oluyorsa ve pwm vb yapılmayacaksa muhtemelen transistör beyzine pot eklenip iş bitirilmeye çalışılacaktır ancak hız stabil olmayacaktır. Güç kaynağının gerilimini değiştirmek gibi olur o tip bir devre. Sahi güç kaynağı ayarlıysa oradan da hız ayarı olabilir, denenebilir.

Hocam hiçbir şey çalışmadı kafam da allak bullak oldu sonra zaten. Transistörün hangi ayağı neye bağlanacak, potansiyometrenin hangi ayağı neye bağlanacak, motor bunlardan hangisine bağlanacak, güç nereden girip nereden çıkacak vs. Bütün devrenin şeması lazım bana yani anlayacağınız :D

motorun cinsi ne teyp motoru ile istediğin hassasiyeti elde edemezsin. servo motor yada step motor gerekir. dc motor kontrolünde en iyi çözüm pwm devreleridir.

Valla hocam işte çok iyi anlamıyorum dedim ya, düz dc motor 3v, servo ya da step değil pwm devresi nedir bilmiyorum google'a bakarım. Projede arduino yok servo veya step kapalı devrede arduino olmadan nasıl kontrol edilir onu da bilmiyorum. Aşşşırı hassas olmasına gerek yok, dtdp switch yaylı, elimi bıraktığım anda motor duruyor, potansiyometre ile de motorun hızını artırıp azaltacağım. Toparlamak gerekirse: teleskopta odaklama yaparken eğer odak çok uzaktaysa biraz daha hızlı olmasını istiyorum ki doğru noktaya yakınlaştığımda anlayabileyim, doğru odak noktasına yaklaşında da potansiyometreden motorun hızını düşürüp daha yavaş hareket etmesini istiyorum ki daha hassas odak yapabileyim, motorun ileri geri hareket etmesini istiyorum çünkü odak noktasını geçersem geri alabileyim, switchte onu nasıl yapacağımı çözdüm zaten. Bana kabloları nereye hangi sıra ile bağlayacağım hakkında bilgi lazım onu beceremedim kafam basmadı.

Youtubeda birisi potansiyometre, pil, transistör, motor üçlüsünü kullanarak devreyi yaptı çalıştırdı, ben de aynı sonucu aldım ama adamınkinde dtdp switch yok işte, işin içine o girdiği için kafam karıştı, dtdp switch ile de motoru tek çalıştırabiliyorum ama bu sefer de hızını ayarlayamıyorum.

Yazdıklarım kafa karıştırıcıysa kusura bakmayın en iyi böyle ifade edebiliyorum.

Switch motor arasında birşey olmayacak. Güç kaynağı transistörlü devreye girecek, bu devrenin çıkışı da switche.

Karışıklık oluyorsa, hız kontorlünü araya direnç atarak çözebilirsin. Sistemin bir yavaş bir de hızlı tercihi olur. Dirençle yapılan bağlantı motor hızını azaltır. Bu direnci kısadevre eden bir de anahtar eklenirse, anahtara basıldığında motor tam devir çalışır.

Aslında yeterli akımı kaldırabilecek bir potansiyometre (pot) ile direk motora enerji verilip direk ayar yapılabilir ama ayrı konu.

Transistörle ;

https://320volt.com/derleme-basit-elektronik-devreler/ adresindeki "En basit DC lamba dimmeri" devresi gibi. Transistör beyzine potu bağlarken araya sabit direnç atmalısın, pot sıfır olduğunda beyz sıfırı görmemeli.

Güç kaynağını potu ve diğer elemanları resmedebilir misin ? Motor ne güçte dönmesi lazım, ne kadar zorlanıyor ?

H bridge diye geçer o sistem. Ama 4 transistör gerek.

Merhaba. Denediğiniz hız kontrol devresini paylaşmamışsınız ama muhtemelen şuna benzer bir şeydir:

İlk mesajda verdiğiniz DPDT şemasındaki POS NEG pil bağlantısı yerine bu şemadaki Motor OUT çıkışlarını bağlayın, pili de bu şemadaki VCC ve GND'ye bağlayın. Hız kontrolü istediğiniz gibi olmuyorsa farklı direnç değerleriyle deneme yapmak gerekebilir.

@Marshall-Bruce

Şu videoyu da buraya bırakayım:

One Knob Stepper Driver - YouTube

Çok teşekkür ederim hocam, H bridge sistemini de araştıracağım. Şu aralar yoğunluk başladı gene izin günümde uğraşırım anca. Alligatör kablo clipslerinden de sipariş verdim, ikide bir lehim yapmaktan yoruldum, switchi de bozmuşum zaten lehim yapmaktan yenisini aldım.

Fazla akım çekmeyen, oyuncak motoru gibi birşey ise,

şu şekilde bir bağlantı işinizi görebilir;

Hocam sizin allahınıza kurban eve gideyim deneyeceğim hemen.