|
Bildirim
|
ilk önce bir yayın görevi ile amortisörün görevi konusuna değinmek lazım., Araçlarımızda darbeleri emmek ve bunu sürüş mahaline iletmeyi engellemek için yaylar binlerce yıl önce icat edilmiştir. At arabalarında kullnılan yaprak yaylar dan başlayarak spiral yaylara devam eden bir gelişim süreci bulunmkatadır. Her yayın bir yay sabiti ve bilimsel olan bir hesaplama yöntemi vardır.Çok da zor değildir linkleri bir karıştırabilen için en zor problemler için bir kaç işlem yeterli olacaktır. Peki amortisörü neden kullnıyoruz. Aslında at arabalarında bunun olmadığını hepimiz biliriz. Çünkü yük ve hız işin içine yeteri kadar girmemiştir. Yük miktarı artınca buna hız da eklenince dinamik denilen kavramlar ve aslında çok kapsamlı bir mak. müh alt kolu olan alana girmekteyiz. Bunu inşaat mühendislerin kapsamlı bilmemeleri çok normaldir. Bir mak.müh. hem dinamik hem satatik bilmek zorundadır ki sistem sağlıklı yüreyebilsin. Ama şahsi fikrim bir mak. müh de asla bir inşaat müh kadar statik hesabı veya görüşü yapamamaktadır. 20 yıllık iş hayatımda bunu genç arkadaşlardan sıkça gözlemlemekteyim. Ancak bilgisayar sistemlerinin gelişimi ve deprem mühendisliği gibi konular işin içine girince yapı dinamiği de benzer şekilde tüm insaat müh. hayatına girdi. artık bir yapının olmazsa olmaz hesapları arasında yer almaktadır. Ancak bir fark vardır bir araç devamlı olarak bu yüklerle baş etmek zorundadır diyeri ise biraz da şansa ve yüze rabbimize kalan bir period ile halihazırda beklemektedir.neyse konuyu sadece bir saptama yapmak için değindim, amacım kimseyi kırmak değildir sadece bakış açısı farkı için. Yoksa 20-25 yılönce bilgisayarlara ancak bilgisayar mühendisleri tuşlarına dokunabilir sadece onların tekelinde bir iş olduğunu sanırdık. ![]() Amortisörler yapısı geriği içlerinde yay barındrımazlar .Çünkü görevleri darbeyi sönümlemektir. S,isteme konulma amaçları ise gelebilecek kuvvetleri sönümleyerek aracın stabilizasyonunu sağlamaktır.Bir otomobilde amortisör sökülür veya patlarsa(aslında patlama değimi sanaldır , sadece içindeki yağ veya gaz kaçar) görevini göremez. Bu takdirde yerin dinamik dengelerini ileteceği yay dışında bir şey kalmaz.yay ise yükü yani kuvveti alır ancak yapısı gereği rezonasa girme veya salınım yapma eğilimindedir.İşte bu boşluğu amortisör doldurur. Salınımı engeller ve sabit bir hızda hareketini devam ettirir. Bundan dolayı bir yerde titreşim varsa illa ki bir yay ve amortisör kullnılmak zorundadır.Ama bazı sistemlerde ağır makinaların titreşimini engellemek için sadece bir takoz da kullanılabilmektedir.Aslında lastik takozların görevi ile amortisörün görevi aynıdır.Damping yapmaktır . Kısacca sönümleme deniyor. Bir kapı düşünün . sadece yay koysanız kapı kapanır ama nerede yavaşlayacağını bilemez ''dann '' diye vurrarak kapanır . bunu engellemek için içine amortiösr konur , şekli arabalarınkinden farklı olabilir ama göreevi aynıdır. Kapıyı iterek açtığınızda yayı gerersiniz bırakılınca yay kafasına göre kuvveti kapıya iletemez. Amartisör bunu sönümler ve kapı sabit hızda kapanır. şimdi tekrar başa sararsam sayın mpriveturun sorusundaki fark şudur. Yay yapısı gereği ezilmemk için bir direnci vardır. Ancak bu aracın ağırlığı ile ezilir yolun durumuna göre de salınım yapar. Ancak amortisör üzerine kuvvet uygulanmazsa kuzu kuzu durur. kuvveti ne kadar artırısanız aynı hızda ezilmez .Daha doğrusu pistonun içeri girme hızı içindeki yağın ve sistemin damping yapma faktörü ile belirlenmiştir. Dolaysı ile üzerine 100 kg yüklesenizde aynı hızda hareket eder 1000 kg yüklesenizde . Bu nedenle yay olmasa amortisör içine girer ve öylece kalır. aracın tekrar aynı pozisyona gelmesi için yayın ittirme kuvvetine ihtiyacı vardır. prensip olarak ek başlarına ciddi bir iş başaramazlar ancak yay ve amortisör birlikte dizayn edilirse sisteme gelebşlecek yükler kontol altına alınmış olur .Amortisör damping katsayısı oynaması olmadan sönümleme hızı aynı olacağı için bazı durumlarda sert olanlar diye tabir edilenler tercih edilir bazı durumlarda konfor isteniyor ise yumuşak geçirgenlikte olanlar. Şimdilierde ayarlı amrtisörler hatata kompresor kullanılarak sertliğini ayarlayabilen tipleri de mevcuttur. umarım bilgi temel düzeyde kavramları anlamada faydalı olmuştur. |
|
|
|
|
|
|
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi vezir -- 3 Şubat 2009; 14:00:48 > |
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi mprivateturun -- 3 Şubat 2009; 19:39:40 > |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi mprivateturun -- 4 Şubat 2009; 23:56:30 > |
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi mprivateturun -- 5 Şubat 2009; 0:02:12 > |